Þjóðviljinn - 22.06.1944, Page 7

Fimmtudagur 22. júní 1944.
ííéÐVILJINN
7
„Hver er þar?“ spurðu kórallarnir, neðan úr sjón-
um.
„Það er ég“, svaraði gesturinn.
„Hver ert þú“, spurðu kórallarnir.
„Þekkið þið mig ekki? Ég er kókoshneta. Ég er
íræg um allan heim. Það er ég, sem klæði eyjar, svo
að þær eru taldar lönd með löndum og sýndar á landa-
bréfinu. Það hafa meira að segja verið ortir um m:
söngvar“.
„Það getur vel verið“, sögðu kóraflarnir. „En vi<
höfum ekki heyrt þín getið. Við höfum verið að byggja
þessa ey og ekki haf.t tíma til að syngja og læra vísur“.
„Já, það er hryggilegt hvað fáfræðin er mikil í
heiminum. En er nógu mikill jarðvegur á eynni ykkar,
svo að ég geti fest rætur og vaxið, þangað til ég verð
pálmi“.
„Pálmi!“ hvísluðu kórallarnir hrifnir hver að öðr-
um. Þeir báðu hnetuna að koma seinna og sögðust þá
skyldu hafa jarðveginn tilbúinn.
„Það er gott“, sagði kókoshnetan. „Eg skal velta
mér 1 sjónum eitt ár enn. Eg er svo þykk, að ég þoli
flest.“ Hún kvaddi og fór.
Kórallarnir báðu öldurnar að fleygja á land dauð-
um fiskum, kröbbum og krossfiskum. Þetta rotnaði fljótt
í sólarhitanum. Fuglar komu og dritu, og í fugladritn-
um voru kirsuberjafræ. Það fór að vaxa fallegf kirsu-
berjatré á eynni.
Einn góðan veðurdag kom holur trjábútur og hann
„— Hinn 8. júlí 1875 var
Drevar skipstjóri á barkskip-
inu „Pauline“ frá Englandi á
sjó við norðurströnd Brasilíu.
Það var um klukkan ellefu fyr-
ir miðjan dag í fögru, heiðskíru
veðri og sjólítið, þá segir skip-
stjórinn í skýrslu sinni: „Um
þetta leyti tókum við eftir ein-
hverjum svörtum blettum á
sjónum og einhverjum hvítleit-
um strók yfir svo sem 15 fet
á hæð. Eg hélt fyrst,, að það
væri klettur, sem væri þannig
litur og var ég hræddur um,
að við værum *nærri einhverri
grynningu. En allt í einu hrundi
strókurinn með braki og skell-
um og annar strókur kom upp.
Þetta gekk nokkra stund, hvað
eftir annað. Eg sá í kíki, að
þetta var ógurlegur ormur, sem
hafði tvívafið sig utan um hval.
Þeir bröltu þarna í sjónum og
ormurinn sneri hvalnum í kring
eins og kefli með því að beita
hausnum og halanum, en tveir
hvalir voru þar rétt hjá og
börðu sjóinn með bægslunum
og sporðinum. Varð af þessu
xnikil ólga í sjónum. Þetta-und-
ur varaði eitthvað 15 mínútur
og lauk svo að hvalurinn sýnd-
ist steypast beint á höfuðið og
sporðurinn upp í loftið. Síðan
ÞETT4
hvarf allt og við héldum, að
ormurinn hefði farið með hval-
inn niður að grunni.“
Drevar skipstjóri ætlaði lengd
ormsins allt að 90 álnum, þar
sem hann var tvíofinn utan um
hvalinn. Hann gapti alltaf og
hausirm var ákaflega mikill.
Fám dögum seinna, eður hinn
13. júlí, klukkan sjö um morg-
uninn, vár skipið enn nálægt
sama stað. Þá kom aftur sama
skrimslið eða annað áþekkt upp
úr sjónum. Það slengdi hausn-
um og 20 álna lengd af skrokkn
um lárétt hafsbrúninni og synti
rétt fyrir aftan skutinn. Svo seg
ir skipstjórinn:
„Meðan ég var að hugsa
um, hvað það mundi vera, sem
þessari skepnu þættí svo ný-
stárlegt, að hún elti okkur,
hvort það mundi vera hvíta
röndin á skipinu, þá var kallað:
Þarna er það aftur! Eg sá þá
skrimslið skammt frá skipinu,
hossandi sér 60 feta hátt upp
í loftið með ógurlegu augnaráði.
Við höfðum allir axir til reiðu
til að taka á móti því, ef það
kynni að ráðast á skipið. En þá
hvarf það.“
(„Sjóvíti og sjóskrímsli", eff-
ir Benedikt Gröndal).
r

PHYLLIS BENTLEY:
A R F U R
—
Verkamennirnir urðu svo undr-
andi, að Will gat ekki varist hlátri.
Hann hélt áfram göngu sinni um
verksmiðjuna, ávarpaði menn hér
og þar og bað þá alla þess sama.
Hann var ákaflega hrifinn af þessu
bragði sínu og þóttist hafa slegið
tvær flugur í .einu höggi.
Á.hyggjum hans út af fundinum
var þó ekki lokið, því að um kvöld-
ið, þegar María frétti, að Jonathan
ætlaði að fara, fór hún að gráta.
Þá sagði Wijl við son sinn, að
þarna sæi hann afleiðingar heimsku
sinnar og bar honum á brýn ónær-
gætni við móður sína.
Jonathan fölnaði við og sagði
lágt:
„Mamma, ég verð að fara. Það
er skylda mín“.
„Hvað annað!“ sagði Will.
María gekk út úr stofunni.
Will fór á eftir henni til þess að
hugga hana, en sér til mikillar
gremju komst hann að raun um að
ástæðan til géðshræringar hennar
var einhver óskiljanleg liræðsla við
York. Hún sagði að Joe hefði farið
til York og aldrei komið aftur.
Eitthvað gat komið fyrir Jonathan
í þessari ferð. Það var eins og hún
byggist ekki við að sjá hann fram-
ar.
Will sagði að þetta væri
barnaskapur og ástæðulaus
hræðsla, Joth væri fullorðinn
maður og fær um að gæta sín
sjálfur. En einmitt, þegar hann
fór að hughreysta hana varð
hann sjálfur kvíðinn og óróleg-
ur. Það voru tíu mílur frá
Marthwaite til York og hann
hafði heyrt að verkamennirnir
ætluðu að ganga alla leið. Það
var varla hugsanlegt, að Jóna-
than gæti gengið alla þessa leið,
en hinsvegar var það líkt hon-
um að reyna það. Og hvar ætl-
aði hann að gista?
Will greiddi sonum sínum
ekki annað kaup en föt og
fæði — og vasapeninga, þegar
Brigg gekkst eftir þeim. Hann
sá sér ekki annað fært en leggja
Jónathan til farareyri og var
honum það þó ekki ljúft.
Við nánari athugun taldi
hann líklegast,að Jónathanþægi
ekki af honum peninga. Hann
fékk því Maríu peningana og
sagði henni að láta sem þeir
væru frá henni — hún hefði
dregið þá saman af því, sem
hún hafði sjálf undir höndum.
María gekk inn á herbergi
sonar síns, lagði hendur um
háls honum og bað hann grát-
andi að fara ekki.
„Eg verð að fara,“ sagði Jóna-
than náfölur en ákveðinn.
„Jónathan, þú ferð ekki, ef
þér þykír eitthvað vænt um
mig“, sagði hún. En hann end-
urtók sömu orðin:
„Eg verð að fara.“
„Taktu þá að minnsta kosti
við þessu,“ sagði hún og stakk
tveimur gullpeningum í lófa
hans.
„Eg þarf enga peninga,“ sagði
Jónathan, því að hann vissi
mjög vel, hvaðan þeir voru
komnir.
„Þú verður að taka við þeim,“
hrópaði móðir hans með ákafa,
sem henni var ekki eiginlegur.
„Þú verður —“
Jónathan varð hræddur við
geðshræringu hennar og tók við
peningunum eftir augnabliks
umhugsun. Hann hugsaði með
sér að hann þyrfti ekki að eyða
þeim þó að þeir lægju í vasa
hans. Og ásetningur hans var
svo augljós, að María tók hönd-
unum fyrir andlitið og fleygði
sér grátandi niður á rúmið.
Will hafði verið nærstaddur
og heyrði hana gráta. Hann
kom æðandi inn.
„Ætlarðu að gera útaf við
móður þína?“. hrópaði hann,
laut niður að Maríu og tók hana
í faðm sér.
„Nei,“ sagði Jónathan, „en ég
verð að fara.“
„Farðu þá til Helvítis," öskr-
aði Will og ýtti Maríu varlega
út á undan sér.
Þetta var ekki friðsamt kvöld.
Sophia háorgaði og neitaði að
hátta. Seinast sló hún mömmu
sína. Þegar Will sá þetta, varð
hann eins og óður maður og
lamdi Sophiu. Þessari viðureign
var tæpast lokið, þegar Brigg
gamli hringdi klukkunni, sem
hann hafði við rúm sitt, ákaf-
lega. Sophia hafði sagt Brigg
það, sem hún vissi um ferðalag
Jónathans og gamli maðurinn
varð mjög órólegur, því að hon-
um þótti vænt um Jónathan.
Þegar komið var að Brigg
gamla, hafði hann fengið eitt af
þeim „köstum“, sem voru far-
in að gera vart við sig, en þetta
var það versta, og það leið á
löngu, áður en hann jafnaði sig.
Jónathan fann það sjálfur að
hann var orsök þess, að öllum
á heimilinu var svo þungt í
skapi. Hann gat ekki sofnað,
það sem eftir var næturinnar.
Augu hans voru þurr og svíð-
andi. Hjartað barðist í brjósti
hans og hann kallaði sjálfan sig
vesælt olnbogabarn •— en þó
ekki eins sárt leikinn og börn-
in, sem hann langaði til að
frelsa.
Hann varð að fara til York.
Það var skylda hans Það var
skylda hvers ærlegs manns.
Öllum var þungt í skapi, þeg-
ar Jónathan lagði af stað um
morguninn. Brigg gamli lá í
móki og enginn sinnti um hann.
María grét. Will gaf lokuðum
verksmiðjudyrunum illt horn-
auga. Brigg skálmaði fram og
aftur með hendurnar í vösunum
og sagði: „Eg skil ekkert í þér
Joth, að fara þegar afi er svona
veikur.“
Jónathan hafði jafnan talið
sig ættlausan og ekk-i sízt nú.
Hann taldi sér engan veginn
skylt að vera heima.
Sophia var sú eina, sem var
í góðu skapi þennan morgun.
Hún dansaði um gólfið og gaf
sér varla tíma til að vera kyrr,
meðan Jónathan kvaddi hana
með kossi.
Þegar Jónathan kom að vega -
mótunum við Marthwaite gekk
hópur manna framhjá. Einn
þeirra bar hvítan fána. Storm-
urinn kippti í hann og breiddi
úr honum. Stórir stafir voru
saumaðir í hann með grófu ull-
argarni:
„Frelsið bömin í guðs nafni!"
Jónathan leit á þessi orð og
slóst í för með verkamönnun-
um.
2.
Það var fimtmudagsmorgun.
Jónthan nálgaðist York. Hann
var rennvotur, uppgefinn og
hungraður. En augu hans leiftr-
uðu af fögnuði. Hann hafði á-
sett sér, að ganga til York og
bráðum var hann kominn alla
leið. En þetta hafði verið erfið
ferð.
Hann hafði tekið á öllu þreki
sínu til að komast í tæka tíð
Litla krossgátan
Lárétt:
1. vegin — 7. éiðfestu — 8. girðill
— 10. skordýr — 11. væta — 12.
fæddi — 14. gamla — 16. þjakar —
18. greinir — 19. skal — 20. hræra
— 22. læti — 23. mátti til — 25.
ritaði,
Lóðrétt:
2 goðinja — 3. fugl — 4. snjóa —
5 tveir eins — 6. flökraði — 8. ás
(þgf.) — 9. ey-jar — 11. tímamælir
— 13. hneigði sig — 15. megnar —
17. standa saman — 21. púka — 23.
voði — 24. tvisvar sá sami.
RÁÐNING KROSSGÁTUNNAR
1 SÍÐASTA BLAÐI
Lárétt:
1. sálmar — 7. laun — 8. ir — 10.
K.R. — 11. álf — 12. Pá — 14.
.kanna — 16. okkar — 18. an — 19.
rök — 20. gó — 22. af — 23. naga
— 25. sárnar.
Lóðrétt:
2 ál — 3. — lak — 4. murka — 5.
an — 6. arfana — 8. ilna — 9. spor-
ar — 11. án — 13. áköf — 15. argar
— 17. k.k. — 21. ógn — 23. ná —
24. AA'.