Þjóðviljinn - 15.04.1947, Qupperneq 4

ÞJÓÐVILJINN
l>riðjudagur 15. apríl 1947

þlÓÐVlLHNN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar: Kristinn E. Andrésson, Sigurður Guðmundsson, áb.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason,
Ritstjórnarskrifstofur: Skólavörðust. 19. Símar 2270 og 7500
(eftir kl. 19.00 einnig 2184).
Afgreiðsla: Skólavörðustíg 19, sími 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 6399.
Prentsmiðjusími 2184.
Áskriftarverð: kr. 8.00 á mánuði. — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Allir kannast við söguna um hinn fávísa ferðalang. Hann
lagði upp í ferðalag með þungan poka en aðeins einn hest' Siglufirði, í Hafnarfirði, á Ak-
NÝSTÁRLEG MÁL-
VERKASÝNING.
Þessa dagana stendur yfir
nýstárleg málverkasýning hér í
bænum. Á veggjum Listamanna
skálans hanga verk eftir bruna
vörð, gjaldkera, verkamann,
námsmann, rannsóknarlögreglu
þjón, skiltamálara, sundkenn-
ara, póstm. rafvirkja, verslun
armann, húsfreyju o. s. frv. o.
s. frv. verk eftir fólk í Rvík, á
til reiðar. Á leiðinni varð hann áhyggjufullur af því, að hest
urinn myndi þreytast urn of af byrðum sínum. Hann greip
Jþá til þess ráðs að reyra poiíann á bakið á sjálfum sér og
reið síðan áfram liinn glaðasti. Og þegar hann var spurður
hverju þetta tiltæki sætti þá svaraði hann af innilegri sann-
færingu: „Hesturinn ber ekki það sem ég ber!“
Skrif borgarablaðanna um fjármálastefnu heildsala-
stjórnarinnar eru mótuð af rökvísi hins fávísa ferðalangs.
Þau tala um það af mildum fjálgleik að stjórnin sé að létta
byrðum dýrtíðarinnar af þjóðinni með því að „greiða nið-
ur vísitöluna." „Almenningur ber ekki það sem ég ber“, seg-
ir ríkisstjórnin. Loddaraleikurinn gengur meira að segja
svo langt að þegar stjórnin ber fram frumvörp sem fela í
sér 30—40 milljóna nýjar álögur á almenning, eða 9%
kauplækkun, þá er Iátin fylgja greinargerð þar sem segir
svo: „ber þá einnig á það að líta að ætlazt er til, að öllu fénu
verði varið til að greiða niður verð á helztu nauðsynjavör-
um“!! Sem sé: stjórnin hækkar verð á heiztu nauðsynja-
vörum til að greiða niður verð á helztu nauðsynjavörum!
Skrípaleikurinn er alger.
En það er einn reginmunur á hinum fávísu ferðalangi og
ríkisstjórn heildsalanna. Ferðalangurinn hélt svo sannar-
lega að hann hefði fundið upp nýtt þjóðráð og væri að hlífa
hesti sínum — en ríkisstjórnin veit fullvel að röksemdir
hennar eru þvaður eitt og staðleysa. Hins vegar hafa hinir
háu herrar ríkisstjómarinnar það álit á íslenzkri alþýðu,
að hún sé svo fávís að skilja ekki þegar verið er að þrengja
kosti hennar og rýra kjör hennar mjög verulega. Þeir
halda að rök hins fávísa ferðalangs séu fullboðleg handa
íslenzkum almenningi.
Þeir eiga eftir að skipta um skoðun.
Þegar hinn fáráði ferðalangur hafði riðið um hríð með
pokann reyrðan á bakinu kom þar, að hesturinn sligaðist —
þeim fáráða til mikillar furðu. Ríkisstjórnin mun hins veg-
ar ekki verða gripin neinni furðu þótt almenningi verði
hinar nýju byrðar þungbærar —. það„ er markmið hennar
ureyri, í Keflavík, verk sem fólk
úr öllum stéttum þjóðfélagsins
hefur gert sér til gamans í tóm
stundum sínum. Þarna eru 30
meðlimir í Félagi ísl. frístunda-
málara að sýna hvernig þeir
1 verja tómstundunum, og það er
von þeirra, að sýningin geti orð-
ið öðru fólki ánægjuefni og jafn
framt hvatning til að verja tóm-
stundunum á sama hátt.
-¥■
ATHYGLISVERÐ
FRAMKVÆMD.
Þeir telja sig ekki listamenn
en þeir hafa uppgötvað dásemd-
ir myndagerðar sem tómstunda-
iðju og vilja vekja athygli ann-
ara á þessari uppgötvun sinni.
Þeir hafa yndi af myndlist og
þessi tómstundaiðja ætti að
geta veitt þeim meiri skilning á
verkum og viðfangsefnum lista-
manna en almennt gerist. Þess-
vegna vilja þeir reyna að ger-
ast tengiliður milli almennings
og listamanna; þeir geta
haft aðstöðu til að auka þar
skilning á báða bóga. Hér get-
ur verið um að ræða merka
Eitt af þeim þorpum, sem
beðið hafa eftir umbótum á
sviði hafnarmála svo árum skipt
ir er Borgarnes. Mér er ekki
kunnugt um hvernig fjörður-
. inn (Borgarfj.) hefur litið út
að reyna að sliga alþýðu landsins. En víst mun braskara- j fyrir svo sem mannsaldri síðan,
lýðnum hollast að treysta ekki um af samanburðinum við en er vist að geysimikið af
framkvæmd í .íslensku mynd-
listarlífi. Þess er að vænta, að
fólk fylgist með henni af at-
hygli. Árangurinn getur orðið
okkur mikils virði.
*
ÓFULLIÍOMINN
STAtH’R
Það dregur nokkuð úr áhrif-
um þcssarar sýningar, að ill
nauðsyn hefur krafizt þess, að
henni yrði þjappað saman um
of. Þarna eru til sýnis 225 verk,
margfalt meira en Listamanna
skálin getur með góðu móti rúm
að. Veggirnir eru því bókstaf-
lega þaktir myndum;,, þær
hanga svo þétt samafi, að erfitt
er að skoða þær eina fyrir sig,
án þess að augað verði fyrir
truflunum af þeim sem, næst
hanga. Hann er sannarlega ófull
kominn þessi staður, hinn eini
áíslandi, sem er ætlaður til list-
sýninga.
SEINVIRKIR
MENN
1 þessu sambandi ætla ég að
birta bréf, sem mér barst fyrir
alllöngu síðan. Höfundur þess,
,,Listelsk“, segir:
„Þeir, sem dæma um hljómlist
og myndlist í íslenskum blöðum,
virðast æði seinvirkir menn.
Dómur þeirra birtist oft ekki
fyrr en seint og síðar meir. Það
hefur komið fyrir, þegar hljóm-
listarmenn hafa haldið hér
konzerta, að“blaðadómar um þá
birtust ekki fyrr en síða'sti
konzert þeirra var hjá liðinn.
1 Eins hefur það komið fyrir, að
blaðadómur um listsýningar —
sem venjulega standa ekki skem
ur en 10 daga — hafa ekki
birzt fyrr en undir lok sýning-
anna.
★
EIGA AÐ
KOMA STRAX
„Lesendur blaðanna geta ekki
sætt sig við þessi vinnubrögð.
Hvað sem annars segja má um
blaðadóma af þessu tagi, þá
á þó svo að heita, að þeir séu að
leiðbeina fólki um það, hvað sé
gott og hvað slæmt á konzertn
um eða listsýningunni. Gagn-
rýnendurnir eiga að vekja at-
hygli á því, hvort þessi eða
hinn hljómlistarmaðurinn er
góður eða slæmur, strax eftir
að hann hefur haldið sinn fyrsta
konzert. Slíkt á ekki að dragast,
þangað til konzertum hans er
lokið. Sama er að segja um list-
sýningar. Dómar uip þær eiga
að birtast, strax og þær eru
opnaðar.
Listgagnrýnendur erlendra
blaða draga það aldrei á lang-
inn að láta í ljós álit sitt. Eg
skil ekki, hversvegna íslenzkir
,,kollegar“ þeirra þurfa að vera
svona seinvirkir.
Listelsk“.
*
ENN ER HÚM
RAMVITLAUS
Hérna um daginn birti ég bréf
frá manni, sem krafðist þess,
að lagfærð yrði skekkjan, sem
lengi hefur verið á þeirri skífu
Torgklukkunnar, sem* í vestur
veit, þeirri skífunni, sem veit
að mestri - umferðinni. Krafa
hans hefur enn ekki borið árang
ur. Klukkan er þarna ennþá
ramvitlaus.
Hver á að sjá um klukkuna
á Torginu? spyrja menn. Hver
er hinn hirðulausi eftirlitsmað-
ur ?
hinn fávísa ferðalang. Samtök alþýðunnar hafa aldrei ver-
ið eins sterk og nú, og hún hefur ekki til þess barizt fyrir
bættum kjörum síðustu ár að hægt verði að rýra þau í einu
vetfangi þegar hinum nýríku þóknast.
Hínn fávísa ferðalang skorti ekki góðgirni þótt hann
hefði Öðlazt fulllítinn skerf af vitsmunum. Heildsalastjóm-
ina skortir hvorttveggja. Og ömurlegast er þó vitsmuna-
ástand og innræti forsætisráðherrans og flokksbræðra
hans, sem létu kjósa sig á þing undir því yfirskyni að þeir
vildu „lækkun skatta á almenningi og hækkun skatta á
auðkýfingum" en gerast níðhöggar íslenzkrar alþýðu þegar
;
inn í þingsalina kemur.
Hinn fávísi ferðalangur drap undir sér hestinn þrátt
fyrir góðan vilja. Heildsalastjórninni mun aldrei takast
að drepa baráttuþrek og harðfylgi íslenzkrar alþýðu. Allir
launþegar þessa lands þekkja nú hinn rétta hug heildsala-
stjómarinnar, þeir munu þjappa sér saman og hef ja, gagn-
sókn þar til hinar nýju ofbeldisráðstafanir em brotnar á
hak aftur. Og ef vel er, ætti þessi árás á afkomu almennings
að verða banabiti hinnar fávísu og illgjömu heildsala-
stjómar.
sandi hefur borizt í hann, úr
ám þeim er í hann renna, á síð-
ustu áratugum og er ekki fjarri
lagi að ætla að ekki bæti það
um * hversu innsiglingin er
grunn.
Eins og mörgurn er kunnugt
er hér heldur ekki um leguhöfn
að ræða, svo að þau skip sem
héðan eru gerð út vantar í raun
og veru flest eða öll skilyrði til
að tengjast heimilisböndum við
þorpið og er þá sama hvort tal
að er um áhafnir þeirra eða af-
setningu á vörum eða fiski.
Það eru miklar líkur til að
úr því mætti bæta á tiltölulega
einfaldan hátt að dýpka hér
bæði innsiglingu og höfn svo að
við væri hægt að una, þar sem
um geysimikinn lausan sand er
að ræða, og ef menn hugsuðu
sér að láta sitja við það að hafa
hér enga leguhöfn fyrir skip
eða aukinn bryggjukost, sem
þó er nú þegar og fyrir löngu
'óviðunandi, þá getur tæplega
hjá því farið að dýpka þurfi fyr
ir flóabátinn ,,Laxfoss“ ef hann
á að halda göngu sinni áfram.
EíS nú vil ég víkja að því, sem
ég tel að þurfi að gera og
styost ég þar við skoðanir
ýmsra framsýnna manna, þar á
meðal eins greinds sjómanns,
sem verið hefur á einu af skip-
um Borgnesinga um mörg ár.
Um dýpkun á innsiglingu
þarf ekki margt að segja. Eg
býst ekki við að það sé tiltölu-
lega löng leið sem dýpka þarf
og þar sem sénnilega er eklci
um annað en lausan sand að
ræða ætti það að vera tiltölulega
auðunnið verk og svo sjálfsagt
að framkvæma það ,verk að
ekki ætti að koma til ágreinings
uni það.
Hitt er svo annað mál að ann
að og meira þarf að hugsa sér
en að dýpka fyrir eitt skip, sem
stundar aðeins fólks- og vöru-
flutninga til héraðsins. Hér
þarf líka, ekki hvað sízt, að
rísa upp góð höfn með tilheyr-
andi bryggjukosti og lirað-
frystihúsi m. m. fyrir fiskiskip-
in.
Milli svonefndra Brákareyja
og lands er geysimikil sandeyri,
se'm bent hefur verið á að
þyrfti að soga burt og fylla síð
an upp í sund þau er skilja eyj-
arnar við land. Ef þarna reyn-
ist nógu djúpt niður á fastan
botn gæti þarna skapazt hin á-
kjósanlegasta leguhöfn. Með
því svo að loka sundunum yrði
það fyrirbyggt að sandur bær-
ist aftur í höfnina, vegna þess
að straumar sjávarfalla léku
ekki um hana.
Vitanlega þarf hér verkfræð-
inga til að segja til uin ýms at-
riði, en ef svo skyldi reynast að
það sem hér er að framan sagt
sé ekki úr lausu lofti gripið,
sem ég leyfi mér að vona, þá
er að víkja örlítið að fram-
kvæmdum og kostnaðarhlið.
Hvað sem því líður með ltostn
aðinn, þá er eitt víst að ekki
væri nauðsynlegt að lrrista verk
ið af á sem allra stytztum tíma,
heldur mætti liugsa sér að fáir
menn ynnu í vaktaskiptum með
sandsugu eða dýpkunartæki —
og það ætti að vera mögulegt
að útvega. — Um lokun á sund
unum er það að segja að grjóts
ætti að vera hægt að afla —
nógir eru klettarnir, svo að
jafnhliða dýpkuninni væri unn
ið að því að loka sundunum og
vinna annað það er nauðsynlegt
mætti teljast í sambandi við
þetta.
Eg býst reyndar við að aftur
haldssamir ráðamenn kæmu
fljótlega með það að fé sé ekki
fyrir hendi til framkvæmdanna,
en setjum svo að fámennur hóp
ur manna ynni að þessu verki
Framhald á 7. síðu.