Þjóðviljinn - 28.11.1944, Side 7

► JÖÐVILJINN
7
Þriðjudagur 28. nóvember 1944.
Skípsdrengurinn á Blossa
löngun til að vera lögbrjótar, þar að auki verða þeir
ekki í vandræðum. Þeir geta tekið Hreininn. Það er
ekker't því til fyrirstöðu, að þeir komist undan á hon-
um og okkur munu þeir aldrei ná í myrkrinu.
Báðir bátarnir komu hljóðlega frá Hreininum. Rauði
Nelson hafði léð Franska Pésa annan sinn mann, svo
að báðir bátarnir voru tvímenntir. Það var naumast að-
laðandi hópur, virtist Jóa að minnsta kosti, því þeir
voru svo grimmúðlegir, að Jóa hraus hugur við. Skip-
stjórinn á Blossa girti sig skammbyssubelti og lét koma
byssu, kaðli og trissum í bátinn. Síðan bauð hann öll-
um vín og þeir drukku þarna í myrkrinu skál góðs
árangurs af leiðangrinum, sem þeir voru að fara í.
Rauði Nelson var líka vopnaður og menn hans höfðu
sjóhnífa sína í slíðrum. Þeir fóru hljóðlega. Franski
Pési áminnti drengina áður en hann fór, um að hafa
lágt um sig, gera engin afglöp.
Nú hefði verið tækifæri fyrir þig, Jói, hefðu þeir
ekki tekið bátinn, hvíslaði Friskó Kiddi, þegar bátarn-
ir voru horfnir.
En hvað er á móti því að taka Blossa, var hið ó-
vænta svar. Við getum undið upp segl og verið komnir
af stað, áður en þú getur talið til fimm.
Friskó Kiddi hikaði. Meðvitundin um skyldur fé-
lagsskaparins var mjög þroskuð hjá drengnum, og að
bregðast félögum sínum í neyð, var honum ósjálfrátt
ógeðfellt.
Mér finnst það ekki drengilegt að skilja þá eftir í
landi. Auðvitað, ^Lýtti hann sér að bæta við, veit ég að
það er rangt, sem þeir aðhafasf, en þú manst eftir
fyrstu nóttinni, þegar þú komst hlaupandi út í bátinn
og karlarnir stóðu í fjörunni og skutu á eftir þér. Við
fórum þá ekki á undan þér.
Jói varð að viðurkenna það nauðugur, en svo flaug
honum í hug: Þeir eru sjóræningjar — og þjófar — og
glæpamenn. Þeir brjóta lögin og þú og ég höfum enga
löngun til að vera lögbrjótar, þar að auki verða þeir
ekki í vandræðum. Þeir geta tekið Hreininn. Það er
ekkert því til fyrirstöðu, að þeir komist undan á hon-
um og okkur munu þeir aldrei ná í myrkrinu. »
Við skulum þá gera það. Þó Friskó Kiddi 'féllist á
þetta, var honum það móti skapi. Honum fannst það
bera helzt til mikinn keim af liðhlaupi.
Þeir læddust fram á og fóru að draga upp stórseglið.
Akkerisfestinni gátu þeir fleygt útbyrðis og sparað
þannig tímann við að draga akkerið upp. En við fyrsta
marrið í trissunum, heyrðu þeir viðvörunarblístur í
myrkrinu skammt frá og síðan- kallað lágt: Hættið
þessu.
í myrkrinu gátu þeir greint hvítt andlit yfir borð-
stokkinn á hinni skútunni.
Það er bara strákurinn á Hreininum, sagði Friskó
Kiddi, við skulum bara halda áfram.
En þegar fór að marra í tissunum aftur, er kallað:
Heyrið þið strákar, ég vil ráðleggja ykkur að sleppa í
snatri dragreipinu, annars fáið þið annað að starfa.
Til þess að gera hótun þessa enn áhrifameiri, heyrð-
ist spenntur hani á skammbyssu. Friskó Kiddi hlýddi
og gekk tautandi aftur í stýrisrúmið: O, það verða nóg
önnur tækifæri. Franski Pési er var um sig. Hann hefur
óttazt, að þú mundir reyna að strjúka og hefur sett
vörð um okkur.
Ekkert hljóð barst frá landi, er til kynna gæfi,
hvernig ræningjunum gengi. Engin hundgá heyrðist,
3
ANTON P. TSEKKOFF:
GRESJAN
íremsta vagninn begjandi eins
og hann ætti erfitt með að trúa
því, að dagurinn hefði byrjað
svona illa fyrir honum.
Hann er harður maður, taut-
aði Pantelí, það er slæmt að
hann skuli vera svona harður,
en hann er réttlátur, svo að það
gerir ekkert til.
Þegar Varlamoff var búinn að
skoða skjölin, lét hann þau í
vasa sinn, og það var eins og
folinn hans vissi hvað hann átt.i
að gera, hann tölti óðar af stað
eftir þjóðveginum.
VII.
Um kvöldið áðu vagnmenn-
irnir og elduðu kvöldverð sinn.
Allir voru áhyggjufullir. Það
var heitt, þeir drukku mikið af
tei og gátu ekki slökkt þorst-
ann. Tunglið var eldrautt og
stjörnurnar voru daufar í mistr
inu. Það var sem náttúran öll
ætti von á einhverju vondu.
Það var ekki sama fjörið og
samræðurnar og í gærkvöld
kringum bálið. Allir voru menn
irnir drungalegir og töluðu án
áhuga. Pantelín gerði ekki ann-
að en kvarta yfir fótunum á
sér- Dímoff lá á grúfu og tuggði
strá þegjandi, hann var á svip-
inn eins og hann hefði viðbjóð
á stráinu. Vassja kvartaði yfir
því, að hann hefði kvöl í kjálk-
anum og spáði vondu veðri.
Emeljan var hættur að veifa
handleggjunum og starði þung-
búinn fram fyrir sig. Jegorúska
var líka í vondu skapi, hann
var búinn að fá höfuðverk af
þessu ferðalagi.
Meðan þeir elduðu grautinn,
fór Dímoff að jagast við félaga
sina út úr tómum leiðindum.
Þarna er hann fyrstur til að
spæna upp í sig með fýlusvip-
inn, sagði hann um Emeljan,
hann er gráðugur og situr alltaf
næstur pottinum, hann hefur
sungið í kirkju og heldur því,
að hanii sé hofðingi. Það er nóg
af slíkum söngvurum sem þú
ert og verða að betla á þjóðveg-
unum.
Hvers vegna ertu að
skamma mig? spurði Emeljan
og leit illilega til hans.
Eg er að reyna að kenna þér
að vera ekki svo gráðugur, að
þú byrjir alltaf fyrstur að éta.
Þú heldur að þú sért eitthvað
mikið.
Þeir Pantelí og Vassja, sem
vissu af reynslu, hvernig svona
deilur enduðu venjulega,
reyndu að fá Dímoff til að vera
ekki að rífast út af engu
En hann hélt áfram: Kirkju-
söngvari, sagði hann og hló
háðslega. Allir geta sungið svo-
leiðis, setið á dyraþrepinu og
sungið: Gef mér ölmusu fyrir
Krists skuld. Oj, þú ert þokka-
iegur náungi.
Emeljan anzaði ekki og þögn
hans hafði espandi áhrif á Dí-
moff. Hann leit hatursfullum
augum á fyrrverandi kirkju-
söngvarann og sagði:
Eg vil ekkert hafa saman við
þig að sælda, annars mundi ég
sýna þér hver þú ert.
Af hverju ertu að stríða mér,
Maseppa, cagð; Emeljan, ég hef
ekkert gert þér.
Hvað kallaðir þú mig? spurði
Dímoff og reis upp og augu
seppa, hafðu þetta fyrir, og
hans voru blóðhlaupin. Ha, Ma-
hann þreif af honum skeiðina
og fleygði henni langt í burtu.
Kírúa, Vassja og Stjopka hlupu
til að leita að henni en Emelj-
an horfði undrandi á Pantelí.
Andlit hans var skyndilega lít-
ið og hrukkótt, það tók að
skjálfa,, og hinn fyrrverandi
s. ngvari fór að gráta
Jegorúska, sem lengi hafði
hatað Dímoff, fannst eins og
hann gæti ekki náð andanum,
hann langaði til að hlaupa
burtu, en hann gat ekki slitið
■ sig frá augnaráði fantsins, hann
gekk að honum og hvæsti:
Þú ert verstur allra, ég þoli
þig ekki.
Síðan ætlaði hann að hlaupa
t. il vagnanna, en hann mátti sig
ekki hræra og hélt áfram: Eftir
dauðann munt þú brenna í'hel-
víti, ég skal klaga þig fyrir
ívani ívanssyni fyrir að vera að
móðga Emeljan.
Dímoff fór að hlæja: Litlu
grísirnir vilja líka vera með.
Á ég að toga í eyrað á þér?
Jegorúska stóð á öndinni.
Þannig hafði honum aldrei lið-
ið áður, hann skalf, stappaði
niður fótunum og öskraði:
Berjið hann, berjið hann.
Tárin streymdu úr augum
hans, hann skammaðist sín og
flýði til vagnanna, kastaði sér
niður á ullarpokana og svíslaði:
Mamma! mamma!
Hann var yfirkominn af
hræðslu og spurði sjálfan sig,
hvers vegna hann væri hingað
kominn. Hvar var frændi hans
nú og Deniska og séra Kristó-
fer? Voru þeir búnir að gleyma
honum? Hví komu þeir ekki
aftur? Hann var að hugsa um
að stökkva ofan af ullarpokun-
um og hlaupa eins og fætur tog
uðu eftir veginum, en þá mundi
hann eftir stóru krossunum og
hann tautaði bara:
Mamma! mamma!
Mennirnir hjá bálinu voru
einnig gripnir einhverjum ó-
hugnaði, þeir fóru að tala í
hálfum hljóðum um eitthvað.
sem var að koma, að þeir yrðu
að flýta sér að komast burtu.
Þeir luku við að borða og fóru
að búast af stað- Það var auð-
heyrt á sundurlausum orðum
þeirra, að þeir bjuggust við ó-
| þægindum. Áður en þeir lögðu
af stað gekk Dímoff til Pant-
elí, og spurði:
Hvað heitir hann?
Jegor.
Dímoff sté með annan fótinr.
upp á vagnhjólið, greip í band-
ið utan um ullarpokana og lyfti
sér upp á vagninn.
Jera, sagði hann blíðlega,
hérna, berðu mig.
Jegorúska leit á hann undr-
andi. í sama bili laust niður
eldingu.
Eg meina það, sagði Dímoff.
berðu mig. En án þess að bíða
eftir að Jegorúska gerði það
eða svaraði honum, stökk hann
ofan af vagninum og sagði: Eg
er óhræsi. Svo lallaði hann
meðfram vögnunum og endur-
tók: Eg er óhræsi, hálf grát-
andi og gramur. Guð minn góð-
ur, Emeljan, vertu ekki reiður
við mig. Þetta er hundalíf sem
við lifum.
Aftur laust niður eldingu og
þeirri þriðju.
Jegor, taktu við þessu, hróp-
aði Pantelí og fleygði upp til
hans einhverju svörtu.
Hvað er það?
Ábreiða, það fer að rigna,
breiddu hana ofan á þig.
Jegor settist upp og leit i
kringum sig. Loftið var orðið
svart og eldingarnar kornu hver
af annarri með stuttu millibili-
Kemur stormur? spurði Jegor
úska.
Ó, vesalings fæturnir á mér,
kveinaði Pantelí, ég finn svo
til í þeim. Hann heyrði ekki
hvað drengurinn sagði.
Á vinstri hlið þeirra var eins
og .einhver kveikti á eldspýtu
og veifaði henni, ljósrákin eft-
ir eldinguna klauf loftið Svo
heyrðist hljóð eins og einhver
væri á hlaupum eftir bárujárns-
þaki, líklega berfættur, því að
fótatakið virtist holt.
Það er byrjað, hrópaði Kírúa.
Æði langt frá þeim sást skær
blossi, sem lýsti upp himin-
inri. Hræðilegt, svart ský seig
niður, þungt af vatni og úr jöðr
um þess hengu lufsur sams
konar ský sáust nú til hægri og
vinstri. Stormskýin framleiddu
óreglulegt dimmt hljóð og
þrumur heyrðust í fjarska.
Jegorúska krossaði sig í. snatri
og flýtti sér í geitaskinnsfrakk-
ann sinn.
Rödd Dímoff heyrðist frá
fremstu vögnunum og það var
auðheyrt, að hann var aítur
kominn 1 vígahug.
Allt í einu skall á bylur svo
hvass, að hann ærri því feykti
burtu böggli Jegorúska og á-
breiðu. Vindurinn æddi yfir
gresjuna og það hvein svo hátt
grasinu að hvorki heyrðust
þórdunui’nar eða skröltið í vagn
hjólunum. Hann reif með sér
ryk og for. Tungsljósið minnk-
aði í mistrinu og stjörurnar sá-