Þjóðviljinn - 24.02.1944, Síða 1

9. árgangnr
Fírruntudagur ,24. febr. 1944
44, tölnblaö.

Krisijá i Emarsson verk'.tj.
rekinn frá starfi sfnu við
sfldarbræðsluna í Húsavfk
Verklýðsfél. á staðnum mótmæla
Eftirfarandi sírnskejrti hefur
blaöinu borist frá íréttarit-
ara sínum í Húsavík.
„Fundur verklýðsfélaganna
í Húsavík haldinn 21. þ. m.
mótmælir uppsögn Kxistjáns
Einarssonar verkstjóra við síld
arbræösluna í Húsavík.
Þar sem téöur verkstjóri
hefur komiö prýöilega fram,
bæöi viö sjómenn og land-
verkamenn þá, sem hann
hefur haft yfir að segja, og
þar sem þeim eru ekki kunn-
ar neinar orsakir til brott-
Framh. á 8. síðu.

Sfrúbíkrasnc tekín í gæt
Kaup símalaping-
armanna hækkar
úr 2.20 í 2.75 kr.
Símala goingarmenn lögðn
niður vinnu í gær, vegna þess
að ekki hafði náðst samkomu-
lag um kaup þeirra.
Var samið um sexleytið í
gær og fengu símalagnmgar-
menn grannkaupshækkun úr
kr. Z,20 npp í kr. 2,75.
Efl'ng shípasfóls;ns
M DElftlr Mfr sfurhlF iúa
idelas lái lll haoBt I lishlshipun?
Eins og knnnugt er var samþykkt á Alþingi s. L desember-
mánuð að heimila ríkisstjóminni að yerja 5 milljónum króna
úr framkvæmdasjóði ríkisins til eflingar fiskiskipastóls hmdsmanna
Tillaga þessi var samþykktsem afleiðing af harðri baráttu
SósíaKstaflokksins fyrir fjárframlögum ríkisins í þessu skyni.
Rauði herinn hefnr nú brotizt inn í úthverfi járnbrautabæj-
arins Dno (nefndur Dnasktsjindno á sumum kortum). Er hann
afar mikilvæg samgöngumiðstöð, því að við vesturjaðar hans sker-
ast járnbrautirnar milli Staraja-Rússa og Pskoffs og á milli Len-
íngrads og Vitebsk. Ern Rússar þí um það bil hálfnaðir til Pskoffs
frá Staraja-Rússa, en auk þess em þeir hálfnaðir til Pskoffs
frá Lúga, því að þeir tóku í gær járabrautarbæinn Strúbikrasní á
miðri leið þangað.
------- -----------------T...Ér
stjórnartilkyTmingunni. Fimm
voru járnbrautabæir.
Fjöldi bæja og þorpa var tekinn
fyrir norðan og vestan Kirvoj-Rog.
Rússar gerðu loftárás í gær á
finnska hafnarbæinn Ábo (Turku).
Segja þeir mikla elda hafa komið
upp í hafnarhverfunum. Rússar
neita algjörlega þeim möguleika,
að rússneskar flugvélar hafi gert
loftárás þá, sem úthverfi Stokk-
hólms urðu fyrir í fyrradag. Segja
þeir engar rússneskar flugvélar
hafa farið yfir Eystrasalt.
í..-_
Á milli Lúgu og Pskoffs tók
rauði herinn samtals yfir 20 bæi
og þorp.
Á milli Staraja-Rússa og Dnos
tóku Rússar yfir 150 byggðra bóla
í gær. Voru 15 þeirra nefndir í her-
Fulltrúar sósíalista í fjárveit-
inganefnd klufu nefndina við fjár-
lagaafgreiðsluna, fyrst og fremst
af því að meiri hluti nefndarinnar
vildi ekki taka upp fjárveitingu
til fiskiskipakaupa. Sósíalistar
fluttu síðan tillögu um að verja
10 milljónum í þessu augnamiði,
en allir gömlu þjóðstjórnarflokk-
arnir hjálpuðust til að drepa hana.
En að lokum fékkst þó sam-
þykkt að veita 5 milljónir í sama
skyni úr framkvæmdasjóði.
Milliþinganefnd í sjávarútvegs-
málum hefur áð undanförnu haft
með höndum samningu frumvarps
um reglur fyrir notkun þessa fjár.
Nefndin klofnaði um afgreiðslu
málsins, en nú liggur fyrir á Al-
þingi frumvarp ineiri hluta milli-
þinganefndar, sem ríkisstjórnin
flytur.
Lúðvík Jósepsson, sem ej- full-
trúi Sósíalistaflokksins í milli-
þinganefnd, og Halldór Jónsson,
starfsmaður Farmannasambands-
ins, mynduðu minni hluta í nefnd-
inni.
í meiri hlutanum voru: Eysteinn
Jónsson, Finnur Jónsson og Sig-
urður Kristjánsson.
Lúðvík hefur nú lagt fram á Al-
þingi breytingartillögur við frum-
varp meiri hlutans og lætur fylgja
tillögum sínum greinargerð, sem
hann og Halldór létu fylgja frum-
varpi því er þeir sendu ráðherra.
Greinargerð þeirra Halldórs og
Lúðvíks er svohljóðandi:
Við höfum ekki getað orðið sam-
mála meiri hluta nefndarinnar um
afgreiðslu þessa máls og skilum
því sérstöku áliti og tillögum.
Við erum í höfuðatriðum and-
vígir fríumv. meiri hl. n. eins og
það liggur fyrir. í fyrsta lagi vegna
þess, að eins og frv. er, mundi það
leiða til þess, ef eitthvað yrði um
framkvæmdir, að þær 5 millj.
króna, er Alþingi hefur samþ. að
verja úr framkvæmdasjóði til skipa
kaupa, mundu allar eða því sem
næst lenda scm styrkir eða gjafir
til þeirra, sem skipin eignuðust.
Við teljum með öllu óverjandi að
fara styrkjaleiðina og sízt ástæðú
til að veita mönnum beina styrki,
sem ef tii vill eru alls ekki þurf-
andi neins styrks og mundu án
allra styrkja ráðast í skipakaup.
Ef svo fer, sem mjög hefur verið
rætt um, að hægt verður að fá
fiskiskip smíðuð í Svíþjóð, jafnvel
fyrir 3—4 þús. kr. smál., þá virð-
ist okkur engin ástæða vera til þess
að veita beina fjárstyrki til kaupa
á slíkum skipum og að minnsta
kosti ekki fyrr en sýnt þykir, að
ómögulegt sé að fá menn til kaup-
anna með öðrum ráðum.
Ef hægt reyndist að fá góð fiski-
skip í Svíþjóð með eðlilegum kaup
skilyrðum fyrir ca. 3 þús. kr. smál.,
þá álítum við, að fleiri kaupum-
sóknir muni berast en hægt verður
að fullnægja, og skjóti þá skökku
við að verðlauna þá, sem skipin
Framh. á 8 síöu.
AFMÆLI RAUÐA HERSINS.
Samkvæmt fyrirmælum Stalíns
var 20 fallbyssuskotum skotið í
Moskvu í gær og í bæjum þeim,
sern rauði herinn hefur frelsað úr
höndum Þjóðverja, í virðingar-
skyni við rauða herinn á afmælis-
deginum. Moskva var öll skreytt
rauðum fánum.
í gærkvöldi hélt Molotoff boð
fyrir erlenda stjórnmálaerindreka.
í afmælisávarpi sínu í fyrradag
hafði Stalín getið þess, að þýzkir
erindrekar í hlutlausum löndum
væru stöðugt að þreifa fyrir sér um
sérfrið við Sovétríkin. Væru þær
tilraunir dauðadæmdar fyrirfram.
Ekkert gæti haggað samheldni
Bandamanna.
Fjölsótt hátíðahöld voru um allt
Bretland í tilefni af afmæli rauða
hersins. í London var mikil sam-
korna í Alberthall. Talaði þar
Morrison ráðherra. Taldi hann
Stalín eitt af mikilmennum sög-
unnar. Væri hann framsýnn hug-
sjónamaður, en stæði þó báðum
fótum fast á jörðinni. Sjálfstæði
Evrópu hefði aldrei verið hætta
búin af Bretlands hálfu eða Rúss-
lands.
FINNLAND.
Paasikivi og finnski birgðaráð-
herrann eru nú báðir komnir aft-
ur hcim til Helsingfors frá Stokk-
hólmi.'Munu þeir báðir ræða við
finnsku stjórnina um árangurinn
af friðaruruleitunum sínum við
Rússa.
□mHMBOimiiiiniHiiin-t*
Vináttysamningur Rússa og Tékka
1
|Mikail J. Kalinín, forseti œðsta ráðs Sovétríkjanna og dr. Edu-1
|ard Benes, forseti Tékkóslóvakiu, takast í hendur eftir undir-1
! ritun tuttugu-ára-samnings milli Sovétríkjanna og Tékkóslóv-=
Makíu um vinnu, gagnkvœma aðstoð og samvinnu eftir stríð. —i
1 Stalín og Vorosjiloff horfa á.
*«MnwuBnmfflnuMiHummiwiiuiiiwiiiuiuiiMiiiiiiiuHiiiiiimiuuiiiinmiuiiiiijiiiiiiuiiminiiiiniiinitiiitoiiiiiJiuiiaitiiiinmic«>
insfiis mmmi psm
i örssoisujuoi sjsoooa
Sjómannadeild Verklýðsfélags Akraness hefur sent Alþingi
eftirfarandi áskoran í sambandi við öryggismál sjómanna, sem
samþykkt var á fundi deildarinnar 16. þ. m. Fer áskorunin og
greinargerð sú, er henni fylgir hér á eftir.
„í tilefni af hinum tíðu sjó-
slysum við strendur landsins í
seinni tíð viljum við leyfa oss
að senda hinu háa Alþingi eft-
irfarandi áskorun, sem sam-
þykkt var á aðalfundi deildar-
innar 16. febrúar 1944:
„Sjómannadeild Verklýðsfé-
lags Akraness skorar eindregið
á hið háa Alþingi að sam-
þykkja hið bráðasta tillögur um
öryggismál sjómanna, sem Al-
þýðusamband íslands hefur
lagt fyrir yfirstandandi þing“.
GREIN ARGERÐ
Oss er að vísu kumiugt um,
að á undangengnum árum hafa
verið lögfest margvísleg á-
kvæði og reglugerðir um ör-
yggi á sjó, er orðið gátu til
stórbóta. En raunalegar stað-
reyndir sanna nú, að þeim laga
staf hefur ekki verið framfylgt
sem skyldi og ætlazt var til af
löggjafanum. Allir menn munu
nú vonandi hafa áttað sig á,
að eigi aðeins sé nauðsynlegt
að framfylgja þeim reglugerð-
um og ákvæðum í öryggismál-
unum, sem þegar eru fyrir
hendi, heldur sé og brýn þörf
nýrra ráða og raunhæfra á því
sviði, einmitt nú, og þá sérstak
lega í sambandi við umtalaða
ofhle.ðslu fiski- og flutninga-
skipa.
Vér teljum að vísu, að hér sé
um að kenna skorti á ákvæðum
í öryggislöggjöfinni, en þó öllu
framar skorti á eftirliti með
framkvæmd hennar.
Það er einnig einróma álit
vort, að sérhverjar úrbætur til
frambúðar í þessum efnum, sem
og gildandi löggjöf, verði því
aðeins örugglega framfylgt, að
þeir aðilar þjóðfélagsins, sem
mest eiga á hættu, þ. e. sjó-
mennirnir sjálfir, leggi virka
hönd á setningu og framkvæmd.
þeirra“.