Dagur - 03.03.1983, Blaðsíða 4

ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 100 Á MÁNUÐI - LAUSASÖLUVERÐ 12 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARM.: HERMANN SVEINBJÖRNSSON
BLAÐAMENN: EIRlKUR ST. EIRlKSSON, GYLFI KRISTJÁNSSON,
ÓLAFUR JÓHANNSSON (SAUÐÁRKRÓKI) OG
ÞORKELL BJÖRNSSON (HÚSAVlK)
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRt: JÓHANNES MIKAELSSON
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Aðstöðuvísitölu
til jöfnunar
Það er fleira mannréttindi í þessu landi en
jöfnun kosningaréttarins. Framsóknarmenn í
Norðurlandi eystra hafa nú um skeið haft for-
göngu um að benda á að samhliða breytingum
á vægi atkvæða við kosningar til Alþingis verði
að koma til jöfnuður á öðrum sviðum lands-
byggðafólkinu í hag. íbúar hinna strjálu
byggða búa við mikið óréttlæti t.d. hvað varð-
ar ýmiss konar opinbera þjónustu, svo ekki sé
minnst á miklu meiri framfærslukostnað á
fjölmörgum sviðum. Þarna er um verulegan
aðstöðumum að ræða. Ekki er hægt að búast
við því að hann verði hægt að leiðrétta með
öllu þó á hinn bóginn megi gera verulega
bragarbót með uppbyggingu þjónustunnar út
um land.
Framsóknarmenn á Norðurlandi eystra hafa
nú varpað fram hugmyndum um leið til að
draga úr þessu óréttlæti, að frumkvæði Hilm-
ars Daníelssonar á Dalvík. Stefán Valgeirsson,
alþingismaður, hefur kynnt þessar hugmyndir
lítillega í umræðum á Alþingi og í sjónvarps-
viðtali í Þingsjá.
Hugmyndir Hilmars Daníelssonar eru í
stuttu máli þær að til að jafna upp þann að-
stöðumun sem ríkjandi er betri að koma á eins
konar aðstöðuvísitölu eða þjónustuvísitölu
sem hefði áhrif á skattgreiðslur manna. Með
öðrum orðum að menn greiði skatta til ríkisins
í einhverju hlutfalli við þá þjónustu sem ríkið
veitir þegnunum sínum.
„Ég tel að þetta sé einfalt mál nánast bara
spurning um að mata tölvur á réttum upplýs-
ingum sem ekki ætti að vera erfitt að ná í. Þessi
aðstöðuvísitala gæti verið mismunandi eftir
skattumdæmum, sem eru þau sömu og kjör-
dæmin, eða jafnvel eftir sveitarfélögum og
með því mætti ná ennþá meiri jöfnuði, “ sagði
Hilmar í viðtali við Dag og sagði ennfremur:
„Eins og allir vita búa íbúar landsins við
ákaflega mismunandi þjónustu af hendi hins
opinbera eftir því hvar þeir búa. Nefna má
heilbrigðisþjónustuna, samgöngur og þar
með hve langt er í þjónustuna annars staðar(
menntunarmöguleika, staðsetningu sýslu- og
bæjarfógetaskrifstofa og svo náttúrulega
staðsetningu stjórnarráðs og Alþingis, svo
eitthvað sé nefnt. Þá gæti Þjóðminjasafn, Þjóð-
arbókhlaða, Þjóðleikhús og fleiri stofnanir
allra landsmanna sem staðsettar eru ein-
göngu í Reykjavík komið inn í þessa mynd.
Mikilvægt er hins vegar að hafa svona kerfi
einfalt og auðskilið hverjum sem er og það
mælir á móti því að kafa eftir smáatriðum.
Þetta þarf að hafa veruleg áhrif á skattvísitöl-
una þannig að verki hvetjandi á ríkisvaldið að
koma þjónustunni upp sem víðast. Að öðrum
kosti er hætta á að kerfið kæmi í stað dreifingar
þjónustunnar. Ríkið verður að sjá sér hag í því
að setja frekar upp þjónustuna og fá auknar
skatttekjur, heldur en að veita skattafslátt-
inn“, sagði Hilmar Daníelsson.
Ármann Olgeirsi
Vegagerð á v
— Fyrri hlu
Sagt er að ekki þýði að sakast um
orðinn hlut en stundum er þó
þannig að framkvæmdurh staðið
að slíkt á ekki að liggja í þagnar-
gildi. Þetta á við um undirbúning
og lagningu Víkurskarðsvegar af
Fnjóskadalsvegi vestri upp í Vík-
urskarðið austanvert.
Vetrarsamgöngur hafa lengi
verið mikið vandamál á þjóðleið-
inni Akureyri - Húsavík um
Vaðlaheiði. Gamli vegurinn um
Steinskarð var löngum ófær
vegna snjóa og Dalsmynnisleiðin
mjög mikið úrleiðis auk snjó-
flóðahættu.
Það varð úrlausn þessa sam-
gönguvandamáls að leggja nýjan
veg um Víkurskarð og þá að sjálf-
sögðu fyrst og fremst vegna
vetrarumferðarinnar. Hlaut því
aðalatriði málsins að vera að velja
vegarstæðið þar sem minnstan
snjó mundi setja á veginn og
skipti þá minna máli þó ein stutt
brekka yrði ívið hallameiri heldur
en á öðrum stað snjóþyngri.
Dómbærastir um snjóalög og
veðurfar á því svæði sem veginn
skyldi leggja um voru vitanlega
þeir sem þar hafa búið um ára-
tugi.
En þegar Guðmundur Svavars-
son, umdæmisverkfræðingur
Vegagerðar ríkisins á Akureyri,
valdi vegarstæðið um umrætt
svæði með aðstoð þriggja manna í
hreppsnefnd Hálshrepps þá var
vetrarumferðin orðin aukatriði en
hitt aðalatriði að hægt yrði að
„spankeyra" veginn á sem mest-
um hraða að sumarlagi.
Það var 15. desember 1980 sem
Guðmundur Svavarsson skrifaði
hreppsnefnd Hálshrepps og leit-
aði álits hennar á tveim veglínum
um umrætt svæði sem hann hafði
staðið að hönnun vegbyggingar á.
1 greinargerð með bréfinu segir
hann að „mesti- bratti“ á línunni
upp norðan við Víðivelli og
norður ofan við bæi á Vatnsleysu
sé 7% á móti 8,5% mestum
„bratta" á línunni upp norðan við
Vatnsleysu. Síðan segir hann að á
syðri línunni sé 2,8 km „samfelld
brött brekka“ á móti þriggja km
brattri brekku á línunni norðan
Vatnsleýsu en það mun vera öll
vegarlengdin af jafnsléttu og upp í
skarðið á þeirri línu.
Hreppsnefndin svaraði Guð-
mundi með bréfi 22. janúar 1981
og segir hún þar „að leiðin norðan
Vatnsleysu sé heppilegri að öllu
leyti nema fyrir brattann. Er það
einkum þrennt sem mælir með
þeirri leið umfram hina. 1. Snjó-
léttari, þar sem hún liggur þverar
fyrir snjóáttinni og myndar ekki
stall framan í brekku eins og hin
gerir á köflum. 2. Veldur miklu
minni landskemmdum. 3. Til
muna ódýrari bæði í byggingu og
vegna minni tjónbóta.“
Þarna talár hreppsnefndin líka
urn „bratta“ en hann var eins og
fyrr segir 8,5% og seinna notaði
meirihluti hreppsnefndarinnar
þennan „bratta“ sem átyllu til að
bregðast stuðningi við ytri leið-
ina.
Síðla árs 1981 kom svo Guð-
mundur Svavarsson og tveir félag-
ar hans hjá Vegagerðinni á fund
með hreppsnefnd Hálshrepps og
bændum á Víðivöllum og Vatns-
leysu. Erindi þeirra var lokatil-
raun að véla heimamenn til fylgis
við Víkurskarðsveginn um syðri
leiðina. En þrátt fyrir það að
Guðmundur talaði af fræði-
mennsku um arðsemi, afkasta-
vexti, hönnunarhraða o.fl. sem
heimamenn voru berskjaldaðir
gegn þá stóðu þeir enn nokkuð
einhuga saman um nyrðri leiðina
og lauk fundinum án samkomu-
lags.
Stefán Skaftason, ráðunautur,
sat einnig þennan fund og studdi
hann málstað bænda.
Eftir þetta sendi Guðmundur
Svavarsson málið til Skipulags-
stjórnar ríkisins ásamt tilheyrandi
„bratta“-skýrslu því ekki kom
honum í hug að taka nokkurt tillit
til vilja heimamanna. Brá skipu-
lagsstjóri við og sendi hrepps-
nefndinni eftirrekstrarbréf um að
hraða veitingu framkvæmdaleyfis
á syðri leiðinni. í bréfi skipulags-
stjóra segir m.a.
„Skipulagsstjórn telur að þar
sem um þýðingarmikinn þjóðveg
er að ræða sé það hallamunurinn,
þ.e. 7% á móti 8,5%, sem skiptir
meginmáli."
Fljúgandi fui
á sveimi yfii
Um kl. 15.30 sl. miðvikudag Þó mátti greina nokkrar gul- ósjálfrátt setti maður veru
birtist allt í einu fljúgandi klæddar mannverur sem þeirra þar í sambandi við hinn
furðuhlutur yfir Húsavík. Að- norpuðu í kulinu á malar fljúgandi furðuhlut.
dragandinn virtist skammur. knattspyrnuvelli staðarins og Atvik gerðust nú með undra-
Þyrlan lenti á knattspyrnuvelli og fólk þyrptist á vettvang.
4 - DAGUR - 3. mars 1983