Þjóðviljinn - 04.08.1939, Blaðsíða 2

2
IJÓBVILJINN
FÖSTUDAGINN 4. ÁGOST 1936)
»Þeir hafa svikið alia um allt«
BreíðfYlbíngarflokkarnír hafa þegar sýnt síg ófæra tíl að
leysa eítt eínasta af vandamálum þjóðarínnar
þjöoyiuiiw
Ctgefandl:
Sameiningarflokkur . alþýðo
— Sósialistaflokknrinn —
Bitstjórar:
Einar Olgeirsson.
Sigfús A. Sigurhjartarson.
Bitstjórnarskrifstofnr: Hverf-
isgötu 4 (3. hæð), sími 2270.
4fgreiðslu- og auglýsingaskrlf-
stofa: Austurstræti 12 (1.
hæð) sími 2184.
Áskriftargjald á mánnði: .. .
Reykjavík og nágrenni kr.
2,50. Annarsstaðar á landinu
kr. 1,75. I lausasölu 10 aura
eintakið.
/íkingsprent h. f. Hverfisgötu
4. Sími 2864.
Fjendur eínmga^
ínnar
Fjendur einingarinnar i verklýðs-
hreyfingunni, hægri sósialdemókrata
foringjarnir um allan heim, hafa
nú auðsjáanlega hafið skipulags-
bundna herferð til hinni voldugu
einingarhreyfingu verkalýðsins. Tak
mark pessara manna virðist vera
að lama verklýðshreyfinguna ein-
mitt nú pegar hún parf á öllum
sínum „slagkrafti'* að halda í bar-
áttunni við fasismann.
Á fundi alþjóðasambands verka-
manna, (Amsterdamsambandsins)
felldi pessi hægri armur pað að
bjóða verklýðssambandi Sovétríkj-
anna inngön|gu í sambandið. Fulltrú
ar dönsku og sænsku verklýðssam-
bandanna riðu baggamuninn við at-
kvæðagreiðsluna. Þó höfðu fulltrú-
ar Englands, Frakklands og Noregs
og Mexiko meira atkvæðamagn á
bak við sig en hægri mennirnir,
sem felldu einjngartillöguna. Og
hægri fulltrúarnir t. d. frá Svipjóð
höfðu alls ekki neina heimild frá
verklýðsfélögunum, til að haga sér
svona. öll sænsk verklýðsfélög, er
tóku málið til meðferðar, skoruðu á
fulltrúa Svía að vera með pví að
bjóða rússneska verklýðssamband-
inu Inngöngu. Ekki eitt einasta
sænskt verklýðsfélag hafði sam-
pykkt pað gagnstæða. En sænsku
fulltrúarnir leyfðu sér samt að gera
hið gagnstæða við vilja félaganna.
Nú fyrir pokkrum dögum var
sampykkt að reka spánska æsku-
lýðssambandið úr alpjóðasambandi
ungra sósíalista. Þegar fulltrúar
jstjórnar pessa alpjóðasambands
komu til Spánar, meðan borgara-
styrjöldin stóð, Iýstu peir pví yf-
ir að spánska æskulýðssambandið
væri sterkasta sambandið í al-
pjóðasambandinu og stolt pess. Eng
ir æskumenn hafa sýnt slíkan hetju
skajf í jbaráttunni gegn fasismanum
sem meðlimir pessa spánska æsku-
lýðssambands. Og nú er pað rekið
úr alpjóðasambandinu af peim sama
hægra armi, sem klýfur alpjóð-
lega einingu verklýðsfélaganna.
Þannig verðlaunar hægri armurinn
hetjubaráttu við fasismann.
Þegar pessar staðreyndir eru
bornar saman við framkomu hægri
foringja Alpýðuflokksins hér heima
klofningu Alpýðusambandsins, brott-
rekstur jafnaðarmannafélaganna,
klofningu Byggingarfélas alpýðu o.
s. frv., pá sér maður í hve nánu
-samræmi klofningsberserkimir, sem
Sjaldan hefur ríkisstjórn á eins
skömmum tíma megnað að bregðast
eins hrapalega vonum fylgismanna
og svikja eins gersamlega lofor^
sín og núverandi bræðingsstjóm
hefur gert. Það verður pví sann-
prófun á manndáð flokksmanna, er
að henni standa, hve lengi- peir
láta sér lynda annað eins fram-
ferði og hún hefur pegar sýnt.
„Sjálfsfceðísflokkuir-
ínnS*
Leiðtogar Sjálfstæðisflokksins lof
uðu að reisa við atvinnuvegina, losa
um höftin á atvinnu- og viðskipta-
lífinu og skera bitlingana niður.
Þeir hafa efnt petta pannig:
Ólafur Thors hefur enn sem kom-
ið er reynt að hindra að nýtízku,
stór síldarverksmiðja risi upp á
Siglufirði. Hann herðir pannig á
böndunum á atvinnulifinu í págu
einokunarkliku Kveldúlfs og Lands
bankans og stendur í vegi fyrir
viðreisn og framleiðsluaukningu
sjávarútvegsins. , /
Höftin á verzluninni haldast jafn-
prælslega og áður. „Frílistinn“ sýn-
ir sig i reynd að vera aumasta
blekking, sem nokkur stjómmála-
flokkur hefur boðið upp á. Gjald-
eyrisástandið er hörmulegra en
nokkru sinni fyrr.
héri sitja í stjórn með Ólafi Thors
eru við allt pað versta og aftur-
haldssamasta, sem svikist hefur inn
í verklýðshAyfinguna í heiminum.
Harðstjórnarríkin hafa á 4 síð-
ustu árum lagt undir sig Abess-
iníu, Austurríki, Spán og Tékkó-
slóvakiu, og troðið verklýðshreyf-
ingu, lýðræði og sjálfstæði pessara
Ianda undir járnhæl sinn. Það er
pví um líf eða dauða verklýðshreyf-
ingar Vestur- og Norður-Evrópu að
tefla, hvort hún sameinast í tíma
gegn fasismanum eða ekki Qg pá
hugsa hægri foringjamir um pað
eitt að kljúfa, að herða baráttuna
gegn kommúnismanum. Augljósar
er ekki hægt að breytja í fanda Hitl-
ers og hjálpa honum.
Og hér, par sem einokun — and-
leg og atvinnuleg — fer vaxandi
með mánuði hverjum, gerist Skjald
borgin beinn pátttakandi í pví, að
reyna að koma harðstjórn hér á
og blað hennar gerist hið fastst-
ískasta af öllum.
Verklýðshreyfingin hér á Islandi
sem erlendis mun hinsvegar ekkl
láta pessum skemmdarvörgum, sem
á hættulegasta augnabliki svíkjas:
aftan að hreyfingunni, haldast uppi
^ð vinna á ný samskonar skemmd
arverk og peir gerðu fyrir 25 ár-
um, er peir pá stóðu með hervalds-
sinnum siórveldanna um að steypa
pjóðunumj út í blóðbaðið mikla. Nú
ætla peir auðsjáanlega að hjálpa
afturhaldssamasta hluta auðvalds-
ins, sem fasisminn er fulltrúi fyrir,
á sama hátt.
En reynsla verkalýðsins i öllum
löndum af undanhalds- og svikapóli
tík pessara hægri brodda, er of dýr
til pess, að hann leyfi að á ný sé
höggið í sama knérunn.
Niðurskurður bitlinganna bíður.
Nýjum ráðherraembættum er bætt
við. Ný „eftirlits‘‘-embætti eru sköp
uð. Bráðabirgðalög eru gefin út,
— en ekki til að lækka háu launin,
eða skera niður bitlingana. Þeir fá-
tæku eru látnir sveltá, en bitling-
um ausið á báða bóga í stjórnar-
herbúðunum.
Aumari flokk en „Sjálfstæðisfl.“
eins og hann er nú, hefur varla
getið að líta í íslenzku pólitíkinni
— að undantekinni Skjaldborginni.
Þessi flokkur, sem við síðustu kosn-
ingar var stærsti flokkur landsins;
hefur strikað yfir öll sín stóru orc). t
Fyrirheitin um að koma fjármálum
ríkisins í lag, loforðin um aukna
atvinnu, kröfumar um opnun
Menniaskólans o. s. frv. — pað er
eins og komið sé við opið sár, peg-
ar við prentum upp gamlar greinar
úr Morgunblaðinu og Vísi með pess-
urn loforðum í. Nú hanga og bíða
ólafur og Jakob eftir síldarfrétt-
unum — alveg eins og Eysteinn
undanfarin ár — og biðja nú *að
.síldin bjargi, eins og undanfarin ár,
pví engu geta peir bjargað sjálfir!
Og ef síldin ekki bjargar pá á auð
sýnilega að fæða fólkið á kommún-
istahatri í vetur, pví pað virðist
vera eina bjargráðið, sem Breið-
fylkingarblöðin nú sjá.
Það mun vart geta aumari borg-
arastétt en pá íslenzku, eftir vesal
mennsku hennar, enn sem komið
er. Eða hvað er annað hægt að
segja um stétt ,sem lætur bjóða
sér upp á, að stöðva fyrir sér alla
atvinnupróun og afnema allt verzl-
unarfrelsi, bara af peirri ástæðu
að nokkrir braskarar hafa fest 10
—20 milljónir króna af veltufé pjóð
bankans í faprekstri. Hver lieilbrigð
og framsækin borgarastétt myndi
segja: „Allt verður að bera sig“,
— pað verður að gera pessi gjald-
prota fyrirtæki upp og byrja svo
á heilbrigðum grundvelli og sníða
sér stakk eftir vexti, en byggja ekki
100-púsunda-króna skrauthýsi, peg-
ar endurnýja purfti skipastólinn.
íslanzka borgarastéttin gengur í
gegn um sína sögulegu eldraun nú
á næstunni, hvort hún megnar að
losa sig við spilltustu hluta sína
og verða enn um skeið, framsækin
stétt við hlið verkamanna og bænda
í pví að efla framfarir pessa laruds,
— eða hvort hún kýs að verðe sjálf-
dauð með Kveldúlfi úr aumingja-
hætti og pólMískum klíkuskap.
„Framsókn"
Það sem Jónas frá Hriflu einkum
ávann sér fylgi fyrir, meðan Fram-
spkn var í stjórnarandstöðu, voru
hinar harðvítugu árásir hans á fjár-
málaspjllingu Islandsbanka og Cop-
lands, á St. Th., Sæmund etc, á
fjárreiður og „villu“-byggingar
Jensensbræðra o. s. frv.
Og hvar er nú komið?
Einmitt pegar skuldir Kveldúlfs
fóru fram úr hámarkinu, sem Ckip-
land hafði koinist í hjá islands-
banka, pá skriður Jóna'3 í eina, sænfi
með Ólafi Thors um ríkisstjóm,
Verndarvængur samábyrgðarinnaii
er breiddur yfir fjárglæframálin og
Jónas sjálíur farinn að byggja sér
„villu“.
Framsóknarmenn sáu fyrir ping
í vetur hvernig Landsbankinn hafði
svikið samninginn frá 1937, ekki
tekið veð í öllum eignum Thors-
aranna. Sumir vildu pá setja banka
stjórana frá. En úrslitin urðu
pau, að pað var bankaráð Lands-
bankans, sem setti rikisstjómina
frá, og skipaði nýja í sínum anda,
til að halda svindlinu áfram.
Fjöldi Framsóknarmanna um land
allt hefur pegar séð hvernig ein-
bættlsmennimir, Reykjavíkurvald
Framsóknarflokksins, liafa brugðizt
öllum fyrri loforðum Framsóknar1
og svikið stefnu flokksins - í pess-
um málum. Deilan í Framsókn kem
ur til með að standa um pað, hvort
embættismannastéttin nýja á að
ráða -flokknum og bændunum, eða
hvort bændurnir og hinir sönnu
Framsóknarmenn eiga að ráða
siefnu flokksins.
„Skjaldborgín"
Það var frá upphafi bræðingsins
vitað, að St Jóhann átti að Ieika
hlutverk (Judas Iskaríot) Maedon-
alds (eins og enski blaðamaðurinn
Gunther kallar hann). Morgunblaðið
tók pað skýrt fram að pað hlut-
verk yrði Skjaldbörgin að takast
á hendur, ef hún ætlaði að veea
með. St. Jóhann gekk heldur ekki
að pví gruflandi. Og heiðarlegustu
menn Skjaldborgarinnar sáu pað
líka og sögðu foringjunum að poir
vonuðust til að peir yrðu svo heiðnr
legir að leggja flokkinn niður áð-
ur en peir færti út í 'petta glapræði;
Tvö mál voru pað, sem Skjalri-
borgin póttist ætla að koma í höfn.
Annað var að útvega nýja togaia,
Hittr var að byggja verkamannabú-
staði. — Togarafélagið var stofnað.
Aðalmaður: Guðmundur I. Guðm.-
son. Togarinn ókominn og bólar
hvergi á honum. — Byggingarfélag
alpýðu var reiðubúið til að byggja
nýja verkamannabústaði. En pað
var hindrað í pvi með lögleysum,
lögbrotum og ofbeldi. Nýtt bygg-
ingarfélag var stofnað. Aðalmaður
Guðm. I. Guðmundsson. Ekkert ból-
ar á byggingunum, ekki svo mikið
sem teikningum.
St. Jóhann & Co. hefur leikið sitt
lilutverk vel fyrir afturhaldssam-
asta auðvaldið í landinu. Þeir fá
va'falaust upptöku í bankaréðsflokkj
inn ,pegar par að kemur.
En pessir herrar skulu hinsvegar
ekki láta sig dreyma um að íslenzka
alpýðan sætti sig við svik peirra.
Haínarfjairdat'hlaupíd
Hafnarfjaröarhlaupið var preytt
! fyiradag. Þátttakandi var aðeins
einn, Magnús Guðbjömsson. Hann
rann skeiðið á 45 mín. 54,7 sek.
og er petta góður tími pegar pess
er gætt, að Magnús hafði engan til
að keppa við og hann er nú nær
fertugu. Hafnarfjarðarhlaupið hefst
í brekkunni fyrir ofan Björninn í
Hafnarfirði og endar með 2'4 hring
á ípróttavellinum hér. í Reykjavík.
Kvífemyndín
„Jáfníngair nas~
ísfanjósnara"
bönnud I Dan~
mörku, Norcgí og
Svíþjód.
„Lýðræðí" Norð-
urlandastjórnanna í
framhvæmd
Ameriska kvikmyndin „Confess-
ions of a Nasi Spy“ (Játningar naz
istanjósnara) __ hefur verið bönnuð
bæði' í Danmörku, Svípjóð og Nor-
egi.'
Hefur bann petta vakið gífurlega
óánægju, par sem ekkert, nema
undirlægjuháttur við pýzka nazisin-
ann veldur pessu banni. Einkum
hefur andstaðan gegn pessu aftur-
haldi orðið sterk í Noregi og nú:
síðast hefur stjórnarblaðið „Arbeid
erbladet“ í ritstjórnargrein tekið af-
stöðu gegn banninu.
Þjóðviljinn skýrði nýlega frá pess-
ari kvikmynd og aðalleikaranum í
henni, Francis Lederer. Bannið á
pessari ágætu mynd sýnir ápreifan-
lega hvert núverandi ríkisstjórnir
Norðurlanda stefna — á móti vilja
alpýðunnar, sem hefur kosið pær.
Prentmy n das to fa n
LEIFTUR
býr tit /. fiokks prent
myndir fyrir iægsta \ crú.
Hafn. 17. Sími 5379.
Iðja
tilkymúr: Skrífstofa fé-
lagsíns verður fyrst um
sínn (tíl 15. september)
aðeíns opín á þríðju-
dögum og fímmtudög-
um kl 6—7 e. h.
Félagar eru vínsam-
lega beðnír að greíða
gjöld sín á skrífstofunní.
FrosiÓ
Dilkakjöt
firá því í hausf.
I
t
x
i
!
I
?
i
Nýslálraö
Dílkakjöt,
Kjöfvcrzlanír
Hjalta Lýðssonar
X
*
V
V
t
A