Dagur - 08.05.1993, Blaðsíða 10

10 - DAGUR - Laugardagur 8. maí 1993
Heilsupóstur
Einar Guðmann
Svolítið um timburmenn, Karíus
og Baktus og góðverk súkkulaðisins
Óæskilegir timburmenn
Nú þykir nokkuó ljóst aö alkóhól
hefur þau áhrif á mótefnakerfi
líkamans að krabbameinsfrumur
eiga auöveldara meö aó dreifast
um líkamann. Þetta er niðurstað-
an úr rannsókn sem geró var á
því hvaða áhrif Bakkusar-víman
hefði á hina ýmsu sjúkdóma.
Sprautað var krabbameins-
frumum í rottur sem auk þess
voru með meira en 0,15 prómill
alkóhól í blóðinu. I öllum tilfell-
unum dreifðu krabbameinsfrum-
umar sér til lungnanna, en hjá
þeim sem teygað höfðu sopann
varð helmingi meira um krabba-
meinsdreifingu. Þær sem voru
settar á rækilegt fyllerí, þ.e.a.s.
meó meira en 0,25 prómill
fengu átta sinnum fleiri krabba-
meinsæxli.
Lokaniðurstaða rannsóknar-
innar varð sú að alkóhólið dragi
úr getu náttúrulegra vamar-
frumna til þess aö hefta krabba-
meinsfrumur sem ferðast meó
blóðinu.
Sigurvegarar með alpha
heilabylgjur
Það er ýmislegt gert til þess að
komast að því hver sé sigur-
stranglegastur þegar íþróttir og
keppni eru annars vegar. Alls
kyns spámennska og getgátur eru
þaó sem menn hafa haft til að
styðjast vió en nú þykjast menn
hafa rekist á aðferð sem getur
aukið líkumar verulega á því að
hægt sé að segja hver komi til
með að sigra í ákveðinni keppni.
Breskir vísindamenn hafa
komist að því að íþróttamenn
sem eiga mikilli velgengni að
fagna í keppni eiga það sameig-
inlegt að alpha heilabylgjur eru
ráðandi sé tekið heilalínurit rétt
fyrir keppnina. Hvaó segir þetta
okkur? Alpha heilabylgjur eru
þær bylgjur sem myndast þegar
heilinn er tiltölulega afslappaður
og rólegur. Þaö borgar sig sem
sagt ekki að hugsa of mikió um
það sem er að gerast, heldur að
tæma hugann og lifa sig inn í
leikinn. Samkvæmt því sem
íþróttasálfræðingurinn segir sem
stóó fyrir þessari rannsókn, þá
endar sennilega með því að þér
tekst ekki að framkvæma þaó
sem þú hugsar of mikið um að
gera.
Sykurlaust tyggjó og
sykraðir gosdrykkir
Eins og sagt er í auglýsingun-
um þá getur sumt tyggjó varið
tennumar með því að stuðla að
framleiðslu á munnvatni sem
síðan skolar bakteríum í burtu.
Það að halda munninum rökum
er góð varúðarráðstöfun, en
varist gosdrykkina, segir einn
tannsérfræðingurinn. Þeir inni-
halda fosfór sem getur orsakað
holumyndun í glerung tann-
anna. „Þar sem mörgum þykir
erfitt að sleppa gosinu, ættu
þeir að nota rör,“ segir Dr. Bo-
wen. „Það flytur gosdrykkinn
framhjá tönnunum. Hvað mat-
væli varðar þá er stór misskiln-
ingur að sykraður matur sé
varasamur og það að sá sykur-
lausi sé það ekki. Ef það er ein-
hver sykur í matvælum - jafn-
vel þó um flókin kolvetni sé að
ræða, þá er það í rauninni það
Hvað matvæli varðar þá er stór misskilningur að sykraður matur sé vara-
samur og það að sá sykurlausi sé það ckki. Ef það er einhver sykur í mat-
vælum - jafnvel þó um flókin kolvetni sé að ræða, þá er það í rauninni
það eina sem bakteríurnar þurfa.
eina sem bakteríumar þurfa.
Það sem skiptir meira máli er
hversu lengi sykurinn er í snert-
ingu við tennumar. „Dr. Bowen
lætur fylgja að það síðasta sem
menn ættu að smakka áður en
þeir fara að sofa sé tannkremið
á tannburstanum.
Súkkulaði ekki á svarta
listanum
Allir vita að sætindi em ekki
holl fyrir tennumar, en ef þú
lætur það eftir þér annað slagið
þá kann þér að þykja huggun í
að heyra að súkkulaðið, þrátt
fyrir allar hitaeiningamar og
mikinn sykur er ekki ofarlega á
lista yfir það sem veldur mikl-
um tannskemmdum.
Fitan í súkkulaðinu veldur
því að þegar það er tuggið lekur
það - eða bráðnar niður sem
þýðir að sykurinn fer að miklu
leiti framhjá tönnunum. Ymsar
vangaveltur em auk þess í
gangi sem snúast um það hvort
súkkulaði geti jafnvel dregið úr
holumyndun í tönnum þökk sé
efni í súkkulaðinu sem kallast
tannis. Hins vegar styttist góð-
verkalistinn hjá súkkulaðinu
þegar hugsað er til þess hvaða
áhrif það hefur á línurnar.
VÍSNAÞÁTTUR
Fátt hefur orðið hagyrðingum
meira að yrkisefni en hestar og
ferða lög þeim tengd. Hér fylgja
nokkrar hestavísur úr ýmsum átt-
um:
Þannig yrkir Guðmundur
Guðmundsson:
Hér er alveg ajbragðs hagi.
Enginn minna vina brásl.
Velta þeir sérfimm íflagi
ogfara brátt að bíta og kljást.
Guómundur Ingi Kristjáns-
son kann að yrkja um hesta ekki
síður en um önnur efni:
Hef ég fundið, heyrt og reynt
hestsins vit og snilli,
þegar ekki gat ég greint
götujaðra milli.
Jóhannes úr Kötlum:
Blakkar frýsa og teygja lá,
tunglið lýsir hvolfin blá.
Knapar rísa og kveðast á
kvikna vísur til og frá.
Valdimar Benonýsson sparar
ekki dýrleikann:
Fagureygan á ég steig
- áttifleyg ískoti:
rósaveiga reis og hncig
röst að teygakoti.
Stefán Vagnsson:
Þykir heldur harðsnúinn
hræðist keldu ei neina.
Þegar kveldar klárinn minn
kveikir eld við steina.
Friðrik Hansen kann öðrum
betur aó yrkja um hesta, enda
Skagfirðingur:
Við skulum taka lífið létt
láta vaka kœti,
fara á bak ogfá sér sprett
en forðast svakalœti.
Kristján Jóhannesson yrkir:
Aldrei hnaul, sá afisins naut,
áfram þaut með sogum.
Greiður Fauti gneistum skaut
gatanflaut í logum.
Andrés Magnússon yrkir dýrt
um Sokka:
Minn þótt Sokki brúki brokk
burt hann lokkar trega
- undan nokkrum fákaflokk
fer hann þokkalega.
Svona væri hægt aó halda
áfram nánast endalaust, en ég
kýs að venda kvæói í kross og
láta hér fylgja nokkurt sýnishom
af kveðskap Kinnunga, það er að
segja vísur nokkúrra sveitunga
minna. Móðurbræóur mínir tveir,
þeir Sigurbjöm heitinn Kristjáns-
son og Einar Kristjánsson áttu
létt með yrkingar. Einar er auð-
vitað enn að, þó svo að þessar
vísur hans séu með nokkrum elli-
brag:
Elli finna ég nú má
ekki minni flíka.
Hárið þynnist höfði á
hugsun grynnist líka.
Og áfram:
Skemmt hefég flest sem Guð minn
mér gaf
á glötunarleiðina fljótur.
Nú er ég gamall og geng því við staf
gigtveikur orðinn og Ijótur.
A slitgigtinni kunna aö vera
skýringar:
Eg mér hefi aldrei hlífi
ýmsir telja galla.
Drukkið hefég djöfull stíft
daga mína alla.
Minningarnar ýmsar á
er þá var ég drengur.
Nú er Bakkusfallinnfrá
freistar ekki lengur.
I ellinni nú ann ég Jrið
aldur skal því bera.
Einhversstaðar út á við
aldrei kunni að vera.
Næsta vísa Einars var ort í
tilefni fundar þingmanna Fram-
sóknarflokksins að Ydölum, 16.
mars sl.
Eflaust verður engu hlíft
ennþá blaktir þjóðarskar.
Þunnur hópur þingar stífi
þarfir kannar framsóknar.
Einar sendi Sigríði Kristjáns-
dóttur, fyrrum húsfreyju á Hall-
dórsstöðum í Kinn, þessa vísu
þegar hún varð áttræð þann 28.
mars sl.
Man ég þig unga íœskunnar reit
á aldanna tíma hröðum.
Attir þar heima í sólríkri sveit
suður á Halldórsstöðum.
Arni Jónsson . v >.
Þá í þér ungur ég ástfanginn var
óvitinn, lítill drengur.
I kvennahópi þú atgervi bar
efalaust getur það lengur.
Þá voru blómin öll betri en nú
á bernskunnar œskuskeiði.
Og afþeim öllum varst eimmitt þú
ólst upp á skjólríkum meiði.
Nú hér að endingu þakka vil þér
þessa lífsins göngu.
Sem að skeði og ennþá er
endurfyrir löngu.
Attrceðri ég þakka þér
þúferð seint úr minninu.
Alltafsé ég eftir þér
er þúfórst úr Kinninni.
Eftirfarandi brag sendi Einar
mér á páskadag. Hann hafði
komið í Fremstafell, svona rétt
til að rækja frændsemi. Svo stóð
á að við bræöur vorum rétt
ófamir til fjalla á jeppa með vél-
sleða í eftirdragi. Bragarháttur-
inn er nokkuó yfirgengilegur
enda hefur úbúnaður okkar
bræðranna vafalítið gefið tilefni
til:
Gróandi landið það glóði með
deginum,
gangsettur jeppi á
Fremstafellsveginum.
Atti aðfara aðfannhvítufjöllunum,
fastna sér stöðu hjá bárðdœlsku
tröllunum.
Brennivínshrollur á brœðrunum
skínandi,
bíltœkjalöngunin alls ekki dvínandi,
þeytast um landið á þrœlgóðum
sleðunum,
þreyttir að hvílast á
háfjallabeðunum.
Heim síðan koma að hyggja að
búonum,
harðspennustrengi og lúa í
hnúonum.
Sökkva í rúmið með sœluslu
vononum,
sofa með drauminn hjá ástríkum
kononum.
Vakna svo aftur með veldi í
sproíunum,
verkefni starfandi dagsins í lotunum.
Ferðina þessa ég sagði með
sanninum,
sannleikur verður ei blettur á
manninum.