Dagur - 06.06.1984, Blaðsíða 7

6-DAGUR-6. júní 1984
pað
iim
. . . í ekki stærra
bæjarfélagi,“ segir Zophonías
Zophoníasson, forstjóri Pólar-
prjóns á Blönduósi
l
i

Myndir: ESE,
Blönduos er vaxandi bæjarfélag í blómlegu héraöi. Um þetta geta flestir
veriö sammála en hins vegar er sorglega lítið um að ferðamenn geri tilraun
til að sannreyna þessa staðhæfmgu. Eftir að nýi vegurinn var lagður liggur
mesti feröamannastraumurinn framhjá Blönduósi og ESSO-sjoppan er oft
það eina sem situr eftir í minningum ferðalangsins. Blönduós er því dæmdur
eftir gæðum pylsanna og hamhorgaranna í sjoppunni og stöku maður veit
að í þessu bæjarlelagi er öndvegisdrykkurinn Blanda upprunninn. Enn
færri hafa svo bergt á samnefndri á enda ekki lystug á að líta þar sem hún
veltur frani kolmórauð og skiptir bæjarfélaginu í tvo árbakka. Ef menn
leggja lykkju á leið sína og líta Blönduós öðru en hornauga þá kemur ým-
islegt í Ijós sem að öllu jöfnu er hulið bílistum á þjóðvegi númer eitt. A Blöndu-
ósi er rekin fjölþætt atvinnustarfsemi. Kaupfélagið og samvinnuhreyflngin
eru stærstu atvinnurekendurnir en þar á eftir kemur fyrirtæki með nafn sem
flestir íslendingar kannast við en fáir vita hvar á kortinu er staðsett. I’etta er
fyrirtækiö Pólarprjón hf. sem eins og nafniö bendir til rekur prjónastofu og
reyndar saumastofur líka. Við heimsóttum Pólarprjón hf. á dögunum og
ræddum við forstjóra fyrirtækisins Zophonías Zophoníasson. Hann var
fyrst beöinn að segja frá tildrögunum að stofnun fyrirtækisins.
- Fyrirtækiö Pólarprjón hf.
var stofnað árið 1971 ogcrþví 13
ára um þessar mundir. Pólar-
prjón var mcð fyrstu fyrirtækjun-
um scm stofnuð voru hcr á landi
í þcssari iðngrcin - löngu áður cn
prjóna- og saumastofur urðu það
lausnarorö í sambandi við smærri
iðnað scm þær cru cnn þann dag í
dag. Tildrögin aö stofnun fyrir-
tækisins voru þau aö cg haföi um
nokkurt skcið annast ullarinn-
kaup fyrir Álafoss. Var mcð vöru-
flutninga cn langaði til að vinna
úr þcssu hrácfni hcr hcima og
hressa um lcið upp á atvinnulífiö.
Ég byrjaði svo hcr á Húnabraut-
inni mcð átta starfsmenn cn
starfsmönnum hcfur fjölgað jafnt
og þctt og nú cru á milli 70 og 80
manns í vinnu hjá Pólarprjóni.
- í hverju cr starfsemi ykkar
aðallega fólgin?
- Við rckum prjónastofu hér
og síðan tvær saumastofur. Aðra
hcr á Blönduósi cn hina á Sveins-
stöðum. Við prjónum svo fyrir
okkur og margar aðrar sauma-
stofur á svæöinu allt frá Vopna-
firði til Hafnarfjarðar og Selfoss.
Allt í allt má segja að um 40% af
prjóninu fari í vinnslu hjá okkur
sjálfum cn um 60% hráefnisins
fer á aðra staði.
- Hvaða vörur eruð þið aðal-
lega með?
- Það eru ullarjakkar, kápur,
peysur, húfur, vettlingar og trefl-
ar og við höfum mikið framleitt
fyrir aðra s.s. Álafoss og Sam-
bandið. Við erum meðal annars
núna að prjóna trefla upp í 100
þúsund trefla samning Sam-
bandsins við Sovétmenn.
„Kuldinn er
bandamaður okkar“
- Hvert fara svo vörurnar? Hvar
eru helstu markaðirnir?
- Okkar aðalmarkaðir eru í
Bandaríkjunum og Skandinavíu.
Ég játa það fúslega að mér er það
ljúft að horfa á fréttamyndir í
sjónvarpinu af vetrarkuldum í
Bandaríkjunum. Það hafa verið
harðir vetur þar undanfarna tvo
vetur og sala á ullarvörum í
Bandaríkjunum hefur tekið kipp
í samræmi við það. Bandaríkin
eru okkar besti markaður og
kuldinn því okkar bandamaður.
Að sögn Zophoníasar þá stefn-
ir hann að því að auka þann út-
flutning sem fyrirtækið stendur
nú þegar að.
- Við höfum komist í sam-
band við sterka söluaðila erlendis
fáa en stóra og við hyggjumst
reyna að auka útflutninginn jafnt |
og þétt. Útflutningur á eigin veg-
um er framtíðin og þá ætlum við
jafnframt að reyna að hafa þetta
kerfi einfalt í sniðum og losna að
mestu við milliliðina og það
flókna sölukerfi sem einkennt
hefur þessi viðskipti fram að
þessu.
- Er hörð samkeppni í þessari
iðngrein?
- Það er engin samkeppni hjá
okkur við aðrar saumastofur.
eins og hjá mörgum fyrirtækjum
í sjávarútvegi en ég veit að fólk
sem hér vinnur kærir sig ekkert
um að vinna myrkranna á milli.
- Hvað með bónus?
- Bónusinn er það sem koma
skal. Það er stefnan að taka upp
bónus í framtíðinni í því skyni að
bæta afköst og um leið launin og
þú mátt skrifa það að við fáum of
lágt verð fyrir okkar framleiðslu,
sagði Zophonías Zophoníasson.
- ESE.
Hvorki hér í héraðinu né annars
staðar á landinu. Það er nokkur
samkeppni á túristamarkaðnum
í Reykjavík en hann er það smár
í sniðum að það tekur því ekki að
slást um þann markað.
- Engin undirboð?
- Lítið um slíkt. Staðreyndin
er einfaldlega sú að besta varan
selst.
„Það munar
um okkur“
- Hver er staða fyrirtækisins á
Blönduósi?
- Þetta er auðvitað stærsta
fyrirtækið utan kaupfélagsins þó
ekki muni miklu í mannafla og
það hlýtur því að muna talsvert
um okkur í tæplega 1200 manna
bæjarfélagi.
- Er samkeppni um vinnuafl
hér?
- Það er talsverð samkeppni
og ég tel okkur vera samkeppnis-
færa við t.d. sjávarútveginn. Að
vísu er hér ekki unnin yfirvinna
Þessir kappar sjá um prjónavélarnar . . .
. . . og þessi passar upp á bandið.
Zophonías við treflana sem fara
eiga til Sovétríkjanna.
6. júní 1984 - DAGUR - 7
„Við erum með
i
ýmislegt á prjónunum“
— Heimsókn í Saumastofunni Drífu á Hvammstanga
- Þetta hefur slampast hjá
okkur hingað til. Þess ber þó
að geta að við erum nýbúin að
standa í miklum framkvæmd-
um. Við eigum hér nýtt hús-
næði, stórt og gott og það
tekur tíma að greiða það
niður, sagði Elín Þormóðs-
dóttir hjá Saumastofunni Drífu
á Hvammstanga í samtali við
blaðamann Dags en við rædd-
um við Elínu þegar við áttum
leið um Hvammstanga fyrir
skömmu.
Að sögn Elínar þá er sauma-
stofan í eigu fimm einstaklinga
en í nýja húsnæðið var flutt 1981.
Saumastofan er til húsa í „ráð-
húsi“ þeirra Hvammstangabúa
og næstu nágrannar eru bóka-
safnið, verslun Sigurðar Pálma-
sonar og sjálfur sóknarpresturinn
sem hefur skrifstofu í húsinu.
- Okkar framleiðsla er aðal-
lega prjónaflíkur sem við saum-
um fyrir Hildu hf. Þetta eru mest
jakkar og peysur sem fara til
Bandaríkjanna og Norðurland-
anna en þó þessar vörur seljist
þar á háu verði þá finnst okkur að
við fáum alltof lítið fyrir okkar
þátt, segir Elín en að hennar
sögn hafa yfirleitt um 20 konur
verið fastráðnar hjá fyrirtækinu.
Sumar í fullu starfi en aðrar í
hlutavinnu en samtals eru það
um 14 dagsverk sem unnin eru
hjá Drífu á hverjum degi.
- í dag eru reyndar 32 konur í
vinnu hjá okkur og skila um 20
dagsverkum. Þetta er vegna þess
að við erum að sauma upp í
samning vegna pantana sem þarf
að afgreiða fyrir sumarleyfi.
Vinnan er í sjálfu sér ágæt en það
er slæmt að verkefnin skuli berast
í bylgjum. Það er mikið að gera í
nokkra mánuði og síðan er dauði
þess á milli.
- Er erfitt að halda í starfs-
fólkið?
- Nei okkur helst ekki illa á
fólki og það lausráðna fólk sem
nú er í vinnu hjá okkur veit alveg
að vinnan endist ekki nema fram
að sumarleyfi sem væntanlega
verður tekið um miðjan júlí.
- Er ekki samkeppni við fisk-
vinnsluna um starfskraftinn?
- Það myndi ég ekki segja.
Við borgum svipuð laun ef miðað
er við fastakaupið en bónusinn í
fiskvinnunni heillar suma án þess
þó að það hafi valdið okkur
vandræðum.
- Eru einhverjar nýjungar á
döfinni hjá fyrirtækinu?
- Við erum með ýmislegt á
prjónunum og forgangsverkefni
er að koma hér upp okkar eigin
prjónastofu. Það er hugmyndin
að byrja á þessu í litlum mæli til
að byrja með en feta okkur svo
upp á við. Þetta ætti að geta
gengið því við höfum flest það
sem til þarf s.s. þekkingu og hús-
næði en auðvitað þarf svo að
fjárfesta í tækjabúnaði.
- Hyggið þið á sjálfstæðan út-
flutning?
- Ætli það. Ég býst við því að
innanlandsmarkaðurinn dugi al-
veg fyrir okkur, segir Elín en
samkvæmt upplýsingum hennar
þá er aðalvandamál fyrirtækisins
í dag fólgið í því að mikið af hrá-
efninu kemur langt að og því oft
erfitt að fá allt sem þarf til rekst-
ursins yfir vetrarmánuðina. En
aðstandendur Saumastofunnar
Drífu eru bjartsýnir og starfsfólk-
ið er ánægt og því ætti þctta harð-
snúna lið á Hvammstanga að geta
prjónað sig í gegnum lífið með
bros á vör um ókomin ár. -ESE
Séð yfir vinnusalinn I Saumastofunni Drífu.
Elín Þormóðsdóttir í prjónajakka frá Drífu á Hvammstanga. Allt í kring tifa saumavélarnar.
Myndir: ESE