Þjóðviljinn - 23.06.1945, Blaðsíða 7

Laugaxdagur 23. júní 1945.
^jÖÐVÆíLJINN
7
■•PEARIL S. Bö€K:
ÆTTJARÐARVINUR
Selmí. Lagerlöf.
Lappi fög Gráfeldur
Iljappi hafði sagtt GráfeMi ifrá eitnuðum höggormum í
sköginum og þegar snákurinn rétti !hvæsandi út úr sér
'klöfna tunguna, varð Gráfeldur haræddur og hélt, að
þetta væfi höggormur. Hann steig framfætinum ofan
á höfuð snáksinsiOg bram það. Síðtan flýði hann sena
fætur togúðu.
Þegar Gráfeldur var feorfinn, kom annar snákur^
Ilangur og svartur éins og hínn, skríðandi upp úr tjörn-
iinni. Hann injakaðs sér að (dauða snáknum og sleikti
Á honum brotið höfuðið.
„Er það mögulegt, að þú aér dauð,. Meinlaus mín?
Wð höfum verið hér í mörg ár, látið æikkur koroa vtel
saman 'itg erimi orðin ældri en allir aðrir snákar í skóg-
anaám. líeitta var það versta, sena fyrir mag gat komið.'“
Snákwrinn var svo Ihryggur, ;að hann engdist sund-
ur ©g sainan. Jafnvel froskarnir í tjörnirmi, sem stöð-
ugt -voru Ihræddij' við hann, kenndu í brjósji um hann.
f>að hiýtur áð vera grimm skepna, sem xotar aum-
ingja, méiniausan snák,“ hvæsti sá snákurinn, sem lifði.
„Hún hefur unnið til að ífá makleg málagjölld.“ Hann
lá enn am tíund og engdíst sundur og saman af sökn-
uðí. „Svo sannarlega sem ég heiti Varnarlaus og er
elztí snákurinn í skóginum, skal ég hefna mín. Eg skal
ekki gefast upp, fyrr en elgurinn þama liggur stein-
dauður, eíns og blessrwð kerlingin mín," sagði hann.
Þegar ormurinn hafði heitíð þessu, hringaði hanri
sig saman og fór að hugsa ráð síít. Það var áreiðanlega
erfitt verk fyrir gamlan, umkomulausan snák að hefna
sín á stærðar elgí. Emda braut Vamarlaus gamli heíl-
ann um þetta í marga sólarhringa, án þess að finna ráð.
En einu sinni' að næturlagi, þegar hann lá andvaka
af hefndarlöngun, heyrði hann skrjáfa í trénu fyrir
ofari sig. Hann leit’ upp og sá fáein náttfiðrildí, sen;
léku sér milli greinanna. Snákurinn horfði lengi á þau,
Seinast fór hann að hvæsa og hvæsti þar [tíl hann sofn-
aði. Nu hafði hann fundið ráð.
Daginn eftir lagði snákurinn af stað til að finna
höggorminn, sem átti heima á grýttum bletti í skóg-
inum. Hann sagði honum, hvernig Meinlaus hefði verið
drepin og bað hann að bíta elginn svo rækilega, að
ÞETT4
Hver hafði á réttu að standa?
(Umtalsefni handa þrætugjörn-
um rrjönnum):
Ungur maður 1 Aþenu lærði
lögspeki af vitrum manni. Helxv
ing kennslugjaldsins greiddí
hann þegar. En hinn helm-
inn átti hann að greiða, þegar
hann hefði unnið fyrsta mál
fyrir rétti.
En svo leið langur tími, án
þess maðurinn ynni nokkurtmá.
Spekingurinn hótaði að kæra
hann. „Þér er bezt að greiða
skuldina,“ sagði hann. „Vinm
ég málið, hljóðar dómurinn
þannig, að þú eigir að borga,
en vinnir þú, þá hefurðu ein-
mitt unnið fyrsta mál þitt og
ert skyldugur til að greiða mér
skuldina.“
En ungi maðurinn leit öðruvísi
á: „Vinnir þú, þá hef ég ekk-
ert mál unnið og þarf ekki að
greiða skuldina. En vinni ég,
hljóðar dómurinn þannig, að ég
þurfi ekki að borga.“
Þegar fyrsta járnbraut Rúss-
lands var lögð árið 1851, milll
Moskvu og Péturöborgar.varþað
álitinn svo hátíðlegur atburður.
að Nikulás I. skipaði mönnum
að ganga berhöfðaðix. um járn-
brautarstöðina og sitja berhöfð-
aðir í lestinni. Þessi regla va -
í gildi i mörg ár.
„Eg Tiefði fmaiáð þig,“ sagði
Ihann...„Þú ert hvergi óhult fyr-
Jr mér.J<
„Nei, þú hefðir , ekki átt að
leyna |c.xð.“
„Jú, Tama.“
„Veiztu það, að ibráðum kem
■jaa: stríðT“
T ,Ekki já milli oHsar.“
, Eg geí ekki — get ekki. En
viS höfum ekkert iirræði. Eg
vjeáð að ge-a skyldu roina."
,JEr þér það alvars, að það
sé skylda þín að gif.ta.st göml-
um rnanni, -sem þú hefur við-
bjóð iá?“ spvrði hann æstur.
„Nú er afctaða mín breytt.
Í ófriði eiga japanskir kaxlmenn
.að berjast og japanskar ikonur
Ætð fæða syni.“
„En, Tama. Exú þú ekki nng
stáxlka .xsieð núrímaskoðamr?‘‘
spurði hasin.
,,5.ú, en — þeí&a er annað.
,Og fevað gsetum við líka tekoð
til bragðs?“
Haxxn þrýsíi henni ,að sér og
íbjartsJáttur hsns nálgaðist sárs-
anka.
„Við verðum að flýja/' sagði
hann. ,,— Flýja eitthvað, þang-
að sem ekki er strið — og þar
sem kemur engum við, áð ég
er kínverskur og þú japönsk.“
„Sá staður er ekki til í víðrí
yeröld,“ sagði hún.
,Jú, — jú. Lofaðu því aðeins,
að giftast Seki ekki. Svo kem
ég þessu öllu fyrir — og Jæt þig
vita.“
Fótatak heyrðist. Það brast í
gr*ein, sem stigið var á. Þau
gripu hvort utan um annað í
skelfíngu, og sáu Muraki
gamla koma fyrir húshornið.
Tama tók þegjandi 1 handlegg-
inn á I-wan og dro hann inn
í herbergið. Nú stóðu þaa bak
við þilið. ekki lengra en tnttugu
fet frá honum. Hann hafði num
ið staðar ,við fossinn, stóð þar
og laut höfði. Þau sáu hvitt hár
hans í tunglsljósinu. Hann hélt
á hvítum blómvendi, sem han.n
hafði týnt af myrtutrénu um
leið og hann gekk framhjá.
Þama stóð hann svo lengi Mð
þau voru orðin stirð og dofm
af að standa í sömu sporum.
Loks laut hann niður og lagði
blóinvöndinn í tjömina rétt
undir fossinn. Þau heyrðu hann
andvarpa og síðan gekk hann
hægt til baka.
Þau þorðu þó ekki að dvelja
hér lengur. I-wan laut að henm
og fann dúnmjúkan vanga henn
ar við andlit sitt.
„Lofaðu því,“ hvíslaði ha'rin.
„Æ,“ sagði hún. „Þú verðuv
að fara.“
„Lofaðu því að biða. Lofaðu
því að minnsta kosti að bíða
þar til við sjáum, hvort nokkuö
verður af þessari styrjöld. Það
er ekki víst að komi til ófrið-
ar.“
Hún snerti vanga hans með
vömnum. „Farðu. Eg heyri eitt-
hvað.“
_Henn gekk út í tunglsljósið
og f]ýtti sér inn í herbergi sitt.
Voru ekki til einbverjar eyjar,
sem lógu fjarri öllum vandræð-
.um vtjg styrjöldum, sem menn-
imir koma af stað? Hann 16
'l .andvaka og hugsjúkur í rúmi
sínu. Slikar eyjar voru áreið-
anlega til.
JEn þ'á mundi hann allt í einu
að hún hafði engu lofað.
„’Þetta er Seki herforingi,“
:sagði Muraki og kyxmti þá.
I-wan Lafði borðað morgun-
verð .einn í herbergi sínu. En
þar að hann vissi tæpast hverj-
ar af áætlunum sínum hann
ætti að framkvæma fyrst, gekk
hann íim í stofuna, sem fjöl-
skyldan kallaði nýtízkuherberg-
ið, af því að þar voru bakháir
stólar, klæddir grænu flaueli.
I-wan kunní alltaf betur við að
sitja á stól en á gólfinu að jap-
önskum sið. Muraki hafði
keypt þessi húsgögn fyrir nokkr
um árum, áður en aðalverzlun-
in var flutt til Yokohama og
bauð þá hingað inn amerísk
um viðskiptavinum. Nú var stof
an sjaldan notuð og I-wan
hafði oft farið þangað ixm, þeg-
ar hann langaði til að hvíla
augun frá þessu undarlega húsi
með dragþíljunum. Hér voru
veggir og hurð, eins og hann
hafði vanizt húsum.
Hann var ekki fyrr seztur og
búinn að kveikja í vindlingi
en hurðin opnaðist. Muraki
kom inn og að baki honum
stóð digur, lágvaxinn maður í
einkennisbúningi. I-wan spratt
á fætur.
I Muraki setti í fyrstu upo
undrunarsvip. I-wan hneigði
sig. Honum fannst allt blóðið
streyma til höfuðsins og líkam-
inn verða ískaldur og máttlaus.
Muraki snerí sér að Seki her-
foringja. „Þetta er sonur kín-
verska bankastjórans Wu Yung
Hsin,“ sagði hann.
Seki heilsaði með því að
hneigja sig lítið eitt.
„Eg var rétt að fara,“ sagð:
I-wan.
„Verið þér kyrr,“ svaraði
Seki. Hann settist með erfiðis-
munum því að einkennisbún-
ingurinn hindraði hreyfingai'
hans. Sverðið slóst í stólinn.
„Eins og þér. viljið,“ tautaði
Muraki og leit á Seki.
I-wan hafði ekki önnur í'áð
en að setjast aftur. Hann tyllii
sér á brúnina á einum tréstóln-
um, og nú fór það öngþveiti,
sem ríkti í huga hans að taka
á sig ákveðna mynd. Hér sat
ógeðslegur, svíradigur maður.
Hann minnti á turteldúfu, höf-
uðið var svo lítið og hnöttótt
og hálsinn því nær enginn.
Hnakkinn sat á treyjukraganum
Andlitið var breitt og flatt.
i Skeggið vár grátt og stinnt
i eins og kampar. Hann minnti i
raun og veru alls ekki á gam-
almenni, hugsaði I-wan. Svipur
hans var svo stálharður og
grimmdarlegu r.
„Þér getið, ef til vill, frætt
mig um ýmislegt," sagði herfor-
inginn og sneri sér að I-wan.
„Getið þér; sagt mér í hvaða
borgum í Mandsjúríu faðir yð~
ar hefur útibú sín?“
I-wan hugsaði með sér:- Eg
segi honum ekkert. Nú munai
hann það allt í einu, að En-lan
hafði sagt, að Japanir væru van
ir að leggja fyrir menn spurn-
ingar, sem í fljótu bragði virí-
ust meinlausar, þegar þeir
þyrftu að fá að vita eitth’vað.
„Eg veit það ekki,“ svaraði
I-wan.
„Það er undarlegt, að þ'ér
skuluð ekki vita það,“ sagð:
Seki eftir nokkra þögn og
stöðugt á I-wan. „En það skípt-
ir engu máli. Eg fæ allar upp-
lýsingar sem ég þarf hjá yfir-
herstjórninni. Eg spurði aðeins
viðvíkjandi minnháttar fyrirætl
unum, sem við Muraki vorum
einmitt að tala um. En þér get-
ið, ef til vill, sagt mér hvað
margra klukkutíma ferð er frá
Peking til Harbin?“
,,Eg hef átt hekna í Shanghaj
mestalla ævi mína,“ svaraðí I-
wan.
Rauð æð kom í ljós á enni her-
foringjans. Hann sneri sér að
Muraki og var háróma:
„Yður er óhætt að treysta
því sem ég segi. Þetta verðxxr
ekki nein styrjöld, svo að telj-
andi sé. Það tekur okkur ekki
nema þrjár vikur að berja nið-
ur fáeina kínverska uppreisn-
arseggi. — En þó er tíminn oi'
naumur núna. Eg fer héðan
samstundis. En þegar ég kem
aftur, tek ég mér hvíld —"
Hann brosti ógeðslega. „— Og
það verða beztu stundir ævi
minnar:“
I-wan sat kyrr og starði á
hann. Honum var það ljóst, aá
Seki herforingi hafði ánægiu
af að skeyta skapi sínu á hon-
um, af því að hann var Kín •
verji. Að minnsta kosti hafði
hann ætlað að hræða ham:.
Ofsaleg í-eiði nísti hjarta hans.
En allt í einu fór hann að hugsa
skýrt. Voru þrjár vikur nægi-
legur tírni? — Hingað til hafði
hann ekki getað hatað Japani.
En nú hafði hann séð það sem
ekki var unnt annað en hata
— það var þessi hrokafulh,
valdagráðugi stríðsæsingamaó-
ur, sem ætlaði að taka unnustu
hans af honum.
„Búizt þér ekki við neinm
mótspyrnu?“ spurði í-wan ro-
lega.
„Ef Kínverjar veita mó.-
spyrnu gerum við loftárásir i
þá,“ svaraði Seki reigingslega.
I-wan gat ekki stjórnað reiði
sinni. Hann stóð á fætur. En
hatrið var þó ekki það eina.
sem bærðist í brjósti hans: Það
átti ekki að koma til ófriðar’