Dagur - 23.06.1990, Side 5

HESTAR
Umsjón: Kristín Linda Jónsdóttir
Hestamennska er fyrir alla fjölskylduna
- Spjallað við Birnu, Hólmgeir, Börk og Þóri Rafn
Hvers virði er að eiga áhugamál sem sameinar Ijölskyid-
una? Viljum við ekki öll þekkja bömin okkar og deila með
þeim dýrmætum tíma? Hvert leitar barnið sem aldrei gerði
neitt spennandi eða skemmtilegt með mömmu og pabba
þegar það kemst á unglingsár? Til hvers er að vera hluti af
íjölskyldu ef við kjósum að eyða fáum frístundum okkar
hvert í sínu lagi?
Á vetraríþróttahátíð ÍSÍ á Akureyri. F.h. Hólmgeir, Þórir, Börkur og Birna.
Mörgum fjölskyldum hefur tekist
að sameinast um spennandi við-
fangsefni sem allir fjölskyldu-
meðlimir hafa áhuga á og ánægju
af. Hestamennskan getur verið
slíkt viðfangsefni. Hún býður
upp á geysilega fjölbreytni, getur
sameinað allt í senn; áhugamál,
keppnisíþrótt, ferðalög, útiveru,
líkamsþjálfun, tengsl við iandið
og samskipti við dýr. Að moka
skít er hið besta eróbik og útreið-
ar frábær lækning við stressi og
streitu nútímans. Að hafa áhuga
á hestum, að vera hestamaður, er
heillandi lífsstíll. Allir geta verið
hestamenn allt frá smábörnum
upp í roskna öldunga.
Hestamennska er þeirra
lífsstfll
Sífellt fleiri fjölskyldur í þéttbýli
velja sér hestamennsku sem
áhugamál. Þegar vinnudegi lýkur
skella fjölskyldumeðlimir sér í
reiðgallann, fara í húsin, moka
út, leggja á, kemba og gefa. Ein
af þeim fjölskyldum sem hafa
valið sér þennan lífsstíl eru
Hólmgeir Valdemarsson og
Birna Björnsdóttir á Akureyri og
synir þeirra Börkur 14 ára og
Þórir Rafn 10 ára. Hólmgeir og
Birna eru athafnasöm hjón sem
reka bæði eigið fyrirtæki. Birna á
og rekur snyrtistofuna Evu og
Hólmgeir Heildverslun Valde-
mars Baldvinssonar. Þau hafa
reist sér myndarlegt heimili að
Reykjasíðu á Akureyri og hest-
húsið sem er í Lögmannshlíðar-
hverfi er þeirra annað heimili yfir
vetrarmánuðina. Þegar vorar er
lagt á og hrossahópurinn rekinn
yfir Bílsárskarð í sumarhagana
sem eru á jörð fjölskyldu Hólm-
geirs, Kotungsstöðum í Fnjóska-
dal. Þar á fjölskyldan sumarbú-
stað og dvelur öllum stundum,
þar er þeirra paradís á jörð.
Ýmsar hliðar
hestamennskunnar
Hvernig skyldi þeim takast að
sameina krefjandi störf, barna-
uppeldi og heimilshald tímafreku
áhugamáli sínu, hestamennsk-
unni. Birna, Hólmgeir og synir
þeirra hafa kynnst flestum hlið-
um hestamennskunnar. Dagleg-
um útreiðum og þjálfun yfir
vetrarmánuðina, spennandi
hestaferðalögum að vetri og
sumri. Útreiðartúrum um ilm-
andi birkiskóga Fnjóskadals þeg-
ar sólin skín í heiði og þegar
kvöldroðinn litar fjöllin. Þau
hafa öll tekið þátt í keppni og
sýningum. Fyrir rúmu ári tóku
Birna, Börkur og Þórir öll þátt í
sýningunni Hestadagar í Reið-
höllinni. Á vetraríþróttahátíð ÍSÍ
á Akureyri voru Börkur og Þórir
í fyrsta og öðru sæti í töltkeppni
unglinga. Nú þegar landsmót
hestamanna á Vindheimamelum
nálgast verða Börkur og Þórir
báðir meðal keppenda. Því að í
Gæðingakeppni Léttis sem jafn-
framt var úrtaka fyrir landsmót
sigraði Börkur í unglingaflokki á
hryssunni sinni Sabínu og Þórir
vann barnaflokkinn á Jörva.
Að gleyma klukkunni
- Hvenær byrjuðuð þið í hesta-
mennskunni?
„Frændi minn Hólmgeir Páls-
son var í hestamennsku. Þegar ég
var 12 ára var hann kominn með
skellinöðrupróf. Hann bauð mér
að sitja aftan á upp í hesthús. Á
þessum aldri var það mjög spenn-
andi boð sem ekki var hægt að
hafna. Svo fór áhuginn að beinast
að hrossunum. Ég keypti minn
fyrsta hest fyrir fermingarpening-
ana og þar með var ballið
byrjað,“ sagði Hólmgeir.
„Áhugi á hestum virðist hafa
verið mér í blóð borinn,“ segir
Birna. „Ég var fjögurra ára þegar
ég fór á Landsmót hestamanna á
Þveráreyrum. Síðan var ég svo
heppin að fá tækifæri til að vera í
hesthúsi hjá Alla Arnljóts.
Alfreð Arnljótsson var barngóð-
ur maður og ég fylgdi honum eins
og skugginn næstu árin. Seinna
var ég svo ein í húsi og naut
dyggrar aðstoðar föður míns.
Hann var óþreytandi að hjálpa
mér og aðstoða þrátt fyrir að hann
settist ekki sjálfur í hnakkinn,"
sagði Birna. Þau kynntust í
hestamennskunni og brátt tók
alvara lífsins við. Þau stofnuðu
heimili og eignuðust sitt fyrsta
barn og þurftu að axla þá ábyrgð
sem því fylgir.
„Eftir að Börkur fæddist þá
fannst mér að minni hesta-
mennsku væri nánast lokið. Mér
fannst ég aldrei hafa tíma. Ég
þurfti að vera komin heim klukk-
an þetta og hitt. Áður hafði ég
ekki haft neitt tímaskyn í hesta-
mennskunni. Ef tækifæri bauðst
gat ég farið í húsin og gleymt
klukkunni og notið þess að vera
til með hestunum langt fram á
nætur,“ sagði Birna.
Réttan hest á réttum tíma
Hólmgeir og Birna eru þeirrar
gæfu aðnjótandi að hafa börnin
sín með sér í hestamennskunni.
Hvað skyldi þeim finnast skipta
mestu máli í sambandi við hesta-
mennsku barna?
„Strákarnir byrjuðu snemma
að ríða út með okkur. Við festum
kaup á góðu hesthúsi til að geta
boðið þeim upp á notalegt
athvarf því oft þurftu þeir að
bíða eftir mömmu og pabba. For-
eldrar sem vilja hafa börnin sín
með sér í hestamennskunni þurfa
að gera sér það ljóst að ákveðin
atriði verða að vera í lagi svo
dæmið gangi upp. Það má fyrst
nefna öryggisatriðin svo sem
hjálma, endurskinsmerki og
vönduð reiðtygi. í öðru lagi þarf
að finna þann hest handa barninu
sem hentar hverju sinni. Fyrsti
hesturinn þarf að vera traustur
mjúkur og mátulega sinnugur, en
þau eru örskamma stund að vaxa
upp úr þeim hesti. Það er því
nauðsynlegt að skipta um hest til
að fylgja framförum barnanna
eftir. Stundum eru léleg hross
kölluð barnahestar, jafnvel hross
sem eru gróin í lull, óhlýðin, löt,
leiðinleg í beisli og snúa ef til vill
við í reiðtúrnum. Það fær ekkert
barn áhuga á hestamennsku með
því að kynnast slíku hrossi. Séu
hrossin sinnug, falleg og góðlynd
verða börnin betur vakandi,
áhugasamari og njóta þess að
vingast við hestinn sinn.
í þriðja lagi verða foreldrarnir
að hlusta á börnin sín, taka
kvartanir þeirra til greina og trúa
þeim. Foreldrarnir verða að
reyna að leysa vandamálin þrátt
fyrir að þeim finnist þau e.t.v.
smámunir einir. Foreldrarnir
ættu að hafa það í huga að börnin
eru að takast á við og læra að
vinna með lifandi veru sem er
með sál, og er óútreiknanleg.
Það krefst óneitanlega meira af
barninu heldur en takast á við
dauða hluti eins og t.d. hjól,
skíði eða bolta. Þau eiga skilið
hól og uppörvun þegar þeim
tekst vel upp við jafn krefjandi
viðfangsefni og hestamennskan
er.
Síðast en ekki síst er nauðsyn-
legt í heimi vaxandi keppnis-
hörku að börnin minnist þess að
hesturinn er ekki vél sem hægt er
að keppa á til verðlauna. Hann er
lifandi persóna sem getur verið
ómetanlegur vinur og félagi ef
við erum honum góð og sýnum
honum virðingu," sögðu þau
Hólmgeir og Birna.
Toppurinn á tilverunni-
ferðalög á hestum
„Við höfum lagt áherslu á góða
aðstöðu í hesthúsinu því að frá
áramótum og fram á vor er það
okkar annað heimili. Um helgar
förum við iðulega í húsin að
morgni með nesti og dveljum þar
við útreiðar til kvölds. Við höfum
átt ótal skemmtilega daga saman
við útreiðar í nágrenni Akureyr-
ar og í stuttum dagsferðum fram í
fjörð.“
Á vorin verða kaflaskipti, þá
reka Birna og strákarnir hrossin
yfir í Kotungsstaði en Hólmgeir
fer þangað með fullan bíl af ýms-
um búnaði. Flestar helgar
sumarsins nýtur fjölskyldan þess
að ríða út í Fnjóskadal. Ferðalög
á hestum eru að þeirra mati há-
punktur hestamennskunnar.
Saman fer fjölskyldan í hesta-
ferðalag, nýtur náttúru landsins
skoðar dýralíf, gróður, ár og
vötn. Þau minnast ógleymanlegra
stunda þar sem þau voru ein með
strákunum, hestunum og land-
inu. Þegar stress, sími, dyra-
bjalla, vinna og skóli voru víðs-
fjarri.
Fyrir tveimur árum fóru þau
tvö með Börk tólf ára og Þóri
átta ára í fimm daga ferðalag um
Þingeyjarsýslur.
Keppni er bæöi jákvæð
og neikvæð
Þau hafa öll tekið þátt í hesta-
mannamótum og sýningum og
Börkur og Þórir eru meðal efni-
legustu keppnismanna í sínum
aldursflokki í Eyjafirði. Samt
sem áður leggja þau Hólmgeir og
Birna áherslu á að þátttaka í
keppni sé ekki markmið í þeirra
hestamennsku. Þau telja að
keppnisharka og gegndarlausar
kröfur um sífellt betri árangur
séu slæma hliðin á hestamennsk-
unni. í ljósi þeirra umræðna sem
hafa átt sér stað um slæma með-
ferð á keppnishestum leggja þau
áherslu á að foreldrar ungra og
upprennandi knapa geri þeim
ljóst hvað felst í því að vera
hestamaður. Hestamennskan er
gagnkvæm vinátta, virðing og
gleði sem hestur og maður njóta
af umgengninni hvor við annan.
„Botnlausar kröfur um meiri
fótlyftu og yfirferð hljóta að
vekja upp spurningar um það
hvenær knapinn sé ánægður. Ef
hann vill alltaf betri og betri
árangur verður hann þá nokkurn
tímann ánægður? Að keppa á
hesti getur verið mjög hvetjandi,
skemmtilegt og spennandi sé þess
gætt að kapp er best með forsjá.
Það er líka mikilvægt að allir geri
sér það ljóst að keppni er ekki
toppurinn á hestamennskunni
heldur er hún einn þáttur hesta-
mennskunnar. Margir frábærir
hestamenn keppa ekki. Foreldrar
verða líka að gera sér það ljóst að
sýningar og keppni vekja ekki
áhuga allra barna. Það er fráleitt
að álíta að þeir sem ekki sýna
hesta á hringvelli séu á einhvern
hátt lélegri hestamenn en hinir,“
sögðu þau Hólmgeir og Birna.
- Að lokum, komu aldrei nein
önnur áhugamál til greina?
Þau horfa á mig spurnaraug-
um, önnur áhugamál????
„Hestamennskan er svo
skemmtilegt og tímafrekt áhuga-
mál að allt annað fellur í
skuggann.“
Börkur á Sabínu og Þórir á Jörva.