Þjóðviljinn - 12.05.1945, Blaðsíða 8

Huers uesna er ehHi ueilt inuíiuings-
irá Suíhiíi?
Þúsundir Rgykvíkinga vantar nú húsnæði. Þúsund-
ir Reykvíkinga búa í bröggum, kjöllurum og öðrum
óhæfum vistarverum.
Á þessu sumri verður að gera allt sem hægt er til
þess að sjá þessu fólki fyrir viðunandi húsnæði fyrii
næsta vetur, en fyrst af öllu — og það tafarlaust —
verður að veita innflutningsleyfi fyrir þeim 300 húsum
sem samið hefur verið um kaup á í iSvíþjóð.
þlÓÐVnUUNN
hSbt-
Hjálp til nauðstaddra Dana
Skýrsla og ávarp frá fjársöfnunarnefnd
Fyrir rámu ári var hafizt handa að safna nohkru fé hér á
lancíi til hjálpar Dönum, sem harðast h'efðu orðið úti af her-
náminu og lcúgun nazista. Var hugsað um að liðsinna fyrst land-
flótta fólki, sem unnt vœri að senda Jijálj), en síðan öðrum nauð-
stöddum, þegar samgöngur við Danmörku leyfðu.
Undir ávarpið um þetta sJcrifaði fjöldi mœtra manna, og
þessari málaleitun var yfirleitt mjög vel telcið, þó að minna hafi
verið rœtt og ritað um hana en flestar aðrar fjársafnanir. Söfn-
unin nemur nú um 650 þús. Jcr. — 300 þús. Jcr. af þeirri uppJiœð
Jiefur að langmestu leyti safnast í smágjöfum frá almenningi,
því að stórgjafir auðugra manna Jiafa verið fáar, en 350 þús. Jcr.
er fravúag úr ríkissjóði. — Auk þessa hafa íslenzk skólabörn
safnað rúmlega 400 þús. kr. til bágstaddra barna á Norðurlönd-
um og er því fé enn ósJcipt.
Nefndin sendi í des. s.l., samJcvœmt beiðni frá Stoklchólmi,
um 155 þús. isl. kr. til hjálpar dönsku flóttafólJci í Svíþjóð, og
var það fé afhent danslca sendiherranum þar af sendifulltrúa
ísJands. Ennfremur hefur nefndin þegar Jceypt úrvals ullarvörur
íslenzJcar, sem verða sendar til Danmerícur með fyrstu ferð sem
feUur. Afganginum onun verða ráðstafað í samráði við sendiherra
Dana hér á landi og dönsJc stjómarvöld, og má gera ráð fyrir,
að mestu af fénu verði varið til kaupa á íslenzkum matvörum
og ullarvörum.
Fregnin um lausn nánustu frœndþjóða vorra úr ánauð hef-
ur vaJcið óskiptan fögnuð íslendinga. En neyðinni er ekki þegar
lokið með ánauðinni, örðugir tímar eru enn framundan fyrir
þessar þjölcuðu og féflettu þjóðir. Það er trú nefndarinnar, að
fögnuðurinn yfir giftusamlegum lokum hinnar œgilegu Norður-
álfustyrjaldar og vitundin um, að nú muni bráðlega verða Icleift
að koma hjálp beint til DanmerJcur, eigi eftir að leggja smiðs-
höggið á þessa fjársöfnun, svo að hún verði eins myndarleg og
samboðið er hjartaþeli og hagsœld íslenzJcu þjóðarinnar. Því mun
gjöfum enn veitt viðtalca til 15. júlí n.k., svo að állir, sem enn
hafa aðeins dregið að leggja sinn sJcerf fram, fái tœkifœri til þess.
Reylcjavík, 8. maí 191,5.
SIGURÐUR NORDAL, prófessor,
formaður nefndarinnar.
LÚÐVlG GUÐMUNDSSON, skólastjóri,
varaformaður nefndarinnar.
KRISTJÁN GUÐLAUGSSON, ritstjóri,
gjaldlceri nefndarinnar.
Fyrstu hljómleikar Mandólínhljóm-
sveitar Reykjavíkur
Húsnæðisleýsið hefur veríð
eitt örðugasta viðfangsefnið fyr
ir þúsundir Reykvíkinga á und-
anförnum árum. Það hefur ver-
ið einn svartasti smánarblettur-
ínn á Reykjavík, hverskonar
vistarverur hafa verið boðnar
mönnum til íbúðar: kaldy, rak-
ar, heilsuspillandi kjallaraholur,
hanabjálkaloft og skúrar, og að
síðustu braggar þeir sem reistir
voru til oráðabirgða yfir setulið
hinna erlendu herja.
Vanræksla bæjaryfirvaldanna
í byggingamálunum á árunum
fyrir stríð ásamt aðgerðum
Verkalýðurian og
friðurinn
Framh. af 3. síðu.
að ti'l hvers vei'ks verði fengnir
hæfustu nienn, sem völ er á. All-
ar hinar frjálsu þjóðir munu taka
þátt í þessu uppbyggingarstarfi
og vonandi er að nú takist að
skapa þá alþjóðahyggju, sem svo
lengi hefur verið skortur á til
þess að mögulegt reyndist að allir
gætu borið sinn skerf úr býtum
við skiptingu auðæfa jarðarinnar,
og ef engir skerast úr leik; ætti
þetta að" takast. Verklýðisæskan
'hefur sýnt ótvíræðan vilja. sinn, til
,að gerast virkur aðili í þessu
uppbyggingarstarfi, með því að
skipa sér ávallt í fremstu raðir
stéttar sinnar- í baráttunni, gcgn
kúgurunum og ofbeldismönnum,
fyrir frelsinu og samhyggjunni, og
'hún mun einnig skipaþann sess þeg
ar tekið verður til óspilltra mála við
endurreisn heimsins í efnalegu og
menningarlegu tilliti. Hún mun
sæta þess vel að réttur þess hluta
þjóðanna, sem mest. hefur reynt
á í þessum átökurh, réttur þess
afls, sem á að reisa nýjar borgþ-
á rústum þeirra, sem hrundu, og
skapa með eigin höndum ný verð-
maati, í stað þeirra, sem tort’ímd-
ust. Verkalýðurinn allur og þá ekki
sízt verkalýðsæskan mun ávallt
vera á verði og með mætti sam-
taka sinna bæla niður hverja þá
hreyfingu, sem ber kéim af nas-
isma í hvaða mynd, scm vera
kann. Mörg verða gervin og
margvísleg vinnúbrögoin, en með
glöggskyggnum augurn og óþreyt-
andi atihygli mun hýðið klofna og
kjarninn, frækorn dauðá og hörm
unga standa nakið fyrir höggum
hinjrar framsæknu alþý^u.
G.Þ.
Hallgrímssókn: Messa í Austur-
bæjarskólanum á morgun kl. 2 e.
h. — Sr. Jakob Jónsson. (Friðar-
ins minnzt). \
vissra afla til að hindra hér
byggingu íbúðarhúsa, er megin-
orsök þess vandræðaástands
sem skapaðist og enn er ríkj-
andi.
Ástandið í húsnæðismálum
' %
bæjarins er með öllu óþolandi,
og algerlega óverjandi að líta
á það með sljóum augum van-
ans — að það muni draslast ein
hvemveginn næsta vetur og
hina veturna!
Þess er heldur engin þörf.
Samninganefndin, sem send var
til Svíþjóðar, samdi um kaup
á 300 tilbúnum timburhúsum í
Svíþjóð. — En það hefur enn
ekki fengizt innflutningsleyfi
fyrir þessum húsum.
Hvað veldur? Er það Fram-
sóknar- og Coca-cola-liðið, sem
er hér enn að verki og reynir
með áhrifum sínum í viðskipta-
nefnd að hindra það að Reyk-
víkingar geti fengið húsnæði?
Slíkt verður ekki þolað. Það
verður tafarlaust að veita inn-
hutningsleyfi fyrir þessum hús
um.
Sumarið er að byrja, en á-
standið í húsnæðismálunum er
þannig, að ekki mun of vel úr
því bætt fyrir veturinn þótt nú
þegar sé hafizt handa með að
koma upp eins miklu húsnæði
og unnt er og verður því þegar
að gera ráðstafanir til þess áð
þessi 300 sænsku hús geti verið
komin hingað og verið tilbúin
til íbúðar fyrir næsta haust.
Fólksflutningar milli
Fossvogs og Reykjavík-
ur verða ekki með Hafn-
arfjarðarvögnunum
Póst- og símamálastjómin
hefur tilkynnt bæjarráði, að
frá 1. júní n.k. sé óheimilt að
hleypa fólki úr sérleyfisvögn-
unum á leiðinni frá Reykjavík
að Fossvogsbrú og einnig óheim
ilt að taka fólk í vagnana á
sama vegarkafla á leiðinni til
Reykjavíkur. Er þessi ákvörðun
tekin út af þráfeldum umkvört-
unum yfir sérleyfisflutningun-
um milli Reykjavíkur og Hafn-
arfjarðar og þá sérstaklega yfir
ofhleðslu vagnanna, sem stað-
fest er af nýlega framfarinni
rannsókn. Eru þar með mann-
flutningar milli Reykjavíkur og
Fossvogs teknir út úr þessum
sérleyfisakstri, enda falla þeir
undir einkaleyfi Reykjavíkur-
bæjar.
Iíjartan Sigurjóns-
son söngvari látinn
Sú fregn hefur borizt frá Lon
don að Kjartan Sigurjónsson
söngvari sé nýlega látinn þar í
borg.
Kjartan Sigurjónsson var son
ur hjónanna Sigurjóns Kjart-
anssonar kaupfélagsstjóra og
Höllu Eyjólfsdóttur í Vík í Mýr
dal. Hann var ungur að aldri,
aðeins 26 ára, en þegar orðinn
kunnur söngvari. Söng oft í
Ríkisútvarpið og var einsöngv-
ari Karlakórs Reykjavíkur.
Kjartan stundaði söngnám hjá
Sigurði Birkis söngkennara og
dvaldi nú við söngnám í Lon-
don.
Kjartan var nýlega kvæntur
Báru Sigurjónsdóttur úr Hafn-
arfirði.
Valur vann Hrað-
keppnismót Armanns
IHð árlega Iíraðkeppnismót Ár-
manns í handJcnattíeik fór ffam á
uppstígningardag og lauk með
sigri Vals.
Urðu úrslit milli flokka Vals og
Víkin'gs. Má segja, að Víkmgar
'hafi barizt þar hetjulegri baráttu,
þeirra leikur næst á undan var
við Hauka, sem ekki eru nein
iömlb að leika sér við, og byrjuðu
á því að sigra Armann, meistarana
frá innanhússkeppninni í vetur.
Var sá ieikur svo jafn að fram-
lengja varð eftir 30 mínútur, en
í framlengingunni unnu Víkingar,
og urðu þeir svo eftir stutta hvíld
að mæta* Val óþreyttum. Valur
byrjar vel, setur 4 mörk án þess
að Víkingur geri neitt. Síðan taka
Víkingar að gera mörk og þegar
30 mínútur eru liðnar standa fé-
lögin jöifn 7:7, svo framlengja
verður. Sú framlenging verður
einnig jaifntefli, svo fi-amlengja
vei'ður enn á ný, en þá gefa Vík-
ingar fyrst eftir og í þessari franí-
lengingu setur Valur 6 mörk gegn
engu.
Þessi leikur var nokkuð hafður
á kölflum og stundum vel leikið.
Leikur þeirra Áimanns og
Hauka var einn bezti leikurinn á
þessu móti, lékii báðir létt og þó
sérstaklega Ármann, en leikur
Hauka var þó ákveðnari og ör-
uggari.
Lið í. R. var óþekkjanlegt frá
.því í vetur, enda vantaði þá þrjú
góða menn.
Yfirleitt er mikill rnunur á, hve
handknattleikurinn er að vei-ðia
löglegar leikinn en verið hefur, en
þó á hann langt í land enn, en
með öruggum og góðuin dómurum
má bæta þetta fljótlega, svo og
með því að leikmenn lesi reglurn-
ar og læri.
Álhorfendur skemmtu sér hið
bezta, enda vorú sumir leikirnir
rnjög spennandi.
1 fyrstu urnferð fóru leikirnir
þannig:
Mandólínhljómsveit Reykja-
víkur heldur fyrstu hljómleika
sína í Tjamarbíó n. k. sunnu-
dag. Verða þeir einungis fyrir
styrktarmeðlimi hljómsveitar-
innar, en fyrstu hljómleikamir
fyrir almenning verða á þriðju-
daginn kemur.
Meðal verkefna verða lög eft-
ir Schubert, Offenbach, Verdi
og Gossec.
Haukar—Ármann A 10:7.
Víkingur—í. R. 11:4?.
Valur—F. H 7:3.
Ármann B—Fram 4:3.
í annarri umferð fóru leikar svo:
Valur—Ármann B 12:6.
Víkinlgur—Haukav 7:7+5:2.
Valur— Víkingur 7:7-f-2:2-j-6:0.
Að afloknu niótinu afhenti for-
maður Ármanns, JenS’ Guðbjörns-
son. sigurvegurunum bikai’, sem
unninn er til cignar. Valur vann
þetta mót einnig í fyrra.
Þjóðviljinn hafði tal af
hljömsveitarstjóranum, Haraldi
K. Guðmundssynií
Hljómsveitin var stofnuð fyr-
ir rúmu ári síðan. í hljómsveit-
inni e^u kringum 20 manns,
sem eru allir nemendur Sigurð-
ar H. Briem. Hljóðfærin, sem
hljómsveitin notar eru: mandó-
lín, mandóla, bass-mandóla og
gítarar.
Með stofnun hljómsveitar
þessarar er gerð tilraun til þess
að auka tónlistarlífið í bænum.
Hljóðfæri þessi eru mjög auð-
veld í meðförum og fljótlegt að
læra meðferð þeirra og eru þau
mjög vel fallin til skemmtunar
t. d. í heimahúsum og í ferða-
lögum.
Stjórn hljómsveitarinnar er
þannig skipuð: Formaður: Páll
H. Pálsson, ritari: Karl Sigurðs-
son, gjaldkeri: Sverrir Kjartam
son.