Dagur - 02.11.1984, Blaðsíða 10

10 - DAGUR - 2. nóvember 1984
Hulda Pálsdóttir á
Höllustöðum í
Blöndudal var eitt-
hvað að sýsla í eld-
húsinu sínu, þegar
blaðamenn Dags
renndu í hlaðið og
báðu um smá spjall.
„Pó ég þyki fremur
málglöð er ekki þar
með sagt að ég telji lítt
hugsað spjall mitt við
bláókunnugt fólk
nokkurs virði sem
blaðamat.“ Við
sögðumst vera ósköp
saklausar og hún lét
það gott heita.
Hulda bar fyrir
okkur kaffi og með
því og á meðan barst
talið að veðrinu og
heyskapnum. „Spretta
var óvenju góð og
heyskapartíð ágæt,
aðeins rigningartíð í
hálfan mánuð, sem
ekki kom verulega að
sök. Heyin eru feikna
mikil, með meira
móti. Sama er að
segja um kartöflu-
sprettu og annan
garðagróður. Það
liggur við að hægt sé
að sjá ungu aspirnar
spretta. “
Pegar hægist um í
eldhúsinu spyrjum við
Huldu samkvæmt
gömlum góðum sið
um uppruna hennar.
„Ég er fædd og uppalin á næsta
bæ hér fyrir framan, Guðlaugs-
stöðum. En meirihlutann af minni
búskapartíð hef ég búið hér á
Höllustöðum.
Þegar við hjónin keyptum þessa
jörð voru allar byggingar hér að
hruni komnar og aðeins tæplega
tveggja kúa tún, en mýrarnar voru
allar grasi vafðar. Þetta var vorið
1934 og langt í að skurðgröfur flytt-
ust hingað til lands, svo það var erf-
itt verk að stækka túnið, þar sem
grafa þurfti alla skurði með hand-
verkfærum. Því miðaði þó furðu
fljótt.“
Þeirri spurningu okkar hvort
ekki væru mikil tún komin hér nú í
'
seinni tíð og hvort Höllustaðir væru
ekki góð bújörð svaraði Hulda ját-

, Synda kvittun er
bara óskhyggja“
- Dagur í heimsókn hjá Huldu húsfreyju á Höllustöðum
andi. Langt væri stðan hætt hefði
verið að beita kúm á úthaga og
kindur og hross væru einnig mikið
höfð á ræktuðu landi. Hún á enn
dálítinn hluta í félagsbúi, en telur
samt óhagkvæmt að vera með bú
fyrir þá sem ekki hafa heilsu og
krafta til að vinna fyrir því sjálfir.
„Annars er ekki uppörvandi að
vinna að landbúnaði núna eins og
bændur eru níddir og ofsóttir og
mestu og bestu nytjadýrum okkar
líkt við óargadýr. Landbúnaður
hefir alltaf verið kjölfesta þessarar
þjóðar og ef þessum „menningar-
vitum“ sem svo telja sig, tekst að
ganga á milli bols og höfuðs á
bændastéttinni þá er búið að vera
með þjóðerni okkar og að því gæti
ég fært rök.“
Eins og að vera alltaf
að kveikja Ijós
- Þú fórst í skóla Hulda, var það
ekki óvanalegt að kvenfólk tæki sig
upp og færi í skóla í þinni tíð?
„Fólk úr Húnavatnssýslu hefir
alla tíð farið talsvert í skóla. Að
sjálfsögðu voru það bara bænda-
synir sem fóru í langskólanám og
það var að nokkru leyti prestunum
að þakka. Ef þeir tóku eftir dreng
sem var óvenju námfús töluðu þeir
um það við foreldra hans og hvöttu
þá til að reyna að kosta hann í
skóla. Misjafnlega gekk með farar-
eyri og þótt sumir þessara manna
yrðu síðar velgerðarmenn þjóðar-
innar komu sumir aldrei aftur. Fjöl-
skyldur þeirra sátu eftir fátækar og
harmi slegnar.
Húnvetningar fengu snemma
kvennaskóla í byggðarlagið og
þangað fóru flestar stúlkur sem
höfðu einhver peningaráð. Ég var
send í þann skóla veturinn 1924-5,
en þá var hann bara eins vetrar
skóli og lítið annað kénnt en mat-
reiðsla, saumaskapur og vefnaður.
Allt var þetta nytsamlegt, en sér-
skólar eru hálfvegis dauflegir og ég
saknaði bóknámsins. Veturinn eftir
fór ég í Gagnfræðaskólann á Akur-
eyri, að eigin ósk, og aldrei hefi ég
séð eftir því, þótt ég tæki bara
gangfræðapróf, en skólinn var bú-
inn að fá menntaskólaréttindi. Ég
fór norður í trássi við föður minn,
hann vildi helst hafa mig heima, en
mamma hefði helst kosið að ég
héldi áfram námi.
Hún var svo sannarlega kvenrétt-
indakona. Nokkrar stúlkur úr sveit
voru í G.A., en þó fleiri frá Akur-
eyri og öðrum þéttbýlisstöðum.
Sigurður skólameistari var ekki
hrifinn af að hafa margar náms-
meyjar í skólanum, og undrar það
mig alltaf, en þetta var tíðarandinn
þá.
Eftir að ég kom heim var ég far-
kennari fáa vetur, fyrst hér í næstu
sveit og síðan suður í Borgarfirði.
Mér fannst gaman að fást við
börnin, að hjálpa þeim til að fræð-
ast er eins og að vera alltaf að
kveikja ljós. Sveitabörnin eru oft-
ast dugleg og hlýðin. Vel gefnum
börnum er eðlilegt að vera
skemmtileg. Alltaf man ég hvað
gaman var í teiknitímunum, en
sjálf hafði ég líka mest gaman af
teikningunni.
Þar sem ég hafði hvorki þrek né
manndáð til að „pipra“ giftist ég og
fór í búskapinn. Þá þýddi ekki fyrir
konur að hugsa sér „að hafa bæði í
posa og sekk“ eins og þær gera
núna. Sveitakonur, einkum þó ein-
yrkjakonur, höfðu fullt verk á
heimilinu og vel það.“
„Lastaðu aldrei
stöðu þína..........“
- Og þú ert sátt við þetta hlut-
skipti?
„Ég efast um að ég þekki nokkra
manneskju sem er að öllu leyti sátt
við hlutskipti sitt. „Lastaðu aldrei
stöðu þína, það er staðurinn til að
starfa, þjást og líða“, segir máls-
hátturinn, sem líklega hefur verið
búinn til handa kvenfólki, en eitt-
hvert vit gæti samt verið í honum.
Það er að sjálfsögðu mikilsvert
að hafa gaman af starfi sínu og una
vel sínum kjörum, en það er líka
íþrótt að gera gott úr því sem fyrir
hendi er og kunna ráð við hverju
sem að höndum ber.
Á kreppuárunum voru flestir fá-
tækir og þess vegna var það ekki
svo óbærilegt. Ef maðurinn er
sviptur voninni öðlast hann gjarnan
skopskynið í staðinn og það er
hressandi gjöf.
Svo er nú eitt, sem er sérstaklega
snjallt hjá móður náttúru. Ætli það
séu ekki fáar konur, sem vildu
skipta á sinni fjölskyldu við ein-
hverja aðra konu á hennar fjöl-
skyldu? Aldrei hefði ég kært mig
um slík skipti.
„Pví hvert eitt lítið barn mun það lán
í fyrstu hljóta
að litið sé á það, sem hið fegursta
ájörð.
Og fánýt verður skipting hins fagra
og hins Ijóta.
Það finnur h ver sinn dýrgrip með lofi
og þakkargjörð. ““