Dagur - 10.02.1990, Qupperneq 2

2 - DAGUR - Laugardagur 10. febrúar 1990
Skattmann
Góðan dag, æruverðugu les-
endur. Ég þarf víst að telja
fram til skatts, eins og hver
annar launþegi. Konan benti
mér á þetta um daginn og veif-
aði óaðlaðandi plaggi sem var
fullt af reitum, tölum og
línum. Sameiginleg skýrslafyr-
ir okkur hjónin og mér var gert
að krota einhverjar upplýsing-
ar í þar til gerða reiti. Af
hverju fáum við alltaf leiðin-
legustu verkefnin? Á meðan
armir eiginmenn sitja rakir af
svita yfir skýrslugerð kvöld eft-
ir kvöld þá getur eiginkonan
dundað sér við hannyrðir,
sjónvarpsgláp eða kaffispjall.
Auk þess finnst mér þessi
skýrslugerð jaðra við örgustu
persónunjósnir og ég hélt að
þaö væri frekar á starfssviði
kvenna að fást við þær.
„Það er eitthvað bogið við
þetta,“ stundi ég upphátt í
fyrrakvöld, kominn í þrot í
þessum talnaleik.
„Bölvaður aumingi geturðu
verið. Það er frekar eitthvað
bogið við þig en skattskýrsl-
una. Solla frænka segir að það
sé ekkert mál að fylla út skýrsl-
una. Maðurinn hennar hefur
bara gaman af því og svo fá
þau alltaf svo mikið endur-
greitt frá skattinum. Af hverju
fáum við aldrei neitt til baka?
„Maðurinn hennar Sollu er
líka lögfræðingur,“ sagði ég til
þess að útskýra málið. „En ég
hlýt að hafa fengið gallaða
skýrslu. Hvað er orðið af öll-
um frádráttarliðunum?“
„Greyið mitt, þeir breyttu
þessu fyrir mörgum árum. Ég
reyndi að segja þér að það
þýddi ekkert fyrir þig lengur
að skrá þig í eitthvert nám einn
ganginn enn. Þeir eru búnir að
klippa á svona kauða sem mis-
notuðu námsfrádráttinn.“
Mérféllust hendur. Hvernig
í ósköpunum gat ég þá dregið
tekjurnar úr nánast engu niður
í ekki neitt svo við fengjum
eitthvað til baka? Ekki gat ég
farið að gefa upp minni tekjur
en launaseðlarnir sögðu til um,
það væri óheiðarlegt.
„En giftingarfrádrátturinn
hlýtur að vera á sínum stað,“
hrópaði ég og þóttist hafa him-
in höndum tekið.
Konan leit á mig í forundr-
an.
„Við giftum okkur fyrir
mörgum árum, asnakjálkinn
þinn.“
Hmm, þetta var rétt hjá
henni. Ég man enn þann dag
er hún dró mig upp að altarinu
eftir að hafa nauðað í mér í
mörg ár. Ég hefði ekki átt að
láta það eftir henni. Það er svo
kitlandi að láta ganga á eftir
sér en viðmót hennar snar-
breyttist eftir giftinguna. En
maður fékk góðan frádrátt hjá
skattinum fyrir vikið!
Hallfreður
Örgumleiðason:
iHallfrcAur telur fullvíst að skattskýrslan sé eitthvað gölluð því hann finnur enga frádráttarliði. Framlag hans til
þjóðarinnar rennur því óskert í kassann.
„Ég kvænist þá bara aftur,“
sagði ég með þjósti.
„Þú græðir ekkert á því.
Skýrslan gildir fyrir síðasta ár.
Þar að auki eru fráskildir feður
lægsta sort í þjóðfélaginu. Þeir
eru nánast réttlausir, útskúfað-
ir og fyrirlitnir. Engin kona
með sjálfsvirðingu myndi líta
við þér og reyndar þarftu ekki
að vera fráskilinn til þess,“
gaggaði hún allt að því glað-
beitt.
Áfram með skýrsluna og
leitina að frádráttarliðunum.
Engar bætur fyrir skáld og
hugsuði. Enginn frádráttur fyr-
ir þjáða eiginmenn. Ekkert til-
lit tekið til þess þótt maður
hafi fegrað mannlífið með
vitrænum greinum. Ekkert.
Sjálfsagt taka þeir heldur ekk-
ert tillit til þess þótt maður hafi
keypt íbúð á skuldabréfum
með tilheyrandi vaxtakostn-
aði. Ég sá engan frádráttarlið
fyrir slíkt. Og ég frétti að hús-
næðisbæturnar hefðu verið
felldar niður. Þvílík mann-
vonska. Jæja, best að loka
skýrslunni og stinga henni í
kassann svo Skattmann geti
gneggjað yfir því að þurfa ekki
að greiða mér neitt til baka.
Púff, það er núgott að vera
búinn að þessu. Eg var að
verða ær og örvita, sem er að
vísu eigi óalgengt þegar Hall-
freður á í hlut. A stundum sem
þessum öfundar maður
fræðingana sem geta útfyllt
skattskýrlur eftir kúnstarinnar
reglum og fundið ótal undan-
komuleiðir. Ef ég væri með
sjálfstæðan atvinnurekstur
gæti ég eflaust sýnt fram á stór-
fenglegt tap til að sleppa við
skatt. Ég gæti sjálfsagt líka
fengið klóka menn til að finna
smugur í skýrslunni en samt
sem áður trúi ég því að heiðar-
Ieikinn borgi sig þegar öll kurl
eru komin til grafar. Framlag
mitt fer óskert í fjárhirslur
þjóðarinnar. Ef allir gerðu
slíkt hið sama hefði ríkis-
stjórnin meira til skiptanna og
fleiri gætu fengið bita af kök-
unni. íhugið málið, launþegar
góðir og atvinnurekendur.
Melting imsmimandi
fæðutegunda
Sýrukennt og hnsikt virðist ekki eiga samleið í meltingu.
Það eru varla margir sem hafa
ekki orðið varir við það að magi
þeirra virðist eiga mismunandi
erfitt með að melta ákveðnar
fæðutegundir. Réttara væri þó
kannski að segja samkvæmt því
sem Dr. Herbert M. Shelton seg-
ir að maginn geti ekki melt auð-
veldlega margar fæðutegundir í
einu. Melting er aðallega ýmsar
efnafræðilegar breytingar á fæð-
unni sent borðuð er. Ensím í
munni, maga og þörmum sjá um
niðurbrot hennar. Það er síðan
mismunandi eftir fæðutegundum
hvaða ensím og sýrustig þarf til
að melta þær. D. Herbert Shelton
heldur því fram ásamt öðrum að
það sé mjög mikilvægt að við
borðum þess vegna ekki í sömu
máltíð fæðutegundir sem þurfi
mismunandi meltingarensím. Því
hefur verið haldið fram að mag-
inn geti ekki þekkt fæðu í sundur
og melti þess vegna allt í einu
búnti óháð innihaldinu. Það
er hins vegar ekki rétt þar sem
vitað mál er að prótein, fita og
kolvetni þurfa mismunandi melt-
ingarensím.
Það ér staðreynd að basi og
sýra vega hvort upp á móti öðru,
einnig mun vera staðreynd að
kolvetnaríkar fæðutegundir melt-
ast í meðalsterkum basa og að
sterkju ensímið í munninum
(Ptyalin eða salivary amilasi)
eyðileggst jafnvel í mjög mildri
sýru. Þess vegna tefst meltingin á
kolvetnunum ef sýrukennt fæði
er borðað samtímis. Ef brauð,
korn eða kartöflur eru borðaðar
með berjum eða súrum ávöxtum
þá dregst meltingin á þessum kol-
vetnum verulega til hins verra.
Það er einnig staðreynd í efna-
fræði að prótein þurfa meðal-
sterka sýru til að meltast í
maganum. Þegar prótein er borð-
að gefur maginn frá sér meðal-
sterka sýru til að leyfa ensíminu
Pepsín að byrja á meltingu prót-
einsins. Sýran hentar hins vegar
ekki til þess að melta bæði prótein
og kolvetni þar sem kolvetni þarf
að hafa meðalsterkan basa í
meltingu. Aukið sýrustig magans
mun þess vegna torvelda melt-
ingu kolvetnanna. Ef prótein er
hins vegar ekki borðað með kol-
vetnum fer engin sýra út í mag-
ann og melting kolvetnanna ger-
ist með eðlilegum hætti.
Þess vegna hafa menn sett upp
ákveðna grundvallarreglu sem í
raun og veru felur í sér heilmikla
bjartsýni þar sem matarvenjur
fólks nánast því hvar sem er í
heiminum byggjast á að borða
margar fæðutegundir í einu og
allt í einum graut. Þetta fyrir-
finnst vitanlega nánast því ein-
göngu hjá mannfólkinu og er
sjaldgæft fyrirbrigði í náttúr-
unni. En svona matarvenjur hafa
orðið til með kynslóðunum þegar
fæðuvalið fór að breytast.
Grundavallarreglan er sú að
borða aldrei basískan og sýru-
kenndan mat í sömu máltíð. Þá
er bara að verða sér úti um
eitthvað sem segir manni hvaða
fæðutegundir eru basískar og
hverjar eru sýrukenndar.
Það er örugglega sjaldgæft að
fólk borði á þennan hátt en hver
og einn verður að vega það og
meta hjá sjálfum sér hvað er
skynsamlegast að gera.
Heilsupósturinn

• - —-Jl. -
Umsjón: Sigurður Gestsson og Einar Guðmann