Dagur - 20.06.1986, Page 10

10 - DAGUR - 20. júní 1986
af erlendum vettvangL
Mihaly Moldvay og Loan um borð í Cap-
Anamur II. Moldvay og kona hans hafa
sótt um að fá að taka telpuna að sér.
í sex vikur sigldi blaðamaðurinn
Mihaly Moldvay með þýska
björgunarskipinu „Cap-Anamur
11“ um Suður-Kínahafið. Til-
gangur ferðarinnar var að leita að
víetnömsku flóttafólki. Moldvay
var ekki aðeins áhorfandi, heldur
skipti hann vöktum með áhöfn-
inni og bar gæfu til að finna tvo
flóttamannabáta, sem yfir 100
uppgefnum körlum, konum og
börnum var bjargað af.
Fljótlega eignaðist Moldvay
níu ára vinkonu meðal flótta-
fólksins, Loan að nafni. Loan
hafði verið send alein á vit frelsis-
ins, því foreldrar hennar gátu
aðeins greitt 50.000 króna far-
gjaldið fyrir einn fjölskyldumeð-
lim.
Moldvay, sem sjálfur á tvo
syni, gat ekki gleymt litlu víetn-
ömsku telpunni með döpru aug-
un en hýra brosið. Hann og kona
hans hafa þegar sótt um að fá að
veita henni framtíðarheimili.
Loan er ein af þeim heppnu.
Því aðeins þriðjungur flóttafólks-
ins nær takmarki sínu. Hinir
verða hungri, þorsta, sjóræn-
ingjum eða hitanum að bráð.
Við skulum líta í dagbók
Moldvays til að fá hugmynd um
starfið um borð.
Föstudagur 28. febrúar. Ég kom
hingað til Singapore síðdegis í
gær. Fyrst hitti ég Rupert
Neudeck, formann Cap-Anamur
björgunarsveitanna. Hann sagði
mér að ástandið meðal flótta-
fólksins á Suður-Kínahafinu
hefði enn versnað á síðustu
árum, því fleiri og fleiri yrðu fyrir
árásum sjóræningja.
Þriðjudagur 4. mars. Cap-Anam-
ur II er 3882 brúttótonn, 93 m
langt. Hæstráðandi um borð er
Paul Ellmerer. Lam Trang, 19
ára víetnömsk kjördótir hans,
sem var bjargað um borð í Cap
Anamur I fyrir fimm árum, er
túlkur ferðarinnar. Eins og allir
áhafnarmeðlimir eru þau í ólaun-
uðu sjálfboðastarfi.
Margt þarf að gera um borð,
áður en skipið getur orðið heimili
fyrir hundruð flóttamanna. í dag
gerðum við risastóra flatsæng
með þvi að breiða heimagerðar
mottur ofan á allt miðþilfarið.
Það er töluverður sjór. Á
morgun komum við á leitarsvæð-
ið.
Miðvikudagur 5. mars. Eftir
morgunmatinn tek ég mína fyrstu
vakt. Það er skipt á tveggja tíma
fresti. Lengur er ekki hægt að
stara með fullri athygli á sjón-
deildarhringinn. Klukkan 10.15
kem ég auga á tvo báta. Allt er
undirbúið undir björgun, ég sæki
myndavélarnar mínar. En það
reynist ekkert myndaefni. Þetta
eru fiskimenn, sennilega frá
Malaysíu.
Þriðjudagur 11. mars. Á hverri
nóttu látum við reka 30 mílur til
suðurs, en höldum á daginn aftur
í norðurátt. Paul segir okkur frá
hörmungum „bátafólksins“, sem
hann hafði kynnst sem aðstoðar-
maður um borð í Cap-Anamur I,
nokkrum árum áður.
Meira en nokkuð annað óttast
flóttafólkið tilhugsunina um að
lenda í klóm thailenskra sjóræn-
ingja, sem dulbúa sig eins og
fiskimenn og leita kerfisbundið
um Suður-Kínahafið. Ef þeir
finna flóttamannabát, ræna þeir
vistum og verðmætum. Oft mis-
þyrma þeir, nauðga og drepa
fórnarlömb sín á eftir. Flótta-
mannabátarnir eru meira að
segja töluverð freisting fyrir
víetnamska fiskimenn, því að
stjórnin greiðir verðlaun fyrir
hvern bát sem afhentur er yfir-
völdum.
Fimmtudagur 13. mars. Klukkan
12 sáum við sjóræningjabát. Þeg-
ar við hófum eftirför, flýtti
áhöfnin sér að draga upp
ástralskan fána.
Laugardagur 15. mars. Það er
logn og spegilsléttur sjór, fyrir-
taks flóttaveður. En við finnum
aðeins fiskibáta. Vonbrigðin eru
byrjuð að segja til sín. Hver dag-
ur á sjó kostar 160.000 krónur,
allt söfnunarfé. Það yrði ekki
skemmtilegt að koma tómhent
heim, þegar vitað er að þúsundir
manna eru í nauðum staddir -
einhvers staðar á hafinu milli
Víetnams og Malaysíu.
Þriðjudagur 18. mars. Eld-
snemma í morgun var ég kominn
upp í brú, þótt ég væri ekki á
vakt. Klukkan átta veitti ég
athygli á stjórnborða fljótabáti
með tveim utanborðsvélum. Um
borð reyndist fyrsta „bátafólkið"
okkar, 8 konur, 10 börn og 29
karlar. Þetta fólk hafði skipulagt
flóttann í meira en þrjú ár. Þrjár
tilraunir höfðu mistekist.
Þegar við fundum fólkið, hafði
það verið 2 sólarhringa á sjó. Af
vistum var eftir einn lítri af vatni
á mann. Eldsneyti um borð var til
þriggja daga.
Flóttamannabáturinn var 11,50
m langur og 2,40 m breiður.
Upphaflega áttu aðeins 20 manns
að fara með honum. En þegar
þessir tuttugu komu um borð,
voru flestir með 1-2 fjölskyldu-
meðlimi með sér.
Bátsformaðurinn var 27 ára
gamall stúdent, Kim Long. Hann
hafði skipulagt flóttann og útveg-
að siglingatækin: Ljósrit af korti
af Suður-Kínahafi, áttavita og
sjónauka. Um leið og síðasti
flóttamaðurinn var kominn um
borð í Cap-Anamur II, var báti
flóttamannanna sökkt. Við gáf-
um öllum bolla af heitu te, en vís-
uðum fólkinu síðan á svefn-
plássin, eldhúsaðstöðuna og
þvottaherbergin. Klukkustundu
síðar héngu nýþvegin föt á öllum
snúrum, og fólkið hafði tekið til
við matargerð. Uda Shibata,
skipslæknirinn, var önnum kaf-
inn við að skoða og meðhöndla
nýju farþegana fram á nótt.
Miðvikudagur 19. mars. Fjörutíu
og sex ára gamall fyrrverandi
hershöfðingi, sem hafði verið lát-
inn eyða 6'A ári í „endurmennt-
unarbúðum“, hafði orð fyrir
flóttafólkinu. Hann sagði okkur
hvernig flóttinn hefði gengið fyrir
sig. Fólkið fór tvennt eða þrennt
saman í smábátum af stað. í
hverjum báti var dagsforði af
vatni og eldsneyti, því bannað er
að taka meira. Kim Long hafði
„keypt sér leið“ fyrir sig og
bátinn, eins og Víetnamarnir
orða það. Það merkir að múta
lögreglumanni til að leyfa sér að
komast framhjá strandgæslunni.
Á fyrirfram ákveðnum stað steig
flóttafólkið um borð í bát Kim
Longs, og smábátunum var öllum
sökkt.
Á hverju ári reyna 26.000
Víetnamar að flýja á þennan
hátt. Um þriðjungur lifir tilraun-
ina af.
Fimmtudagur 20. mars. í dag
ræddi ég við Dao Van Hieu, 49
ára gamlan fyrrverandi lögreglu-
þjón. Hann hafði verið 6'/i ár í
„endurmenntunarbúðum,, inni í
frumskóginum, þar sem 1000
landsmönnum hans var haldið
föngnum. Þar hafði Hieu sætt
misþyrmingum. Útlimir hans
voru settir í spelkur, og þannig
var hann neyddur til vinnu, þang-
að til húð og hold voru núin inn
að beini.
Þegar Cap-Anamur II nálgast gefur einn flóttamaðurinn merki með því að halda barni sínu á lofti. í lest bátsins er
64 mönnum troðið saman. Fargjaldið er 50.000 krónur á farþega. Enginn faer að vera uppi við á daginn, því að bát-
urinn verður að líta út eins og sakleysislegur fiskibátur.