Dagur - 06.03.1985, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 6. mars 1985
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SÍMI:. 24222
ÁSKRIFT KR. 200 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 28 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GÍSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRÍKUR ST. EIRÍKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRÍMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Þrenn samtök
um byggðamál
íslendingar vilja fá að velja sér búsetu - velja
hvort þeir búa á þéttbýlasta hluta landsins við
Faxaflóann, eða hvort þeir búa úti á landsbyggð-
inni, ýmist í byggðakjörnum sem þar eru eða í
strjálbýlinu til sveita. Fullyrða má, að þegar
grannt er skoðað eru íslendingar einnig þeirrar'
skoðunar, að val á búsetu á ekki að þurfa að hafa
afgerandi áhrif á efnaleg kjör manna og afkomu.
Samt er það nú svo að sífellt breiðara bil er að
myndast milli þeirra sem búa á höfuðborgar-
svæðinu og hinna sem búsettir eru annars stað-
ar á landinu. Þetta bil hefur sífellt verið að koma
betur og betur í ljós og með margvíslegum
hætti.
Það er því ekkert undarlegt þó að áhugafólk
um byggðamál taki sig saman og myndi með sér
samtök um áhugamál sitt. Það má hins vegar
segja að séu nokkur tíðindi, að á stuttum tíma
hafa þrenn samtök um byggðamál séð dagsins
ljós. Það er ef til vill fyrst og fremst til marks um
það að fólk er að vakna til sífellt meiri vitundar
um það misrétti sem fólk býr við, allt eftir því
hvar það býr á landinu.
Samtök um jafnrétti milli landshluta hafa
starfað um nokkurt skeið og aðallega á Norður-
landi. Samtökin Ný vernd, sem Jónas Pétursson,
fyrrverandi alþingismaður, hefur staðið fyrir,
starfa aðallega á Austurlandi. Yngst þessara
samtaka er félagsskapur sem nefnir sig Stólpa
og eru það nemendur í framhaldsskólunum sem
þar starfa.
Öll þessi samtök vinna í raun að sama mark-
miði og nýlega héldu þau sameiginlegan fund á
Akureyri, þar sem baráttumálin voru skilgreind
og eftirfarandi markmið samþykkt:
„Höfuðmarkmið samtakanna er að sameina
alla landsmenn um að vernda búsetu fólks,
hvarvetna á landinu, með því að jafna aðstöðu
þess á öllum sviðum þjóðlífsins."
Öll leggja þessi samtök megináherslu á ótví-
ræða og virka valddreifingu sem m.a. felur í sér
aukið sjálfstæði landsbyggðarinnar, bæði stjórn-
unar- og efnalegt, ásamt óskoruðum umráða-
rétti yfir eigin aflafé heima í héraði. Er í því
sambandi minnst á rétta gengisskráningu, sem
er forsenda þess að fjárflóttinn frá undirstöðu-
greinunum úti á landi hætti og einnig á verslun
með gjaldeyri víðar en á höfuðborgarsvæðinu.
Rætt hefur verið um nauðsyn þess að endur-
skoða stjórnarskrá lýðveldisins með tilliti til
þessara atriða.
Dagur fagnar því að víðtæk samstaða virðist
vera að nást um mikið hagsmuna- og réttlætis-
mál, sem snertir hvern einasta borgara þessa
lands. Þessi samtök þurfa að teygja anga sína
inn í alla stjórnmálaflokka og hafa áhrif á gerðir
stjórnmálamanna og embættismanna, sem öllu
ráða um framvindu byggðamála.
Hvað segja bæjarfulltrúar um fjárhagsáætlunina?
„Það er ekki hægt að
gera allt í einu“
„Ég er sátt við endanlega gerð
frumvarpsins, enda er þetta sú
niðurstaða sem við í meirihlut-
anum komumst að. En það
þýðir auðvitað ekki það, að ég
vildi ekki gjarnan að við hefð-
um haft svigrúm til að gera
meira og betur á ýmsum
sviðum.“
Það er Sigríður Stefánsdóttir,
bæjarfulltrúi Alþýðubandalagsins,
sem þannig komst að orði, þegar
hún var spurð um frumvarpið að
fjárhagsáætlun Akureyrarbæjar
fyrir yfirstandandi ár. Hún var
næst spurð um hverju hún hefði
viljað breyta, ef hún ein hefði
fengið að ráða?
„Þetta er erfið spurning,“ svar-
aði Sigríður. „Ég lagði mjög
mikla áherslu á Síðuskólann og
hefði gjarnan viljað að við hefð-
um getað farið þar að tillögum
skólanefndar. En ég er á því að
það hafi ekki verið framkvæman-
legt. Þrátt fyrir það er ég mjög
ánægð með þann áfanga sem við
náum, sem þýðir að yngstu börn-
unum í Síðuhverfi verður kennt
í skólanum næsta haust, í stað
þess að nú þarf að aka þeim milli
hverfa í skóla. Auðvitað hefði ég
einnig viljað gera stærra átak í
dagvistamálum, t.d. hefði verið
þörf á að byrja á annarri dagvist
á þessu ári og auk þess erum við
með gamalt heimili úti í Glerár-
þropi, Árholt, sem þarf mikillar
endurnýjunar við. í það hefði ég
gjarnan viljað leggja peninga, en
ég geri mér líka góða grein fyrir
því, að það er ekki hægt að gera
allt í einu, því miður.“
- Nú stóðst þú og þinn flokkur
að hækkun fasteignagjalda; er
það ekki í svolítilli þversögn við
tal flokksins um versnandi kjör
almennings?
„Ég vil nú fyrst og fremst skrifa
fjárhagsstöðu heimilanna á
reikning ríkisstjórnarinnar, auk
þess sem ég tel að hag þeirra sé
Sigríður Stefánsdóttir.
betur borgið með því að auka
kaupmáttinn, í stað þess að
skerða samneysluna. Ég er sam-
neyslumanneskja og tel að þeir
peningar sem til þeirra hluta fara
nýtist okkur betur heldur en ef
hver og einn hefði eitthvað fleiri
krónur á milli handanna. Það
kemur þeim líka betur til góða,
sem lægst hafa launin, að sam-
neysluleiðin sé valin. Það er ekki
verið að taka neitt af fólki, án
þess að það fái eitthvað í staðinn.
Ef við hefðum lækkað álögur
hefði það leitt til hækkunar á
þjónustugjöldum eða þá að úr
henni hefði verið dregið. Það
held ég að sé mun verri kostur.“
- Það hefur komið fram í við-
tölum við bæjarfulltrúa, að uppi
eru mismunandi skoðanir um
hvor tekjustofninn sé réttmætari,
fasteignagjöldin eða útsvörin,
t.d. bendir Freyr Ófeigsson á að
fasteignaskattarnir séu ekki
eignaskattar, þar sem þeir leggist
jafnþungt á gjaldendur, hvort
heldur sem þeir eigi eignina
skuldlausa eða ekki.
„Já, ef til vill er ekkert það
skattakerfi til sem er fullkomlega
réttlátt. Ég tel þó, eins og skatt-
framtölum er háttað hér á landi,
að þau gefi ekki rétta mynd af
ráðstöfunartekjum fólks. Fólk úr
öllum flokkum er sammála um
það. Þess vegna held ég að skatt-
ar sem eru miðaðir við eignir gefi
réttari mynd af greiðslugetu fólks
heldur en skattar af launum. Þar
sleppa þeir síður sem eiga stórar
eignir en greiða sama sem engin
útsvör. Hins vegar erum við í Al-
þýðubandalaginu á því, að ef til
vill þyrfti að breyta skattakerf-
inu. T.d. kæmi til greina að hafa
útsvarsálagninguna stighækkandi
og einnig er íhugunarvert að taka
upp aukna skatta á stóreignafólk.
En því miður eru slíkar breyting-
ar ekki á valdi bæjarstjórnar Ak-
ureyrar."
- Hefði ef til vill mátt spara
meira í rekstrinum, þannig að
meira fé hefði orðið til fram-
kvæmda?
„f rekstrinum eru ýmsir þættir
sem ekki er hægt að skera niður,
enda flokkast sumir þeirra undir
nýframkvæmdir. Ég nefni fram-
lög til dvalarheimila og nýs
strætisvagns, auk þess sem þarna
inni eru lögbundin framlög, til
sjúkratrygginga svo dæmi séu
tekin. I fyrra var skorin niður
ákveðin prósenta á alla línuna.
Það var ekki gert núna, en við
fórum vel í saumana á rekstrin-
um og lækkuðum rekstrarliði,
þar sem við töldum það raun-
hæft. Það þýðir ekkert að vera að
skera niður tölur, til þess eins að
fá fallegri fjárhagsáætlun á papp-
írnum, ef við vitum að hún er
ekki raunhæf. En það er rangt að
við í meirihlutanum höfum ekki
reynt að beita aðhaldi.“
- Marka átökin við gerð fjár-
hagsáætlunarinnar skörp skil í
bæjarstjórninni til frambúðar?
„Ég veit það ekki, því enn hef
ég ekki séð neinar tillögur frá
sjálfstæðismönnum um breyting-
ar. Ég veit því ekki hverjar eru
grundvallarskoðanir þeirra. Ég
get ef til vill svarað þessu þegar
þær eru komnar fram,“ sagði Sig-
ríður Stefánsdóttir. -GS
Kútmagakvöld haldið
í Sjallanum annað kvöld
Lionsklúbburinn Huginn
gengst fyrir kútmagakvöldi í
Sjallanum á föstudagskvöldið,
en slík kvöld hafa verið árlegur
viðburður Lionsmanna um
langt árabil. En þessi kvöld eru
ekki eingöngu fyrir Lions-
menn, því allir eru velkomnir;
það er að segja allir karlmenn.
Konur eru síðan velkomnar
þegar hallar að miðnætti.
Á kútmagakvöldinu verða ein-
göngu sjávarréttir á borðum,
lystilega hanteraðir af mat-
reiðslumeisturum Sjallans. Alls
verður um 50-60 tegundir að
velja, og hvort heldur sem er,
heita eða kalda rétti.
Ýmislegt verður gert mönnum
til skemmtunar. Svavar Gests,
fjöldæmisstjóri Lionshreyfingar-
innar, verður veislustjóri og auk
þess mun hann stýra uppboði á
málverkum eftir akureyrska lista-
menn. Meðal þeirra sem eiga
myndir á uppboðinu eru Ragnar
Lár, Örn Ingi, Kristinn G. Jó-
hannsson, Helgi Vilberg, Guð-
mundur Ármann, Valgarður
Stefánsson, Sigurður Aðalsteins-
son, Úlfur Ragnarsson og Ólafur
Torfason. Þá mun vera von á
skreiðarneytanda frá Nígeríu til
hátíðarinnar, en mikil leynd hvíl-
ir yfir því hvers konar verknað
sá gestur fremur í salnum. En svo
mikið mun vera víst, að viðkom-
andi er í meira lagi heitfengur,
því hann mun ekki hafa það til
siðs að klæða af sér kuldann -
eða hitann. Gestur hátíðarinnar
verður Halldór Blöndal og mun
hann ávarpa samkomuna án þess
að minnast á pólitík. Þá mun
bóndinn frá Keflavík í Hegra-
nesi, Jóhann Már Jóhannsson,
syngja á hátíðinni við undirleik
Guðjóns Pálssonar, skólastjóra
Tónlistarskólans á Hvamms-
tanga. Það er því Ijóst, að engum
ætti að leiðast á kútmagakvöld-
inu.
Miðasala og borðapantanir
verða í Sjallanum á morgun,
fimmtudag, frá kl. 17 til 19.