Þjóðviljinn - 01.02.1946, Blaðsíða 3

3
Föstudagur 1. febrúar 1946.
ÞJÓÐVILÍINN
'RÓTTIR
Ritstjóri: FRÍMANN HELGASON
Upphaf Islandsglímunnar
Erindi flutt í Ríkisútvarpið af Kjartani Bergmann framkvæmdastjóra
Svíþjóð - Danmörk
9:7 1 landskeppni
í handknattleik
Þessum leik Svía og Dana
var beðið eftir með miklum á-
huga af báðum aðilum. Leikur-
inn var yfirleitt jafn og spenn-
andi, enda stóðu leikar jafnir i
hálfleik 4:4. Til að byrja með
voru Danirnir þó heldur tæpir,
en sóttu sig svo í miðhluta
Hver sigrar í
Skjaldarglímunni
í kvöld?
Skjaldarglíma Glimufélags*
ins Ármanns verður háð f
kvöld 1. febrúar, sem er;
hennar fasti dagur fi-ó byrji
un. Fer hún fraini í íþrótta-*
Cixisi í. B- R. við HólogalancL
Skjaldarglíman er einn aí
merkustu íþrót tav iðburðum,
íslandsglíman hefur ætið
þótt einíhver sögulegasti við-
burður íþróttanna, bví í með-
vitund þjóðarinnar stendur
glíman á svo gömlum merg,
að það hefur jafnvel verið
sagt, að hún væri okkur ís-
lendingum í blóð runnin.
Fyrsta Íslandsglíman fór
fraiin á Akureyri 20. ágúst
1906 og vann þá Ólafur V.
Daviðsson Grettisbeltið, og
þar með sæmdanheitið glímu-
kappi íslands. Á Norðurlandi
hafði frá ómuna tíð verið
lögð sérst-ök rækt við gldm-
una, og þó fyrst og fremst
í Suður-Þingeyjarsýslu, eink-
um í nágrenni við Mývatn-
Það má því segja að ekki
væri nemó eðlilegt, að það
væru Norðlendingar, sem
riðu á vaðið með að koma á
stað allslherjarglímu fyrir allt
land. En hin fyrsta íslands
glíma átti talsverðan sögu-
legan aðdraganda, sem var
'bæði skemmtilegur og merki-
legur í senn, og ekki má
gleymast, þar sem um fyrir-
boða jafn merkilegs íþrótta-
atburðar er að ræða sem ís-
landsglíman óneitanlega er,
Þetta atvik sem um ræðir hér
er hin svokallaða veðmáls-
glíma eða verðlauna, sem háð
var á Akureyri í ársbyrjun
1906 og sem allir eldri Akur-
eyringar m'nnast enn í dag
sem einhvers þess mest
spennandi atburðar á íþrótta-
sviðinu, er þeir minnast, og
sem ljóslega má sjá á um-
mæhim Akureyrarblaðanna
frá þekn tíma. Heimildar-
maður minn um margt sem
hér fer á eftir er Ólafur Jóns-
sdn fró Skjaldarstöðum, gam-
all og góður glímumaður og
vel skýr, er hann bróðir Jóns
Jónssonar bónda á Skjaldar-
stöðum, . sem var einn af
fræknustu glímumönnum
síns tíma. Hef ég átt tal við
Jón á Skjaldarstöðum um
glírnu og er hann gagnfióðux
í þeirri grein, drengur góður
og mun hafa verið afburða
karlmenni.
Um verðlaunaglímuna far-
ast Norðra, 5. janúar 1906
orð á þessa leið:
„Verðlaunagiíma verður
þreytt hér í.leikhúsinu nú á
þrettándanum og fær sigur-
vegarinn 100 kr. í, peningum
unarmaður Ólafur V- Davíðs-
son.
í næsta tölublaði Norðra,
12. janúar sama ár, segir svo
um úrslit glímunnar:
„Norðri gat þess um dag-
inn, að opinber veðglíma yrði
háð á milli þeirra Jóhannesar
Jósefssonar og Ólafs V. _Da-
víðssonar. Fjöldi manns varð
frá að hverfa, og þó mátti
svo heita að troðið væri í leik
húsið. Þar stóð nálega maður
v'ð mann. Er það gott að svo
mi'kill áhugi er fyrir þessari
gcmlu þjóðlegu íþrótt. —
Leikslok urðu þau að Jó-
hannes sigraði í öllum þrem-
ur glímunum.
Bóðir glímdu þeir vel og
liðlega og þó Ólafur engu
síður, var það allgóð skemmt
un á að horfa.“
í 10. tbl. Norðra frá 9. marz
sama ár segir enn svo um
glímu.“ Síðastl. þriðjudags-
kvöld þreyttu 32 menn á Ak-
ureyri glímu í leikhúsi bæj-
arins. Aðgangur kostaði 75
aura og var húsfyllir. Tvö
nýstofnuð félög reyndu með
sér glímurnar, 16 menn úr
hvoru. Foringi Umf. Akur-
e.yrar e.r Jóhannes Jósefsson
sá sem veðglímumar vann í
vetur, en Valnum stýrir Guð-
laugur Pálsson timbursmið-
ur.“
í framihaldi greinarinnar er
svo skýrt frá glímunni á þá
leið að foringjarnir hafi báðir
fallið og allt lið þeirra, að
undanteknum einum manni
Ólafi V. Davíðssyni, sem að-
eins hafi fallið einu sinni, en
reglur hafi verið þær, að sá
var til fulls yfirunninn og
dæmdur úr leik er tvisvar
hafi fallið.
Enn segir svo í 12 tbl.
Norðra þann 23. marz sama
ór:, Grettir heitir félag, sem
nýstofnað er hér í bænum.
Það er markmið þess að
vinna að því, að þjóðlegar í-
þróttir, einkum glímur, verði
iðkaðar sem mest. Félagið
hefur gert ráðstafanir til að
lóta gera belti það, er ætlað
er til að' vera sæmdarmerki
bezta glímumannsins ó Is-
landi. Gerir félagið ráð fyrir,
að gliman um beltið fari fram
þegar iðnaðarsýningin verð-
ur haldin hér í júnímónuði“.
að . verðlaimum. Þeir. sem
ætLa að freista hamingjunnar
1 þvi efni eru; verzlunarstjóri
Jóhanzies Jósefsson-og verzl-
Af þessum og fleirum um-
mælum . Norðra og annarra
"Blaða á Akureyri, er ljóst, að
mikill áihugi hefur verið þar,
fyrir gKmunni á - umræddum
tíma. Norðra farast orð á
þessa leið, þann 24. ágúst
1906:
„Glímufélagið Grettir hér
á Akureyri, hefur gengist
fyrir því að komið yrði á
allsherjarglímu fyrir verð-
launagrip, þessa glimu hefur
félagið nefnt verðlaunaglímu
Islands hina fyrstu, en grip-
ur sá, er sigurvegarinn fær,
er belti dýrmætt.
Þessi glíma fór fram síð-
astliðinn þriðjudag, þann 21.
þ. m- í hinu mikla sarr.komu-
húsi Hofgæð'nga, sem hér er
í smíðum. Þessir tóku þátt í
glímunni: 1. Jóhannes Jó-
sefsson, verzlunarstjóri, 2.
Ólafur V. Davíðsson verzlun-
armaður, 3. Þorsteinn Þor-
steinsson, trésmíðanemi, 4.
Kristjón Þorgilsson, tré-
smiðanemi, 5. Þórhallur
Bjarnason, prentari, 6. Páll
Friðriksson, múrari, 7. Páll
Skúlason, verzlunarmaður, 8.
Jakob Kristjánsson, prentari-
Þeir áttu allir heima á Akur-
eyri. 9. Sigurður Sigfússon,
deildarstjóri Húsavík. 10. Jón
Sigfússon Halldórsstöðum
í Reykjadal. 12. Emil Tómas-
son, Einarsstöðum, Reykja-
dal.
Sóttust glímumennimir af
kappi tímum saman, en brótt
kom þó í ljós hverjir lík-
legastir væru til að hreppa
gripinn. Er helmingur var
liðinn glímunnar, féll einn ó-
vígur, var það Sigurður Sig-
fússon, Húsavík. Slitnaði æð
í úlnliði hans. Þótti Þingey-
ingum það illa, því þeir
munu hafa talið hann mestu
atgervi búinn sinna manna-
Að lokum stóðu þrír uppi,
er stóðu nokkurnveginn jafnt
að vígi: þeir Ólafur V. Dav-
íðsson, Jóhannes Jósefsson og
Emil Tómasson. Vann Ólaf-
ur þá báða og hlaut því belt-
'ð. Var það afhent honum og
á hann spennt, af formanni
Grettis, Vigfúsi Sigfússyni,
gildaskélastjóra.
Það var og tekið fram að
þetta belti ætti jafnan að
vera 1 höndum fræknasta
glímumanns íslands, en eigi
væri það hans eign.
Glámudómendair voru: Egg-
ert Laxdal Akureyri, Jón
Jónsson Múla, Friðrik Kristj-
ánsson, Akureyri, Snorri
Kristjónsson Akureyri og
séra Helgi P. Hjólmarssorr,
Helgastöðum Reykjadal. .
leiksins, en Svíar aftur í loka-
sprettinum.
Fyrsta markið kom eftir 5
mín. leik og settu Svíar það.
Þeir gera einnig annað mark og
þegar 13 mín. voru af leik stóðu
mörkin 3:0 fyrir Svía.
Knud Lundberg hcfur víst
þótt þetta ganga nokkuð langt,
því hann leikur nú mjög lag-
lega á sænsku vörnina og gerir
fyrsta markið fyrir Dani.
Tóku þeir nú leikinn mikið
i sínar hendur. Walter Madsen
gerir annað markið og loks kom
það þriðja jafntefli 3:3.
Litlu siðar 'setja Svíar mark,
en fáum sekúndum fyrir leiks-
lok jafna Danir á ný.
Stuttu eftir byrjun liálfleiks
tekst Dönum að gera .5. markið,
en það stóð ekki lengi. Ákc Jo-
har.son jafnaði með föstu lágu,
óverjandi skoti. Á þessu tíma-
bili sýndu Svíar góðan leik, en
danski markvörðurinn varði frá-
bærlega. Enn taka Danir for-
ustuna og enn bæta þeir við
7:5.1 lok leiksins ná Svíar meiri
tökum á leiknum aftur og jafna
fljótlega og bæta tveim mörk-
um við.
Danir léku oft mjög létt og
lifandi, sérstaklega í sóknarað-
gerðum sínum, þá skorti úthald
á við Svíana, sem sýndu sér-
staklega í leikslok góðan leik.
í Norðra segir svo um
glíimuna: „Eigi verður því
neitað að vél glámdu margir
þessara manna í sprettum,
en eigi duld. st þaö oss að
Akureyringamir tóku hin-
um fram að því er snerti
lipurð og fagurt glímulag.
Fremstann teljum vér Jó-
hannes Jósepsson því hami
hefur mest vald á líkama
sinum, og glíma hans var
aðdóunarverðust“- En síðar
koma fram í blaðinu aðr-
ar raddlr, þar sem látiö er í
'jós það álit aö Þingeyinga
hafi sízt skort lipurð og fag
urt glímulag á móts við Ak-
ureyringana.
Þegar kom fram yfir ára-
mótin 1906—7, sést á um-
mælum ýmsra blaða, að
■Tienh hafa tekið að æfa sig,
undir þátttöku í hinni
miklu glímu. Eru víðsvegar
stofnuð glímufélög og Ung-
mexuiafélög þjóta upp.
Framh.
höfuðstaðarins, og h-efur oft-
ast verið fjölsótt af keppendi
um og dregið að sér fjölda.
áhorfenda.
Að þessu sinni eru 10 þátt-
takendur í glímunni og eru;
allir úr Reykjavik, nema 1*
sem heitir Ágúst Stcindórs-
son, sem kepp.r fyrir U. M.
F. Hrunamanna. Er hann'
ungur glímumaður, og tók:
þótt í glímukeppni Héraðs’*
samibandsins Skarpliéðinn sl.
suimar. í þetta sinn tekur einn
keppandinn þátt í Skjaldar-
glímunni í 10. sinn í röð og
mun það eins dæmi vera.
Þessi maður er Sigurður Hallj
björnsson úr Ármanni. Þeg-
ar Sigurður er vel fyrirkall-
aður hefur hann oft sýntl'
góð glímutilþrif, og hefur yf-1
ir að ráða mikilli bragða-<
kunnáttu- Á Íslandsglímunnij
1937 'hlaut hann fegurðar-i
gMmuverðlaun og sæmdar-i
heitið glámusnillingur ársins.,
Sýnir þessi þátttaka hansi
mjkla þrautseigju og ástundi
un.
Ómögulegt er að spá umj
það, hver ber sigur úr být"
um í þessari viðureign, enl
gera má ráð fyrir að þeirt
nafnar Guðm. Ágústrsson og
Guðm. Guðmundsson, Ár-
menningar, hyggist að seljai
sig dýru verði, og ef til villl
verða lokaátökin þeirra í
milli. Báðir þessir menn eru!
einhverjir snjöllustu glímu-i
menn okkar, og má búast við,
skemmtilegri glímu hjá þeim.
Eftir framfömm þeim að
dæma, sem orðið hafa á Frið-
riki Guðmundssyni úr KR
og glímum hans að undan-
förnu má búast við því að
hamn geti orðið þeim nöfnumí
skæður keppinautur. Má tví-
mælalaust telja hann elnn áf
okkar efnilegustu glímu-
mönnum. Davið Hálfdánar-
son K. R. er alltaf mjög
skemmtilegur glimumaður,
og sé hann í góðri æfingu ma
búast við skemmtilegum og
fallegum glímum af hans
hálfu.
Guðmundur Guðmundsson'
K. R. (bróðir Friðriks) mun
vera yngstur keppenda að
þessu sinni, og er talinn gotf
glimumannsefni. Þó er Einaí
Ingiimmdarson úr Ái'manni,
sem hefur staðið framarlega
á sáðustu glámum. Ennfrem-
ur koma þama fram ÖlafuT!
Jónsson K. R. og KrirtjáO
Sigurðsson Ármann.