Þjóðviljinn - 30.11.1943, Side 7

Þríðjudagur 30. nóv. 1943.
ÞJÓÐVILJINH
7
MATTI AIKIO:
BJÖRKIN í LÍFSHÆTTU
„Orðaði vindurinn nokkuð, hverjum þetta væri að
kenna?“ spurði hann.
„Ójá. En það er nú einmitt það sem ég þori ekki með
neinu móti að segja. En ungur maður var það, einhver
þrjóturinn. Það var hans vegna að henni var þungt fyr-
ir hjartanu."
„Það hefur líklega ekki verið neinn, sem ég þekki,
einhver af vinum mínum?“
, ..Onei,“ sagði björkin. „Ekki veit ég það. En ég segi
bara það, sem ég hef heyrt, það, sem vindurinn sagði
mér. Og vindurinn sagði-----, að það værir þú.“
Björkin hafði aldrei á ævi sinni séð nokkurn mann
taka annað eins viðbragð. Hann brá á leik og hljóp
á stað, eins og örskot og gleymdi alveg að kveðja og
þakka fyrir sig.
En björkin reiddist ekkert, þó að hann gleymdi að
kveðja. Hún var sjálf ánægð. Það var gaman að hafa
glatt hann. Hitt var auðvitað verra, ef hún skyldi fá orð
fyrir að vera kjaftakerling. En hún treysti unga mann-
inum. Það er sagt, að karlmenn geti oft þagað yfir leynd-
armáli.
Björkin var reglulega ánægð með sjálfa sig, og fór
að rifja það uppL hvað oft ungt fólk hafði leitað hingað
þegar það átti ekki athvarf annarstaðar. Og hún ásetti
sér, að bera það með þolinmæði áfram, að ungu menn-
irnir brytu af henni ofurlitlar greinar einstöku sinnum,
til að gefa unnustunni. Hitt var verra, að stundum komu
íitlir strákar sem ekki gátu séð tré í friði án þess að
klifra upp í það. Þeir héngu í greinunum, - svo að björk-
ina verkjaði í allan kroppinn.
Þá átti hún það til að klóra þeim, og það kom oft
fyrir, að einhver þeirra fór heimleiðis með rifnar bux-
ur. Það er nú einu sinni svona í þessum heimi. Menn
verða að gjalda verka sinna.
Það er sagt að hvergi sé kúa-
mjólk lélegri til manneldis en
í Indlandi. Kemur það til af
því, að kýr verða að jafnaði elli-
dauðar þar í landi og kúakynið
því rírt og úrkynjað. Kýrin er,
ems og kunnugt er álitin heil-
agt dýr í Indlandi og var það
til skamms tíma dauðasök að
drepa kú, en varðar nú ekki
nema sjö ára fangavist. Það þyk
ir einnig í fyllsta máta óviðeig-
andi, að hirða dauða kú, og er
leðuriðnaður ekki talinn heið-'
ursmönnum samboðinn. í Ind-
landi eru 200 milljónir naut-
gripa og er það þriðjungur alls
nautpenings í heiminum.
Evrópumenn, sem ferðast
hafa um Kína hafa tekið eftir
því í mörgum afskekktum bæj-
um, að stór áletruð spjöld hafa
verið fest upp á torgum og
gatnamótum. Þetta hafa þeir í
fljótu bragði álitið vera auglýs-
ingar, en komist að raun um,
að það eru leiðbeiningar til al-
mennings um það, hvérnig
menn eigi að forðast djöfla og
forynjur og komast hjá að
verða á vegi þeirra. Það er til
1>ETE\
dæmis áhtið þar í landi, að ill-
ir andar gangi alltaf beint af
augum og er því ráð, að hafa
ekki beinan gang inn íbúðar-
hús, heldur haga því svo, að
gengið sé fyrir horn.
í Skarðsárannál frá 1625 er
sagt svo frá:
„-----Drepsótt í Danmörku,
dóu 1300 manns um jól, bráðum
dauða. I Kaupinhöfn var sér-
lega mikil pestilentía, svo þar
í borginni burtdóu 4884 menn,
meðal hverra voru margir fyr-
irmenn, og um vorið dó margt
gamalt fólk. — Item er margt
að skrifa frá þeim múrmeistara
Marteini í Curlandi, er engill-
inn skyldi séð hafa og við tal-
að. f Sellandi í Danmörk féll
á einum stað blóð af himni of-
an á jörðina, svo sem helt hefði
verið heilum skjólum. Plássið
var eigi meira heldur en hálft
stofugólf, sem blóðið féll á. —
Flóð kom úr vatni einu í Þýzka
landi, stóð um þrjár nætur,
drukknaði margt fólk, flutu
húsin úr stað. — Einn uxi átti,
eður bar, kálfi í Danmörk“.

ELÍ og RÓAR
SAGA EFTIR
NORSKU SKÁLDKON V N A NINI ROLL A N K E R.

ið þið svo vel að borða,“ sagði
hún og leit á öll dökku og ljósu
höfuðin. ,J>ú líka, fjandmaður,"
hugsaði hún og horfði á hnakk-
ann á Per.
Það var komið langt fram
á nótt, þegar systkinin tcku
á sig náðir. Annik hafði
margt að segja Ingrid. Hún
talaði um skólann, skíðaferð-
ir, dansleiki og margt fleira.
Og hún vildi fá að sjá undir
eins allt, sem Ingrid átti:
kjóla, skó, sokka!
„Guð; hvað hún er flott.
Hún gefur þér allt mögulegt.
Frú Stiirland hefur skrifaö
mömmu, að hún sé fínasta
frúin í bænum“.
„Hún saumar allt sjálf.
Hún saumar handa mér líka“,
sagði Ingrid.
„Það er jafn gott, að þú
kemur þér vel við hana. Það
mundi ég gera líka 1 þínum
sporum, þó að Per spryngi af
vonzku“.
„Hann þekkir hana ekki“,
sagöi Ingrid.
„Heldurðu, aö hann kæri
sig um að kynnast henni?
Hann kallar hana alltaf „jóm
frúna“. Og svo segir hann,
að bráðum veröi meyfæðing
hérna hjá ykkur“. Annik hló
og mátaði ullarvestið, sem
Ingrid átti, frammi fyrir
speglinum.
Eldri systirin roðnaði. Per
var vanur að hafa ruddalegt
orðbragð. En samt greip hana
kvíði. Hún mundi eftir fyrstu
nóttinni eftir að faðir henn-
ar kom heim með stjúpunni
— hvað hún hafði hugsað þá
nótt.. Og hvert sinn, sem hún
fór í kirkju með frú Stur-
land eftir það, hafði hún beð-
ið til guðs: „góði guð! Láttu
þau ekki eignast barn“.
„Þú getur ímyndað þér, að
pabbi vill ekki eiga fleirr
krakka“, sagöi hún ergilega,
Annik anzaði því ekki. Hún
var að skoða sig í speglinum
og var næsta ánægð.
„Viltu skipta við mig, Ing-
rid? Mitt vesti er rautt“.
„Eg held nú ekki. Elí segir
að mér fari rautt ekki vel“.
Hún tók bláa vestið af Annik.
Inni í herbergi bræðranna,
stóð Per á sokkunum uppi í
rúminu og tók niður mynd-
irnar, sem Sverre hafði hengt
upp á þilið. Hann losaði
teiknibólurnar með vasahníf.
Þegar einhver myndin datt
upp fyrir rúmið, varö;Sverre
að skríða þangað til að ná
henni. Honum lá við að gráta.
Per skammaöi hann í sífellu.
„Þú ert asni: Þú hengir
myndir af pabba og ',,döm-
unni“ upp yfir rúminu mínu.
Hana! Taktu við!“ Per fleygði
myndunum á gólfið, hverri
eftir áðra. „Skógarmynd!
Pabbi með höfuöiö í kjöitu
„jómfrúarinnar“! Og þú
stendux hjá þeim. Kanntu
ekki að skammast þín? Og þú
átt lifandi móður. Svona nú!
Svikari! Nú brennir þú allt
saman, svo ég sjái“.
Drengurinn grét.
Per rétti honum eldspítur.
„Opnaðu ofninn! Þessi mynd
af þér og Ingrid á bryggjunni,
má verða eftir“.
Sverre saug upp í nefið, en
hann mótmælti ekki. Hann
kveikti í myndxmum hverri
eftir áðra og fleygði þeim inn
í ofninn. Hann horfði á log-
ann glefsa í minningar sum-
arsins og gleypa þær.
Per stóð hjá með hendur í
vösum. Hann beit saman vör-
unum. Hér var verkefni
handa honum. Og því varð
áö vera lokið áður en hann
færi héðan.
★
Daginn eftir bauö Liegaard
læknir syni sínum inn á
skrifstofuna.
„Heyrðu Per. Þú hlýtur að
skilja það, að þú getur ekki
þéráð Elí til lengdar. Viltu
vindling?“
„Nei, þakka þér fyrir, ég
reyki ekki. Eg er hættur því“.
„Þáð var rétt af þér. Eg
vildi að ég gæti þaö líka“.
„Það var bara af fjárhags-
ástæðum. Mamma hefur ekki
of mikið“.
Roar Liegaard fölnaðj.
„Ég hélt, að þú værir ekki
í svo mikilli klípu“.
„Jú, þaö er ég. Ég býst við
að verða aö taka lán í vor.
Þáð er dýrt að vera í Osló“.
„Roar hleypti brúnum.
„Mamma þín hefur aldrei far-
ið vel með peninga“.
„Það er þér að kenna líka.
Þáð var ekkert sparað hjá
okkur síðustu árin“.
Roar þagöi. Hann var að
hugsa um, hvað hann ætti að
segja. Loks þreif hann papp-
írshnífinn og sló honum 1
borðið.
„Þú verður að skilja þáð,
að ég vil aö þú umgangist
konuna mína vinsamlega. Þið
Annik getið bæði lært mikið
af því að kynnast henni, al-
veg eins og Ingrid og Sverre.
Hún er ekki eins og fólk er
flest“.
Sonurinn glotti í laumi.
„Ég get ekki gert þér það til
geðs, að þúa ókunnuga konu,
pabbi. — Neyddu mig ekki til
neins. Þú verður að vera
sanngjarn. Láttu okkur af-
skiptalaus, konu þína og
mig“.
Róar Liegaard svaraði engu.
„Láttu mig vita þegar þú
ferð upp að sjúkrahúsinu. Ég
hlakka til að sjá tilraimimar
þínar“, sagði Per.
Hann snaraöist út úr skrif-
stofunni.
— Um kvöldiö lágu þau
hjónin vakandi í rúmi sínu
og töluðust við.
Þá sagði Roar: „Per er orð-
inn harðlyndur og óbilgjam.
Þaö endar með því, að hann
verður kommúnisti“.
„Ég var einmitt að hugsa
um Per. Hann er ekkert nema
vilji. Hann kemst áfram,enda
er hann þegar fullorðinn mað
ur, miklu fulloröinslegri og
þroskaöri en Thore. Ég var
einmitt aö hugsa um þetta
núna“.
Róari fannst blóöið fara að
renna- hraðar í æðum sér.
„Það er satt. Og þaö er lífsbar
áttan, sem hefur þroskaö
hann, hert hann. Hann er
maöur og veit hvað hann vill.
Lofaðu mér að fáðma þig.
Elí“.
-----Þáð leið á jólaleyfiö.
Hver hátíðardagurinn tók viö
af öörum. Feögamir skildu
aldrei. Því meir sem þeir töl-
uöu um læknisfræöi, því
meira höföu þeir að tala um.
Sonurinn vildi verða skurð-
læknir, faðir hans hvatti
hann til þess og áleit, að
hann væri vel til þess fallinn.
Þá kæmi harkan honum að
liði. Per sökkti sér niður í
vinnubrögð föður síns aö svo
miklu leyti, sem hann skildi
þau. Hann las og las. Loks
leit hann upp úr handritinu
og sagöi: „Það er hraustlega
gert af þér, pabbi, að ráðast
í þetta hér í þessum afkima“.
Annik lagði undir sig allt
húsið. Hún íeit niður í komm-
óöuskúffurnar, tyllti sér upp
á stóla til áö skoöa myndirn-
ar á veggjunum, bað Elí að
lofa sér að skoða kjólan&
hennar og fékk að fara í Par-
ísarkjólinn hennar. Hún fór
út í bæ með Ingrid og Sverre
og kom heim aftur með vini,
og vinkonur. Það var dansað
eftir grammofón, tínt góðgæti
af jólatrénu og brotnar hnet--
ur.
í fyrstu var Annik vön áð
kalla til Elíar:
„Elí, viltu færa okkur eitt-
hvaö gott“.
Þetta geröi Elí tvisvar. En í
þriðja skiptið sagöi hún bros-
andi:
„En ef þú hugsaöir sjálf
um gestina þína, Annik“.
„Það segiröu alveg satt“,
svaraði Annilc og lét sér
hvergi bregða. Hún fór sam-
stundis fram í eldhús með
Sverre á eftir sér og sótti kök
Tor.
Elí varð dálítið undrandi
og vandræðaleg, þegar hún
uopgötvaði, að Annik skoðaði
hana sem hentuga þjónustu-