Dagur - 28.06.1990, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - Fimmtudagur 28. júní 1990
KaffibollaspjaHið sem varð að kvennasmiðju
- skagfirsk kvennasmiðja orðin að veruleika
Til eru ýmiss konar karla- og kvennaklúbbar eða
félög hér á Fróni og starfa þau á mismunandi vegu.
Eitt af þessu eru svokallaðar kvennasmiðjur sem
eru nú orðnar fjórar á landinu öllu. I Reykjavík er
sú elsta, Hlaðvarpinn, og síðan er það Hús frú
Láru á Seyðisfirði og Kvennasmiðjan í Vest-
mannaeyjum. A kvennadaginn þann 19. júní sl.
var stofnuð sú nýjasta og eru það skagfirskar kon-
ur sem að henni standa. Þennan dag voru einmitt
75 ár liðin frá því konur fengu kosningarétt á Is-
landi. Aðsókn á fundinn varð eftir því og mættu á
hann yfír 120 konur víðs vegar úr Skagafírðinum,
af þeim gerðust síðan um 90 stofnfélagar í kvenna-
smiðjunni. Á fundinum var m.a. kosið í fímm
manna stjórn og lög félagsins ákveðin. Blaðamað-
ur Dags leit aðeins inn á fúndinn, en þar sem hann
er karlkyns sá hann að réttast væri að mæla sér
mót við fámennari hóp kvenna en 120 til að ræða
um kvennasmiðjuna og lét sér því nægja að smella
af nokkrum myndum. Nokkrum dögum seinna
hitti hann síðan að máli fjórar stjórnarkonur úr
félaginu. Þær Herdísi Sæmundardóttur, Sigríði
Friðjónsdóttur, Sigríði Pálmadóttur og Ónnu
Hróðmarsdóttur.
- Hvaö er kvennasmiðja?
Herdís: „Kvennasmiðja er
menningar- og fræðslumiðstöð
kvenna, með það að markmiði að
skapa konum aðstöðu til að vinna
að sínum hugðarefnum í sam-
vinnu við aðrar konur, í þeim til-
gangi m.a. að auka samheldni og
sjálfstraust kvenna og stuðla
þannig að virkri þátttöku þeirra á
hinum ýmsu sviðum samfélags-
ins.“
Sigríður F.: „Petta spannar
ansi vítt svið og starfið mótast af
þátttakendum. Stjórnin mun
ekki verða sá hluti félagskvenna
sem gerir mest eins og hjá mörg-
um félagasamtökum.“
Sigríður P.: „Starfsemin fer
eftir virkni kvennanna sem eru í
kvennasmiðjunni hverju sinni, en
ekki endilega eftir dugnaði
stjórnar."
Herdís: „Virknin ræðst bara af
konunum sjálfum, hvað þær vilja
leggja mikið á sig. Ef þær vilja
ekkert leggja á sig, þá er félagið
einfaldlega óvirkt.“
Anna: „Petta er einmitt það
sem gerir félagið frábrugðið öðr-
um félögum, þú getur komið og
farið þegar þér hentar.“
Kaffíbollaspjall
að kvennasmiðju
- Hvernig stóð á því að þið fóruð
út í það að stofna kvennasmiðju?
Herdís: „Ætli þetta hafi ekki
byrjað yfir kaffibolla hjá okkur
nokkrum konum hérna í lok síð-
asta árs. Við fórum að ræða þetta
mál og um kvennasmiðjurnar
sem voru þá starfandi á landinu. í
janúar fórum við síðan að ræða
málin af meiri alvöru og vinna í
þessu. Þegar við ræddum við
aðrar konur kom í ljós að margar
höfðu áhuga á að kynna sér þetta
og við héldum nokkra svona
óformlega þreifingafundi."
Sigríður F.: „Hópurinn stækk-
aði stöðugt og að lokum var hon-
um skipt niður í fjóra undirbún-
ingshópa sem að unnu að stofn-
fundinum. Þetta voru lagahópur,
hugmyndahópur, kynningarhóp-
ur og dreifingarhópur.“
Sigríður P.: „Hóparnir unnu
svo hver í sínu lagi, en síðan var
þetta allt samræmt. Við sendum
út bréf til allra kvenna, á aldrin-
um tuttugu til sjötíu ára, í Skaga-
firði þar sem þeim var boðið á
stofnfundinn og sagt í stórum
dráttum hvað kvennasmiðja væri
og hvaða starfsemi gæti fyrir-
fundist innan hennar veggja.
Kaffibollaspjallið endaði því með
stofnfundi kvennasmiðju í Skaga-
firði. “
Ekkert afmarkað hlutverk
- Haldið þið að það sé þörf fyrir
þennan félagsskap í Skagafirði?
Anna: „Tvímælalaust. Á fund-
inum var skipt upp í fjóra hópa:
Fræðslu- og ráðgjafarhóp, menn-
ingarhóp, atvinnuhóp og hug-
myndahóp. í þeim komu konur
með tillögur að því hvað ætti að
gera og hvað þær langaði til að
gera.“
Herdís: „Ég held að konum
hafi fundist það aðlaðandi að við
höfum engin afmörkuð markmið,
við höfum ekki afmarkað hlut-
verk eins og flest félög hafa,
heldur gerum við allt sem konum
kemur vel og það eru konurnar
sjálfar sem stjórna því.“
- Er þetta þá hálfgert kven-
rembufélag?
Herdís: „Nei, nei. Eins og þú
veist þá er allt sem konur gera, í
þágu einhvers. Kvenfélögin í
gegnum aldirnar hafa alltaf verið
að styðja einhver málefni eða
verið starfandi í líknarmálum."
Sigríður F.: „Við ætlum að
reyna að gera meira fyrir okkur
sjálfar í kvennasmiðjunni, en
vaninn er að konur geri.“
Sigríður P.: „Það skilar sér síð-
an náttúrlega beint inn á heim-
ilin, þar sem konan getur loksins
fengið útrás í eigin verkefnum.
Ég veit að margir karlar eru mjög
spældir yfir því að fá ekki að ger-
ast félagar, en þeir geta verið
styrktarfélagar, komið á nám-
skeið hjá okkur og tekið þátt í
starfinu að stórum hluta.“
Karlmenn ekki félagar
Sigríður F.: „Hjá Húsi frú Láru á
Seyðisfirði hafa þær velt þessu
mikið fyrir sér, hvort eigi að
hleypa karlmönnum inn í félagið.
Pær hafa komist að því að ef það
yrði gert myndu þeir smám sam-
an taka völdin í sínar hendur eins
og í öðrum málum í þjóðfélaginu
og það viljum við ekki.“
- Nú eru mörg kvenfélög í
Skagafirði í virku starfi, er ekki
of mikið að bæta þessu ofan á fé-
lagsstörf skagfirskra kvenna?
Herdís: „Ætlun okkar er ekki
að taka nein verkefni frá kvenfé-
lögunum, heldur starfa við hlið
þeirra.“
Sigríður P.: „Það eru heldur
ekki allar konur sem kæra sig um
að starfa í kvenfélögunum. Þær
vilja frekar starfa þegar þeim
hentar, ekki þegar safna þarf fé
fyrir einhverjum tækjum, eða
baka og sjá um erfidrykkjur þeg-
ar einhver deyr.“
Herdís: „Kvennasmiðjan verð-
ur að einhverju leyti í hugarfars-
mótun. Við viljum breyta við-
horfi til kvenna og við ætlum t.d.
að styðja við bakið á þeim kon-
um sem sækja inn á hinn hefð-
bundna karlamarkað í atvinnu-
og félagsmálum."
Sigríður P.: „Þær geta í raun
leitað til kvennasmiðjunnar um
stuðning þegar þær vilja og þurfa
á honum að halda."
Markmiðið að kaupa hús
- Verður ekki þörf á húsnæði
undir starfsemi félagsins?
Herdís: „Markmiðið hjá okkur
er, eins og þær hafa gert í
Reykjavík og á Seyðisfirði, að
kaupa hús. Við auglýsum því hér
með eftir hentugu húsi í gamla
bænum á Sauðárkróki undir starf-
semina."
Sigríður P.: „Hús er auðvitað
nauðsynlegt til að kvennasmiðjan
geti starfað, en við teljum að það
sé líka gott að leigja fyrsta árið.
Þá sjáum við hvernig þetta
þróast, við skellum okkur ekki út
í skuldir eins og þær þurftu að
gera á Seyðisfirði. Þær fengu hús-
ið mjög skyndilega og ákváðu að
þær vildu ekki missa það og
steyptu sér í skuldir. Það er það
sem við viljum ekki að gerist hjá
okkur og síðan sjáum við líka eft-
ir eitt ár hvernig kvennasmiðj-
unni verður tekið yfir höfuð.“
- Eruð þið búnar að fá leigu-
húsnæði?
Anna: „Það var samþykkt á
fundinum að leigja aðstöðu í
Gránu þegar hún losnar í
sumar.“
Sigríður P.: „Við myndum
samt ekki hafna húsi ef einhver
vildi gefa hús. Þá kæmi líka til
greina að skíra félagið í höfuðið á
gefandanum og gera hann með
því ódauðlegan."
Hræðsla við orðið
„kvennasmiðja“
- Félagið er sem sagt ekki komið
með neitt nafn ennþá?
Herdís: „Á fundinum var
ákveðið að halda því opnu og
láta kvennasmiðju bara vera
einskonar vinnuheiti á félaginu.
Annars er kvennasmiðja ágætis
nafn.“
Sigríður F.: „Sumir hræðast
það orð samt, sennilega vegna
þess að þeir skilja það ekki.“
Símaþjónusta í
vandamálaráðgjöf
- Ef við lítum á hugmyndir að
starfsemi félagsins, hvað er á
stefnuskránni?
Herdís: „Eitt af því sem við
viljum, er að öll sú reynsla og
handmennt sem íslenskar konur
búa yfir, glatist ekki heldur vilj-
um við koma gömlu handbrögð-
unum yfir til yngri kynslóða.
Þetta er einmitt í mikilli útrým-
ingarhættu í þessu tækniþjóðfé-
lagi sem við lifum í.“
Anna: „Á fundinum skiptum
við í fjóra hópa sem punktuðu
niður hjá sér hugmyndir að starf-
semi kvennasmiðjunnar. Þær
hreint og beint streymdu niður á
blað og getum við t.d. tekið hér
nokkrar sem komu upp í fræðslu-
og ráðgjafarhópi: Slökun, sam-
skipti foreldra og barna, kyn-
fræðsla, breytingaskeiðið, áhuga-
félag um brjóstagjöf, framsögn,
leikræn tjáning, námskeið í að
hætta að reykja, upplýsingakvöld
og opið hús á mánudögum fyrir
mömmur eða pabba með börnin
sín.
Þetta og margt fleira yrði allt á
vegum kvennasmiðjunnar, en
öllum væri frjálst að vera með.“
Herdís: „Síðan ráðgerum við
að hafa símaþjónustu í vanda-
málaráðgjöf fyrir konur og börn.
Ráðgjafa sem þessir hópar gætu
leitað til þegar á þyrfti að halda.“
Sigríður P.: „Ég er mjög hrifin
af þeirri hugmynd Frú Láru að
hafa viðgerðarstofu á vegum
kvennasmiðjunnar. Þá gætir þú
t.d. komið með buxurnar þínar
og látið stytta þær eða gera við
þær. Fyrir það myndir þú síðan
greiða vægt gjald.“
Herdís: „Af allri sölu, sem
verður á vegum kvennasmiðj-
unnar, verður að greiða ákveðna
prósentu sem kemur til með að
verða hluti af fjáröflun okkar til
reksturs væntanlegs húss.“
Sigríður P.: „Skiptimarkað
ætlum við að setja upp. Þar verð-
ur t.d. hægt að skipta á fötum
sem börnin eru vaxin upp úr
o.s.frv. Slíkt er mjög gott í sam-
bandi við barnafjölskyldur, þá er
hægt að skipta á leikföngum,
bókum o.fl.“
Herdís: „Það er samt alveg
augljóst að nauðsynlegt er fyrir
okkur að hafa hús undir slíka
starfsemi og annað sem á döfinni
er og vonandi að við fáum það
fljótlega."
Bókakaffí
- Eitt af því sem stendur til að
gera kallið þið bókakaffi, hvað er
það eiginlega?
Sigríður F.: „Þá geturðu kom-
ið, tekið þér blað eða bók í hönd,
fengið þér kaffi og með því fyrir
lítinn pening og sest svo niður og
slappað af. Slíkt þýðir samt að
Fjórar af fimm stjórnarkonum kvennasmiójunnar. Frá vinstri: Sigríður Friðjónsdóttir, Herdís Sæmundardóttir, Sigríður Pálmadóttir og Anna Hróðmars-
dóttir.