Dagur - 28.05.1993, Blaðsíða 1

Akureyri, föstudagur 28. maí 1993
99. tölublað
Fimm daga öldrunarlækningadeild á Kristnesi:
Vísbending um þróun
öldrunarlækninga
- segir Magna Birnir, hjúkrunarforstjóri FSA
Undanfarna þrjá mánuði hefur
Fjórðungssjúkrahúsið á Akur-
eyri staðið fyrir nýjung í öldr-
unarmálum á Kristnesi, svo-
kallaðri 5 daga öldrunarlækn-
ingadeild. Verkefninu lauk á
Kristnesi í gær, en eftir er m.a.
að vinna úr upplýsingum og er
stefnt að því að niðurstöður liggi
fyrir um næstu áramót.
„Verkefnið hefur gengið mjög
vcl og er ríkjandi ánægja með það
af hálfu sjúklinga, starfsfólks og
aðstandenda,“ sagði Magna Birn-
ir, hjúkrunarforstjóri á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu.
I vcrkefninu hefur tekið þátt 21
aldraður einstaklingur frá Akur-
eyri, 67 ára og eldri. Hver einstak-
lingur hefur verið að jafnaði í
þrjár vikur í einu á Kristnesi, frá
mánudegi til föstudags, en dvalið
hcima um helgar. A Kristnesi
hefur mikið verið lagt upp úr end-
urhæfingu; leikfimi, gönguferðum
og þjálfun á þrekhjólum. Þá hefur
verkefnið tekið til lyfjameðferðar
og samskipta við aðstandendur
þessara öldruðu einstaklinga.
Magna sagði að Halldóri Hall-
dórssyni, lækni, ásamt úrvals
hjúkrunarfræðingum og sjúkralið-
um, væri fyrst og fremst að þakka
hversu vel hafi til tekist.
Fimm daga öldrunardeild er til-
raunaverkefni, sem hefur notið
fjárframlaga úr Framkvæmdasjóði
aldraðra. I haust verður unnið úr
öllum þeim upplýsingum sem
hjúkrunarfólk hefur fengið í
tengslum við verkefnió. Niður-
stöður veröa kynntar heilbrigðis-
ráðuneyti, stjóm FSA og öðrum
hlutaðeigandi um næstu áramót.
„Upp úr stendur að ég tel að
við séum nú með upplýsingar
sem eigi að geta gefið okkur vís-
bendingu um hvernig við viljum
þróa starfsemi öldrunardeilda
FSA í framtíöinni," sagði Magna
Birnir. óþh
Afslappaður markvörður.
Mynd: Robyn
Þetta er skelfilegt
- segir Sverrir Leósson um svarta skýrslu Hafrannsóknastofnunar
Enn ein svört skýrsla Hafrann-
sóknastofnunar, sú svartasta til
þessa, var kynnt í gær. Boð-
skapurinn er ógæfulegur.
Riðutilfelli í Vestur-Húnavatnssýslu:
Allt fé skorið niður
á bænum Gröf
- athugað um niðurskurð á tveimur
öðrum bæjum
Riða hefur komið upp á bænum
Gröf í Þorkelshólahreppi í Vest-
ur-HúnavatnssýsIu og hefur allt
fé á bænum - allt að 480 kindur
- verið skorið niður. Gröf er því
fiminti bærinn í vestursýslunni
sem verður fjárlaus vegna nið-
urskurðar en tveir þessara bæja
geta tekið fé að nýju í haust.
Egill Gunnlaugsson^dýralækn-
ir á Hvammstanga, sagði í samtali
við Dag að riða hafi verið staö-
fest í tveimur kindum á bænum
og hafi allt fé nú verið skorið nið-
ur. Tveir bræður búa í Gröf og
voru með allt að 480 fjár. Nokkuð
var liðið á sauðburð þegar riðutil-
fellin voru staðfest og varð því aó
skera bæði fullorðið fé og einnig
vorlömb. Egill sagði að ætíð væri
erfitt að fást við niðurskurð þegar
slík tilfelli kæmu upp á vordögum
en um annað væri ekki að ræða cf
hefta ætti útbreiðslu riðuveikinn-
ar. Hann sagði að einnig kæmi til
greina að skera niður fjárstofn á
tvcimur bæjum í nágrenni við
Gröf, Enniskoti og í Miðhópi og
er verið aó huga aö fjárveitingum
vegna þess. Egill sagði að við-
komandi bændur væru jákvæðir
vegna slíkra aðgerða. Riða hefur
breiðst nokkuð út í Vestur-Húna-
vamssýslu á undanfömum árum
en áður hafði hennar einkum orðið
vart á bæjum í Vatnsdal. Egill
Gunnlaugsson sagði erfitt að segja
til um orsakir aukinnar útbreiðslu
riðunnar en breyttir búskaparhætt-
ir ættu eflaust einhvem þátt í því.
Möguleiki væri á að aukin inni-
staða fjárins á vetrum yki hættu á
að riðuveiki kæmi upp. ÞI
Stofnunin leggur til að á næsta
flskveiðiári verði aðeins leyft að
veiða 150 þúsund tonn af
þorski, sem er 115 þúsund tonn-
um minna en veiddist af þorski
á síðasta ári.
„Þetta er skelfilegt, ekki bara
fyrir sjávarútveginn heldur einnig
þjóðarheildina. Ef það er stað-
reynd að ckki megi fiska meira en
150 þúsund tonn af þorski, þá sé
ég ekki hvemig þjóðin ætlar aó
krafla sig í gegnum það. Maður
veltir því ósjálfrátt fyrir sér hvaða
afleiðingar þetta hefur og ekki er
hægt verjast þeirri hugsun
hvort Islendingar geti leitað eitt-
hvað annað til þess að hafa lífs-
viðurværi. Sjávarfangið er undir-
staða íslensks þjóðfélags og ef
þetia er veruleikinn, þá blasir við
okkur mjög svört mynd,“ sagði
Sverrir Leósson, formaður Ut-
vegsmannafélags Norðurlands.
Stjóm félagsins mun koma saman
til fundar á Húsavík í dag og
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri:
Aðeins sinnt bráða-
tilfellum á nokkrum
deildum í sumar
Liður í sparnaði í rekstri Fjórð-
ungssjúkrahússins á Akureyri
er samdráttur í starfsemi yfír
sumarmánuðina. Ingi Björns-
son, framkvæmdastjóri FSA,
segir að sparnaðarhnífnum
verði beitt með líkum hætti í
sumar og á sl. sumri.
„Við drögum saman í starfsemi
spítalans á tímabilinu 1. júní til
31. ágúst á þeim deildum sem geta
dregið úr starfsemi. Þetta eru
deildir eins og handlækninga-
deild, bæklunardeild, kvensjúk-
dómadeild, augnlækningadeild og
háls-, nef- og eymadeild. A þess-
um deildum verður ekki sinnt
öðru í sumar en því sem telst
bráðatilfelli. Þetta þýðir að við
höldum aftur af ráðningum af-
leysingafólks. A öðrum deildum
svo sem öldrunardeildum, slysa-
deild, lyflækningadeild og fæð-
ingadeild, verður óbreytt starf-
semi,“ sagói Ingi. óþh
ræða þcssa dökku skýrslu Haf-
rannsóknastofnunar.
Hrun þorskstofnsins
Þorskaflinn hefur hrapað á undan-
fömum árum. Arið 1991 varhann
310 þúsund tonn en 265 þúsund
tonn í fyrra, sem er minnsti
þorskafli síðan 1947. í ár er gert
ráð fyrir að þorskaflinn verði 230
þúsund tonn, en fyrir réttu ári
lagði Hafrannsóknastofnun til aó
hámarksþorskafli á yfirstandandi
fiskveiðiári yrði 190 þúsund tonn.
í ljósi bágrar stöðu þorskstofnsins
eru skilaboð Hafrannsóknastofn-
unar þessi: „Ef veidd verða 225
þús. tonn af þorski árin 1994 og
1995 mun veiðistofn, sem nú er í
sögulegu lágmarki (um 40% af
stofnstærð árið 1980), minnka
niður fyrir 500 þús. tonn og
hrygningarstofn niður fyrir 150
þús. tonn árió 1996. Við 200 þús.
tonna afla munu bæði veióistofn
og hrygningarstofn halda áfram að
minnka frá því sem nú er. Vió
175 þús. tonna afla mun veiði-
stofn minnka í 580 þús. tonn árið
1995 og hrygningarstofn nánast
standa í stað næstu árin. Aðcins
með því að takmarka aflann enn
frekar má gera ráð fyrir að stofn-
inn nái að stækka svo nokkru
nemi til 1996. Við 150 þúsund
tonna afla næstu ár mun veiði-
stofn aukast í 680 þús. tonn áriö
1996 og hrygningarstofn í 270
þús. tonn.“
Bjart yfir ýsunni...
I skýrslu Hafrannsóknastofnunar
eru tillögur um hámarksafla ann-
arra nytjategunda á næsta fisk-
veiðiári. Þannig leggur stofnunin
til 65 þúsund tonna hámarksafla á
ýsu (60 þúsund tonn í fyrra). Á
síóasta ári voru veidd 47 þúsund
tonn áf ýsu.
Af ufsa veiddust 79 þúsund
tonn á síðasta ári sem var nánast
sama tala og Hafrannsóknastofnun
lagði til. Fyrir næsta fiskveiðiár
ekki
cr lagt til að ufsaaflinn fari
yfir 75 þúsund tonn.
Hafrannsóknastofnun leggur til
að leyft verði að hámarki að
veiða 80 þúsund tonn af karfa á
Islandsmiðum en 150 þúsund tonn
af úthafskarfa.
Lagt er til aö heimila veiði á 25
þúsund tonnum af grálúðu sem er
5 þúsund tonnum minna en lagt
var til í fyrra og af steinbíti telur
Hafrannsóknastofnun óhætt að
veiða 14 þúsund tonn.
Hvað síldina varðar leggur
Hafrannsóknastofnun til að leyft
verði að veiða 90 þúsund tonn, en
á síðustu vertíð bárust á land 107
þúsund tonn af síld.
...og sömuleiðis loðnunni
Loðnustofninn telur Hafrann-
sóknastofnun vera sterkan og seg-
ir aö samkvæmt mælingum á
liðnu hausti megi vænta 1300-
1400 þúsund tonna afla á næstu
vertíð. „I varúðarskyni", eins og
það er orðað í skýrslu Hafrann-
sóknastofnunar, er þó lagt til að
hámarkskvótinn á haustvertíð
verði 900 þúsund tonn.
Hafrannsóknastofnun leggur til
bráðabirgða til 5000 tonna há-
marksafla af innfjarðarrækju, en
kvótinn verði endanlega ákveðinn
í samræmi við niðurstöður stofn-
mælinga næsta haust. Af úthafs-
rækju telur stofnunin óhætt að
vciða 40 þúsund tonn.
Hrefnustofninn sterkur
Hrefnuveiðar hafa verið töluvert
til umræðu að undanfömu og
kemur fram í skýrslu Hafrann-
sóknastofnunar að veiðar undan-
fama áratugi hafi ekki haft nein
teljandi áhrif á stofninn. Því sé
ástand hans gott og talið að veiðar
á t.d. 200 dýmm á ári næstu 5 ár-
in hafi „afar lítil áhrif á stofn-
stærðina, jafnvel svo að varlega
ætlað ætti hún aó haldast ofan við
70-80% af stærðinni áriö 1940.“
óþh