Dagur - 20.11.1980, Blaðsíða 5

Útgefandi: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
Skrifstofur: Tryggvabraut 12, Akureyri
Ritstjórnarsímar: 24166 og 23207
Simi auglýsinga og afgreiðslu: 24167
Ritstjóri (ábm.): HERMANN SVEINBJÖRNSSON
Blaöamaður: ÁSKELL ÞÓRISSON
Augl. og afgr.: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf.
Raunvöxtur eða
raunvextir
Margir hafa lagt á það áherslu
undanfarið, þegar rætt hefur verið
um þá erfiðleika sem atvinnu-
reksturinn í landinu á við að glíma,
að ekki megi með nokkru móti
haga svo málum að til stöðvunar
atvinnurekstrarins komi. Því verði
baráttan gegn verðbólgunni og
fylgifiskum hennar að einkennast
af öðrum aðgerðum en þeim, sem
leitt gætu til stöðvunar atvinnu-
lífsins í landinu. Verðbólga sé þó í
öllu falli heldur betri kostur en at-
vinnuleysi.
Þessi málamiðlun samræmist
stefnumiðum ríkisstjórnarinnar,
en er hins vegar vandrötuð. Meðal
þess sem gert hefur verið til að
stemma stigu við verðbólguþró-
uninni er að hækka vexti, bæði til
þess að auka innlán og draga úr
óþarfa útlánum og óarðbærum
fjárfestingum. Eitt mesta vanda-
mál atvinnurekstrarins um þessar
mundir er rekstrarfjárskortur og
hann hefur verið brúaður með
lántökum og hafa sum fyrirtæki
ekki komist hjá því að taka lán til
þessara hluta, nema stöðvast að
öðrum kosti. Reksturinn hefur
hins vegar barist í bökkum og
stendur ekki undir þessum lánum
til langframa. Því kann að vera
nauðsynlegt að lækka vextina, þó
svo að það kunni að bitna á nið-
urtalningu verðbólgunnar.
Það sem skiptir raunar mestu
máli er að atvinnulífið í landinu
vaxi og dafni. Án bærilegrar af-
komu útflutningsatvinnuveganna
er ekki unnt að koma við meiri
hagræðingu í rekstri og auka
framleiðnina. Meðan ekki fæst
hærra vérð á erlendum mörkuðum
er framleiðniaukning nær eina
leiðin til að standa undir bættum
lífskjörum þjóðarinnar. Þetta
mætti kalla að auka raunvöxt fyr-
irtækjanna, þ.e. auka möguleika
þeirra á að standa undir batnandi
lífskjörum. Raunvöxtur atvinnu-
lífsins í landinu er mikilvægari en
raunvextir, sem svo hafa verið
kallaðir, þegar svo er komið að
raunvextir eru að drepa allt at-
vinnulíf í dróma. Það á að vera
meginmarkmið að lánþegar
hagnist ekki á því að taka lán,
heldur greiði eðlilegt endurgjald
fyrir. Að því á að stefna, en ekki má
fara svo geyst að til atvinnu-
stöðvunar komi.
Síðasti áratugur hefur verið
mikið velmegunartímabil á ís-
landi. Atvinnulífið hefur blómstrað
og kaupmáttur launatekna hefur
aukist um 50%, nema hvað sam-
dráttur hefur orðið síðustu tvö ár-
in. Erfiðleikar steðja nú að, en
hvernig svo sem á þeim verður
tekið má ekki koma til atvinnu-
leysis.
Hrafn Sæmundsson:
Að takast á við
nýjan tíma
AJlir þættir mannlífsins eru háðir
einhverri þróun. Þessa staðreynd
munu flestir hugsandi riienn við-
urkenna. Þróun er hinsvegar
mishröð. Þeir tímar koma, að
þróun verður það hraðfleyg að
hún raskar öllu lífi, gefur mann-
inum og umhverfinu ekki tíma til
að aðlagast. Þetta ástand köllum
við gjarnan byltingu. Ein slík
bylting skllur nú á okkur. Þetta er
tæknibylting, sem kennd er við
örtölvuna. Það er stundum sagt
að þriðja iðnbyltingin gangi yfir
vesturlönd.
Tölvustýrður iðnaður
Örtölvubyltingin er þegar haf-
in hér á íslandi þó að í litlum
mæli sé. Við eigum þarna ennþá
svolítið forskot. Erlendis hefur
örtölvubyltingin þegar markað
djúp spor í þjóðfélagsgerðir
ýmissa landa. Þó er þessi bylting
raunverulega aðeins að byrja.
Sú tækni sem hér um ræðir, er
ekki ný af nálinni. Það sem gerist
núna er að hún kemst á ódýrt
framleiðslustig og maðurinn nær
fullkomnum tökum á henni.
Möguleikar þessarar tækni eru
nánast ótakmarkaðir.
Á allra næstu árum verður fólk
að horfa á þá staðreynd að
mannshöndin verður meira og
minna óþörf. I sumum greinum
iðnaðar mun jafnvel meginhluti
alls starfsfólks verða óþarft I
framleiðslunni.
I iðnaðarbæ eins og Akureyri
er, ættu menn að hafa augu á
þessari þróun. Innan fárra ára
munu flestar þær starfsaðferðir
sem nú eru notaðar í iðnaði,
verða úreltar. Allar vélar og tæki
verða meira og minna tölvustýrð.
Og hér er ekki um neitt val að
ræða. Það verður að taka á móti
hinni nýju tækni, eða verða undir
í samkeppninni.
Örtölvan fækkar störfum
Margir eru uggandi vegna
þessarar þróunar. Hún mun
breyta innri gerð þjóðfélagsins og
kalla á grundvallarbreytingar.
Þessi iðnbylting hefur öfug
áhrif á við hinar fyrri iðnbylting-
ar. í iðnbyltingunni miklu marg-
faldaðist framleiðsla á hráefnum
og úrvinnslu þeirra. Sú iðnbylting
gjörbreytti þrátt fyrir allt lífsaf-
komu alls almennings til bóta.
Hluti af þeim mikla auði sem
Hrafn Sæmundsson.
skapaðist, var notaður til að auka
samneyslu og til félagslegra mál-
efna. Þetta skapaði smám saman
miklum aragrúa manna atvinnu í
nýjum þjónustugreinum. Þessi
þróun hefur raunar haldið áfram
fram á þennan dag, meðal annars
hjá okkur íslendingum.
Nú snúast málin hins vegar við.
Örtölvubyltingin mun ekki að
ráði auka framleiðsluna. Nú þeg-
ar hefur verið gengið nærri ýms-
um auðlindum. Örtölvubyltingin
mun fyrst og fremst fækka störf-
um í þjónustugreinum og iðnaði.
Hörmungar atvinnu-
leysis
Það verk sem framundan er í
sambandi við örtölvubyltinguna
hér á Islandi á næsta áratug, er
fyrst og fremst að stytta vinnu-
tíma, stytta starfsæfi og dreifa
fjármagni á lífaldur fólksins,
þannig að allir hafi sæmilega
framfærslu. Ef þetta verður ekki
gert, munum við lenda í hörm-
ungum atvinnuleysis og stöðugra
átaka í þjóðfélaginu.
Ef Islendingar bæru hinsvegar
gæfu til að átta sig á þessari þróun
sem framundan er, og tækist að
hafa stjórn á henni frá byrjun,
munu engu að síður skapast ný
vandamál. Þá verður til að mynda
að vinna að gríðarlega stóru fé-
lagslegu verkefni sem fylgir óhjá-
kvæmilega í kjölfar þessara
breytinga í atvinnulífinu.
Járngrár veruleiki
Það verður að gjörbreyta
stefnu í uppeldis- og skólamálum
og gera fólk hæft til að taka á
móti stöðugt auknum frítíma. Það
er talið fullkomið raunsæi, að
vegna styttingar hinnar hefð-
bundnu starfsæfi, muni megin-
þorri fólks lifa aldarfjórðung í
fullu fjöri eftir að starfsæfi lýkur.
Öll frí verður að auka og sums-
staðar erlendis er nú rætt um það
í áætlanagerð að maðurinn vinni
ekki nema 6 mánuði á ári hverju,
eftir nokkur ár.
Margir munu kannski telja
þessa upptalningu ótrúlega og
reyfarakennda. Hér er þó stuðst
við virt erlent lesefni, en þar er
fólk komið í návígi við þennan
járngráa veruleika.
Framtíð okkar hér á íslandi, er
nú undir því komin að viður-
kenna þessar staðreyndir og nota
það forskot sem við höfum, til að
byrja strax að undirbúa okkur á
raunsæan hátt til að takast á við
þennan nýja tíma.
Örtölvubyltingin hefur haldið innreið sina f frystihúsin.
BER UF
ÞITT ÁVÖXT?
Um síðustu helgi var árlegt
æskulýðsmót haldið í Stóru-
tjamarskóla. 125 unglingar
sóttu mótið. Komu þeir víða að
af Norðurlandi, vestan frá
Hofsósi austur til Húsavíkur.
Skipulagningu og stjórn mótsins
önnuðust þau Stína Gísladóttir
æskulýðsfulltrúi kirkjunnar á Ak-
ureyri og sr. Pétur Þórarinsson á
Hálsi, formaður Æ.S.K. Við undir-
búninginn nutu þau sérstakrar að-
stoðar félaga í æskulýðsfélagi
Hálsprestakalls og nemenda
Stórutjarnarskóla.
Mótið hófst á föstudagskvöld
með kvöldvöku. Þar flutti sr. Pétur
Þórarinsson hugvekju og fjallaði
um aðalefni mótsins: Bcr Iíf þitt
ávöxt. Á laugardaginn var unnið
frekar út frá þessu efni. Skipt var I
starfshópa sem unnu veggsjöld og
sömdu leikþætti þar að lútandi.
Einnig voru hafðar helgistundir
sem unglingarnir önnuðust sjálfir.
Þar fluttu hugleiðingar sr. Vigfús
Þór Árnason á Siglufirði sem talaði
um „ávaxtarækt" (Matt:l-9), sr.
Jón A. Baldvinsson Staðarfelli en
hann fjallaði um „ávaxtategundir"
(Gal. 5. 22), og Jón Helgi Þórarins-
son guðfræðinemi sem talaði um
ávaxtauppskeru" (Jóh. 15.4-5). Af
og til var svo skroppið í sund og
skvett úr klaufunum í íþróttasaln-
um.
Á laugardagskvöld var efnt til
kvöldvöku með margbreytilegu
efni. Þar voru m.a. fluttir helgileik-
ir, sungið, dansað og „diskað". Að
lokum var heilög „kvöldmáltíð"
reidd fram.
Hápunktur sunnudagsins var
guðsþjónusta kl. 2 þar sem
Guðmundur Ingi Leifsson skóla-
stjóri á Hofsósi prédikaði. Um aðra
liði messunnar, lestur söng og
helgileik sáu unglingarnir. Að
gömlum og góðum sið var boðið
upp á kirkjukaffi eftir messu.
Höfðu nokkrir þátttakendur móts-
ins bakað til veislunnar. Því miður
komust ekki nema fáir til mess-
unnar vegna ófærðar, og treglega
gekk sumum heimferðin. Allir
munu þó hafa komist heilir til síns
heima, ánægðir eftir góða og gagn-
lega samveru.
Aðspurður kvaðst sr. Pétur Þór-
arinsson formaður Æ.S.K. vera
hæst ánægður með mótið. Einn
aðaltilgangur þess var að undirbúa
Æ.S.K. daginn, sem er næsti
sunnudagur, síðasti sunnudagur
kirkjuársins. Þá munu unglingar
aðstoða við guðsþjónustur og
standa fyrir fjársöfnun til handa
Æskulýðssambandi kirkjunnar í
Hólastifti.
J.A.B.
tHanna Gerður
Haraldsdóttir
Fædd 16. maí 1949 -
Dáin 8. nóvember 1980
„ Vikna ský á vorliimni, vegna þín.
Roðnar hinn mildi minjasjór
af glóð hjarta þíns
sem getur aldrei kulnað,
gleði lífs þíns var ódauðleg og stór. “
Ö.S.
Hanna Gerður Haraldsdóttir var
fædd og uppalin á gróðursælli
ytri-brekkunni á Akureyri og naut,
ásamt systkinum sínum þremur,
umönnunar og ástríkis foreldra
sinna, Ragnheiðar Valgarðsdóttur
og Haraldar Jakobssonar. Á ung-
lingsár hennar bar þó veikinda-
barátta og lát föður hennar stóran
skugga. Ur foreldrahúsum kom
hún með drjúgt veganesti, iðju-
semi, natni og mikla smekkvísi í
huga og til handa, auk ríkulegrar
elsku til samferðamanna. Tvítug
giftist hún eiginmanni sínum
Gunnari Frímannssyni og eignuð-
ust þau tvö börn Valgerði og Davíð
Rúnar. ÖU þeirra alltof stutta sam-
vera einkenndist af samheldni og
umhyggju. Auk þess stóra hlut-
verks að annast þessa ástvini, kaus
Hanna Gerður sér að starfi að
vinna með og fyrir börn bæði á
leikvöllum og á barnaheimilinu
Árholti. Slík þjónusta gefur hvern
dag tækifæri til að njóta gleðinnar
af að gefa, þau tækifæri nýtti
Hanna Gerður vel og miðlaði
óspart til þeirra er vildu með henni
njóta, enda elskuð af börnunum og
dáð af samstarfsfólki. Saga litla
félagsins okkar er aðeins áratugs-
gömul og hún verður aldrei skráð
án þess að minnst sé starfa Hönnu
með okkur. Með prúðmennsku
sinni, ljúfu fasi og brosmildi vann
hún sér strax traust og til hennar
var títt leitað, nútímavandkvæðið
tímaleysi virtist hún ekki þekkja, og
tillögu og úrræðagóð var hún jafn-
an, hvort sem bregða átti á leik eða
ljá góðu máli lið.
Fagri haustdagurinn sem svo
skjótt og dapurlega glataði lit sín-
um verður skráður sorgarletri í
annálum okkar. Kæri Gunnar,
börnin ungu og öll þið sem henni.
voruð kær, um leið og við vottum
ykkur einlæga samúð okkar biðjum
við þess að hið skæra ljós kærleik-
ans lýsi upp skammdegismyrkrið
og að glóð ljúfra minninga varpi
birtu á veg ykkar.
Sinawiksystur á Akureyri.
Tímaritið Súlur
Út er komið nýtt hefti af norð-
lenska tímaritinu Súlum. Er það í
senn I0. árgangurog I9. og20. hefti
saman. Ritið annast sem áður þeir
Jóhannes Óli Sæmundsson og
Valdimar Gunnarsson, sem eru
ritstjórar og ábyrgðarmenn, en út-
gefandi er Sögufélag Eyfirðinga.
Þetta nýja og tvöfalda hefti er um
230 blaðsíður og hefst á greininni,
Glerárþorp-100. ára byggð, eftir
Lárus Zophoníasson amtsbóka-
vörð á Akureyri. Hefur hann áður
ritað í Súlur um Oddeyrina. Eru
þessar greinar mjög fróðlegar og
vonandi verður framhald á slíkum
fróðleiksþáttum. Aðrir höfundar
ritsins eru: Davíð Ketilsson, sem
ritar greinina, Kafli úrendurminn-
ingum, Jón Bjarnason skrifar um
Jón G. Guðmann á Skarði og grein
birtist eftir Tryggva Þorsteinsson
skátahöfðingja um Geysisslysið. Þá
skrifar Bragi Magnússon um gömul
hús á Siglufirði, Þorlákur Hjálm-
arsson um Mjólkurflutninga, Sig-
urjón Sigtryggsson um Jón bónd-
ann, Angantýr Hjálmarsson um
Æsustaðauxann og Eymundur
Matthíasson um Grýlukvæði
Grímseyinga. Aðrir höfundar eru:
Njáll Friðbjarnarson, Elísabet
Geirmundsdóttir, 'Þórólfur Jóns-
son, Jónas Halldórsson, Þorv.
Jóhannesson, Friðjón Skarphéð-
insson, Ingólfur Pálsson, Sigtrygg-
ur Símonarson, Jón Kr. Kristjáns-
son og Aðalsteinn Jónsson.
Tímaritið Súlur á Akureyri er
bæði efnismikið og fjölbreytt og
það virðist eiga erindi við norð-
lenskt fólk og raunar alla lands-
menn. E.D.
SVIPMYNDIR FRÁ ÆSKULÝÐSMÓTI
LANDSMOT UMFÍ
HALDIÐ Á AKUR-
EYRI í SUMAR
Sautjánda landsmót UMFI
fer fram á Akureyri dagana
10. til 12. júlí á næsta ári og
sér U.M.S.E. um undirbún-
ing og framkvæmd þess.
Gerður hefur verið samning-
ur við Akureyrarbæ um afnot
af íþrótta- og skólamann-
virkjum bæjarins. íþrótta-
svæði K.A. og Þórs verða
einnig til reiðu, svo og
mannvirki Menntaskólans á
Akureyri — eftir nánara
samkomulagi. Öll aðstaða til
mótshaldsins er mjög góð á
Akureyri. Miklar vonir eru
bundnar við íþróttahöllina
nýju, sem nú er í byggingu, og
er þess fastlega vænst að
unnt reynist að hafa þar
keppni í einhverjum íþrótta-
greinum og að þar geti sam-
komuhald farið fram.
Á fundi þar sem mótið var
kynnt fulltrúum fjölmiðla sagði
Þóroddur Jóhannsson, formað-
ur landsmótsnefndar að UMSE
hefði ekki aðstöðu á sínu
félagssvæði til að halda þetta
mót. Fyrirhugað var að það yrði
á Dalvík, en íþróttamannvirki
þar eru ekki nógu langt á veg
komin svo af því gæti orðið.
Keppt verður í eftirtöldum
íþróttagreinum: Frjálsum
íþróttum, sundi, blaki, knatt-
spyrnu, handknattleik, starfs-
íþróttum, skák, júdó, glímu,
borðtennis, körfuknattleik.
Nokkrar sýningargreinar
verða einnig á dagskrá. Ráðgert
er að keppni í íþróttum hefjist
föstudaginn 10. júlí.
Á undangengnum landsmót-
um U.M.F.I. hefur keppendum
farið sífjölgandi, enda bætast
jafnan við nýjar keppnisgreinar
á hverju móti. Á síðasta lands-
móti, sem haldið var á Selfossi,
voru keppendur um eitt þús-
und, en líklegt er að þeir verði
mun fleiri á þessu móti. Erfitt er
að segja til um væntanlegan
fjölda mótsgesta, en gera má
ráð fyrir nokkrum þúsundum
aðkomugesta, auk heimafólks.
í landsmótsnefnd eru: Þór-
oddur Jóhannsson, Eikarlundi
22, Ak. (formaður), Sveinn
Jónsson, Ytra-Kálfskinni, Ár-
skógshr. (varaform.), Sigurður
Harðarson, Arnarsíðu 4b, Ak.
(ritari), Páll Garðarsson, Litlu-
hlíð 2f, Ak„ Arni Arnsteinsson,
S.-Dunhaga, Skriðuhr., Klæng-
ur Stefánsson, Hlöðum, Glæsi-
bæjarhreppi, Guðjón Ingi-
mundarson, Bárustíg 6, Sauð-
árkróki. Varamenn eru þeir:
Haukur Steindórsson, Þríhyrn-
ingi, Skriðuhr., Gunnar Jóns-
son, Sólgarði, Saurb.hr., Jóhann
Ólafsson, Ytra-Hvarfi, Svarfað-
ardal og Arnaldur Bjarnason,
Fosshóli, S.-Þing.
Landsmótsmerki hefur verið
unnið og er höfundur þess Óm-
ar Ingvason, Austfirðingur, sem
nú stundar nám í Reykjavík.
Frá blaóamannafundinuni. Þöroddur cr 3ji frá hægri og lionum á hægri hönd
crJóhanncs Sigurgcirsson formaður U.M.S.E. Mynd: á.þ.
Reglur fyrir landsmót UMFÍ 1981
Landsmót UMFl skal standa í 3
daga: föstudag, laugardag og
sunnudag, þó skal heimilt að hefja
keppni í kanttleikjum á fimmtu-
dagskvöldi. Mótið skal sett á
föstudag.
Almcnnt um landsmótið
Mótið sé með sem mestum
menningarblæ og sem fjölþættast,
sýni þannig störf félaganna í sem
ríkustum mæli. Mótið hefjist mcð
hópgöngu íþróttamanna, fram-
kvæmdastjómar mótsins, forystu-
manna UMFl, héraðssambanda
og gesta. Mótsstjórn skal senda
timasetta dagskrá mótsins til að-
ildarfélaganna í síðasta lagi mán-
uði fyrir mótið. Lögð verði áhersla
á, að keppendur mæti í samstæð-
um íþróttabúningum og gangi
undir merki sins sambands.
Um þátttökurétt
Þeir einir hafa rétt til keppni
sem búsetu hafa á viðkomandi
félagssvæði á almannaksárinu,
eða hafa ekki kcppt fyrir félag ut-
an UMFl að minnsta kosti árið
fyrir landsmótið. Hver þátttak-
andi hefur rétt til keppni í þrem
einstaklingsgreinum og auk þess
boðsundum, boðhlaupum og
flokkaíþróttum.
Hvert héraðssamband má
senda mesl 3 keppendur í hverja
einstaklingsgrein og eina sveit i
boðsund og boðhlaup. Þátttöku-
tilkynningar skulu vera komnar I
hendur framkvæmdanefndar
mótsins í síðasta lagi 10 dögum
fyrir mótið ásamt nafnaskrá.
Stjómir sambandsaðila annist
þessar tilkynningar. Öllum þátt-
tökutilkynningum fylgi nöfn fyr-
irliða képpendahópanna.
Um kærur, fundi og fleira.
I upphafi landsmóts skulu fyr-
irliðar iþróttahópanna og stjórn-
endur keppnisgreina ásamt
starfsmönnum íþróttakeppninnar
mæta til fundar á mótsstað. Og
skal þar greint frá skipun i riðla og
17. LAIMDSMÓT
keppnisröð. Mótsstjóri auglýsir
tima og fundarslað nánar. Á fundi
þessum skulu bornar fram kærur
vegna þátttöku- eða áhuga-
mannareglna. Þá verður fram-
kvæn.i uafnakall og er þá heimilt
að tilnefna varamenn vegna for-
fallaðra skráðra keppenda. Að
loknum þeim fundi verða engar
breytingar leyfðar nema í boð-
sveitum og flokkaiþróttum. Mjög
rik áhersla er lögð á að keppendur
mæti á réttum tima til keppni og
beri númer.
Yfirdómnefnd.
Sérstök þriggja manna dóm-
nefnd skipuð af stjórn UMFl skal
fjalla um öll deilumál sem koma
upp i keppninni og dæma i þeim
samkvæmt reglugerð þessari og
leikreglum viðkomandi sérsam-
bands þar sem reglugerð þessi nær
ekki til.
Um stigakeppnina.
Sex fyrstu í hverri grein hljóta
stig sem hér segir: I. 6 stig, 2. 5
stig, 3. 4 stig, 4. 3 stig, 5. 2 stig, 6. I
stig.
Verði einstaklingar eða sveitir
jafnar, skiptast slig að jöfnu milli
þeirra. í knattleikjum er stigagjöf
þannig: I. 24 stig, 2. 20 stig, 3. I6
stig 4. I2 stig, 5. 8 stig, 6. 4 stig. í
skák: I. 12 stig, 2. I0 stig, 3. 8 stig,
4. 6 stig, 5. 4 stig, 6. 2 stig.
Um vcrðlaun.
Fyrstu sex hljóta verðlaun, séu
fleiri en einn jafnir að stigum eða
hafi hlotið sama árangur eftir
stigatöflu, skulu allir hljóta sömu
verðlaun. Hafi tveir eða fleiri
unnið sama afrek í sömu grcin og
annar cða einn orðið sigurvegari,
skal sigurvegaranum afhent verð-
launin á mótinu og um lcið til-
kynnist að hinum verði send
samskonar verðlaun við fyrstu
hentugleika. Um önnur verðlaun
en hér eru nefnd vísast til við-
komandi iþróttagreinar.
4.DAGUR
DAGUR.5