Dagur - 01.10.1987, Blaðsíða 10

10 DAGUR -’f.'októ'b'er 1987
Skólasetning MA
- Ræða Jóhanns Sigurjónssonar, skólameistara
Jóhann Sigurjónsson skólameistari í ræðustói.
Kennarar og annað starfsfólk.
Nemendur og gestir.
í dag hefjum við hér á Sal eitt
hundraðasta og áttunda starfsár
Menntaskólans á Akureyri.
Ég býð ykkur öll velkomin til
starfa.
Við byrjun skólaárs verður
okkur flestum hugsað til vetrar-
ins sem fram undan er. Hugsanir
okkar eru blandnar spennu,
vegna þess óþekkta sem fram
undan er, gleði og eítirvæntingu
að takast á við ný verkefni og
ljúka einu skrefi enn í átt að því
marki sem við höfum sett okkur,
og tilhlökkun yfir að hitta aftur
gamla félaga og kynnast nýjum.
En þessum fyrsta starfsdegi fylgir
einnig nokkur kvíði því það sem
upp verður skorið að vori er
árangur þeirrar vinnu sem lögð
verður fram í vetur.
Vinnan er aðall lífsins
Enginn þarf þó að vera þræll
vinnunnar því ekkert veitir meira
frelsi en að vinna verkin þegar á
að vinna þau. Sá sem vinnur af
því að hann verður, tekur aldrei
neinum framförum.
Allt starf krefst tíma, en tím-
inn krefst líka starfs. Það er því
mikilvægt að skipuleggja og nýta
tíma sinn vel. Gæfan felst ígóðri
vinnu og með vinnunni öðlist þið
visku, en með hyskninni van-
þekkingu.
Með þessu er ég ekki að segja
að þið, nemendur góðir, eigið að
sitja öllum stundum við náms-
bækurnar, síður en svo. Ég hef
áður sagt að hið fjölbreytilega
félagsstarf í Menntaskólanum á
Akureyri sé mikilvægur þáttur í
uppeldishlutverki skólans.
Því vil ég hvetja nemendur til
þess að skapa sér sína eigin gleði
innan veggja skólans og veit ég
að kennarar og aðrir starfsmenn
munu leggja ykkur lið til þess að
svo megi verða.
Á þessu ári hefur verið mikil
þensla í íslensku atvinnulífi.
Laun á hinum frjálsa vinnumark-
aði hafa hækkað mun meira en
samningar gerðu ráð fyrir, eftir
sitja opinberir starfsmenn, þar á
meðal kennarar. Á þessu ári
fengu kennarar framhaldsskól-
anna nokkra kjarabót eftir hálfs
mánaðar verkfall en mikið vantar
á að laun þeirra séu sambærileg
við það sem gerist annars staðar í
þjóðfélaginu.
Eftir tvo verkfallsvetur, 1985
og í ár, hlýtur ráðamönnum í
menntakerfinu og þjóðfélaginu
að vera það ljóst að skólarnir
verða ekki reknir, svo við megi
una, með verfallsvofuna hang-
andi yfir sér, svo ekki sé minnst á
þann atgervisflótta úr kennara-
stéttinni sem fyrr en síðar mun
lama skólakerfið.
En þenslan og yfirborganirn-
ar í atvinnulífinu draga einnig úr
áhuga á námi eftir grunnskóla-
próf. Hvers vegna að leggja út í
dýrt og erfitt langskólanám, þeg-
ar hægt er að hafa jafngóðar eða
betri tekjur án þess? Sem betur
fer hugsa flestir lengra en til
næsta útborgunardags.
Aðsókn að Menntaskólanum á
Akureyri er á þessu hausti meiri
en svo að allir kæmust að sem
vildu. Þrátt fyrir að á fyrsta ár
hafi verið teknir 25 nemendum
fleira en áætlað var þurfti að vísa
frá um 40 nemendum og umsókn-
ir um heimavist voru um 70 fleiri
en heimavistin rúmar.
Framhaldsskólarnir á Akureyri
geta nú boðið væntanlegum
nemendum sínum flest það er
hugur þeirra stendur til í námi,
bæði verklegum og bóklegum
greinum svo og listgreinum og
með tilkomu hins nýja háskóla
má segja að Akureyri standi vel
undir nafninu skólabær.
Húsnæðisskortur kemur á hinn
bóginn í veg fyrir að skólarnir
geti veitt þá þjónustu sem for-
ráðamenn þeirra óska. Mennta-
skólinn hefur aðeins rúmlega
helming þess kennsluflatarmáls
sem staðlar gera ráð fyrir, Verk-
menntaskólinn er dreifður um
alla Suður-Brekkuna og Tónlist-
arskólinn og Myndlistaskólinn
búa allt of þröngt.
í framhaldsskólunum á Akur-
eyri eru nú yfir 600 aðkomu-
nemendur en heimavistarrými er
aðeins fyrir rúmlega 150 nemend-
ur. Hinn almenni leigumarkaður
er ekki stór og vegna mikillar
eftirspurnar hefur húsaleiga
hækkað mjög mikið.
Mér er kunnugt um að fjöl-
margir hætta við nám á Akureyri
vegna þess að þeim hefur ekki
tekist að fá húsnæði við hæfi. Það
má orða það þannig að húsnæðis-
skortur skólanna og ónógar
heimavistir hafi lagt átthagafjötra
á þá nemendur sem hingað vilja
leita.
Það er því brýnt verkefni að
byggja nýjar heimavistir fyrir
framhaldsskólana og stúdenta-
garða fyrir hinn nýja háskóla,
samhliða uppbyggingu kennslu-
húsnæðisins.
En það er ekki nóg að byggja
ný og fín hús ef starfið sem fram
fer í þeim ber ekki tilætlaðan
árangur.
í þeim löndum sem við höfum
helst tekið okkur til fyrirmyndar í
menntamálum, Bandaríkjunum
og Svíþjóð, hafa menn vaknað
upp við vondan draum og í dag-
blöðunum má lesa fyrirsagnir
eins og „Menntakerfi Bandaríkj-
anna á villigötum“ og „Aðsókn
að einkaskólum í Svíþjóð eykst
vegna óánægju með ríkisskól-
ana“. Sjálf fengum við nokkra
gusu í andlitið síðastliðinn vetur
með OECD skýrslunni um
menntakerfi okkar Islendinga.
Hjá þessum fyrirmyndum
okkar virðist sem agaleysi, sluks
og slóðaskapur sé ríkjandi. Eng-
in regluleg próf eru til þess að
auka aðhaldið.
í íslenskum framhaldsskólum
er einnig nokkuð um sluks og
slóðaskap og virðist sem metnað-
ur nemenda nái oft ekki lengra
en til þess að skríða á milli anna.
„En hvað er maðurinn án
metnaðar?“ sagði Guðmundur
Björnsson landlæknir hér á þess-
um stað 30. október 1927 eða fyr-
ir rétt tæpum 60 árum síðan.
Metnaður okkar allra á að vera
að vinna eftir bestu getu hvert
það verk sem við höfum valist til
eða við valið að vinna. Ef árang-
urinn verður ekki sá er við höfum
vænst er við engan að sakast.
Sum kostalyf eru beisk á bragðið
og „ekkert er betur til þess fallið
en barningur og mótblástur að
breyta þekking í speki“, eins og
Sigurður Guðmundsson skóla-
meistari sagði er hann ávarpaði
fyrstu verðandi stúdentana frá
Menntaskólanum á Akureyri.
Ef nemendur á hinn bóginn
smjúga með lítilli sæmd í gegn
um prófmöskva skólans vegna
þess að þeir hafa ekki lagt sig alla
fram, er verr af stað farið en
heima setið.
Forstöðumenn framhaldsskóla
hafa jafnvel kveðið svo sterkt að
orði að þeir „brautskrái nemend-
ur sem ekkert kunna og ekkert
geta“, enda er það svo að um
50% nemenda í Háskóla íslands
falla eða hverfa frá námi á fyrsta
ári.
í skólum á höfuðborgar-
svæðinu hafa verið gerðar kann-
anir á vinnu nemenda með námi.
í Ijós kom að tveir þriðju hlutar
nemenda vinna allt að 20 klukku-
stundir á viku eða hálfa vinnu-
viku með náminu, sumir jafnvel
meira.
Er námið þá ekki nema hálf
vinna? Eru kröfurnar sem fram-
haldsskólarnir gera svo litlar að
nemendur þeirra þurfa að vinna
með til þess að fullnýta tíma sinn,
eða er það þrýstingur umhverfis-
ins sem eykur þannig fjárþörf
® Karlakór
Akureyrar
Karlakór Akureyrar heldur aðalfund í
Hljómborg Óseyri 6b, sunnudaginn
4. október kl. 20.00.
Venjuleg aöalfundarstörf.
Fjölmennið stundvíslega. stjórnin.
Rafverktakar!
Tilboð óskast í raflagnir í fjölbýlishús við
Keilusíðu 11.
Tilboðsgögn afhendast frá og með 30. september
hjá Rafael Óseyri 2, gegn 3.000 kr. skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð miðvikudaginn 7. október hjá
H.S.Á. Teiknistofunni kl. 14.30.
I laraldur og Guctlaugur
b>£gingaverktakar
Möðmsiiu 6. Símar Har. 25131. Gutt. 22351
óskar eftir að ráða hugmyndaríkt fólk
til að skrifa fasta þætti í blaðið.
Tilskilin er góð íslensku- og vélritunarkunnátta
og góð almenn menntun.
Um eftirtalda efnisþætti er að ræða:
★ Unglingar
★ Neytendur
★ Hannyrðir
★ Popptónlist
★ Sígild tónlist
★ Matargerð o.fl.
Ennfremur óskar blaðið eftir fólki
til að skrifa fasta þætti um sjálfvalið efni.
Umsóknir berist Braga V. Bergmann ritstjóra,
sem jafnframt veitir nánari upplýsingar ef óskað er.
Umsóknarfrestur er til 10. október nk.
Strandgötu 31, Akureyri. Sími 24222.