Þjóðviljinn - 24.02.1944, Blaðsíða 7

7
Fimmtudagur, 24. febrúar 1944.
ÞJÓÐVILJINN
Óli hló, svo hann ætlaði að springa.
,Þú skilur það, að úr því að þú átt mýsnar verðurðu
að eignast rósavettlinga líka. Og þér er bezt að láta mig
hafa kúna í staðinn“, sagði bláklæddi maðurinn.
Strákur féllst á það, að hann yrði að eignast vettl-
inga, og svo skiptu þeir.
„Vertu nú sæll“, sagði maðurin'n. ,,Og það skaltu
vita, að þessir hlutir sem þú átt nú eru af því tagi, að
þú kemst áfram hvar sem er í heiminum.“
Svo fór hver sína leið. En ekki var laust við að pilt-
urinn hugsaði heim til mömmu sinnar — hvað hún
mundi segja.
Gamla konan stóð úti á hlaði þegar hann kom og var
fegin að sjá hann. „Guði sé lof að þú ert kominn. Lof-
aðu mér nú að sjá hvað þú kemur með mikla peninga“ j
„Eg kem ekki með neina peninga. Eg kem með það,-
sem betra er. Þú gleymir matnum þegar þú sérð það“.
Hann setti nú bæði mýsnar og rósavettlingana á
gólfið og sagði:
„Syngið þið mýs og dansið þið vettlingarý.
Þá varð svo mikil háreysti, glaumur og gleði, að
gamla konan bæði hló og grét. En seinast hrópaði hún:
„Farðu burt frá augunum á mér, með allt þitt skran
og komdu aldrei aftur“.
Sonurinn hafði engin ráð önnur en labba af stað.
Þegar hann kom út í skóginn, mætti hann þeim blá-
klædda. „Þakka þér fyrir síðast“, .sagði hann.
„Það er von að þú segir það“, svaraði Óli. „Þú komst
mér til að láta þig hafa bæði hestinn og kúna. Svo rak
mamma mig að heiman og nú verðum við bæði hungur-
morða, hvort í sínu lagi“.
ÞETTA
Kennsiukonan: Sjö drengir
eru á baöströndinni. Tveimur
haföi veriö' bannaö aö- baöa
sig, þegar þeir fóru aö heim-
an. Hvaö fara þá margir út i
vatniö, fyrst tveir máttu þaö
ekki?
Jói litli: Eg skal ábyrgjast
að beir hafa allir farið út 1
samt.
★
Hann: Þér eruð fyrsta stúlk
an, sem ég hef séö sitja heima
og lesa í bók á iaugardags-
kvöldi.
Hún: En þér eruö ekki sá
fyrsti, sem hefur reynt aö
segja þetta viö mig.
Gesturinn: Er það nauðsyn-
legt aö flugurnar syndi ofan
á mjólkurglasinu mínu?
Þjónninn: Já, annars
mundu þær drukkna.
Ljósmóöirin: Heyröu Gunna
litla. Nú- hefur guð sent eng-
il til mömmu þinnar með lít-
inn bróður. Viltu sjá hann?
Gunna: Eg vil fyrst sjá eng-
ilinn.
A: Þaö var falleg líkræöa,
sem pfesturinn hélt yfir afa
mínum. Hann sagöi, aö jarö-
neskar leifar hins látna yröu
að dufti, en nafn hans mundi
aldrei gleymast.
B: Nei, nafniö gleymist ekki
fyrst hann var svo heppinn
aö heita Jón.
★
Maöurinn (kemur heim
byrstur í bragöi): Nú veit ég
allt.
Konan: O, sei, sei. Hvaöa
ár dó móöir Karls mikla?
★
Ræöuskörungur: Hvaö er
menningin? Hvaö er menning
in? Hvaö — “
Áheyrandi: Eg veit þaö! Eg
þekki trúboöa, sem dvaldi hjá
mannætum í mörg ár.
Ræðuskörungurinn: Og
fékk hann þá til aö hætta
mannátinu ?
Áheyrandinn: Nei. En hann
kenndi þeirn aö boröa meö
hnífapörum.
LECIC FISCHER:
■
þaö. Nú fer ég út og skoða
veðriö“.
„Þú rnátt ekki fara. Rudolf
þú mátt ekki fara frá mér“.
„Vertu róleg, væna mín,
vertu róleg“.
Hún tók báöum höndum
um handlegg hans. Þau leidd-
ust niöur í kjallarann aftur
og út í dyrnar. Þaö var þurr-
viðri í svipinn, en ný skúr
gat duniö yfir hvenær sem
var. Henny hneppti aö sér
kápunni og braut upp krag-
ann. Þaö varö aö fara sem
fara vildi um skóna. Rudolf
gleymdi meira aö segja aö
bera hana yfir torfærurnar út
á götuna.
Allt í $inu fór hann að
hlæja. „Viö erum sannarlega
húsvillt, svo um munai',
Henny. Þetta er aö gera ást-
ina útlæga. Þaö eru til ónot-
uö herbergi í þúsunda tali í
þessari borg. En ekkert handa
okkur!“
„Rudolf, leiddu mig. Eg þarf
aö segja þér dálítiö. Nú hefur
komið fyrir mikiö óhapp“.
„Þaó getur ekki veriö verra
en óhöppin, sem elta okkur í
kvöld“. Hann var enn aö
hlæja, en stillti sig og beiö.
„Pabbi er oröinn atvinnu-
laus“.
„Er þaó?“
Rudolf hætti aö hlæja og
hlustaöi með athygli á frá-
sögn hennar. Hann spurói og
hún svaraöi. Þau ræddu mál-
iö fram og aftur frá öllum
hliöum.
Þau voru oröin svöng og
keyptu epli í sjálfsala. Svo
héldu þau leiðar sinnar. Gam
all næturflækingur horfði á
eftir þsim og glotti.
Henny var alveg búin aö
gleyma skónum sínum —
hvaö bleytan fór illa meö þá.
Hún gekk og gekk og óskaöi
þess að nóttin tæki aldreí
enda, þrátt fyrir allar áhyggj-
ur. Rudolf leiddi hana og hélt
um hönd hennar. Og hún var
glöö.
Hún vissi þaö vel, aö gleö-
in er alltaf skammvinn. Þess
vegna var ekki um annaö að
gera en njóta hennar sem
bezt á líðandi stund.
Þaö leiö aö morgni.
Þau gengu og gengu. „Viö
erum dugleg aö ganga“, sagöi
Rudolf og íaut nær henni um
leiö.
Og þau. héldu áfram.
Fimmti kafli
LÖNG NÖTT
Svea fór inn í dagstofuna
og settist þar eftir aö Henrik
var farinn. Allt í einu kallaöi
pabbi hennar til hennar. Hún
þóttist vita aö hann hefði
heyrt alit og vildi fá nánari
skýringu.
Hún gekk til hans og sett-
ist á rúmstokkinn hjá honum.
Hann haföi ekki kveikt-á nátt
lampanum á boröinu, en
skímu lagöi innan úr stof-
unni.
„Var þaö Henrik sem fór?“
Hann talaði lágt og hik-
andi.. Svea játaöi spurning-
unni.
„En — hvers vegna fór
hann?“
„Rödd hans titraöi og hann
endurtók: „Hvers vegna fór
hann, Svea?“
„Heyröirðu ekki allt, sem
við sögöum?"
„Nei, ekki allt. Þiö voruö
svo fijótmælt. Hann lofaði
mér því aö fara ekki. En nú
ráfar hann úti alla nóttina".
„Eg ætlaöi bara aö vekja
hann af dvalanum. Henrik er
ööruyísi núna en meöan hann
hafói vinnu. Þá var hann á-
hugasamur og skrafhreyíinn.
Nú er hann eins og annar
maöur. Hann heyrir ekki einu
sinni, þó aö talað sé viö
hann“.
Svea var að afsaka sig. Átti
nú aö kenna henni einni um
allt saman?
Pabbi hennar var aö stríöa
viö aö i'ísa upp við olnboga.
Loksins tókst þaö.
„Þaö þýðir ekki annaö en
reyna að taka öllu eins og þaö
er, — öllu þessu öfugstreymi
tilverunnar, sem gamlir menn
eiga bágt með aö átta sig á.
En þiö sem eruö ung, ættuö
að reyna aö — “.
Svea hætti aö hlusta. Haföi
hún ekki reynt. En þaö var
henni ofraun aö sjá Henrik
svona dag eftir d~g, eins og
hann væri trédrumbur. Hún
haföí- grátið út af því. En
hvaö þýddi aö gráta?
Hún vissi aö þaö var erfitt
aö fá atvinnu. Þúsundir
manna voru atvinnulausir og
höföu enga von um aö fá
handarvik aö gera. En hún
vildi ekki, aö Henrik missti
álla von. Hann varö aö halda
áfram lífsbaráttunnl, reyna
þaö, sem var ómögulegt. Og
hún vildi að hann væri sjálf-
ur maöur til aö leggja út í
þessa baráttu viö ofurefliö.
„Svea“. Lundbom lagöi lóf-
ann á hönd dóttur sinnar of-
an á sænginni. „Er það ekki
svo aö þér þyki vænt um Hen-
rik? Þú getur vel sagt mér
eins og er, úr því svona stend
ur á“.
„Jú, mér þykir vænt um
Henrik“.
„Segöu mér satt. Eg er þó
faöir þinn“. '
„Hvers vegna ertu aö tala
um þetta núna. Henrik er
farinn og ef til vill er þaö
bezt aö hann reyni aö komast
áfram á eigin spýtur. Þaö
þætti mér vænt um. En ef
hann er svo örvæntingarfull-
ur, að hann ----- “
„Nei, þaö gerir hann ekki.
Iiann hefur lofaö mér því.
Hvernig getur þér dottiö þetta
í hug?“
Lundbom reis alveg upp í
rúminu, og þaö var ótti í
í’ödd hans.
„Minntist hann á þaö?“,
spuröi Svea undrandi.
„Henrik er skynsamur, og
hann veit vel aö viö erum fús
til að hjálpa honum“.
„Nú ert þaö þú, pabbi, sem
leynir mig einhverju“.
Þaö varð þögn. Lundbom
hallaði ser út af á koddann aft
ui'. Svea horföi í kringum sig
í háifdimmu herberginu.
Augu hennar vöndust myrkr-
inu og hún sá hv>rn hlut
greinilega — skápinn, þvotta-
boi’öiö og gömlu þvottaskál-
ina á boröinu, hvítan rúmgafl
inn viö höfðalagiö og andlit
gamalmennis á koddanum.
Henrik rnundi aldrei gera
sjálfum sér neitt mein undir
venjulegum kringumstæðum.
En ef hann nú væri fullur
örvæntingar? — Hann var aö
eölisfari skapmikill. Einu sinni
haföi hann fleygt vatnsglasi
í gólfið í bræði sinni. — Gæti
þaö átt sér staö, aö hann
heföi beitt öllu viljaþreki sínu
til aö stilla sig undanfarnar
vikur og svo allt í einu misst
stjórn á sjálfum sér.
„Eg ætla ekki aö leyna þig
neinu, Svea. Henrik sagði í
kvöid aö þaö væri alveg eins
gott aö ganga út og hengja
sig, fyrst ekki væri eftir neinu
aö bíöa. En þetta er nú bara
oröatiltæki — þaö er bara
orðatiltæki“.
Lundbom sagöi þetta hægt
og þreytulega. Hann var líka
þreyttui' og langaöi til aö
sofa. En hann gat ómögulega
sofnaö. Hann vissi aö hann
átti andvökunóttv í vændum.
„Já, menn segja stundum
ýmislegt út í bláinn“.
Svea hughreysti sjálfa sig
og taldi sér trú um aö þaö
væri ástæðulaust aö óttast
um Henrik. Auövitaö mundi
hann koma á morgun, til aö
fá mat og húsaskjól. Og ef
þaö var svo aö hann ætlaði
aö fara alfarinn, þá hlaut
hann aö koma til aö sækja
föt sín. — Ef hann þá þurfti
á fötunum aö halda hér eftir.
Það er undarlegt, hvað þaö
er miklu auöveldara aö tala
saman í myrkri, auöveldara
að vera hreinskilinn. Hún ósk
aöi aö Henrik væri kominn,
þá heföu þau getaö talaö sam
an rólega og þykkjulaus't og
haldizt í hendur.
„Þú mátt vera viss um aö
Heni'ik kemur í fyrramáliö,
pabbi. ÞaÖ er alltaf skemmti-