Dagur - 06.01.1995, Síða 4

4 - DAGUR - Föstudagur 6. janúar 1995
— LEIÐARI-----------------------
Umferðarmeimiiig í óbyggðum
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 60, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. M. VSK. 1400 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ M. VSK. KR. 125
RITSTJÓRAR: JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, (ÁBM.),
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
AÐRIR BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON,
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585, fax 96-42285),
KRISTÍN LINDA JÓNSDÓTTIR, SÆVAR HREIÐARSSON (íþróttir).
LJÓSMYNDARI: ROBYN REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
íslensk umferðarmenning snýr ekki aðeins
að götum borga og bæja, heldur ekki síður
óbyggðunum og hálendinu. Þróunin í útbún-
aði jeppabifreiða, vélhjóla og alls kyns ann-
arra vélknúinna farartækja hefur verið stöð-
ug þannig að á vetrum er umferðin litlu
minni á hálendi landsins en á sumrin.
Því er ekki að neita að samhliða vaxandi
hylli vélsleða meðal almenings hefur slysum
á vélsleðamönnum fjölgað verulega. Frá því
árið 1992 hafa orðið á fimmta tug vélsleða-
slysa sem eru skráð og óhætt er að reikna
með talsverðum fjölda til viðbótar sem aldrei
kemur til skráningar. í 18 tilfellum varð um
alvarleg slys á vélsleðamönnum að ræða og í
fimm tilfellum varð dauðaslys, þar af fjögur á
stuttu tímabili sl. vor. Engum dylst að á
þessu sviði er verk að vinna.
Alvarleg vélsleðaslys á hálendinum hafa í
auknum mæh beint kastljósi fjölmiðla að
þeirri umferð sem þar er yfir vetrartímann.
Myndin sem dregin hefur verið upp af
ástandinu þar er ekki fögur og hafa þeir sem
vélsleðamennskuna stunda af skynsemi bor-
ið sig illa undan ásökunum um ölvunar- og
glannaakstur. Athyglin hefur samt orðið til
þess að landssamtök vélsleðamanna hafa að
fyrra bragði tekið upp umræðu um aðgerðir
til að bæta úr og reyna á þann hátt að berj-
ast gegn slysatíðninni. Á meðan finna má or-
sakir vélsleðaslysa í ölvunar- og glannaakstri
þá er ekki við öðru að búast en almenningur
þrýsti æ fastar á að strangt eftirlit verði tekið
upp með vetrarumferð um hálendið.
Stjórnarmenn Landssambands íslenskra
vélsleðamanna birta í nýju fréttabréfi Lands-
bjargar hvatningargrein til vélsleðamanna
að taka málin í sínar hendur. Þar benda þeir
réttilega á að frelsi til óheftrar ferðamennsku
er í hættu og ástæða er til að reikna með að-
gerðum af hálfu opinberra yfirvalda ef slysa-
ölduna lægir ekki. Framhaldið er einfaldlega
í höndum vélsleðamanna sjálfra.
Afgreiðsla á GATT-samningunum
Eins og flestum er kunnugt þá
afgreiddi Alþingi þingsályktunar-
tillögu til staðfestingar á nýju
GATT samkomulagi nú á milli
jóla og nýárs. Hér var um að ræða
tímamóta breytingu á Alþjóða
tollamálastofnuninni, GATT, þar
sem að nú var sett á stofn sérstök
stofnun, Alþjóóaviðskiptastofnun-
in, til þess að fylgja samþykktum
Gatt eftir en fram aó þessu hafði
einungis verið um aó ræða að rík-
in gerðu með sér tvíhliða samn-
inga sem önnur aóildarríki gátu
síðan gengið inn í.
I mínum huga er enginn vafi á
aó meó tilliti til þeirra miklu hags-
muna sem við Islendingar eigum
að gæta í utanríkisvcrslun þá var
okkur mikilvægt að vera meóal
stofnaóila að nýju samkomulagi.
Það er svo aftur annaó mál að nú-
verandi ríkisstjórn vann ekki
heimavinnuna sína. Meó þeim af-
leiðingum að ekkert liggur nú fyr-
ir um hvaöa lagabrcytingar þarf að
gera samhliða samkomulaginu.
Slök verkstjórn
forsætisráðherra
Mikið hefur verið rætt um
hverjum sé um að kenna. Þar hafa
böndin, fyrst og fremst beinst að
utanríkisráóherra, Jóni Baldvin.
Eg ætla mér ekki að verja hans
þátt í málinu en á hitt veróur að
líta aó sú fimm ráðuneyta nefnd
sem átti að vinna að málinu vann
á vegum forsætisráðuneytisins og
á ábyrgð Davíðs Oddssonar for-
sætisráðherra.
Þá bendir flest til þcss að land-
búnaðarráðherra, Halldór Blöndal,
hafi lagt meira upp úr pólitískum
stundarhagsmunum, með stöðug-
um illdeilum við sam-
starfsllokkinn, heldur en lang-
tímalausn. Vitandi það að Alþýðu-
flokkurinn, af skiljanlegum ástæð-
um, nýtur ekki mikillar hylli í
sveitum landsins. Afleióing þessa
var síðan sú aó málið var allt látið
reka á reiðanum þar til komið var
í algjöra tímaþröng og þá var þaö
stjórnarandstaóan sem tók af skar-
ið.
Afgreiðsla
utanríkismálanefndar
Ríkisstjórnin hafói ætlaó sér að af-
greiða máliö á þann hátt að sam-
þykkja tillögugreinina eins og hún
var lögó fyrir í byrjun desember.
En hún hljóðaói svo:
Alþingi ályktar að heimila
Fyrri grein
ríkisstjórninni að fullgilda fyrir
Islands hönd samning um stofn-
un Alþjóðaviðskiptastofnunar
sem undirritaður var í Marak-
ess í Marokkó 15. apríl 1994.
Til vióbótar átti síðan að koma
óljóst orðuð bókun af hálfu ríkis-
stjórnarinnar varðandi þær að-
gerðir sem grípa þyrfti til. Með til-
liti til þess sem áður sagði um
undirbúning málsins var þessi
málsmeðferð aó öllu leyti óviðun-
andi. Það var síðan að frumkvæði
fulltrúa Framsóknarllokksins í
utanríkismálanefnd að ákveðiö var
að bæta svohljóðandi viðbótar-
setningu við tillögugreinina:
Alþingi ítrekar að þrátt fyrir
fullgildingu samningsins gildi
óbreytt skipulag á innflutningi
landbúnaðarvara þar til lögum
hefur verið breytt með hliðsjón
af GATT- tilboði íslands til að
veita innlendri framleiðslu
nauðsynlega vernd. Landbúnað-
í þessu sambandi
vil ég benda á að
samningurinn er
tvíhliða. Þannig að
í honum felast
sóknarfæri fyrir út-
flutning á íslensk-
um gæðabúvörum.
Hvernig tekst til
með allt þetta
ræðst síðan af inn-
lendum pólitískum
ákvörðunum á
næstu misserum.
Jóhannes Geir Sigurgeirsson.
arráðherra verði tryggt forræði
um allar efnislegar ákvarðanir í
því stjórnkerfi sem varðar land-
búnað og innflutning landbún-
aðarvara og komið verður á fót
á grundvelli þessarar ályktunar.
Þannig breytt var tillagan síðan
samþykkt.
Þjóðarsátt um landbúnaðinn
Það er ekki nokkur vafi á aó hér er
um að ræða tímamótasamþykkt.
Með henni er endanlega horfið frá
innflutningsbanni á landbúnaðar-
vörum en í þess staó tekin upp
tollígildi til þess að jafna sam-
keppnisaóstöóuna. Þá hafa Islend-
ingar tilkynnt að þeir muni beita
tiltækum heimildum vegna sjúk-
dómavarna varðandi innflutning á
hrámeti. I þessu sambandi vil ég
benda á áð santningurinn er tví-
hliða. Þannig að í honum felast
sóknarfæri fyrir útflutning á ís-
lenskunt gæðabúvörum. Hvernig
tekst til mcð allt þetta ræóst síðan
af innlendum pólitískum ákvörð-
unum á næstu misserum.
Við höfunt allar heimildir til
þess aó hafa stjórn á þróuninni.
Þaó verður hins vegar að nást pól-
itísk sátt um næstu skref en urn
það hefur núverandi ríkisstjórn
verið ófær. Við verðum því aó
vona að sú ríkisstjórn sem tekur
við hafi burói til þess að ná þjóð-
arsátt unt þctta ntikilvæga mál.
Jóhannes Geir Sigurgeirsson.
Höfundur er þingmaður Framsóknarflokksins á
Noróurlandi eystra.
Athyglisverðar rannsóknir
í gær hófst í Reykjavík sjöunda ráðstefnan um rannsóknir í
læknadeild Háskóla íslands þar sem kynntar eru niðurstöður
fjölda athyglisverðra rannsókna. I nýjasta tölublaði Læknablaðs-
ins er gerð grein fyrir niðurstöðum fjölda rannsókna. Hér skal
getið um tvær þeirra.
Hefur flæðilínan minnkað
álagseinkenni meðal físk-
vinnslufólks?
Hulda Ólafsdóttir og Vilhjálmur
Rafnsson á atvinnusjúkdómadeild
Vinnueftirlits ríkisins og Rann-
sóknarstofu í heilbrigðisfræði í HI
hafa rannsakað þetta.
I inngangi rannsóknarinnar
segja þau aó í fyrri rannsókn sem
var gerð fyrir tilkomu flæðilín-
unnar hafi komið fram aó álags-
einkenni væru tíðari meðal flsk-
vinnslufólks en annarra íslend-
inga. Astæða hafi þótt að kanna
hvort breyting hafi orðió á með
tilkomu flæðilína í flskvinnslu-
stöðvar, en fyrstu flæðilínurnar
voru teknar upp 1987. Sendur var
út spurningalisti til 811 starfs-
manna í ellefu fiskvinnsluhúsum.
í niðurstöðunt rannsóknarinnar
kemur fram að tíðni einkenna hjá
konunt sent unnu vió flæðilínu var
hærri en hjá öðrum. Þetta gilti um
einkenni frá olnbogum, úlnliðum,
efri hluta baks, mjóbaki, höfði og
flngrum. Þær sem unnu við flæði-
línu höfðu síður verki frá herðum,
hnjám og ökklum. Áhættuhlutfall-
ið var hæst fyrir olnboga og fíng-
ur.
Sú ályktun sem Hulda og Vil-
hjálmur draga er sú að breytingar
hafí orðið meðal flskvinnslu-
kvenna með tilkomu flæðilína.
„Þetta gæti stafað af því aó vinnu-
aóstæður við flæðilínuna hafí
dregið úr álagi á ökkla en vegna
aukinnar einhæfni hafl álag aukist
á fmgur og olnboga.“’
Skammtímaáhrif bjórsins á
áfengisnotkun og misnotkun
Tómas Helgason, Hildigunnur Ól-
afsdóttir, Gylfí Ásmundsson og
Haraldur Þorsteinsson á Gcðdeild
Landspítalans hafa kannað þetta
atriði.
I niðurstöðum þeirra kemur
fram að heildarsala áfengis jókst
fyrsta árið um 23% þrátt fyrir
minnkandi kaupmátt, en var 1993
komin niður í sama magn og 1988
samfara enn frekari minnkun á
kaupmætti. Neysla karla jókst
nokkuð í byrjun, en ekki kvenna.
Hvorki almennum notendum né
misnotendum fjölgaði. Ncysla
misnotendanna jókst, en neysla
annarra ntinnkaði aðeins, en hvor-
ug breytingin er tölfræðilega
marktæk. Neysla unglinganna
jókst marktækt strax 1989 og hcf-
ur ekki minnkað aftur.
Ályktun þcirra tjórmenninga er
eftirfarandi: „Skammtímaáhrif
bjórsins á heildarneyslu fullorð-
inna urðu ekki þau sem búast
hefði mátt við, m.a. vegna minnk-
andi kaupmáttar. Hins vegar hefur
neysla unglinga aukist marktækt
og er það áhyggjuefni.“ óþh