Dagur - 03.04.1990, Síða 4

4 - DAGUR - Þriðjudagur 3. apríl 1990
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1000 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 90 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 660 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (Iþróttir),
KÁRI GUNNARSSON (Sauðárkróki vs. 95-35960),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARI: KRISTJÁN LOGASON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RlKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASfMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Ný spá Þjóð-
hagsstofnunar
Samkvæmt nýrri þjóðhagsspá Þjóðhagsstofnunar
er langvarandi samdráttarskeið í íslensku efna-
hags- og atvinnulífi senn á enda. Reiknimeistarar
stofnunarinnar spá því nú að þjóðartekjur muni
aukast um 1 % á þessu ári en í desember sl. gerðu
þeir helst ráð fyrir því að í ár upplifði þjóðin eitt
samdráttarárið enn. Ástæður þessara snöggu
umskipta eru aðallega tvær. Sú veigameiri er að
verð á íslenskum sjávarafurðum hefur hækkað
mjög verulega á erlendum mörkuðum að undan-
förnu, mun meira en gert var ráð fyrir í fyrri spá
Þjóðhagsstofnunar. Hin er sú að í síðustu kjara-
samningum var samið um minni launahækkanir en
gengið var út frá í síðustu spá. Með þessum hóg-
væru kjarasamningum hafa, að mati Þjóðhags-
stofnunar, skapast forsendur til að ná verðbólg-
unni niður á lægra stig en áður var gert ráð fyrir,
þ.e.a.s. 6-7% verðbólgu frá upphafi til loka ársins.
Ef þessi spá rætist, er um að ræða minnstu verð-
bólgu hér á landi í tvo áratugi.
Þótt hin nýja þjóðhagsspá sé í flestum atriðum
hagstæðari en fyrirrennarar hennar, er full ástæða
til að vara við of mikilli bjartsýni. Reynslan hefur
sýnt að ávallt er erfitt að spá fyrir um framvindu
efnahagsmála hér á landi, þótt ekki sé nema fáeina
mánuði fram í tímann. Þar ræður miklu hve mjög
við byggjum afkomu okkar á útgerð og fiskvinnslu.
Ófyrirsjáanlegar sveiflur í sjávarútvegi, t.d. afla-
brestur eða verðfall á sjávarafurðum á erlendum
mörkuðum, eru fljótar að segja til sín og raska öll-
um spám verulega. Þær forsendur, sem reikni-
meistararnir ganga út frá, geta þannig hæglega
breyst á einni nóttu. Þetta sést best á þeim veiga-
miklu breytingum sem orðið hafa á þjóðhags-
spánni á einungis þriggja mánaða tímabili.
Hin nýja þjóðhagsspá Þjóðhagsstofnunar er
engu að síður ánægjuleg. Ef hún rætist má gera
ráð fyrir því að atvinnuástand í landinu batni þeg-
ar líða tekur á sumarið og atvinnuleysi verði að
heita má að baki í haust. Það er vissulega fagnað-
arefni. En verði uppsveifla í efnahags- og atvinnu-
lífi þjóðarinnar á ný eftir nokkur mögur ár, verðum
við umfram allt að nýta hana skynsamlega. Við
verðum að sýna, öll sem eitt, að við höfum lært
eitthvað af biturri og dýrkeyptri reynslu liðinna
ára. Þetta á jafnt við um stjórnvöld sem forráða-
menn fyrirtækja og okkur sem einstaklinga. Við
verðum að hafa hemil á eyðslunni og þenslunni
sem fylgir í kjölfar hennar en nota þess í stað tæki-
færið og safna í sjóði til mögru áranna. Að öðrum
kosti höfum við ekki að neinu að hverfa þegar
harðnar á dalnum á nýjan leik. BB.

kvikmyndarýni
Umsjón: Jón Hjaltason
Vcrkamennirnir hafa beðið ósigur, gráminn liggur yfír borgarhverfínu - og saklaust hrossið er aflífað,
EkM fyrirheitna borgin
Borgarbíó sýnir: Gráma Brooklyn
(Last Exit to Brooklyn)
Leikstjóri: Uli Edel
Aðalhlutverk: Jennifer Jason Leigh
Guild Film 1990
Sumir halda því fram að ekki sé
að marka eitt orð í Biblíunni,
aðrir að hún sé táknræn um alla
hluti og enn aðrir að þar standi
sannleikurinn skrifaður og ekkert
annað. í hnotskurn má hafa
sömu skoðanir um Gráma
Brooklyn. Sannleiksleitandinn
myndi væntanlega einblína sig
sjónlausan á hið veraldlega vafst-
ur sögupersónanna; hálfs árs
verkfallið í verksmiðjunni, hörku
verkfallsbrjóta, portkonur nætur-
innar, taumleysi kynvillinganna
og grimmd slordóna götunnar.
Niðurstaða þessa Sókratesar 20.
aldar, ég tala nú ekki um ef hann
væri svolítið rauður, yrði ugg-
laust sú að Bandaríkin væru held-
ur slæmur staður. Á sama hátt
myndi hinn vantrúaði draga allt í
efa og keppast við að finna
hnökra og villur. Báðum myndi
yfirsjást að kannski er meira í
þessari mynd en það sem augað
sér; ef til vill er hér kominn harð-
asti áfellisdómur yfir manneðlinu
er felldur hefur verið á hvíta
tjaldinu. Nöfn skipta ekki máli.
Dræsan er ekki bara dræsa og
verkfallsvörðurinn ekki bara
verkfallsvörður. Þau eru hið
kvika í mannsálinni, hið
óútreiknanlega, er leitast við að
aga sjálft sig, fella sig að
umhverfinu. Báðum virðist
ganga þetta nokkuð vel þar til
ástin verður á vegi þeirra. Dræs-
an kynnist ungum hermanni sem
endurgeldur líkamleg atlot henn-
ar með ástúð. Brestur kemur í
skírlífsbelti sálarinnar, brynjan
opnast, hið kvika sjálft brýtur af
sér böndin og heimur hennar
hrynur. Pað fer á sömu lund fyrir
verkfallsverðinum þegar hann
fellir ástarhug til kynvillingsins.
Á móti þessu teflir leikstjór-
inn, Uli Edel, staðfestunni í sam-
félaginu, hjónabandinu og vinn-
unni. Um leið neyðir hann mann
til að leiða hugann að mótunar-
afli hópsins á einstaklingana.
Ástin er óeðlileg í hjarta vændis-
konunnar á nákvæmlega sama
hátt og ástarhugur verkfallsvarð-
arins til kynbróður síns dæmist
öfuguggaháttur af samfélaginu.
Grámi Brooklyn er óvenjuleg
mynd. Hún flaggar engum hetj-
um og þar af leiðandi eru ekki
drýgðar neinar hetjudáðir
heldur. Menn eru barðir sundur
og saman og bera þess merki.
Mannfólkið er ósköp venjulegt,
þó heldur lakara en við kjósum
yfirleitt að sjá það. Grámi
Brooklyn er fráleitt nein
skemmtimynd en hún er
athyglisverð.
tónlist
Kammerhljómsveit Akureyrar á
Hafliðadögum á Akureyri
Sunnudaginn 1. apríl hélt
Kammerhljómsveit Akureyrar
tónleika í Akureyrarkirkju undir
stjórn Hafliða Hallgrímssonar
sellóleikara og tónskálds. Ein-
leikari á tónleikunum var Pétur
Jónasson, gítarleikari.
Fyrsta verkið á efnisskrá tón-
leikanna var frumflutningur á
„Fjölda dagdrauma“ eftir Haf-
liða Hallgrímsson. Tónskáldið
hefur tileinkað Kammerhljóm-
sveit Akureyrar verkið. Pað er í
sjö stuttum köflum, sem bera
heitin Víkkandi sjónmál, Kirkjan
á hæðinni, Dans, Bærinn að
nóttu, Yfirvaldið, Sumarkvöld og
Öskudagur á Akureyri.
„Fjöldi dagdrauma“ er afar
áheyrilegt verk. Hafliði skapar
hugljúfan helgiblæ í Kirkjunni á
hæðinni, hann kallar fram lað-
andi hughrif í Bænum að nóttu
og Sumarkvöldi, nær skoplegum
tilþrifum, sem minna á ýmsa
hluta „Péturs og úlfsins“ eftir
Prokofiev í Yfirvaldinu og kallar
fram gleði og eftirvæntingu æsk-
unnar blandaða dulítilli ógn í
Öskudegi á Akureyri.
Kaflar verksins gefa marghliða
mynd af tónsmíðagetu Hafliða.
Víkkandi sjónmál er sem sívax-
andi byrjun, sem áheyrandanum
finnst að ætti að vera upphaf
miklu lengra verks; tónadrápu,
sem vonandi verður til einhvern
tímann í framtíðinni. Þriðji
hlutinn, Dans, er hugljúft lag í
A, A, B, A formi, sem sýnir ljós-
lega, að Hafliða er í lófa lagið að
setja saman fallegar laglínur og
stef, eins og sannaðist enn í til-
dæmis fjórða hluta, Bærinn að
nóttu, og í sjötta hluta, Sumar-
kvöldi, þar sem fyrir eyrum ber
það sem einna helst mætti kalla
sveitastemmningu eða „pastorale“.
Verkið „Fjöldi dagdrauma"
var flutt aftur á tónleikunum eftir
hlé. í fyrra skiptið var leikur
hljómsveitarinnar næmur og
vandaður, en því miður verður
ekki hið sama sagt um flutning-
inn eftir hlé.
Annað verkið á tónleikunum í
Akureyrarkirkju var hinn frægi
gítarkonsert „Concerto de
Aranjuez“ eftir J. Rodrigo. Pétur
Jónasson, gítarleikari, lék einleik
í þessu verki. í heild var þetta
verk vel af hendi leyst. Reyndar
var hljómsveitin á stundum ívið
of sterk og hartnær yfirgnæfði þá
gítarinn.
Pétur Jónasson fór á kostum í
fyrsta og þriðja kafla verksins.
Sérlega vel tókst honum í hinum
síðarnefnda að laða fram blæ-
brigði hljóðfæris síns. Því miður
virtist eitthvað fara úrskeiðis í
miðkafla konsertsins, sem er
gullfallegur og þekktasti hluti
hans. Leikur Péturs var þrátt fyr-
ir þetta öruggur en kaflinn ekki
eins ánægjulegur á að hlýða eins
og ella hefði orðið.
Annað verk tónleikanna eftir
hlé var Rúmenskir þjóðdansar í
búningi B. Bartóks. Onákvæmni
gætti í fyrstu tveim dönsunum og
einnig stirðleika í flúrtónum. Síð-
asti dansinn, sem var hraður og
leikandi, skilaði sér þó allvel.
Annað hvort hefur þreytan verið
tekin að segja til sín í hljómsveit-
inni, eða að dansarnir hefðu mátt
fá heldur meiri æfingu.
Loks var flutt á tónleikunum
„Sinfónía í g-moll nr. 83 (La
Poule)“ eftir J. Haydn.
Hljómsveitin skilaði verkinu
allvel. Væntanlega var það þó
heldur langt í lok þessara tón-
leika bæði fyrir hljóðfæraleikar-
ana og áheyrendur.
Tónleikar kammerhljómsveit-
arinnar í Akureyrarkirkju voru
þrátt fyrir þá galla, sem á þeim
voru, afar ánægjulegir. Hljóm-
sveitin er í sífelldri og greinilegri
sókn. Það er orðið verulegt til-
hlökkunarefni hverju sinni sem
von er tónleika á hennar vegum.
Þá var ekki síður ánægjulegt
að sjá tök Hafliða Hallgrímsson-
ar á hljómsveitinni og kynnast
verkum hans. Þau, sem flutt hafa
verið á Hafliðadögum, hafa vak-
ið forvitni um meira - vonandi
innan ekki of langs tíma.
Mjög skemmtilegt hefur líka
verið að fá að njóta hæfileika svo
góðs gítarista, sem Pétur Jónas-
son er. Hann hefur auðgað
menningarlíf Akureyrar stórlega
í vetur.
Slíkir gestir sem Hafliði Hall-
grímsson og Pétur Jónasson eru
ævinlega góðir.
Haukur Ágústsson.