Dagur - 06.06.1983, Blaðsíða 4

ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 120 Á MÁNUÐI - LAUSASÖLUVERÐ 15 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARM.: HERMANN SVEINBJÓRNSSON
FRÉTTASTJÓRI: GlSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN: EIRlKUR ST. EIRlKSSON, GYLFI KRISTJÁNSSON,
ÓLAFUR JÓHANNSSON (SAUÐÁRKRÓKI) OG
ÞORKELL BJÖRNSSON (HÚSAVlK)
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI: JÓHANNES MIKAELSSON
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Athyglisverðar
tilraunir
Minnkandi fiskigengd í ýmsum heimshöfum hefur
aukið áhuga manna á rannsóknum og tilraunum á
lífríki sjávar. í mörg ár hafa t.d. norskir líf- og fiski-
fræðingar rannsakað og gert tilraunir á klaki þorsk-
sins ekki síst því fyrirbæri hvað dánartala seiðanna
er há við náttúruleg skilyrði fyrstu vikurnar eftir að
hrognin klekjast út og hvort hægt sé að ná mikið
betri árangri í klak- og eldisstöðvum.
Eins og kunnugt er hrygnir þorskurinn geysilegu
magni af hrognum. Þau klekjast út á yfirborði sjávar
og þegar kviðpokinn er uppétinn, en það gerist á
10—14 dögum, þá rennur upp hinn viðkvæmi líftími
seiðanna, sem gerir út um það hver stofnstærð
hvers árgangs verður. Við náttúruleg skilyrði er tal-
ið að drepist hafi um 99,8% fyrstu vikurnar eða jafnvel
meira. í klak- og eldisstöðinni í Ostevall hefur Norð-
mönnum tekist að halda hfandi um 2% seiðanna
sem er tíu sinnum betri árangur en gerist úti í nátt-
úrunni.
í Noregi ríkir nú bjartsýni á að það sé aðeins tíma-
spursmál hvenær enn betri árangur næst þar sem
þeir virðast hafa náð góðum tökum á þessu við-
fangsefni. Aðferðin sem þeir nota við þessar rann-
sóknir er að eldisstöðin er byggð úti í sjó. Hún er
opin á tvo gagnstæða vegu. í bæði opin eru sett
mjög smágerð sigti sem aðeins smæstu lífverur
komast í gegnum eins og t.d. lirfur rauðátunnar
sem eru aðalfæða seiðanna. Meltingarvegur seið-
anna er mjög ófullkominn. Þau þola t.d. ekki að éta
kynþroska rauðátu.
Allt líf var drepið í stöðinni áður en seiðin voru
sett í hana, en þangað fóru þau 5 daga gömul. Síðan
var sjó dælt í gegnum stöðina. Þegar seiðin voru
fjögurra mánaða gömul var þeim sleppt. Þá voru
þau þrír cm að lengd. Eitt tonn af hrygnum gefur
um 300 milljónir hrogna. 2% af því gera þá um 6
milljónir seiða. Á uppvaxtarárum þorsksins er talið
að deyi um 20% af hverjum árgangi á ári. Fimm ára
þorskur mun að meðaltali vega um 5 kíló hér við ís-
landsstrendur. Þeim aldri ættu að ná eftir þessu um
2 milljónir fiska af þeim 6 milljónum sem sleppt var.
Þessar rannsóknir Norðmanna eru hinar athygl-
isverðustu, ekki síst fyrir okkur íslendinga. íslenski
þorskstofninn er að langmestu leyti staðsettur á
því hafsvæði sem við ráðum sjálfir yfir. Vaxtarhraði
hans er meiri en t.d. norska stofnsins. Við stöndum
því mikið betur að vígi en Norðmenn að ala upp
seiði til að sleppa lausum í hafið. Þeir deila Barents-
hafi með Rússum og sambúð ríkjanna er ekki með
þeim hætti að það sé állitlegt fyrir Norðmenn að
fara út í kostnaðarsamar framkvæmdir í slíku
augnamiði. En þrátt fyrir þessar aðstæður hafa
Norðmenn lagt mikla fjármuni í að kanna þessi mál.
Þetta eru rannsóknir og tilraunir sem við þurfum
að fylgjast vel með, því ef dánartíðni seiðanna lækk-
ar verulega frá því sem nú er í klak- og eldisstöðv-
um Norðmanna gæti það haft gífurlega þýðingu
fyrir okkar sjávarútveg í framtíðinni.
S.V.
Hert eftirlit
með riðuveiki
Föstudaginn 20. maí sl. komu
saman til fundar í Laugaborg í
Hrafnagilshreppi riðunefndir
Saurbæjarhrepps, Hrafnagils-
hrepps og Akureyrarbæjar.
Á fundinum var rætt um hert
eftirlit með flutningi fjár milli
staða sérstaklega í Saurbæjar-
hreppi en þar hafa nýlega verið
staðfest tvö ný riðutilfelli. Vilja
fundarmenn vekja athygli fjár-
eigenda á 19. gr. reglugerðar um
varnir gegn útbreiðslu riðuveiki,
en þar segir svo:
„Umráðamönnum sauðfjár er
skylt að tilkynna riðunefndum
um flutning á fé til lífs og dvalar
milli bæja og svæða eða breyt-
ingu á tilhögun upprekstrar innan
sveitar. Riðunefnd er heimilt, að
fengnu samþykki sauðfjársjúk-
dómanefndar, að gera ráðstafan- flytja til baka eða lóga fé sem
ir til að stöðva flutninga og notk- þannig hefur verið flutt án leyf-
un tækja í þessu skyni og láta is.“
Dalvík:
Loks ný sjúkrabifreið
Sl. sunnudag var sýnd á Dalvík
hin nýja sjúkrabifreið Rauða-
kross-deildar Dalvíkur og ná-
grennis og boðið upp á kaffí og
meðlæti til styrktar kaupun-
um.
Lengi er búið að bíða eftir
sjúkrabifreiðinni og hefur bæði
hér í Degi og annars staðar verið
skýrt frá þeim málavöxtum. Bif-
reiðin er af gerðinni Chevrolet og
er með drifi á öllum hjólum.
Kaupverð bifreiðarinnar er 750
þúsund krónur með öllum bún-
aði. Körfur eru fyrir tvo sjúklinga
og eru öll tæki og aðstaða eins og
best verður á kosið að sögn
Rögnvalds Friðbjörnssonar hjá
Rauða-kross-deildinni. Áður
voru tvær sjúkrabifreiðar notað-
ar, önnur til vetrarferða en hin til
Nýja sjúkrabifreiðin.
sumarferða, og verða þær báðar bæði að sumar- og vetrarlagi.
seldar. Framvegis á nýja bifreiðin A.G.
að geta þjónað læknishéraðinu
1 »
Hp|||||r 1
N.T.
umboð-
ið í
nýtt
hús-
næði
27. maí sl. flutti N.T. umboðið
sem áður hét Norðlensk trygging
úr miðbænum í nýtt og glæsilegt
húsnæði í verslunarmiðstöðinni
Sunnuhlíð. Fyrirtækið mun enn
sem áður veita alla vátrygginga-
þjónustu. N.T. umboðið er einn-
ig umboðsaðili fyrir Tryggingu
hf. Auk þess verður á boðstólum
öll fjölritunarþjónusta og skatt-
skilaþjónusta. Starfsmenn hins
nýja fyrirtækis eru Halldór Jóns-
son framkvæmdastjóri og Jó-
hannes Bjarnason skrifstofu-
maður.
Halldór Jónsson og Jóhannes Bjamason í hinu nýja húsnæði N.T.
Mynd: GEJ
4 —DAGUR-6. júní 1983