Þjóðviljinn - 12.09.1945, Blaðsíða 1

10. árgangur
Miðvikudagur 12. sept. 1945
203. tölublað.
Italskir sósíal-
demókratar óráð-
þægir við Harold
Laski
Harold Laski, miðstjórn-
arformaður Verkamanna-
flokksins brezka, ritaði ný-
lega grein i ítalska tímarit-
„La Nuova Europa“ er
hann nefndi „Ráð mitt til
Signor Nenni,“ og hélt þar
fram að sameining Sósíai'
demókrataflokksins og Kom
únistaflokksins á ítaiíu
mundi leiða til einræðis.
Enskur fréttaritari í Róm
segir að greinin hafi vakið
mikla gremju bæði meðal
sósíaldemókrata og komm-
únista.
Sósíaldemókrataforinginn
Nenni segir m. a. í svar-
grein: „Eg fiábið mér þann
þátt af í'áðleggingum Lask-
is sem sakar mig eða flokk
rninn um einræðistilhneig •
ingar. Að svo miklu leyti
sem ég fæ ráðiö, veröur
Frh. á 8. síðu.
Friðarsamningar við Italíu fyrsta verkefni
utanríkisráðherranefndarinnar
FyTsti fundur nefndarinnar í London í gær
Sósíaiistafélag
Reykjavíkur
Fundir í 3., 6., 12., 15., 18.,
23., 26 (Láugarneshverfi),
28. (Sogamýrin) fimmtu-
daginn 13. sept. kl. 8.30.
Áríðandi málefni á dagskrá.
Þeir sem ekki geta komið
í skrifstofu
Stjórnin.
tilkynni forföll
félagsins.
Utanríkisráðherranefndin kom saman á fyrsta
fund sinn síðdegis í gær. Verkefni þessa fundar
var að ákveða fundarsköp fyrir nefndina. Sam-
þykkt var, að utanríkisráðherrarnir væru forsetar
fundanna til skiptis. Molotoff verður í forsæti á
öðrum fundi nefndarinnar í dag.
Aðstoðarmenn ráðherranna nefndinnt er 11 menn, en 23 1
munu koma saman fyrripart þeirri frönsku.
dags og undirbúa dagskrá
hvers fundar, en ráðherr-
arnir koma saman síðari
hluta dags og taka ákvarð- ÞÝZKALANDS.
anir um málin.
FRIÐARSAMNINGAR
VIÐ BANDAMENN
FJÖLMENNAR SENDI-
NEFNDIR.
Utanríkisráðherrarnir hafa
með sér ýmsa aðstoðarmenn
og sérfræðinga, og er Sovét-
sendinefndin fjölmennust, tel
ur 33 menn. í Bandaríkja-
Potsdamráðstefnan ákvað að
utanríkisráðherranefndin
skyldi undirbúa friðarsamn-
inga við fyrrverandi banda-
lagsríki Þýzkalands, Ítalíu,
Finnland, Rúmeníu, Búlgaríu
og Ungverjaland. Fyrst munu
friðarsamningar við Ítalíu
verða undirbúnir, og eru
sendiherrar Sovétríkjanna og
Frakklands í Róm komnir til
London í sendinefndum landa
sinna.
BYRNES RÆÐIR VIÐ
BLAÐAMENN
Byrnes, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, átti fund með
blaðamönnum í London í
dag. Var hann spurður, hvort
Bandaríkjastjórn hefði ákveð
ið að leggja til, að ítalir
fengju að halda nýlendum'
sínum, að Tylftareyjum ein-
um undanskildum. Byrnes
er Japanar réðust á Bandarikin. Er bandarísk herlöqreqla ^,Va-SÍ fF*
J " 1 akvorðun hefði venð tekm.
kom til að handtaka hann, reyndi hann að fremja sjálfs-
mprð með því að skjóta sig, en læknar telja að takast
muni að bjarga lífi hans.
Mac Arthur fyrirskipar hand-
töku 40 stríðsglæpamanna
Tojo fyrrverandi forsætisráðh. japan
reynir að svipta sig lífi
hann og aðstoðarmenn hans
kvöldu áður fanga sína.
Bandaríkjamenn tóku Allen-
berg til fanga í maí í vor, og
var hann þá í Tyról og ætl-
aði að reyna að fela sig þar,
svo að Bandamenn næðu ekki
í hann.
yfirheyrður
Gestapoforinginn Allenberg,
sem stjórnaði Gestapo í París
meðan borgin var á valdi
Þjóðverja, hefur nú verið
fluttur til Parísar til yfir-
heyrslu. Hann varð alrœmd-
ur fyrir grimmd og ill-
mensku við franska ættjarð-
arvini og hlaut viðurnefnið
„Parísarslátrarinn“.
Hann verður yfirheyrður í Avaxpið er undirritað af
pmmgarklefunum, þar sem ólafí krónprinS) Paai Berg
Nordahl Grieg
rdst veglegt
minnismerki
í Bergen
Stúdentar í Bergen hafa
byrjaö landssöfnun í því
skyni að reisa Nordahl
Grieg veglegt minnismerki í
Bergen, en hann er fædd-
ur þar.
í ávarpi um söfnunina seg
ir’ að Grieg hafi verið skáld
þjóöarir,nar aUrar, er „á
stríðsárunum tjáði tilfinn-
ingar okkar og vonir og
fórnaði lífi sínu í barátt-
unni fyrir sameiginlegum
hugsjónum okkar. Líf hans
og ljóö eru orðin eitt og
hið sama.“
hæstaréttarforseta, Einar
Gerhardsen forsætisráð-
herra, Invald Haugen rit-
ara Sj ómannasambandsins,
NygaRrdsvold ) fyn'verandi
forsætisráöherra, Seip rekt-
or, Arnulf Överland o. fl.
frægum Norömönnum.
Mac Arthur hershöfðingi hefur fyrirskipað að 40 hátt-
settir Japanar skuli handteknir. Eru þeir sakaðir um stríðs-
glœpi, grimmdarverk og undirróður gegn Bandamönnum.
Einn þeirra var Tojo, er var forsœtisráðherra Japan 1941,
Er hópur lögregluþjóna með herlögregluþjónunum,
kom inn í garöinn kringum | og er Tojo fékk meövitund
hús Tojos, kom hann út í sagöi hann viö þá, að hann
glugga og spuröi um erindi tæki á sig alla ábyrgð á
þeirra. Þeir sögðu sem var, því aö Japanar hefðu farið
að þeir ættu aö handtaka í stríöiö. Stríðið . í í'öi orðið
hánn og skellti hann þá Japan til ills eins og nú
aftur gli gganum og j yröi hann að d_eyja. Helzt
skqmmu síöar kvað við skoh kvaðst hann hafa viljað
inni í húsinu. Lögregluþjón J deyja fyrir sveröi, en hann
arnir ruddust þá inn í hús jyröi að láta sér nægja
iö og brutu upp dyrnar á
herberginu, sem skotiö
hafði heyrzt úr. Sat Tojo
þá í stól og var meðvitund
arlaus. Hafði hann ætlaö
aö skjóta sig í hjartaö, en
er læknar skoöuöu hann
kom í ljós, aö skotiö haföi
fariö fyrir neöan hjartaö.
Telur sig bera ábyrgð
á stríðsþáttku Japana.
Blaöamenn voru í fylgd
skammbyssuna.
Á borði fyrir framan
hann lágu tveir kviöristu-
hnífar, hin hefðbundnu
sjálfsmoröstæki Japana.
Talinn munu ná sér.
Læknar komust aö raun
um, aö kúlan haföi hvorki
snert hjartað né lungun, og
ségja þeir, aö hermenn, er
fengiö hafi slík sár, hafi
Framhald á 8. síðu.
Blaðamaðux einn spurði Byr-
nes, hvort rætt yrði um al-
þjóðaeftirlit með framleiðslu
atómsprengjunnar og frekari
atómrannsóknum. Svaraði
hann því ákveðið neitandi.
TILKYNNINGAR
ÖÐRU HVORU
Ákvéðið var á fundinum í
gær, að tilkynningar um störf
nefndarinnar yrðu gefnar út
öðru hvoru meðan á fund-
um hennar stæði. Helzt er
búist við að ágreiningur geti
orðið um ákvörðun landa-
mæra milli Ítalíu og Júgó-
slavíu, en Júgóslavar hafa
sem kunnugt er gert tilkall
til hafnarborgarinnar Tri-
este og héraðsins þar í kring,
sem Italir fengu við friðar-
samningana í Versölum 1919.
Talið er að rætt verði um
matvæla- og eldsneytisástand
ið í Evrópu og skipulagningu
flutninga á Rín og Dóná.
Uppgjöf Japana í Suðaustur-Asíu
undirrituð í Singapore í dag
Innrás á Malakkaskaga var ákveðin 9. sept.
Mountbatten lávarður, yfirhershöfðingi Bandamanna
í Suðaustur-Asíu, kom til Singapore í gær og mun taka
við upþgjöf Japana þar í dag kl. 3,30. Svæði það, er Jap-
anir gefast þá upp á, er 3.800,000 ferkm. og þar búa 128
millj. manna.
Mountbatten hefur skýrt j landseyjum gefast nú upp á
frá því, að áður en Japanar
gáfust upp, hafi verið ákveð-
ið að gera innrás í lönd þau
á Malakkaskaga og Austur-
Indlandi, er þeir réðu y|ir, og
hafi hún átt að hefjast 9.
september.
VARNIR JAPANA
LÉLEGAR
Mountbatten kvaðst nú bú-
inn að skoða varnarvirki Jap-
ana, er menn hans hefðu orð-
ið að vinna bug á, hefði kom-
ið til árásar, og segist hann
sannfærður um, að her hans
hefði brotið varnir Japana
á bak aftur eins og ekkert
væri. Talið er að 250.000
stríðsfangar og Bandamanna-
þegnar séu í haldi hjá Japön-
um í Suðaustur-Asíu.
UPPGJÖF í AUSTUR-
INDÍUM.
Japanskar hersveiti.r á Ind-
hverri eyjunni eftir aðra.
Hershöfðingi Japana á eyj-
unum Timor og Nýju-Gíneu
gafst upp fyrir Ástralíumönn
um og afhenti yfirforingja
þeirra sverð sitt. Meðan á
þeirri athöfn stóð, tautaði
hann í sífellu afsökunai'bæn-
ir til forfeðra sinna.
Kennsla byrjuð
í skólum
Þýzkalands
Kennsla er nú að hefjast í
skólum víðsvegar um Þýzka-
land. Á hernámssvæAi Breta
einna er þegar haf. i lcen-isla
1 millj. skólabarna, oq
haldsskólar munu verðg opn-
aðir á nœstunni.
Framhald á S. síðu