Dagur - 14.01.1989, Blaðsíða 9

14. janúar 1989 - DAGUR - 9
Texti: Stefán Sæmundsson.
Mynd: Tómas Lárus Vilbergsson.
í það eftir meðferð er sú að þeir freistast til
að líta á sig sem heilbrigða. í>'að er ekkert
skrítið að þeir geri það því allt umhverfið
gerir það. Margir átta sig ekki á því að
alkóhólistar hafa ýmis séreinkenni. T.d. er
álagsþröskuldur þeirra miklu lægri en hjá
öðru fólki og þeir mega-ekki hella sér út í
óhóflega vinnu eftir meðferð. t*eir verða að
bera virðingu fyrir sjúkdómnum og vinna
hóflega, gera eitthvað fyrir líkamann og
hugsa unt sjálfa sig með gætni og virðingu,
en ekki líta á sig sem alheilbrigða."
„Árangurinn á Akureyri
ekki nógu góður“
Starf Ingjalds á þjónustustöð SÁÁ-N á
Akureyri er enn í mótun en ljóst er að til-
koma stöðvarinnar breytir miklu fyrir
alkóhólista á Norðurlandi. Ingjaldur mun
beita sér fyrir námskeiðahaldi eftir því sem
óskir berast, enda sérfræðingar SÁÁ í
Reykjavík fúsir að koma norður og leiðbeina
alkóhólistum og aðstandendum þeirra.
„Svona göngudeildarþjónusta eftir með-
ferð hefur breytt verulega árangri af áfengis-
meðferð í Reykjavík. Hér á Akureyri hefur
árangurinn hins vegar ekki veriö nógu góður
og fólk hefur skilað sér illa út í AA samtök-
in. Þeirra hluta vegna var nauðsynlegt að
koma þessari skrifstofu á fót. Þetta er líka
landsbyggðarpólitík og svona þjónustu vildi
ég sjá í öllum landsfjórðungum. Þar er ótrú-
lega mikilvægt að hjálpa fólki fyrstu vikurn-
ar. Fólk kentur úr meðferð fullt af jákvæðni
og fer heim í gamla umhverfið þar sem tor-
tryggnin, afneitunin og kenningin um aum-
ingjaskap eru fyrir hendi. Sumir eiga mjög
erfitt með að samlagast þjóðfélaginu aftur.
Fólk á ekki að þurfa að skammast sín fyrir
að fara í meðferö, eða bera fyrir sig afsakan-
ir á borð við að það sé að fara í skíðafcrð eða
á námskeið. Ég hélt að þjóðfélagið væri orð-
ið opnara cn þetta.
Ef maður lítur á það að alkóhólismi er
banvænn sjúkdómur með dánartíðni skammt
á eftir krabbameini og hjarta- og æðasjúk-
dómum, þá finnst mér skrítið að fólk skuli
skammast sín fyrir að leita sér aðstoöar. Fólk
sem dettur í það eftir meðferð á líka mjög
erfitt með að leita sér hjálpar aftur. Sá sem
fær hjartaáfall og fer í meðferð vegna þess á
ekki að þurfa að skammast sín þótt hann lifi
ekki alveg samkvæmt fyrirmælunum og þurfi
að leita sér aðstoöar á nýjan leik. Áfengis-
sjúklingurinn á heldur ekki að þurfa að
skammast sín fyrir fall."
„Enn deyja alkóhólistar vegna
fáfræði okkar uni sjúkdóminn“
Og Ingjaldur heldur áfram: „Menn hafa eytt
miklum tíma í að ræða það hvort alkóhólismi
sé sjúkdómur í stað þess að beita scr fyrir því
að aðstoða þá sem líða. Ég hef stundum velt
því fyrir mér ef komið væri með hjartasjúkl-
ing á móttöku sjúkrahúss og þar stæðu
Ueknar, sálfræðingar, hjúkrunarfræðingar og
aðrir yfir sjúklingnum og diskúteruðu orsak-
ir hjartaáfallsins, á meðan ntyndi sjúklingur-
inn deyja.
Því miður er það svo að vcrulega mikið af
alkóhólistum deyr á hverju ári vegna fáfræðj
okkar um sjúkdóminn. Þeir eru t.d. að deyja
í fangageymslum lögreglunnar vegna þess að
ekki er um aðra aðstööu að ræða.
Ástandið er voðalega bágt hérna á Akur-
eyri í þeim efnum. Geödeildin tekur við
sjúklingum með bráöaeinkenni, lífshættuleg
fráhvarfseinkenni á borð við Delcrium
tremens eða ajvarlegan krampa. Annars er
það Fokkerinn sem hefur hjálpað mest hér
og hinn ótrúlcgi velvilji læknanna á Vogi aö
taka héðan bráðatilfelli með tveggja til
þriggja tíma fyrirvara.
Þetta er hlutur sem SÁÁ-N þarf að vinna
að í samráði við lækna og geðdeildina, að
koma upp á Akureyri nokkrum plássum til
afeitrunar. Það cr ekki lengur spurning um
þörf heldur er það nauðsynlegt og þarf að
gcrast fljótt. Eitt sinn var meiningin aö koma
slíkri aöstöðu á fót í Kristnesi en það datt
uppfyrir.
En það scnt er ennþá brýnna, frá sjónar-
hóli meðferðarinnar, cr að tá aðstöðu á veg-
um bæjarins fyrir áfangaheimili. Þar gæti
fólk scm er félagslega rnjög illa statt fengið
athvarf fyrstu mánuðina eftir meðferðina.
Fimm slík hús eru starfandi í Reykjavík. Þar
dvclur fólkið meðan það leitar sér aö vinnu,
eða tckst á viö erfiðleika í hjónabandi. Þetta
er ódýrt í rekstri þ,ví fólkið borgar leigu, en
fyrsta skrefið er að útvega húsnæöiö."
„Þeir eru aliir fluttir hédan“
Ingjaldur sagði að þessi áfangahús í Reykja-
vík væru fullsetin og ríflega það þannig að
landsbyggðarfólk ætli ekki möguleika á aö
komast þar inn. En stundum hefur maður
heyrt að á Akureyri sé lítið sem ekkert um
félagslega utangátta fólk.
„Já, það er rétt. Hér er lítið af félagslega
útslegnum alkóhólistum. Ástæðan er sú að
þeir eru allir fluttir héðan. Það er svo erfitt
að vera á bísanum hérna. Samt er mikið af
þessu fólki með lögheimili á Akureyri og vill
flytja hingað aftur ef möguleikarnir væru fyr-
ir hendi. Ég held aö þetta fólk eigi jafnvel
meiri möguleika á að ná sér upp félagslega
hér en í Reykjavík. Það væri gott aö fá fólkið
heim. Það veröur fljótt félagslega virkt og fer
að skila sköttum til þjóðfélagsins á tiltölu-
lega skömmum tíma."
Að þessum oröum sögðum sláum við
botninn í viðtalið. Vonandi eru lesendurbet-
ur upplýstir en áður um alkóhólisma og þau
úrræði sem í boði eru því eins og Ingjaldur
sagði þá er það vægast sagt dapurleg stað-
reynd að enn í dag skuli alkóhólistar deyja
vegna fákunnáttu okkar um þennan
sj úkdóm.