Dagur - 03.06.1992, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Miðvikudagur 3. júní 1992
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200ÁMÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMNETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGIV. BÉRGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavlkvs. 96-41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (íþróttir),
ÓLIG. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SKÚLI BJÖRN GUNNARSSON (Sauöárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON, ÞRÖSTUR HARALDSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Gífurlegt áfaJl
fyrir þjóðarbúið
Fiskveiðiráðgjafanefnd Alþjóðahafrannsóknaráðs-
ins mælir með að sókn í þorskstofninn við ísland
verði minnkuð um fjörutíu af hundraði á næsta ári.
Ef farið verður að þessum tillögum verður þorsk-
kvótinn minnkaður úr 265 þúsund tonnum í 175
þúsund tonn þegar á næsta fiskveiðiári. Sér-
fræðingar telja að svo mikil skerðing þorskkvótans
hefði í för með sér 12-15 milljarða króna samdrátt í
útflutningstekjum íslendinga.
í niðurstöðum fiskveiðiráðgjafanefndarinnar
kemur fram að gögn bendi til að hrygningarstofn
þorsks hafi minnkað úr því að vera yfir milljón tonn
milli áranna 1955 og 1960 í rúmlega 200 þúsund
tonn árið 1992. Einnig sé nú orðið ljóst að allir
árgangar frá 1985 séu undir meðallagi og að 1986
árgangurinn sé sá lélegasti frá árinu 1955.
Þessar niðurstöður bera það með sér að ástand
þorskstofnsins við ísland er mun alvarlegra en
almennt var talið. Segja má að það sé nú að koma
þjóðinni í koll að hafa nánast aldrei fylgt ráðum
fiskifræðinga út í æsar, heldur einungis notað þau
til viðmiðunar við ákvörðun veiðiheimilda. Nú hef-
ur ráðgjafanefnd Alþjóðahafrannsóknaráðsins
sagt það tæpitungulaust að íslendingar gangi
jafnt og þétt á útsæðið og fái þar af leiðandi æ
minni uppskeru eftir því sem fram líða stundir.
Eina lausnin sé að grípa til róttækra aðgerða
þorskstofninum til verndar og nefndin mælir sem
sagt með að sóknin í hann verði minnkuð um fjöru-
tíu af hundraði í einu vetfangi.
Niðurstaða alþjóðlegu ráðgjafanefndarinnar er
gífurlegt áfall fyrir íslenskan sjávarútveg og þjóð-
arbúskapinn í heild. Vafalaust eru þetta einhver
alvarlegustu tíðindi sem sem sjávarútvegurinn
hefur fengið fyrr og síðar. Forseti Sjómannasam-
bandsins telur t.d. að ef farið verður að fyrrgreind-
um tillögum alþjóðlegu ráðgjafanefndarinnar yrði
það stærra áfall fyrir þjóðina en árið 1968 þegar
síldveiðarnar hrundu. Menn hafi haft ýmsa mögu-
leika á að bæta sér hrun síldarstofnsins með sókn
í aðra fiskistofna en nú séu slíkir möguleikar
afskaplega takmarkaðir. Vafalaust er þetta rétt
athugað hjá formanni Sjómannasambandsins. Það
vitnar betur en flest annað um alvöru þessa máls.
Þótt ákvörðun sjávarútvegsráðherra um afla-
heimildir á næsta fiskveiðiári liggi varla fyrir fyrr
en í júlílok, er ljóst að veruleg skerðing á þorsk-
veiðiheimildum er óhjákvæmileg. Sjávarútvegsráð-
herra tekur gífurlega áhættu ef hann leyfir mikið
meiri veiðar en fiskveiðiráðgjafanefndin hefur lagt
til. Honum er nauðugur sá kostur að hlýta ráðum
hennar, enda eru gríðarlegir framtíðarhagsmunir í
húfi.
Af framansögðu er ljóst að þjóðin má fara að búa
sig undir að mæta enn einu efnahagsáfallinu, þótt
hún sé engan vegin undir það búin. BB.
Einkuimagjöf á eldhúsdegi
Jóhanna Sigurðardóttir félags-
málaráðherra las upp einkunnir
stjórnmála- og verkalýðsforingja
í eldhúsdagsumræðum á Alþingi
nú undir þinglok. Einkunnir
þessar voru fólgnar í tekju- og
eignaskiptingu þjóðarinnar. Þar
kemur skýrt fram hvernig stjórn-
mála- og verkalýðsforingjar hafa
staðið sig í störfum fyrir fólkið í
landinu. Það verður að segjast
eins og er, að það er lítið að
treysta á þessa tvo starfshópa
þjóðarinnar. Það er greinilegt að
þeim tekst ekki að gera það sem
þeir segja þjóðinni að þeir ætli að
gera. Það er ýmislegt sem glepur
bæði hug og sýn hjá þessum
starfsmönnum. Alþingi er nánast
eins og ferðaskrifstofa hluta úr
þingtímanum og getur það tekið
þingmenn töluverðan tíma að ná
samkomulagi um hverjir eigi að
fá að fara og hvert.
Síðan er hægt að deila um farar-
eyrinn og ferðafélagann og
farareyrinn fyrir hann. Þegar svo
tekið er til starfa á þinginu þá
upphefst mikið málþóf sem kall-
ast utandagskrárumræða og get-
ur hún tekið drjúgan tíma
þingsins.
Lágar einkunnir
Landsmenn veita því athygli.að
þegar kemur að jólafríi eða þing-
lokum þá streyma lagasetning-
arnar frá þinginu eins og á færi-
bandi. Það vekur tortryggni
hversu hratt þessi afgreiðsla
gengur fyrir sig, þegar horft er til
þess mikla tíma sem fer í annað
en eiginleg þingstörf. Þessir þing-
menn koma svo í skriftastól þjóð-
arinnar, sjónvarpið, og hæla sér
svolítið fyrir að hafa verið að
reyna að gera þjóðfélagið réttlát-
ara og vilja svo fá syndaaflausn
hjá þjóðinni. Einkunn þeirra
liggur fyrir og var lesin upp í
þinginu eins og áður sagði.
Sigurður Líndal lagaprófessor
hefur aðeins fengist við að gefa
þinginu einkunnir og eru þær
yfirleitt mjög lágar og sumt af því
sem lendir á færibandinu gengur
greinilega í berhögg við stjórn-
arskrána og virðist ekki hafa auk-
ið réttlætið í landinu. íslendingar
hafa staðið í samningum við
Evrópubandalagið um að láta af
hendi sjálfstæði sitt fyrir tollpen-
ing. Jón Baldvin utanríkisráð-
herra hefur farið fyrir hópnum
sem hefur staðið fyrir þessum
samningum og tilkynnt lands-
mönnum að tekist hafi að fá allt
fyrir ekki neitt.
Brynjólfur Brynjólfsson.
Hátekju- og eignastéttin
ver sinn hlut
Hvernig getum við verið viss um
að þetta sé ekki alveg öfugt, að
við höfum látið allt fyrir ekki
neitt? Er hægt að treysta mönn-
um með svona lága starfseinkunn
fyrir fjöreggi þjóðarinnar?
Landsmenn hafa í langan tíma
horft í sjónvarpi á verkalýðsfor-
ingjana stjórna miklum mann-
söfnuði við tertu- og brauðát
undir því yfirskyni að verið sé að
semja. Það getur verið að þetta
sé sú aðferð sem þeir þekkja
besta við það verk, en árangurinn
er sá að þjóðin skiptist í tvennt,
sem sé ríka og fátæka. Þeir iðka
það verkalýðsforingjarnir að koma
á skjáinn og tala um það að bæta
kjör hinna lægstlaunuðu. Það er
eins og þeir viti það ekki, að til
þess hafa þeir ekkert umboð, það
gerir prósentureglan sem gildir
hjá A.S.Í. og hjá B.S.R.B. Það
er annað hvort vísvitandi blekk-
ing að tala svona eða þeir hafa
bara ekki áttað sig á því að það
verða einhverjir aðrir að leysa
þetta fyrir þá. Hátekju- og eigna-
stéttin ver sinn hlut með kjafti og
klóm og notar til þess bæði afl
launþegasamtakanna og hið
pólitíska afl í þjóðfélaginu. í
hvert skipti sem samningar eru í
sjónmáli þá koma þeir einstakl-
ingar sem varðstöðu hafa fyrir
þessa hópa og tilkynna að ekkert
sé til skiptanna og þylja upp bága
stöðu atvinnuveganna. Sú mikla
eigna- og fjármunamyndun sem
hefur oröið hjá þeim sem betur
eru settir í þjóðfélaginu kemur
einhvers staðar frá. Hætt er við
að ekki hafi alltaf verið skýrt rétt
og satt frá þegar talað er um að
ekkert sé til skiptanna handa lág-
launafólkinu þegar kemur að
samningum.
Tortryggni
Það hlýtur að vekja upp spurn-
ingar hjá lágt launuðu fiskverka-
fólki þegar útgerðaraðilar kaupa
látlaust skip og kvóta á sama
tíma og þeir telja sig ekki geta
mætt neinum kauphækkunum.
Það hlýtur líka að vekja tortryggni
hjá láglaunahópunum í öðrum
atvinnugreinum þegar þeir sjá
þessar tölur sem Jóhanna las upp
í þinginu. Hvar voru framámenn
í verkalýðshreyfingunni og því
settu þeir ekki undir þennan leka
svo skjólstæðingar þeirra gætu
fengið meira af þjóðartekjunum?
Það er greinilega ekki góð
reynsla af því að hafa menntaða
hátekjumenn við samningaborð-
ið fyrir láglaunafólkið, það ætti
held ég bara að vera þar sjálft.
Það er skrýtið hvað þingmenn
geta verið glámskyggnir, eins og
þegar óbeinir skattar eru settir á
matvæli og aðrar nauðsynjar, þá
hlýtur það að koma ver við fólk
með lágar tekjur en þá sem meira
hafa. Þetta er gert undir því yfir-
skyni að verið sé að skattleggja
eyðslu. Kaup á matvælum ætti
ekki að flokka undir eyðslu. Það
hefur aukið á óréttlætið að hafa
þennan hátt á skattlagningu í
þjóðfélaginu. Það þurfa allir að
kaupa sér mat, og má ljóst vera
hvað aðstæður til þess eru mis-
jafnar þegar launamismunur er
jafn mikill og hér er.
Álitshnekkir
Það er augljóst að sá háttur sem
hafður hefur verið á, í stjórn- og
verkalýðsmálum hér er óviðun-
andi fyrir meirihluta þjóðarinnar.
Það er athyglisvert að samtökum
vinnuveitenda skyldi takast að ná
húsmæðrum til sín í vinnu fyrir
nánast ekki neitt með því að
breyta kaupmættinum. Það
gerðu þeir með því að stilla sam-
an afl launþegasamtakanna og
hið pólitíska afl sem þeir hafa
undir sinni stjórn. Það sýnir
lélega skipulagningu launþega-
samtakanna að þetta skyldi takast
og nánast með samþykki þeirra.
Að ekki skuli hafa tekist að
virkja þennan stóra og þýðingar-
mikla launþegahóp til að ná rétti
sínum í þjóðfélaginu er mikill
álitshnekkir fyrir þá sem þar
stjórna.
Brynjóifur Brynjólfsson.
Höfundur er matreiðslumeistari á Akur-
eyri.
lionsfélagar á Akureyri aflienda íþrótta-
félaginu Akri afrakstur vímuvamadags
í tilefni Vímuvarnadags Lions-
hreyfingarinnar 2. maí síðastlið-
inn, seldu lionsfélagar á Akur-
eyri íbúum bæjarins túlipana.
Agóði sölunnar rann allur til
íþróttafélagsins Akurs.
Myndin er frá afhendingu pen-
inganna og talið frá vinstri eru:
Guðmundur Jónsson og Þorvald-
ur Nikulásson úr Lionsklúbbnum
Huginn; Margrét Þ. Þórðardótt-
ir, Lionessuklúbbnum Ösp; Jósef
Sigurjónsson, formaður íþrótta-
félagsins Akurs; Birgir Styrmis-
son, Lionsklúbbi Akureyrar og
Valrós Kelly, Lionessuklúbbnum
Ösp.