Þjóðviljinn - 10.08.1947, Qupperneq 6

6
ÞJÓÐVILJINN
Sunnudagur 10. ágúst 1947
Ellioit Hocsevelt: 83.
&$ómarmið I&oo&evelts
forseta
H30. dagur
!IU1?
DULHEIMÁR
on og Sja'nghaj. .. . um það að Sjanghajsék hefur lofað
að koma á lýðræðisstjórn í Kína ef við hétum honum
stuðningi í þessu máli. Og Sjang var áhyggjufullur yfir
því hvað Rússarnir ætluðust fyrir í Mansjúríu. . . . þótt
ég geri ekki ráð fyrir að hann sé áhyggjufullur út af því
lengur. Jói frændi var sammála um það að auðvitað ætti
Mansjúría að vera kínversk áfram, og féllst á að hjá’.pa
okkur með að styðja Kínverjana gegn Bretum.... Og
Pat Hurley er farinn til Moskva til þess að halda þessum
umræðum áfram“.
Þetta minnti mig á að ég hafði átt óverulegan þátt í
samningsuppkastinu að þríveldayfirlýsingunni um fram-
tíð Irans. Eg spurði föður minn því hvort hún hefði ver-
ið undirskrifuð.
,,Já, já! undirskrifuð, innsigluð og afhent. Og meðan
ég man, þakka þér fyrir þitt innlegg til hennar. Þessi
Pat Ilurley . . . . “ hélt faðir minn áfram hugsandi, „hann
leysti af höndum gott verk. Ef nokkur getur greitt úr
flækjunni sem innanríkismál Kína eru í, þá er það hann.
Sjáðu til Elliott," sagði hann, svipti af sér teppinu og
w bjóst til að rísa á fætur, „menn eins og Pat Hurley eru
•k
ómetanlegir. Og hvers vegna? Vegna þess að þeir sýna
fullkomna hollustu. Eg get fengið honum verkefni sem ég
myndi aldrei láta mig dreyma um að fela manni frá utan-
ríkisráðuneytinu, vegna þess að ég get treyst honum.
Skilurðu hvað ég á við?“
Eg komst ekki hjá því að minnast manna frá utanríkis-
ráðuneytinú sem höfðu komið föður mínum í slíkar klípur
að hann átti fullt í fangi með- að kippa málunum í lag.
„Sjáðu til“, hélt faðir minn áfram. „Hvað eftir annað hafa
þessir menn í utanríkisráðuneytinu reynt að leyna skýrsl-
um fyrir mér, eða seinka þeim eða stöðva þær með ein-
hverjum ráðum, aðeins vegna þess að nokkrir af þessum
metorðastjórnmálamönnum eru andstæðir því sem þeir
vita að er mín skoðun. Þeir ættu að starfa fyrir Winston!
Og raunverulega gera þeir það í ótal skipti. Vertu ekki
að hugsa um þá. Þeir eru í raun og sannleika sannfærðir
um að eina leiðin til að stjórna Bandaríkjunum sé að
komst að því hvað Englendingamir geri og haga sér síðan
eins. Þetta á jafnt við um demokrata og republikana,“ hélt
faðir minn áfram, og sökkti sér dýpra niður í þetta um-
hugsunarefni. „Að því ég bezt veit er Pat Hurley, og
ýmsir aðrir sem vinna fyrir mig, hreinræktaðir republik-
anar. En þeir vita að land þeirra er í stríði, og þeir viija
gera allt sem þeir mega fyrir land sitt, og það gera þeir
líka.“
Arthur Prettyman hafði komið inn og hjálpaði honum
að klæða sig. „Fyrir sex árum ráðlagði einhver mér að
hreinsa til í utanríkisráðuneytinu. Það er eins og brezka
utanríkisráðuneytið. Þar hafa þeir mann sem fastan for-
stjóra utanríkisráðuneytisins. Hann er fastur forstjóri
hvort heldur sem ríkisstjórnin er mynduð af Ihaldsflokkn-
um, Verkamannaflokknum eða er frjálslynd. Það breytir
enguv Hann situr í embættinu. Alltaf. Þar sjáum við í
hnotskurn okkar eigin utanríkisráðuneyti. En svo eru aft-
ur menn eins og Pat Hurley og störf þeirra hafa tvöfalt
gildi. Eini gallinn á Pat Hurley er sá að það verður að
segja honum hvað hann eigi að gera.En þegar honum hef-
ur verið sagt hvað hann eigi að gera þá framkvæmir
hann það. Og hann gerir það af fullum trúnaði og vand-
virkni!" Hann þagnaði og hló við þegar hann tók eftir
því að í ákafanum hafði hann hækkað röddina. „Nei,
heyrðu mig,“ sagði hann. „Eg lá fyrir og ætlaði að hvíla
mig. Þetta er þín sök, þú lézt mig fara að hugsa um
þessa herra í borðalögðu buxunum í utanríkisráðuneyt-
inu!“
Eg hló og hann spurði mig hvers vegna ég klæddi mig
ekki einnig til veizlunnar. Eg sagði honum að mér hefði
ekki verið boðið og þótt svo hefði verið myndi ég ekki
hafa farið. „Eg er þreyttur, pabbi. Eg hef líka haft mikið
áð gera. Eg svaf ekkert í nótt sem leið. Eg vil aðeins
fá einhvern matarbita og leggja mig svo.“
Hann leit til mín eins og hann öfundaði mig. „En
þú verður hérna á morgun?"
„Já, já, að minnsta kosti til kl. fjögur eða fimm.“
Næsta morgun, þegar ég hitti hann aftur sagði hann
mér að nú væri loks útrætt um þátttöku Tyrklands í
stríðinu. Það átti ekki að fara í stríðið. „Eg hygg að
Eftir Plsyllis P©tt©isie
En livað þetta hljómaði skynsamlega — og hvað
þetta var nærgætnislegt og umhyggjusamt, og þó,
hvaða hönd önnur en hans hafði ýtt henni út í
þessar ógöngur?
„Það verður að grafa grundvöllinn undan því, sem
við höfum hingað til byggt samveru okkar á“,
sagði Jane hörkulega. „Eg sé það eins greinilega
og yfirlæknirinn, og ég sé líka hversvegna það
er ekki stærilæti mitt, sem ég met meira en þig,
heldur sjálfstæði okkar beggja. Það er ekki af því,
að ég sé yfir mig þreytt, að mér er fyllilega ljóst
núna að í þessu tilliti höfum við bæði hegðað okk-
ur rangt. Og Sally, sem er eiginkona þín, reiddist
einmitt út af þessu, og það réttilega. Eg ber virð-
ingu fyrir gremju hennar og ráðlegg þér að gera
það sama. Annars munu þessir sömu erfiðleikar
stinga upp höfðinu seinna — á einhvern annan
hátt. Að ég fer í burtu núna, er til þess að reyna
að geta unnið, án þess að hafa þig við hlið mér
— og til þess að gefa þér tækifærij til að vinna
án mín. Þegar ég í fyrstu varð undrandi yfir ásök-
un yfirlæknisins, var það af því að mér fannst
það, sem borið var upp á mig, vera miklu þyngra
en ég sé nú að það er. Egi á við, að mér fannst
leiðir okkar hlytu að skilja óafturkallanlega, fyrir
fullt og allt, en þetta var aðeins hræðsla, og óþol-
inmóð ósk um að láta kvölina taka sem fljótast
enda------finna sjálfan sig sundurkraminn--------
en án þess að láta nokkurn vita um það. En — ég
sé allt greinilega núna, og mér þykir vænt um
að við höfum talað um þetta —- og ef til vill get-
um við hitzt seinna og talað saman aftur, en ég
verð að fara burtu“.
„I hamingjunnar bænum hættu nú þessu hátíð-
lega tali“, sagði Alec dálítið hranalega, en bætti
svo við allt í einu: „En meðal annarra 'orða, þú
,ert þó aldrei ástfangin í mér?“
I Þessi'spurning var of spaugileg fyrir Jane. Það
jgreip hana óstjómlegur hlátur, sem hún gat ekki
ráðið við og tárin streymdu niður kinnar hennar.
„Nei“, gat hún loks stunið upp fyrir Alec, sem
horfði á hana hræddur og undrandi. „Þakkaðu
guði fyrir að ég er ekki ástfangin í þér“.
„Jæja, það er ágætt“, sagði Alec fremur stuttur
í spuna, „það var ekki óhugsandi að þú værir það.
Konur hafa verið það fyrr! Minnsta kosti er
ástæðulaust fyrir þig að vera með þennan hlátur.
Það var nauðsynlegt fyrir mig að fá að vita sann-
leikann. Ef þú ert ekki ástfanginn í mér — og ég
ekki af þér, þá get ég ekki séð hverju í dauðanum
Sally getur verið leið út af. Og ég held — því að
ég þekki Sally betur en þú og hann Charles þinn —
að hún hafi aldrei og muni aldrei liafa neitt að at-
huga við það, þótt við störfum saman“.
„Ég ætla að biðja þig um að kalla hann ekki
Charles minn“, sagði Jane og hélt áfram að hrist-
ast af hlátri, „því það er hlægilegra en allt ann-
að. Þú og Sally eru einu manneskjurnar, sem eigið
hvort annað. En við skulum nú halda okkur að því,
sem málið snýst um. Það er eitthvað, sem Sally
setur fyrir sig, eitthvað, sem særi.r hana meir en
samband þitt við Myru, og sem getur ekki heldur
stafað af því að ung og hraust stúlka eigi von á
barni með manni, sem hún elskar. En hvað var það
þá, sem gat gert henni svona þungt í skapi? —
Ekkert annað en hinar eilífu umræður okkar, sem
hún gat ekki fylgzt með í. Öll þessi kvöld, — sem
þið hefðuð átt að vera ein saman. En í stað þess
sátum við hérna — til klukkan eitt og tvö á nótt-
unni — og töluðum um áhugamál okkar, meðan
Sally sofnaði með höfuðið upp við Biscuit, og ^ „
— guð fyrirgefi mér — hugsaði með sjálfri mér,
hvað okkur liði öllum vel og hvað við værum ham-
ingjusöm sarnan. Alec, ef þú átt eftir að hata mig
það sem eftir er ævinnar, get ég ekki álaskð þér
fyrir það, en ef þú vilt ekki verða til þess að ég
fyrirlíti sjálfa mig — og þig líka — þá láttu mig
í guðanna bænum fara, og gerðu ekki neitt meira
veður út af því. Því meira sem þú talar um það,
því betur sé ég hvað við höfum bæði verið blind
og eigingjarnir heimskingar. — Og við köllum
sjálf okkur sálsýkislækna“.
Jane hélt að hún hefði nú fengið Alec algerlega
á sitt mál. Iiún hafði gert hann órólegan. Hann
fleygði þriðju sigarettunni yfir í arininn, en missti
hann á gólfið stóð upp, steig ofan á hana og sagði:
„Fjandinn hafi þetta allt saman". Síðan settist
liann niður aftur eins og honum hefði dottið eitt-
hvað nýtt og ánægjulegt í hug.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiii'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiiiiiijjiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiijimij
DÆMISÖGUR KRILOFFS
En áður en asninn fékk heiðursmerk-,
ið hafði hann satt að segja verið vanur
að gera sig heimakominn í görðum ná-
grannanna og fá sér dálítinn rúg eða
hafra. Hann teygði sig gegnum hlið eða
rifur í girðingunni þegar enginn sá til,
át eins og hann lysti og laumaðist svo
burt aftur.
barði asnann unz hann varð blár og mar
inn, stirður og aumur í öllum liðum.
Þegar sumarið var líðið var asninn
með heiðursmerkið ekki orðinn annað
en skinuið og beinin.
XXIV.
En nú horfði málið öðru vísi við. Þeg-
ar asninn ætlaði að laumast inn í garð
til að fá sér aukabita, heyrði eigandi
garðsins hljóminn í bjöllunni, hljóp út
og barði asnann hraustlega. Ef hann
stóðst ekki mátið og læddist inn á akur
nágrannans kom bjölluhljómurinn þeg-
ar í stað upp um hann og einhver kom
hlaupandi og lumbraði á honum með
lurk.
Hvert sem hann fór, inn á rúgakur-
inn, í hafraskemmuna eða inn í aldin-
garð heyrði einhver bjölluhljóminn og
Eldur.
Þrír kaupmenn sem höfðu verzlað
saman í mörg ár höfðu hlotið
mikinn ágóða. Nú voru þeir að skipta
fénu með sér. En slíkri skiptingu hlutu
að fylgja miklar deilur.
En þegar þeir voru að rífast um
hvernig þeir ættu að skipéa fénu, var
allt í einu kallað: „Eldur.“
„Fljótir! við verðum að bjarga vör-
unum og húsinu,“ sagði einn þeirra.
„Við getum gert peningamálin upp á
eftir.“
„Eg hreyfi mig ekki héðan fyrr en þú
40
39