Dagur - 02.10.1992, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Föstudagur 2. október 1992
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMNETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
ÓLI G. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauöárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25689
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Ríkísstjómm bítur
höfuðið af skömmmni
Það hefur vart farið fram hjá mörgum að forráðamenn
sveitarfélaganna eru mjög óánægðir með þær fyrirætl-
anir ríkisvaldsins að afnema endurgreiðslur á virðis-
aukaskatti til sveitarfélaga vegna ýmissa verkefna
þeirra, svo sem snjómoksturs og sorphirðu. Fram hef-
ur komið að ef ríkið lætur verða af þessari fyrirætlun
sinni, aukast útgjöld sveitarfélaganna í landinu um
rúman hálfan milljarð króna árlega. Með öðrum orðum
mun ríkissjóður þá seilast dýpra í vasa sveitarfélag-
anna en nokkru sinni fyrr. Yrði það þá annað árið í röð
sem ríkisvaldið léki þann „leik" að auka álögur á sveit-
arfélögin til að ná inn peningum í galtóman ríkissjóð -
án minnsta samráðs við sveitarstjórnamenn í landinu.
Engan þarf að undra þótt sveitarstjómamenn og
samtök þeirra hafi brugðist ókvæða við þessum síð-
ustu skattheimtuáformum ríkisins. Samband
íslenskra sveitarfélaga greip til þess ráðs að hætta
tímabundið þátttöku í starfi sveitarfélaganefndar, en
hlutverk nefndarinnar er m.a. að gera tillögur um
umdæmi sveitarfélaga, tekjustofna þeirra, verkaskipt-
ingu ríkis og sveitarfélaga og aðgerðir ríkisvaldsins til
að auðvelda sameiningu sveitarfélaga. Það segir sig
sjálft að Samband íslenskra sveitarfélaga hefur ekkert
í slíkar viðræður við ríkisvaldið að gera á sama tíma og
ríkisvaldið brýtur þá samninga sem það hefur þegar
gert við sveitarfélögin. Fyrrnefnd ákvörðun sveitar-
stjórnarmanna er því í senn skiljanleg og eðlileg. Stað-
reyndin er sú að þetta mál snýst öðru fremur um
almennt siðferði í samskiptum ríkisvalds og sveitar-
félaga og gagnkvæman trúnað milli þessara aðila -
trúnað sem verður að vera til staðar í ríkum mæli.
Ef marka má Morgunblaðið á þriðjudaginn er ljóst
að ríkisstjórnin leggur allt annan skilning í þetta mál
en fram kemur hér að ofan. í Morgunblaðinu þann dag
er haft eftir Jóhönnu Sigurðardóttur, félagsmálaráð-
herra, að með því að hætta tímabundið að taka þátt í
starfi sveitarfélaganefndar sé Samband íslenskra
sveitarfélaga „að vinna gegn hagsmunamálum sinna
eigin íbúa.“ Ráðherrann lætur jafnframt hafa eftir sér
að þessi afstaða sveitastjórnamanna geti leitt til
þess að ríkisstjórnin hætti við að stórauka fé til vega-
gerðar á næsta ári og hyggi jafnframt að öðrum leiðum
til að hrinda sameiningu sveitarfélaga í framkvæmd.
Þessi viðbrögð félagsmálaráðherra, sem væntan-
lega talar fyrir hönd ríkisstjórnarinnar allrar, eru
dæmalaus. í stað þess að sýna þann manndóm að
biðja sveitarfélögin afsökunar á æðubunuganginum
og samráðsskortinum og leita leiða til að leysa þann
ágreining sem þarna er risinn, ákveður ríkisstjórnin að
láta kné fylgja kviði og neyta aflsmunar til að þvinga
sveitarfélögin til að sæta afarkostum þeim sem eru í
boði. Að öðrum kosti verði þau svipt verulegu fjár-
magni til vegaframkvæmda og að þeim saumað með
ýmsum öðrum hætti.
Vinnubragða af þessum toga hefur sem betur fer
ekki orðið vart í vestrænum lýðræðisríkjum síðustu
áratugi. Með hótun sinni nú bíta stjórnarherrarnir
höfuðið af skömminni. Framferði þeirra er með öllu
óafsakanlegt og þeim til mikillar vansæmdar. BB.
Jón Þorsteinsson, tenór, og hollenski píanóleikarinn Gerrit Schuil
halda tónleika á Akureyri í kvöld og á Húsavík á morgun:
„Ég verð að eyða meiri
tíma hér heima“
Jón Þorsteinsson, tenórsöngv-
ari frá Ólafsfirði, og hollenski
píanólcikarinn Gerrit Schuil
halda tónleika í Safnaðar-
heimili Akureyrarkirkju í
kvöld kl. 20.30. Þeir félagarnir
verða síðan með tónleika í
íþróttasal barnaskólans á
Húsavík á morgun kl. 17 og á
sunnudag verða tónleikar
þeirra í Egilsstaðakirkju kl 17.
Á efnisskrá tónleikanna eru
sönglög eftir norræn tónskáld,
Sigfús Einarsson, Pál ísólfsson,
Eyþór Stefánsson, Emil Thor-
oddsen, Peter Heise, Ture
Rangström, Eyvind Alnæs og
Jean Sibelius. „Fyrir hlé verð ég
eingöngu með íslensk sönglög en
eftir hlé syng ég lög frá allri
Skandinavíu," sagði Jón þegar
Dagur innti hann eftir því hvað
hann ætlaði að syngja á þessum
tónleikum. „Mér finnst íslensku
sönglögin falleg og þau hafa líkað
vel þegar ég hef sungið þau úti í
Hollandi. Sérstaklega hefur fólki
þótt mikið tii laga Sigfúsar Ein-
arssonar koma og það sama má
segja um lög Páls ísólfssonar."
Jón hefur verið búsettur í tólf
ár í Amsterdam í Hollandi og
m.a. starfað við Ríkisóperuna
þar í borg, þar sem hann hefur
sungið yfir fimmtíu hlutverk. Þá
hefur Jón sungið einsöng á
óperusviði og með kórum í flest-
um löndum Evrópu og í Banda-
ríkjunum. Hér á landi hefur hann
m.a. sungið með Pólyfónkórnum
og öðrum kórum svo og Sinfóníu-
hljómsveit íslands og íslensku
hljómsveitinni.
„Það var engin sérstök ástæða
fyrir því að ég kom heim núna til
þess að halda þessa tónleika,
önnur en sú að mig langaði
heim,“ sagði Jón og viðurkenndi
fúslega að ísland togaði alltaf
meira og meira í hann. „Sjálfs
míns vegna verð ég að eyða meiri
tíma hér heima. Heimþráin fer
illa með mig. Mér líður hins veg-
ar alls ekki illa í Hollandi, enda
búinn að búa þar í tólf stórkost-
leg ár. Maður er búinn að festa
rætur í Hollandi. En römm er sú
taug,“ sagði Jón. Hann vildi á
þessu stigi ekki fullyrða hvort
hann myndi strax á næsta ári
flytjast búferlum heim, en hins
vegar mátti skilja á honum að svo
kynni að fara.
Eins og fram hefur komið í
Degi mun Jón Þorsteinsson
syngja í Leðurblökunni í upp-
færslu Leikfélags Akureyrar í
vetur. Hann leynir því ekki að
sér hafi þótt afar vænt um að fá
boð um að syngja í þessari upp-
færslu. „Ég var afskaplega glaður
og þótti vænt um þetta boð. Ég
hlakka mjög til að koma. Ég
aflýsti öllu því sem ég hafði tekið
að mér úti eftir áramótin. Það var
auðvitað ekki vel séð, en það
verður bara að hafa það. Ég hef
oft sungið kafla úr hlutverki Eis-
ensteins, en aldrei túlkað það allt
á leiksviði. Þetta er skemmtilegur
karakter og gaman að glíma við
hann,“ sagði Jón.
Hollenski píanóleikarinn
Gerrit Schuil leikur undir á tón-
leikunum. Hann stundaði nám í
píanóleik við tónlistarháskólann
í Rotterdam og síðar m.a. hjá
John Lill og Gerald Moore í
Englandi. Hann stundaði einnig
hljómsveitarstjórn hjá hinum
fræga rússneska hljómsveitar-
stjóra Kirill Kondrashin og hefur
um árabil stjórnað hljómsveitum
víða í Evrópu og Bandaríkjun-
um. Þetta er fyrsta íslandsheim-
sókn Gerrits og hann sagðist
varla finna nægilega sterk lýsing-
arorð til þess að lýsa þessari upp-
lifun. „Ég get ekki með nokkru
móti líkt landslaginu hér við
nokkuð sem ég hef áður séð, en
hef ég þó farið víða. í þessari
viku sá ég Norðurljós í fyrsta
skipti og það var stórkostleg upp-
lifun,“ sagði Gerrit.
Á sl. vetri gaf Ólafsfjarðar-
kirkja út plötu með Jóni Þor-
steinssyni þar sem hann söng
þekkt sálmalög. Platan hefur
vakið verðskuldaða athygli og
fengið góða dóma. Jón neitar því
ekki að önnur plata kunni að
koma út inann tíðar. Áhugi sé
fyrir því að þeir félagarnir vinni
plötu með íslenskum og skand-
inavískum sönglögum. Enn sem
komið er er málið þó á hug-
myndastigi. óþh
Jón Þorsteinsson, tenórsöngvarí frá Ólafsfirði og hollenski píanóleikarínn
Gerrit Schuil. Mynd: Benni
Tryggvi Gíslason:
Svar við spurningum félagsmálastjóra frá
skólameistara Menntaskólans á Akureyri
í grein í Degi sl. þriðjudag ber fé-
lagsmálastjóri fram spumingu þess
efnis hvernig Menntaskólinn á
Akureyri framfylgi ákvæðum í
16du grein laga nr. 57/1988 um
framhaldsskóla. í þessari laga-
grein er kveðið á um inntöku
nemenda í skólann og felur hún í
sér að framhaldsskólinn sé fyrir
alla. Spurningin gefur tilefni til
langrar umræðu um stefnu í
skóla- og menntamálum. Ég læt
þá umræðu bíða betri tíma en
reyni að svara þessari tímabæru
og eðlilegu spurningu félagsmála-
stjóra.
Ákvæði laga um að framhalds-
skólinn sé fyrir alla felur að mín-
um dómi ekki í sér að allir fram-
haldsskólar séu fyrir alla - heldur
að allir sem vilja eigi þess kost á
að stunda nám í einhverjum
framhaldsskóla við sitt hæfi. Af
þessum sökum hefur verið reynt
að koma á verkaskiptingu milli
framhaldsskólanna í landinu.
Hefur Menntaskólinn við Hamra-
hlíð til að mynda einkum tekið
við nemendum sem vegna fötlun-
ar eiga erfitt með að komast leið-
ar sinnar. Hvað varðar seinfæra
nemendur hefur einnig átt að
gilda ákveðin verkaskipting þar
um.
Menntaskólinn á Akureyri tek-
ur við líkamlega fötluðum
nemendum - og hefur lengi gert -
enda þótt aðgengi fyrir fatlaða sé
hér mjög ábótavant. Nú er hins
vegar unnið að því að bæta
aðgengi í heímavist og með nýju
kennsluhúsi fyrir Menntaskólann
á Akureyri, sem tengja á skóla-
húsin tvö, Möðruvelli og Gamla
skóla, verður vonandi ráðin bót
á.
Menntaskólinn á Akureyri hef-
ur hins vegar ekki tekið við sein-
færum nemendum. Skólinn hefur
verið þröngur bóknámsskóli sem
hefur að meginhlutverki að búa
nemendur undir nám í háskóla.
Hefur þess heldur aldrei verið
óskað að skólinn tæki við sein-
færum nemendum. Auk þess
hafa þrengsli gert það að verkum
að með naumindum hefur verið
unnt að sinna meginhlutverki
skólans. Hins vegar er ég reiðu-
búinn fyrir mitt leyti til að ræða
um víðtækara hlutverk til handa
Menntaskólanum á Akureyri - ef
rekstraraðilar skólans óska eftir
því.
Menntaskólanum á Akureyri,
30. september 1992.
TryggYÍ Gíslason.