Dagur - 25.11.1983, Blaðsíða 8

8 - DAGUR - 25. nóvember 1983
Kvennalistinn
Opinn fundur í Húsi aldraðra (Alþýðuhúsinu) sunnudaginn 27.
nóvember kl. 15.00.
Guðrún Agnarsdóttir, alþingismaður, segir
frá þingstörfum.
Allir velkomnir.
Kristján frá Djúpalæk

Helgarferðir
til Reykjavíkur
Gisting: Loftleiðir, Esja, Saga, Borg
Gerum verðtilboð fyrir stærri hópa
H FERÐASKRIFSTOFA AKUREYRAR
RAÐHUSTORGI 3 SIMI 96-25000
Akureyringar - Bæjargestir
Dansleikur
laugardagskvöldið
26. nóvember.
Matur f ramreiddur
frákl. 18.30 til 22.
Tískusýning
frá Hagkaup
Casablanca leikur
fyrir dansi.
HOTEL KEA AKUREYRI
SÍML96-22200 Borðapantanir í síma 22200.
Askrift, afgreiðsla,
auglýsingar. ^
Sími 24222 {P
SKAMMDEGIS-
Mörgum verður skammdegið
farg. Myrkrið leggst með lím-
kenndum þunga sínum á hug-
ann og lamar einnig líkamlegt
framtak og fjör. Sólin, þessi al-
góða fóstra, fjarlægist meir og
meir og við stöndum ein í bar-
áttunni við ömurleikann.
Myrkrið er þó ekki illt í sjálfu
sér en undir skikkju þess felast
vofur, ósýnilegir vargar í véum
hugrekkis og gleði.
Er þá ekkert hægt að gera til
að sigrast á martröð skammdeg-
is, sleni þess og deyfð, ugg þess
á gleðivana stundum? Jú, sem
betur fer er það hægt. Fyrst
mætti beina huganum að því að
öll él birtir, tíminn líður, sólin
hækkar. Þúsundir kynslóða
hafa þraukað af við minni kost
en við. Því skyldum við þá gef-
ast upp? Við líkamlegu sleni
má taka fjörefni, stunda líkams-
rækt úti og inni, stæla vöðvana.
En mest er um vert að efla vilja-
þrek sitt, vita hvers maður ósk-
ar og fylgja óskinni eftir, and-
æfa, hefja sókn. Hvers virði er
góður vilji ef döngunina
brestur, röggina, uppburðina?
Þó flest blóm dafni illa í
skammdegi má rækta rós vonar-
innar með nokkrum árangri.
Rétt er þá að hætta alveg að
opna sjónvarp því stjórnendur
þess hafa gerst samverkamenn
skammdegisins. Þeir sýna okk-
ur eymd, ljótleíka, vonarsnauða
visku. Við ályktum að fyrst allt
það fólk sem birtist á skjánum
er sjúkt og niðurbrotið, já með
allt að sextán geðflækjur, þá sé
engin von að okkur vegni betur.
Við verðum hrygg og leggjum
árar í bát. Hví ættum við að
bjargast fremur en hinar þús-
undirnar? Hví skyldum við
vænta fegurðar og gleði í önn
dagsins fyrst vofur myrkursins
hafa hertekið hugi flestra þeirra
er gerast óboðnir gestir okkar
hvert kvöld?
Stjórnendur þessa fjölmiðils
virðast lifa eftir kunnri formúlu
hins bölmóða: „Hrekkja spara
má ei mergð./Manneskjan skal
vera/hver annarrar hrís og
sverð./Hún er bara til þess
gerð.“
Útvarp verður einnig að um-
gangast með varúð, athuga vel
hvað í boði er og opna aðeins
fyrir það sem við teljum áð leggi
okkur lið í baráttunni við
myrkrið. Uppbyggjandi tónlist
er þar oft flutt, talað orð, eink-
um snemma dags, er tíðum
skammlaust, jafnvel styrkjandi.
En fréttir ætti að meðtaka í
hófi. Þær niðurbrjótandi eru í
meirihluta því skammdegið rík-
ir í heiminum allt árið og skuggi
styrjalda er dekkri nú en löng-
um fyrr. Við megnum ekki að
blása hann burt. Verkþrælar
dauðans í austri og vestri standa
honum að baki.
En forðast ber kannski ekki
síst þá jurt er kallast pólitík sem
er vaxin upp úr menguðum
jarðvegi og ber svört blóm.
Þá er gott ráð í skammdegi að
blanda geði við sér betri menn,
þá sem enn eiga sól liðins
sumars í huga sér, hitta þá að
Reiður sær
Það eru tímaskipti að slysum.
Þau koma í bylgjum og á
þessu hausti hefur reiður sær
heimtað of mörg mannslíf af
okkur. Sjóslys eru harmsaga
þessarar jájóðar öld af öld, enn
í dag, hvað þá fyrr er við ekkert
var að styðjast nema styrka
hönd og hug.
máli, hringja; ganga úti og láta
svalan vetrargustinn kæla
ennið, sjá grös og tré bíða kyrr-
lát í von.
En besti geislagjafinn er bók;
ekki allar bækur, því miður, en
nokkrar. Án þeirra væri ekkert
viðnám hjá mörgum manni. En
það verður að velja rétt: Bók
um venjulegt fólk, bók um bar-
áttu og sigra, bók um trú, von
og kærleika. Mikil list þar sem
orð og form vekur silfurbjöllu-
klið, reisir fagnaðarbylgju á sæ
dapurleikans, tendrar stjörnur
á himni skammdegis. Góðar
bækur.
En eru slíkar bækur til? Já,
margar, bæði nýjar og gamlar.
Hvernig á að þekkja þær ólesn-
ar? Það er létt því þær lýsa í
myrkrinu.
Það líður á nóvember. Fram-
undan er hátíð ljóss. Við verð-
um að axla þungar byrðar
auglýsingaskrums og enn
dimmri daga svo sem mánuð í
viðbót. Með tilstyrk þeirra
hjálparhellna sem við vitum að
eru til má loka húsi okkar og
hug fyrir öllum vofum er fela sig
í myrkri skammdegis, ósýnileg-
um jafnt sem sýnilegum.
Af öllum stéttum hins ís-
lenska samfélags eru sjómenn
mikilverðastir. Þeir fæða okkur
og klæða. Þeir leggja líf sitt í
hættu alla daga ársins og nú, í
sviptibyljum skammdegisskugg-
anna byltast skip þeirra á tryllt-
um öldum, langt til hafs.
Kunnum við að meta sjó-
menn og þakka sem vert er?
Nei, þeir eru lágt metnar horn-
rekur, nema á vörum land-
krabba einn dag á ári. Yfirleitt
metum við lítt erfiðismenn,
bæði á sjó og landi. Við lítum
upp til þeirra er baða sig í vel-
sældinni er hrjúf vinnuhöndin
skapar okkur. En þegar rok
hvín á gluggum villanna okkar,
hlýjum og raflýstum, verður
sumum hugsað út á haf, jafnvel
þeim sem eiga þar engan ná-
kominn á völtu fleyi. Og óttinn
truflar öryggi okkar; hvað þá
um eiginkonur, börn, foreldra
og systkini þessara stríðsmanna
sem sækja hættulegustu mið
heimsins, norður í dumbshafi.
Og fréttir dynja í eyrum um
hörmuleg slys. Stundum er
fréttagleði fjölmiðlanna svo
mikil að það gleymist að aðvara
þá er hlut eiga að máli. Þess eru
hörmuleg dæmi.
Hver verður næstur? er ugg-
vænleg spurn. Kannski gæti
hjálpað að senda hlýja ósk um
heillir þeim til handa, þarna úti
í fangi grimmra sjóa,
Vorleikur að vetri
Þegar „vetrarskammdegið"
(nútíma íslenska) hafði þrúgað
gleði gesta danshúsanna svo að
tregðast tók um streymi aura
þeirra í kassann og hvorki
kántrísöngvar né þungarokk,
gullin vín né gras megnuðu að
lyfta brúnum þeirra, tóku góð-
hjartaðir forstjórar húsanna sig
til og pöntuðu listakonur tvær
frá háborg menningarinnar
sunnar á hnetti til að freista þess
að létta byrðar mörlandans á
kvöldum. Fyrirhöfn þeirra og
fórnfýsi gelst þeim í gleðinni að
gleðja aðra - og skyggir ekki á
til muna þó hraðar streymi fé í
kassa.
Beðfreyjur þessar úr hofi Er-
osar hófu þegar listilegan dans
í marglitu ljósflæði glaðheim-
anna, felldu föt sín hvert af
öðru, sem er hin besta íþrótt og
kveikir sólbaðsþanka í höfðum
áhorfenda. Loks stóðu þær, að
sögn, á evuklæðum einum.
Þótti þá mörgum Norðkollubúa
sem vorblær færi um salinn.
Sem hér var komið hófu gyðj-
ur þessar að sýna frjósemisleika
á gólfteppum og þótti með
ágætum takast þótt nokkuð
skorti á leiktæki sem von var.
Lyftust nú til fulls brúnir áhorf-
enda og stóðu fagnandi augu
þeirra á stilkum. Myndavélar
fréttamannanna geltu eins og
líbanskar hríðskotabyssur svo
þeir gætu miðlað fjarstöddum
svo sem eins og reyk af réttun-
um.
Einhverjir náttúruleysingjar
tóku að röfla um ósiðsemi og
nefndu ákveðnar greinar laga er
bönnuðu öll beðmál og blaut-
lega skemmtan. En forstöðu-
menn bentu þeim góðfúslega á
að hér væri á ferðinni hin sanna
list. Seig þá hinum fyrrnefndu
larður svo og öðrum púrítönum
og lögðu þeir niður skottin.
Undu svo allir glaðir við sitt og
nutu til hlítar þessa vorleiks að
vetri.
Er nú „í skoðun“ í vissum
ráðuneytum syðra hvort bænd-
ur landsins gætu ekki komið sér
hér upp nýrri aukabúgrein,
þeirri að selja skammdegis-
hrelldum borgarbúum aðgang
að tilhleypingum nú um hátíð-
arnar gegn vægu gjaldi. Þeir
mættu nefna þessa aukabúgrein
list í auglýsingum.