Dagur - 14.01.1995, Qupperneq 7

Laugardagur 14. janúar 1995 - DAGUR - 7
mót á Melgerðismela í Eyjafirði,
en ég átti hesta í Reykjavík og við
erunt mcð heilmikið stóð hér í
túnfætinum. Þá skoðuðum við
Fjósatungu, gerðum tilboð í jörð-
ina og fluttum norður í kjölfarið.
Þcgar þctta var bjuggu þrjú
yngri börnin mín heima hjá ntér í
Reykjavík þau voru þá 17, 18 og
19 ára. Eg fór sem sagt úr hreiðr-
inu, strauk frá börnunum mínum.
Þau voru þessu fyllilega samþykk
en vissulega þótti þeim ég fara
ansi langt, alla leið norður í land
og mér fínnst ég vera langt í burtu
frá þeim og öldruðum foreldrum
mínum í Reykjavík þegar eitthvaó
er að hjá þeirn, veikindi eóa aðrir
erfiðleikar.
Vorið sem ég vakti
En hér hefur mér alltaf liðið vel,
hér er einstaklega fallegt allt árið
um kring og í gantla íbúðarhúsinu,
sem var byggt árið 1924, er
óskaplega notalegur andi.
I fjárhúsunum biöu okkar þrjú
hundruð kindur og við vorum nán-
ast byrjendur á fimmtugsaldri en
Steinn var þó mun sjóaðri en ég
cnda útskrifaður búfræðingur frá
Hvanneyri. Við gerðum okkur þó
ekki grein lyrir því hvað voriö og
haustið eru geysilegir álagstímar.
Fyrsta vorið vakti ég og vakti yfir
ánum og var óskaplega stressuð
yfir hverri kind. Eg var líka lengi
að koma mér aó því að hjálpa
fyrstu kindinni en ég varð. Þessi
fyrsti sauðburður var mikió úthald
og ég sofnaöi hvar sem var þegar
hægðist urn en margt lærði ég
þetta vor og nú gengur sauðburó-
urinn vel.
Þannig blóta Þingeyingar
þorra
Viö Steinn fengum góðar móttök-
ur þegar við kornum hingað í
sveitina, alveg ótrúlega góðar. Eg
gekk í kvenlélagió á fyrsta fundin-
um sem var haldinn eftir að ég
korn hingað í hreppinn og þar hitti
ég konurnar í svcitinni og það var
alveg nauðsynlegt. Svo fórurn við
bæði í kirkjukórinn og þar hittum
við ennþá flcira fólk enda komurn
við ekki hingaö út í sveit til að
loka okkur af.
Það var nú saga út af fyrir sig
þegar við Steinn fórum á fyrsta
þorrablótið okkar hér í sveitinni.
Eg var hin rólegasta og ætlaði ein-
faldlega að kaupa mér miða eins
og við höfðunt gcrt þegar vió fór-
urn á þorrablót í Reykjavík. Þegar
þorrablótið nálgaðist þá hringdi
Pálína, sern þá bjó á Reykjunt
syösta bænum í dalnum, í mig og
spuröi hvort við ætluðum ekki á
þorrablótið. Ég játaði því. Hún
spurði mig hvort ég vissi hvernig
þorrablótinu væri háttað og ég hélt
það nú, það væri þorramatur,
skemmtiatriði og ball á eftir.
Pálína samsinnti því en sagði svo;
„en Þórunn mín, þið verðið að
koma sjálf með matinn.“ Ég hváði
enda hefði mér aldrei dottið í hug
að mæta á þorrablótið með kúfað
trog undir hendinni. Þarna bjarg-
aði fyrrvcrandi nágrannakona mín
mér fyrir horn og ég fékk hjá
henni lýsingu á sióunt heima-
manna og lagaði mig að því. Við
höfóum auðvitað farið á ntörg
þonablót í Reykjavík cn aldrei
dottið í hug aö þaö væri
einhverstaðar til siðs að hver
kæmi mcð sinn mat að heintan.
Konur eiga enn of langt í land
Undanfarin ár hcf ég starfað með
hópnurn Handverkskonur rnilli
heiða og selt mitt handvcrk á
Goðafossmarkaði og er nú í stjórn
handverkskvennafélagsins. 1 þcss-
um félagsskap hef ég eignast
margar vinkonur enda eru 99 kon-
ur úr þrcrnur hreppum í félaginu,
þessi félagsskapur er ómetanlegur
og sérstaklega nauðsynlegur fyrir
konurnar í þcssunt sveitum. Ekki
síst vegna þess að hér er enn svo
rnikið karlavcldi. Hér í Hálshreppi
eru fimm hreppsnefndarmenn og
eftir kosningarnar í vor er engin
kona í hreppsnefnd. Mér linnst að
konur eigi að hafa eitthvað að
segja í sveitarstjórnarmálum og
atvinnumálum ekkert síður í sveit-
um en þéttbýli. Margar konur eru
bændur en þær hafa því rniður
ekki látið til sín taka í Búnaðarfé-
lögunt og mér linnst að konur í
svcitum eigi langt í land hvað
jafnréttismál varðar.
Bóndakona skal borga
Konur á þcssu svæði hala einmitt
sýnt með handvcrkskvennafélag-
inu að þær hafa ríka sjálfsbjargar-
viðleitni og gcta staðiö aó nýsköp-
un í atvinnumálum. Hins vegar
kemur misréttió gagnvart sveita-
konurn vel fram hvað handverkió
varðar því staðreyndin er sú að
bændakona er undir öðrum hatti
cn til dæmis forstjórafrú í Reykja-
vík. Forstjórafrú í Reykjavík má
sclja handverk fyrir 180 þúsund
krónur á ári án þcss að borga virð-
isaukaskatt þó maóurinn hennar
eigi fyrirtæki cn kona sem er gift
bónda eða er aðili aó búi verður
aó borga virðisaukaskatt af hverri
krónu sem hún fær fyrir sitt hand-
verk. Jafnvel þó búið sé svo lítið
aó það beri ekki nerna eitt starf.
Virðisaukaskattur af aðkeyptu
hráefni fæst þó endurgreiddur.
Við erum mjög ósáttar við
þetta handvcrkskonur í svcitum og
teljum að um hrcina mismunun sé
að ræóa. Fólki cr hreinlega mis-
munað eftir því hvaða vinnu það
stundar og hverjum það er gift.
Hvaða kaupstaðarkona sern er get-
ur selt handverk fyrir 180 þúsund
án þess að grciða virðisaukaskatt
þótt hún sé í fullu starfi en því er
ekki að heilsa meó handverkskon-
ur, sem eru aðilar að búum.
Ekki til í KEA
Ég hef alla tíð vcrið sjálfs mín
herra í sambandi við ýmislegt og
hef til dæmis sjálfstæðan fjárhag.
Þegar ég kom hingað vildi ég fá
nafniö mitt á kaupfélagsreikning
búsins hjá KEA cn lékk þau svör
að það væri ckki hægt. Þó svo ég
sé aðili að búinu og vcröi þess
vegna að borga virðisauka af
handverkinu mínu get ég ekki
fengið að vera skráður aðili að
reikningi búsins, þar sem tekjur
okkar renna í gegn. I bönkum er
hægt að skrá tvo aðila að launa-
reikningunt en hjá KEA cr ekki
hægt að skrá báða eigendur búsins
fyrir reikningi þcss. Ég hef lagt
hclminginn af afuröum búsins,
sem eru ntín árslaun, inn í KEA í
sjö ár en nafnið mitt er ekki til þar
á pappír. Auövitaó get ég látið
setja nafnið mitt á annað númer en
eftir sem áður fer allt innilegg
búsins aðeins inn á einn reikning
skráóan á einn rnann. Þetta finnst
mér ótrúlegt virðingarleysi gagn-
vart bændakonum, þær geta ekki
notað sitt cigið nafn þegar þær
nálgast launin sín!
Gjörólíkur lífsstíll
En hvað sent öllu veraldarvafstri
líður þá er fegurð dalsins söm og
hér er yndislegt að búa. Það tók
mig töluverðan tíma að ná mér
niður úr Rcykjavíkurerlinum og
venjast breyttu lífsmýnstri. Mér
fannst ég til dæmis lengi vel þurfa
að gera öll heimilisvcrk á kvöldin,
Ijúka þcirn af þó kornið væri frant
á nótt eins og ég þurfti að gera í
Reykjavík vegna þess að þá var
auðvitað vinnan aó rnorgni. Lífs-
stíllinn er gjörólíkur og hér ráðum
viö tírna okkar mcira sjálf nerna á
álagstímum þegar sólarhringurinn
dugir varla til.
Þrátt fyrir að ég hcf búið frá
fjórtán ára aldri í Rcykjavík þá
hefur rnér aldrei fundist andartak
að ég byggi afskckkt hér á sveita-
bænum í framdalnum. Mér hefur
heldur aldrei lciðst enda hef ég
alltaf haft nóg að gera og handa-
vinna og tréskurður ciga hug minn
allan þegar tómstund gefst,“ sagði
Þórunn í Fjósatungu. KLJ
Kldhús Indís cr rúmgott og
scrstaklega hrcinlegt. Að
sögn Surekhu cr þcssi stóra
Wookpanna cina cldhús-
áhaldið, scm cr algjöricga
nauðsynlcgt við indvcrska
matargcrð öll önnur áhöld
cru hcfðbundin.
Indverskar kræsingar úr eldhúsi Surekhu:
Kryddskyr undir silfurhjúpi
Surekha Datye er frá Nýju Delhi á Indlandi en
hún hefur verið búsett á Akureyri í Qórtán ár. Fyr-
ir skemmstu stofnaði hún fyrirtækið Indís, Ind-
verskt lostæti við ysta haf.
Að heimili sínu í Suðurbyggð hefur Surekha látiö
innrétta sérstakt eldhús til þess að geta gefið Akur-
eyringum og gestum þeirra tækifæri til að njóta ind-
versks matar. Surckha býður upp á fjölbreytta þjón-
ustu, hádegisverð, kvöldverð, veisluþjónustu fyrir allt
að tuttugu manns, og matargerðamámskeió. Mark-
miðið cr að mæta kröfum neytenda með því að bjóða
upp á fisk-, kjöt-, grænmetis- og baunarétti.
Allur matur cr sendur til viðskiptavina í heimahús,
vinnustaði eða annað. Til að gefa nokkra hugmynd
unt það hvað indverskur matur úr eldhúsi Sureku
kostar má nefna að hádegisverður kostar krónur 650.
Allan mat þarf að panta með dags fyrirvara.
Kryddar hæfilega fyrir íslendinga
Surekha cr landfræóingur og textílhönnuður að
mcnnt cr gift og á tvo syni, scm eru í grunnskóla á
Akureyri.
En er indverskur matur daglega á borðum hjá fjöl-
skyldunni í Suðurbyggð? „Ekki daglcga. Ég elda ind-
verskan mat um það bil þrisvar í viku en þess á milli
borðum við hcfðbundinn íslenskan mat; fisk, slátur
og þcss háttar,“ sagði Surekha. Hún bcnti á aó ind-
verskur matur væri ekki það sama og sá austurlcnski
matur sem Islendingar ættu að venjast. Hún sagði að
indverskur matur væri vissulega sterkur en þar sem
hún hefði búið hér í mörg ár hefði hún lært að krydda
matinn í samræmi við smekk íslendinga.
Indversk veisla í cldhúsinu þínu
Surekha sagði að það væri kjöriö fyrir þá sem hyggð-
ust bjóða heim gestum að hafa samband við sig ef
þeir vildu breyta út af vananum og bjóða upp á frani-
andi rétti. „Þá sest ég niður með gestgjafanum og við
veltum því fyrir okkur hvaða rétti eigi að bjóða upp á
það fer eftir smekk hvers og eins, svo kem ég með
matinn tilbúinn á staðinn áður en gestina ber að
garði,“ sagði Surekha.
Góinsætir og franiandi rcttir á borðslofuboröinu á
hcimili Surckhu. Myndir: Robyn
Borðað með fmgrunum
Þegar blaðamaður sótti Surekhu heim var á borðum
kjötréttur með hrísgrjónum af hæsta gæöaflokki,
kartöfluréttur, mangosalat, rækjuréttur, þunnt stökkt
og bragðmikið brauð og síðast en ckki síst kryddað
skyr, sem borið var fram undir þunnri silfurfilmu sem
snædd er mcð skyrinu. Sannarlega forvitnilegir og
ljúffcngir réttir.
Þess má geta til gamans aö Indverjar borða með
fingrunum og að máltíð lokinni skola þeir hcndur og
munn og það er talin ein orök þess að tannskemmdir
eru lítt þckktar í þeirra hópi. KLJ
Nemi áríns 1994 er,
00 *
Hákon Már Orvarsson
Um síðustu helgi útnefndi
Klúbbur matreiðslumeistara
nema ársins 1994 en þann titil
hlýtur sá matreiðslunemi sem
tekur hæsta prófið í faglegum
greinum í sveinsprófi frá Hótel-
og veitingaskóla íslands. Hákon
Már Örvarsson er 21 árs gamall
Akureyringur. Hann lærði fagið
á Fiðlaranum á Akureyri, lauk
námi í vor og starfar nú á Hótel
Holti í Reykjavík.
Hákon Már ólst upp á Akureyri
hjá móður sinni Birnu Guörúnu
Hermannsdóttur og fóstuföóur
sínum Björgvini Ingvarssyni. Að-
spurður sagði Hákon að hann
hefói mjög snemma haft áhuga á
matrcióslu og svo heföi farið að
ekkert annað hcfði komió til
greina en að verða kokkur. Hann
komst íljótlcga á samning hjá
Snæbirni Kristjánssyni, mat-
reiðslumeistara á Fiðlaranum, og
lauk sínum námstíma þar.
Hákon starfar nú, eins og áöur
sagði, á Hótel Holti. Eiríkur Ingi
Friðgeirsson, aðstoðarhóte 1 stjóri
hótelsins, sagði að hann hefði tek-
ió sérstaklcga eftir því þcgar Há-
kon tók sveinspróf hve hæfileika-
ríkur hann væri í faginu og í fram-
haldi af því hefði honum verió
boðið það starf sem hann gcgnir
nú. „Mér fannst hann skara fram
úr,“ sagði Eiríkur Ingi. KLJ
Ilákon Már, nemi ársins til vinstri, með honum á myndinni cr mcistarinn
hans, Snæbjörn Kristjánsson matrciðslumcistari á Fiðlaranum á Akureyri.