Dagur - 27.02.1981, Qupperneq 7

Hverskonar fólk stendur að
rekstri Rauða hússins?
Guðmundur Oddur: Það eru
skáld, myndlistarmenn, tónlistar-
menn og heimspekingar.
Guðbrandur: Fyrir það að þessi
söfnuður er svona ólíkur í eðli sínu
en hefur getað komið sér saman um
þetta allt saman þá hljóta áhuga-
mál hvers og eins að segja verulega
til sín.
Hvernig hyggist þið fjármagna
starfsemina?
Kristján: Við sem að þessu
stöndum greiðum skatt mánaðar-
lega auk þess að leggja fram eigin
vinnu.
Galleri Háhóll og Listhúsið hafa
nú hœtt starfsemi sinni. Teljið þið að
Rauða húsið geti að einhverju leyti
fyllt í skarðið?
Guðbr.: Alls ekki þar sem við
viljum fyrst og fremst sýna nýlist.
Aðalatriðið er að bjóða upp á það
sem ekki hefur sést hér áður.
Kristján: Við munum gera
ákveðnar kröfur til þeirra sem óska
eftir að fá að sýna hjá okkur.
Nú að undanförnu hefir mikið
verið um það rœtt að hér á Akureyri
vanti góðan sýningarsal. Hvað viljið
þið um það segja?
Guðmundur Oddur: Akureyri
hefur ekki aðstöðu til að taka við
stærri sýningum svo .sem yfirlits-
sýningum einstakra listamanna,
sýningum frá söfnum og farand-
sýningum öðrum sem kunna að
bjóðast. Rauða húsið leysir ekki
vanda Akureyringa i þessum efn-
um. Þetta gallerí hefði orðið til þótt
gallerí Háhóll og Listhúsið hefðu
starfað áfram. Galleríinu í Rauða
húsinu er alls ekki ætlað að taka við
því hlutverki sem Listhúsið og
Gallerí Háhóll gegndu. Við erum
með önnur markmið í huga. Við
rekum þeita af okkar eigin áhuga
og þegar menn koma til starfa af
hreinni hugsjón þá látum við okkar
eigin smekk ráða. „Sýnum augum
lítur hver á silfrið". Við ætlum
okkur ekki að reyna að hafa vit
fyrir einum eða neinum. Fólk er
velkomið að koma og sjá hvernig
okkar smekkur er. Sem sagt þetta
„Rauða hús“ er aðeins viðbót við
það sem var.
SJÓNMENNTIR
Helgi Vilberg
RAUÐA HLJSIÐ
Athyglisvert er að orðið nýlist er
ekki bein þýðing á neinu erlendu
hugtaki. Uppruna orðsins mé rekja
til nafnleysis á einskonar tilrauna-
deild við Myndlista- og handíða-
skóla Islands sem stofnuð var árið
1976. Orðið nýlist er nú notað sem
samheiti liststefna og strauma i al-
þjóðlegri myndlist allt frá poplist
sjötta áratugsins og fram til þessa
dags. Segja má að alþjóðleg list hafi
haft meiri áhrif á unga íslenska
myndlistarmenn en menningararfur
þjóðarinnar. Það sem raunverulega
aðskilur nýlist og hefðbundna list er
að listamaðurinn er ekki lengur
bundinn af því að vinna verk sín á
léreft, í stein eða plötu. Listamann-
inum er frjálst að nota hver þau
meðul sem honum þóknast til að tjá
sig, svo framarlega að hann hafi
eitthvað að tjá. Hann getur meira
að segja sjálfur verið listaverk. Af-
leiðingar þessa eru þær að múrar
milli listgreina hafa rofnað.
Tónlistarmaðurinn hefir svo dæmi
sé tekið, leitað fyrir sér við mynd-
gerð sbr. John Cage, sem kom
hingað tii lands á listahátið í fyrra.
Svona mætti lengi telja. Margir nýir
miðlar hafa komið til sögunnar sem
ýmsir listamenn hafa notað til list-
sköpunar t.d. Ijósmyndir, kvik-
myndir, myndscgulbönd (video),
uppákomur (happenings), gjörning-
ar (performance), bækur, umhverf-
isverk o. fl. Af þessu lciðir að ásjóna
listarinnar hefir breyst og samfara
því innihaldið. Slikt kallar eðlilega
á breytt viðbrögð njótenda slíkrar
listar.
Magnús Pálsson, sem sýndi í
Rauða húsinu fyrir skemmstu,
vinnur verk sín fyrir hugann en ekki
endilega fyrir augað. Hann skapar
það sem ekki er til nema í tónum.
Þar er um að ræða svokallaða hug-
myndalist (conseptualism).
í tilefni af opnun Rauða hússins
tók ég tali þá Guðbrand Siglaugs-
son, Guðmund Odd Magnússon og
Kristján Jósteinsson.
Rauða húsið. Teikning eftir Guðmund Odd.
Hver var hvatinn að stofnun þessa
gallerís?
Guðbrandur: Fyrir það fyrsta
höfum við aðstandendur Rauða
hússins dvalið annars staðar en hér
í bæ um lengri eða skemmri tíma
og komist í kynni við ýmsa hluti
sem ekki hafa verið á boðstólum
hér. Auðvitað söknuðum við þess
að geta ekki hlaupið til og skoðað
sýningar sem heyra undir það sem
venjulega kallast nýlist. Nú, hér
hafa að vísu verið hangandi
einhverjar sýningar en það hafa
nær eingöngu verið olíumálverk að
ég held. En nær ekkert af því sem
ungir listamenn hafa verið að fást
við hin síðari ár. Hugmyndin að
koma á fót einhverju svona galleríi
hafði legið í loftinu nokkuð lengi.
Þegar ég kom úr annarri sveit haf-
andi ekki getað rætt um menning-
una á Akureyri rauk ég til og kall-
aði á nokkra vini og kunningja og
viðraði þessa hugmynd við þá. Það
varð að ráði að finna húsnæði er
hentað gæli þeirri starfsemi sem við
ætluðum okkur að reka og duttum
ofan á þetta hús eftir nokkrar
bréfasendingar og þess háttar.
Þannig að þið eruð kannski helst
að svala eigin forvitni?
Kristján: Já, fyrst og fremst erum
við að sinna eigin áhugamálum og
hlutast til um að fá hingað nýlist
sem ekki hefur verið á boðstólum
hér að neinu ráði. Hinsvegar er
ekki þar með sagt að við verðum
ekki með neitt annað á boðstólum.
Guðbrandur: Við erum nú í og
með að skemmta sjálfum okkur
auk þess að kynna bæjarbúum ný-
list.
Kristján: Við teljum okkur ekki
vera að sinna neinu björgunarhlut-
verki fyrir bæjarbúa. Markmiðið er
að í Rauða húsinu fari fram víðtæk
starfsemi, ekki einvörðungu bund-
in myndlist heldur er meiningin að
hafa á boðstólum bækur, textíl o. fl.
sem ekki hefur fengist hér í bæ.
Einnig höfum við áhuga á að fá
upplesara og tónlistarfólk. Ráðgert
er að efna til kvikmyndasýninga og
svona mætti lengi telja.
Guðbrandur Siglaugsson.
Guðmundur Oddur Magnússon.
/M
Kristján Jósteinsson.
— Auóvitað sé ég að hún er of
stór, en finnst þér hún falleg?
Harðir kostir
Gamall Skoti kom til augnlæknis
til að láta athuga í sér augun.
Læknirinn skoðaði hann vandlega
og kvað svo upp úrskurð sinn:
„Það er ekki efamál, McTavish,
whiskyið á sök á þessu. Þér verðið
að hætta að drekka, ef þér viljið
komast hjá því að verða blindur.
Þér eigið um þetta tvennt að velja“
„Það er og“ sagði McTavish eftir
nokkra umhugsun, „en ég er nú svo
gamall sem á grönum má sjá, og ég
veit ekki nema ég sé búinn að sjá
allt sem mig langar til að sjá.“
*
Vissirðu að til þess að fá skjaldar-
merki á peningi upp 50 sinnum í
einni striklotu í peningsvarpi þyrftu
milljón menn að varpa 10 vörpum
hver á mínútu í 40 stundir á viku —
og þá mundu ein slík röð koma
fram að jafnaði á 9 alda fresti.
'9C s||B lua J!UJB3uiui.(mi9)|
IS=JLA
(i
ja | jb uiiojsSuiujoj) |nBJt|BU|.)(lsp|g
'UID
11 uuunpjods 9o uid cc uuunjoq 'iud 9j
jba juunppsS b uuisnBjj luipjDjipia^
•jp 9f jiijd ijp|D jSui
-UI|DI! BpjDA uiujQa 'uuununuisjnpiv
•jn3Bps!|D!uijv
•jjjBjs v OJD „J|01" nuigjo |
„nf|3Ap8BQ“ p JIUSnBQ
— Mér er nákvæmlega sama,
hvort þú stekkur eða ekki, en
komdu að minnsta kosti með
kúlupenna fyrirtækisins.
íÞRórriR
íþróttafélögin,
lifandi eða dauð?
Sigbjörn Gunnarsson
íþróttafélögin tvö, KA og Þór
geta líkast til státað af því að hafa
innan sinna vébanda flesta
félagsmenn allra frjálsra félaga
hér á Akureyri. Samt sem áður
eru flestir félaga lítt virkir, þ.e.a.s.
taka lítinn sem engan þátt í al-
mennu félagsstarfi. Starfsemi
félaganna má einkum skipta í tvo
flokka. í fyrsta lagi miðast starf-
semin við æfingar og keppni í
íþróttum og þar starfar meirihluti
virkra félaga og eru flestir þeirra
innan þrítugsaldurs. í öðru lagi er
um að ræða forystustörf, sem
einkum miða að fjáröflun til að
gera fyrrnefnda hópnum iðkun
sína mögulega.
Eftir stendur þá hópur, ef til
vill helmingur félaga, sem eru
óvirkir. Þessir félagar verða eink-
um varir við að þeir séu félagar
þegar innheimta félagsgjalda fer
fram, eða þá að til þeirra er höfðað
þegar falast er eftir fjárframlög-
um eða slíkri aðstoð. Þó má ekki
gleyma því að menn gleðjast
mjög þegar félaginu gengur vel í
íþróttakeppni og eru miklir
félagar þann daginn. Spurningin
er því þessi. Er ekki á einhvern
hátt hægt að hlaða uppi almennri
starfsemi í félögunum og virkja
þar með fleiri félaga. í því sam-
bandi má t.d. nefna að félögin
gengjust fyrir bridgekvöldum,
skákkvöldum, gerðu félögum
sínum kleift að iðka hressingar-
leikfimi og ýmiss konar íþróttir,
stæðu fyrir kvikmyndasýningum
og fundum um iþróttamál og
þannig mætti lengi telja. Á þenn-
an hátt álít ég að félagið mundi
betur ná til sinna fjölmörgu
félaga, sem eru nánast óvirkir. Sé
slík starfsemi fyrir hendi hygg ég
að félögunum mundi reynast
mun auðveldara að virkja félag-
ana til starfa, t.d. við uppbygg-
ingu íþróttasvæða og á annan
hátt. KA hefir örlítið farið inn á
þessar brautir veit ég, með því að
standa fyrir morgunkaffi á
sunnudögum í KA-miðstöðinni,
og veit ég að það spjall sem þar
fer fram hefir skilað og muri skila
öflugri KA-félögum í framtíð-
inni. Mér er ókunnugt um hvort
Þórsarar hafa farið inn á sömu
brautir, en það sem ég hefi viljað
reyna að benda íþróttafélögunum
á Akureyri á með þessu spjalli er
að þau verða að efla almenna
starfsemi sína og reyna að virkja
fjölmarga félaga, sem eru reiðu-
búnir til starfa í félögunum, en
þurfa til þess einhvern hvata.
DAGUR•7