Þjóðviljinn - 07.06.1947, Blaðsíða 4

ÞJÓÐVILJINN
Laugardagur 7. júm 1947.
I
þJÓÐVILIINN
CJtgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson, áb.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Ritstjórnarskrifstofur: Skólavörðust. 19. Símar 2270 og 7500
(eftir kl. 19.00 einnig 2184).
Afgreiðsla: Skólavörðustíg 19, sími 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 6399.
Prentsmiðjusími 2184.
Askriftarverð: kr. 8.00 á mánuði. — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Fram tilsiprs, verkamenn
BtBliWÍÍiÍ
BÆJARPOSTiRINM]
Saga verkalýðshreyfingarinnar er saga um baráttu fyrir
frelsi, mannréttindum og menningu. Þessi barátta hefur
verið hörð og óvægin, en hún hefur fært þjóðum heims
meiri framfarir og blessun en nokkur barátta, er sagan
greinir. íslendingar, sem og allir aðrir menningarþjóðir,
standa í ómetan’legri þakkarskuld við þær hetjur, sem
stóðu verkfallsvörðinn, við þá fórnfúsu menn sem létu
stundarhag víkja fyrir heill stéttarinnar, við þá verkamenn
sem gerðu kröfur um mannsæmandi líf og kenndu stéttar-
bræðrum sínum að bera höfuðið hátt og þekkja þegnrétt
sinn í þjóðfélaginu.
í da.g er hafin orusta, hér í Reykjavík, ein af ótalmörgum
í áratugastríði verkalýðshreyfingarinnar, enn leggja verka-
menn til atlögu, enn er barizt fyrir frelsi, mannréttindum
og menningu. Þetta er ekki nýstárlegt, þetta er aðeins einn
vottur þess að sagan endurtekur sig, en þó er þessi orusta
háð með nokkuð öðrum hætti af andstæðingum verkalýðs-
hreyfingarinnar en venja er til.
íslenzkum vinnuveitendum má segja það til hróss að
skilningur þeirra á baráttu verkamanna hefur farið vax-
andi hin síðustu ár. Fleirum og fleirum í hópi vinnuveitenda
hefur orðið ljóst, að styttur vinnutími og hækkað kaupgjald
þýðir ekki tap fyrir framleiðsluna, heldur þvert á móti,
undir flestum kringumstæðum, stuttur vinnutími og bætt völdin og sannleikskrossfesting
AGENT
MYRKRAHÖFÐ-
INGJANS?
Pétur Sigurðsson, erindreki,
ber .mig þungum sokum í Vísi
í gær. Meðal annars gefur hann
í skyn, að ég sé einn viðsjár-
verður agent myrkrahöfðingj-
ans; það hafi mátt sjá á hug-
leiðingum minum um Oxford-
hreyfinguna nú fyrir skemmstu.
Eða hvernig geta menn ö'ðrú-
vísi skilið þessi orð Péturs: ,,Þá
er og gert (hér í dálkunum)
gys að guðssambandi þeirra (Ox
<fordmanna) en hefði sá, sem
ritaði í Þjóðviljann að þessu
sinni, leitað einhvers slíks ram-
bands, þá hefði hann stjórn-
azt af öðrum anda. En samband
hans var í aðra átt“.
Jú, hér verður ekki um villzt,
samband þetta ,,í aðra átt“,
hlýtur að vera við generálinn
þar neðra.
★ ’
SANNLEIKS-
KROSSFESTINGAR
Önnur aðalásökun Péturs
(auðvitað undir rós) í mmn
garð er sú, að ég sé i hópi
þeirra manna, ,,sem ofsótt hafa
og krossfest sannleikann 4 öll-
um öldum“. Minna má nú gagn
gera.
Annars þarf ég varla að ótt-
ast um sáluhjálp mína, þrátt
fyrir sambandið við myrkra-
og bíða eftir hinu rétta og við
eigandi svari. Og viti menn,
svarið kom samstundis. Það var
á þessa leið:
„Faðir, fyrirgef þeim, því að
þeir vita ekki, hvað þeir gera“.“
★
ERINCREKI
STÓRSTÚKUNNAR
Eg ætla ekki að fjölyrða frek
ar um þessa grein Péturs Sig-
urðssonar, erindreka. Aðeins
vildi ég beina því til hans, að
hann sýni kristindóminum íram
vegis þá nærgætni, að halda
honum utan við jafn fáránleg1 kvæðagreiðslunni i dag og á
lýðsfélag landsins, hefur svar-
að ofbeldisráðstöfunum heil-
salastjórnarinnar með verkfalli.
Heildsalastjórnin reynir að
rjúfa fylkingar verkamanna
með blekkingum og fölsun-
um, sem_ skýrast koma fram
í smánarlegu málamiðlunartil-
boði. Óþarft er að greina
hér frá hinu raunverulega eðli
þessa tilboðs; það sér hver’ein-
asti heilvita maður. Til
boðið felur ekki í sér . neina
hækkun launa, aðeins lítilfjör-
legar tilfærslur milli flokka.
★
STANDIÍ)
SAMEINAÐIR !
Verkamönnum er það ljóst,
hve mikið er undir því komið,
að þeir beri gæfu til þess í at-
kjör verkamanna þýðir að jafnaði aukin afköst, og hækkun
kaupgjalds knýr til skynsamlegrar vinnutilhugunar og
aukinnar tækni. Þetta er meginþorra íslenzkra vinnuveit-
enda ljóst, og það var þessi skilningur þeirra/meðal annars,
sem leiddi til þess að hægt var að mynda ríkisstjórn haust-
ið 1944, er grundvallaðist á samkomulagi verkamanna og
vinnuveitenda. Sú ríkisstjórn taldi það meginverkefni sitt
að koma í veg fyrir að hlutur hinna vinnandi stétta versn-
aði, og að stuðla að því að hann mætti batna eftir því sem
búskapur þjóðarinnar blómgaðist. Þá var því lýst yfir að
fyrst bæri að sjá hvers þjóðin gæti aflað með aukinni tækni;
ef það kærni í ljós að allir gætu ekki búið við sömn kjör og
verið hefur, þrátt fyrir vaxandi tækni, þá bæri fyrst og
fremst að lækka kúf hinna auðugustu, og þarf enginn að
efast um að væri þessum ráðum fylgt, gætu verkamenn
ekki aðeins haldið þeim kjörum, sem þeir hafa haft bezt
heldur bætt þau stórlega.
Það er engum efa bundið að meginþorri vinnuveitenda
heldur enn fast við þá skoðun, sem þetta stjórnarsamstarf
grundvallaðist. á, það er áreiðanlega ekki að þeirra vilja að
kjör verkamanna hafa verið stórlega rýrð með tollabyrðum
og sívaxandi fölsun ýísitölunnar, og það er vissa fyrir að
margir þeirra munu telja það sinn hag ekki síður en verka-
manna, að gengið verði að hinum hóflegu kröfum Dags-
brúnar.
En á hverju strandar þá?
Á ísland situr nú bandarísk leppstjórn. Bjarni Benedikts-
son er að dansa á línunni sem hann sótti til Ameríku. Þar
var þessum litla karli boðið að taka upp baráttu við verka-
lýðshreýfinguna, og nu hefur hann ginnt. flokk sinn út í
pólitíska baráttu gegn verkalýðssamtökunum. Það er víst
að í þeim leik dansar margur Sjálfstæðismaður nauðugur,
og ekki sízt vinnuveitendur. Þessi orusta-, sem Bjarni hefur
att flokki sínum út í gegn verkalýðnum, á að skera úr um
foringjatign Bjarna, hún er megin þáttur í valdabaráttu
hans sem æðsta Bandaríkjaleppsins innan Sjálfstæðisflokks-
ins. Takist Bjarna að vinna þessa orustu, takist honum,
sem enginn trúir að verði, að ginna meirihluta þeirra
Dagsbrúnaimanna, sem ganga að atkvæðisborðinu í dag og
á morgun, til að falla frá kröfum Dagsbrúnar þá hafa
JBandaríkjalepparnir unnið stundarsigur, en verkalýðs-
skrif og þessi
En hvað segja menn annars
um þennan erindreka Stórstúku
íslands? Halda menn ekki. að
bindindishreyfingunni sé vel
borgið undir leiðsögn slíks
manns? Eg er persónulega
þeirrar skoðunar, að það mundi
sterkur leikur fyrir bindindis-
morgun að standa sem einn
maður gegn málamiðlunartilboð
inu, að vísa því á bug með ein-
Úrð og festu.
Á því leikur enginn vafi, að
ef verkamenn bera ekki af sér
þetta högg, sem afturlialdið nú
reiðir að réttindum þeirra, þá
fylgja á eftir fleiri slik högg.
hreyfinguna, ef skipt yrði um Afturhaldið á sér það takmark
mann í embætti Pét.urs Sigurðs-
sonar.
æðst að mola til njista öll rétt-
indamál verkalýðsins. Standi
Og nú skulum við hætta að j verkamenn hinsvegar ótrauðir
tala um Oxfordhreyfingu og gegn árásum þess, beri þeir
undarlega menn, en snúa okkur . hinsvegar gæfu til að kveða
þess í stað að hinum raunhæfu niður málamiðlunartilboð heild-
hagsmunamálum fólksins og! salastjórnarinnar, þá liggur
þeirri baráttu, sem það nú verð ! þeim opin leiðin til sigurs í
ur að heyja gegn afturhaldsöfl- j þeirri liörðu baráttu, sem þeir
um, sem standa á bak við blöð,! nú heyja fyrir réttindum sín-
eins og það, er birti umrædda um.
grein Péturs Sigurðssonar, er-
indreka.
VERKAMENN
BERJAST
Verkamenh! verið þess minnug
ir, að þið eruð hinir raunverul.
framleiðendur verðmætanna;
ykkar er allur rétturinn til að
j njóta þeirra, ykkar er landið,
Enn einu sinni hefur aftur- ^ ykkar er lífið, ykkar er fram-
haldið gert atlögu að íslenzkum ^ tíðin. Standið sameinaðir um að
verkamönnum. Enn einu sinni (veita heildsalastjórninni verð-
reynir á samtakamátt íslenzkra ugt svar með því að kolfella
verkamanna til varnar gegn á-1 hið smánarlega málamiðlunartil
rásum afturhaldsins. Dagsbrún, boð hennar. Haldið fram til sig-
ar, því Pétur er búinn að biðja
fyrir mér. Hann gefur
sjálfur yfirlýsingu um
það og segir: „Þegar ég ætiaði
að taka til að gera þessu máli
einhver skil, kom mér allt í
einu í hug, hvernig væri nú að
reyna aðferð Oxfordhréyfingar-
raanna, sitja hljóður augnablik stærsta og glæsilegasta verka- urs!
er hrætt vf«I sókir
verkalý^stiis eg þráir
sterka ltlgreglu
Á annari síðu Morgunblaðsins nokkurt herlið eða a. m. k. þjóð
21. maí s. 1. birtast óvenju varnarlið sem hvergi ev veikara
opinskáar hugsanir og þrár — en svo, að það gæti lialdið uppi
þessa ágaeta blaðs viðvíkjandi lögum og reglum innali lands
hlútverki og styrk lögreglunnar. hvað sem í kann að skerast. —“.
Þar segir svo meðal annars: í Svo mörg eru þau orð. Við
,,Nú skilja allir að lögreglu verð- vitum svo sem hvað þeir eiga
ur að halda uppi til vernar gegn v>ð með að halda upp „lögum
einstökum afbrotamönum — til 0£ regluni innanlands hvað sem
eftirlits með umferð og annars í kann að skerast-
slíks. En ýmsir vildu í þessu1 íhaldið treystir auðsjáanlega
efni setja strangari ákvæði. Þeir. ekki núverandi lögreglu til að
vildu liafa svo sterka rikislög- berja á verkalýðnum í kjaradeil-
reglu að hún gæ'ti ráðið við all
I,
sem mjög er skiljanlegt
stóra óeirðahópa, þannig að land-j eftir Jrá reynslu sem Bjarni Ben.
ið lægi í raun réttri ekki varnar-
laust fyrir hverjnm þeim óald-
arflokki sem hér vildi hrifsa
til sin völd og yfirráð. Þessi hátt
ur er hafður livarvetna annars-
staðar með sjálfstæðum þjóðum.
Þar er bæði sterk lögregla og
og Co. fékk s. 1. haust á Hol-
stem'ssamkomunni.
Það er ekki ólíklegt að lög-
reglan nú sé því lítt fylgisöm að
láta siga sér á félaga sína í
verkalýðsstétt er þeir standa í
kjaradeilum. — Almennt er og
hreyfingin beðiö ósigur í einni orustu. En þetta er
þýðingarmikil orusta Þess vegna, verkamenn, allir sem
einn: Fram til baráttu og sigurs, standið fast á kröfum
Dagsbrúnar, fellið smánarlillögu Bandáríkjaleppanna!
haldið' að núverandi lögreglu-
stjóri hafi öðlazt þann þroska og
þá reymslu, að hann verði ekki
talinn hæfur til að stjórna o-
hæfuverkum þeim er íhaldið
virðist æskja eftir að láta lög-
regluna vinna. Til þess starfa
eiga þeir annan hæfari — og
sem kvisazt hefur að myndi
verða látinn taka við „þjóðvarn-
ar-lögregluliði“-<bæjarin:s — og
eigi skortir hann þjónustuvilj-
ann —.
Maður þessi er nefndur Jó-
hann Hafstein — gegnþunnur
cmaður, se.m sést bezt á daglegri
meðhöndlun íhaldsins á þessari
vinnukonunefnu sinni. —
íhaldið er hrætt um að Dags-
tarún öðlist að vinna þessa kaup-
deilu alltof auðveldlega. Það er
eðlilegt að íhaldið sé óttaslegið.
Það veit að hinar sanngjörnu
kröfur Dagsbrúnar hafa náð evr-
um velviljaðs álits almcnnings —
og skilur harla vel að hin vitur-
lega og gætna framkomu for-
ustumanna Dagsbrúnar, einkenn-
ist fyrst og fremst af öryggi og
styrk sem er einkennandi nú
fyrir samtök ve.rkalýðsins.
Einnig mega þeir muna það,
að DagS'brún hefur aldrei tapað
verkfalli utan einu sinni undir
Framh. á bl. 7.