Þjóðviljinn - 11.12.1943, Blaðsíða 2

Þjóðviljinn - 11.12.1943, Blaðsíða 2
2 ÞJÓÐVILJINN Athugasemd til Útvarpstíð- inda. Vill „Bæjarpósturinn“ birta eft irfarandi athugasemd: I jólablaði Útvarpstíðinda, sem er all fjölbreytt, eru m. a. birtar hugleiðingar um dagskrárefmð eftir ónafngreindan höfund, at- hugasemdalaust af ritstjóminni, og verður því að ætla, samkvæmt gildandi venjum, að hún sé höf- undinum samþykk, m. a. um fremur naglaleg ummæli um tvo vinsæla útvarpsfyrirlesara, þá Jón Magnússon fil. cand. og Axel Thorsteinsson rithöfund, en vitan lega verður að narta í þá, til þess að koma því að, að þáttur- inn Minnisverð tíðindi hafi aldrei náð sinni ‘fyrri reisn síðan Sig- urður Einarsson hætti að flytja hann (hér er ekki tekið ólíkt til orða og líkt væri S. E. sjálfum). Þeir Jón og Axel eru taldir ekki reglulega áheyrilegir (þó þeir séu ekki leiðinlegir“. Ekki væri skaði, segir bréfritarinn, þótt fleirum væri hleypt að hljóðnem- anum til þess að flytja þessa þætti, og gerir blaðið enga at- hugasemd við þau ummæli, en eitt sinn flutti S. E. þessa þætti einn, og kunni hann því vel og vinir hans, en það er ekki víst, að menn almennt hafi kunnað þvi eins vel, því að þótt S. E. sé áheyrilegur fyrirlesari, mátti margt með rökum að erindurn hans finna, og munu minnisstæð ummæli hans varðandi þátttöku Rússa í styrjöldinni og þótti þar gæta lítillar sanngimi og skiln- ings, og mætti margt fleira nefna. Umskipti til bóta. Það mun sönnu nær, að í tíð þeirra Jóns og Axels hefur er- indaflokkurinn Minnisverð tíðindi (sem nú hefur fengið annað nafn) náð mjög mikilli hylli og þessi erindi hafa aldrei verið vin- sælli en nú, hvað sem þeir segja sem eru að gylla S. E. Voru það mikil umskipti tll bóta, eftir að Axel fór að flytja erindi í þessum flokki, að jafnan var talað með fullri sanngirni um Rússa. Þetta hneykslaði marga í byrjun. Þá, sem trúað höfðu öllum rógi um Rússa, en viðhorf manna hefur breytzt, menn eru farnir að skilja rúss- nesku þjóðina betur, baráttu hennar og hvaða þýðingu það hefur sem hún hefur gert í verk- smiðjum og á vígvöllum. J. M. hefur líka jafnan rætt um málin í sama anda og án þess að halla á neinn. Hef ég heyrt menn úr öllum flokkum viðurkenna það, sem hér er hald- ið fram. Sannlcikurinn er sá, að þessir tveir utvarpsfyrirlesarar eiga miklum vinsældum að fagna um land allt. Báðir eru allgóðir ræðumenn. J. M. talar skýrt en dálítið þreytulega á stundum. Ax- el . mætti tala hærra, en fái” þeirra sem í útvarp tala. hafa eins viðfeldna útvarpsrödd og hann. . Það mættu fleiri flytia þætt ina „Minnisverð tíðindi“. Enginn mund’i hafa á móti því, að fleiri en þeir tveir flyttu þessa þætti, og það hefur einmitt verið gerð breyting í því efni nýlega, því að Björn Franzson tekur nú þátt í þessum erindaflutningi all- títt og er það vel, því að B. F. er vel til þessa fallinn. Ekki datt ritstjórn Otvarps- tíðinda í hug að benda á, að út- varpið væri búið að fjölga fyrir- lesurum í þessum þáttum. Það var aukaatriði, hitt aðalatriði, að hlaða undir kempuna S. E. Svona eiga ekki ritstjórar blaða að rækja starf sitt. Þeir eiga að birta athugasemdir við það, sem ekki er rétt að komi athuga- semdalaust. — En kannske eru þeir bréfritaranum hjartanlega sammála ? Frjálslyndur. Ófremdarástandið í skóla- málum sveitanna. í fréttum frá Alþingi, ekki alls fyrir löngu, var m. a. skýrt frá því að tillaga um all-verulega hækkun styrks til skólabygg- inga í sveitum, var kolfelld af í- haldsflokkunum þremur. Varla verður þó um það deilt, að í þessu efni ríkir hið mesta ófremdarástand. í stað vistlegra héimavistarskóla, eru enn mjög víða farskólar, sem hvorki eru boðlegir bömum né kennurum. Þar eru börnin látin hópast sam- an í baðstofum (með heimafólki), geymsluhúsum eða þröngum, dimmum og köldum stofum. Þanniff er aðbúnaður skóla bamanna í „dreifbýlinu“. Til áréttingar því, að hér er ekkert of mælt skulu nefnd þrjú dæmi aðeins, um það, hvað skóla- nefndir og valdhafar láta við- gangast þegar börnin í dreifby!- inu eiga í hlut. Fyrir nokkrum árum gekk sá, er þessar línur ritar, í bamaskóla í sveit, 5 km. leið. Þegar frost vom mikil urð- um við að byrja á því að þíða blek okkar sem var botnfrosið í byttunum. Oft var reiknað (á spjöld) mtð vetlinga á höndum og ekki farið úr • yfirhöfnum allan daginn. Kennt var í framhýsi einu, gömlum og innsviðnum hjalli. Var þar hálf dimmt er degi hall- aði. Skólaáhöld þekktust varla, aðeins 5 landabréf, löngu úrellt. Nokkrum ámm síðar var böm- • um í sömu sveit boðið upp á kennslu á geymslulofti einu, inn- an um mjölvöm og ýmiskonar skran eins og gerist í slíkum vist- arverum. Þarf ekki að gera því skóna hve vistlegt hefur verið þar. Loks skal geta þess, að 3— 4 ár var 8—12 börnum kennt í óinnréttuðu smáherbergi, er hér- aðslæknir bannaði að nota til skólahalds. Fleira er til í pokahorninu ef á þarf að halda, og má vera að þessum ófagra þætti fræðslumál- anna verði gerð betri skil áður en lýkur. Menningarfrömuðirnir miklu. Verst er, að þessu líkt er um- horfs enn í dag - allvíða, sökum tregðu og sofandaháttar forráða- ! manna í sveitum og á Alþingi. ; Hvenær myndi vera færi á, ; DAGSBRUN blað Dagsbrúnarmanna stækkarum áramótin Dagsbrún, blað Dagsbrúnar maima, er nýkomið út. Þetta mun vera síða>ta blaðið á þessu ári, en eftir ný- árið kemur blaðið stækkað. en verð þess helzt óbreytt. ASalgreinin í þessu blaöi nefnist Atvinnuleysiö er viö bæjardymar. Þá er grein um nauðsyn þess að hafa trún- aðarmenn á hverjum vinnu- stáð. Dagsbrúnarannáll heitir fastur greinaflokkur í blað- inu og er þar rætt um innan- félagsmál Dagsbrúnarmanna. Birtar eru 1 blaðinu nokkrar samþykktir síðasta félags- fundar Þá er smágrein um undirbúning orlofsferða. Enn- fremui skrá yfir kaupgja’d ýmissa ai únnustétta í Reykja. vík, vinnureikningur o. fl. Vinsældir ,Dagsbrúnar‘ fara vaxandi jafnt og þétt. Fastii áskriiondur eru nú 550 cg á- lika mikið selst af blaðinu i jausasöTu. að gera verulegt átak til útbóta fjármagnsins vegna, ef ekki nú ? En þingið lætur sér sæma að við- halda ósómanum. Einkennilegt er að sjá þing- mann Rangæinga í þeirri lest, menningarfrömuðina miklu, sen öllum vilja. gefa Njálu. Margur myndt mæla, að fyrir bókagjafir slíkar skuli engar þakkir gjalda, því að þær eru ó- þarfar, en á hitt skyldi leggja inikla áherzlu, þegar farið er að kenna óþroskuðum bömum að meta og virða gullaldarrit vor, þá sé ekki svo að þeim búið, að þau býði tjón á líkamá og sál. Þá staðreynd ættu þingmenu að hafa í huga, þegar þeir neita um fulltingi sitt til að koma við- unandi skipan á þessi mál. H. G. Klofnmgrurmn í sjálfstæð- ismálinu. Bjólfur hefur sent Bæjarpóst- inum þessar hugleiðingar sínar urn sjálfstæðismálið og afstöðu sína til þess. Gef ég svo Bjóiíi orðið: Góði Bæjarpóstur! Ekki skil ég klofninginn í sjáif stæðismálinu. Mér finnst það brýnasta skylda okkar, sem þjóð ar, að ganga endanlega frá því við fyrsta tækifæri. Og Danir verða ekkert reiðir þótt við ger- um þetta, en þeir eru visir til að hæðast að okkur ef við látum það ógert. Það væri aurnt ef við þyrðum ekki að hirða þessi perlu okkar, frelsið, sem búin er að liggja öidum saman í sorpinu. Það er meir en furðulegt að til skuli vera meðal Islendinga tvær skoðanir á þessu. Eg hef fundið til með Dönum og Norðmönnum eins mikið og mér er unnt að finna til. En það kemur ekki þessu máli við. Við verðum að hirða okkar eigið fjöregg, hvem- ig sem ástatt er í- heiminum. Eg cr viss um að Alþýðuflokkurlnn hefur ekki starfað í umboði kjós- endanna, þegar hann skarst úr leik í þinginu, og það mun koma á daginn. Ekki skil ég heldur „hneyksl- ið‘! með Tjarnarbíó. Eg las í ein- hverju blaðinu frásögn á þá leið Laugardagur 11. desember 1943 Sameinaðír munu launþegar sfanda gegn htnni síðusfu árás Alþýðusambandið, fjölmennustu launþegasamtök lanxís ins, hefur þegar svarað síðustu árás stríðsgróðamannanna á hendur vinnandi stéttimum, sem gerð var með frum- varpi ríkisstjómarinnar mn tekjuöflun vegna dýrtíðarinn- ar. Með mótmælum sinum hefm- Alþýðusambandið þegar fylkt launþegum landsins til baráttu gegn þessari árás á kjör þeirra. Engum getur nú lengur dulizt þjóðstjórnarinnræti þeirrar stjómar er nú situr, eftir síðustu árás hennar á kjör latmþeganna í landinu. Þetta síðasta tiltæki henn- ar sýnir að þessi svokalláða utanflokkastjórn er fyrst og fremst stjórn til vemdar hags munum stríðsgróðamami- anna og auðvaldsins í land- inu, sem tekið hefur upp vinnubrögð þjóðstjórnarinnar sálugu, óvinsælustu stjórnar, sem setið hefur í þessu landi. Samkvæmt fnunvarpi ríkis- stjómarinnar eigum við laun þegar áð greiöa aukna tolla til þess að hægt sé að lækka vísitöluna. Vísitalan þarf aö lækka til þess áö hægt sé að lækka kaupiö okkar. M. ö. o. við eigum aö leggja , fram fé til þess aö lækka laun okkar og rýra kjör okkar. Auömjúkari þjónustu við atvinnurekendur og meiri fjandsemi gagnvart vinnandi stéttunum gat ríkisstjórnin ekki sýnt. Margir hafa haldið að spor þjóðstjórnarinnar og þau endalok er hún hlaut. myndu hræða, en ríkisstjómin virðist ekkert af þeirri reynslu hafa lært. Sameinaöir stóðum viö verkamenn gegn kúgunar- og hungurárásum þjóöstjómar- innar og bárum sigur af hólmi. Sameinaðir munum viö enn snúast til varnar gegn þessari síöustu árás. Verkamaðui*. „Syrpa“ nefnist dægradvöl, sem H. A. Tulinius & Co. hefur gefið út. Eru það ýmis spil, bæði gamalkunn og ný. Þar er refskák, „mylla“, ludo, slönguspil, „Derby“-spil og kappreiða spil með hindrunum. — ÖUum þess- um leikjum er haganlega fyrir kom- ið í einum kassa og mun margur hafa ánægju af því að stytta sér stundir við dægradvöl þessa. að húsið liefði verið til reiðu eí ræðumaðurinn hefði viljað beia ábyrgð á því sem sagt yrði, og það get ég ekki skilið sem neituu. Bjólfur. Að gefnu tilefni Bæjarpósturinn vill taka það íram að gefnu tilefni, að hann hefur það fyrir fasta reglu að birta ekki grein ar, sem honum eru sendar r.afn- lausar, og gildir það sama, þó að greinarnar eigi að birtast undir dul nefni. Rétt nafn og heimilisfar.g sendarida verður ávallt að fylgja. Vinur Háskólans Frumvarp um breytingu á happdrættislögnnum vai- lil 2. umræðu í efri deild Alþing- is í fyrradag. Fi'umvarpið fel- ur í sér leyíl Háskólans til aft reka happdrættið og megi framlengjast til 1. janúar „Vinur Háskólans“ Fjárhu;' snefnd deildarinnar haíði iagt meö því, aö fru-u varplö yrði samþykkt eins o,;; þaö var korúð frá neðri deúd En þá reis upp vinur Háskól- ans, Jónas j'j á Hriflu, og hey, hverja r. singaræðuna af ann- ari gegn frumvarpinu. Taldi hann það brot (!) á happ drættislögunum ef nú væri farið að breyta þeim — og yrðu þá víst nokkur vand- kvæði á yfirleitt að breyta eldri lögum, sem þó er ekki ákaflega óalgengt. Jónas vildi láta vísa málinn frá með svohljóðandi dag- skrártillögu: „Þar sem háskólabygging- unni er nú lokið, en mikii þörf að nota gróðánn af ríkis- happdrætti til að koma upp nauðsynlegum byggingum handa stjómarráðinu, Alþingi, Hæstarétti og Menntaskólan- um, samkvæmt lögum nr. 44 áriö 1933, tekur deildin fyrir næsta mál á dagskrá“. Jónas heimtaöi nafnakaU um dagskrártillöguna, en svo fóru leikar, að hann fékk eng- an, nema sjálfan sig, til að greiöa henni atkvæöi, en all- ir aðrir viöstaddir deildai’- menn, 13 aö tölu, greiddu at- kvagði gegn henni. Var frumvarpinu síðan vísaö til 3. umræðu.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.