Þjóðviljinn - 10.08.1947, Blaðsíða 7

Sunnudagur 10. ágúst 1947
ÞJOÐVILJINN

NOTIÐ TÆKIFÆKIÐ! Islenzk
ir gúmmískór seldir með
miklum afslætti til 15. ágúst.
Gúmmískóvinnustofan, Berg
þórugötu lla.
IÍAUPUM HREINAR lérefts
tuskur næstu daga.Prent-
smiðja Þjóðviljans h.f.
MUNIÐ KAFFISÖLUNA Hafn
arstræti 16.
NrAnsturlandi
RAGNAR ÓLAFSSON hæsta
réttarlögmaður og löggiltur
endurskoðandi, Vonarstræti
12, sími 5999.
KAUPUM — SELJUM: Ný og
notuð húsgögn, karlmannaföt
og margt fleira. Sækjum —
— sendum. Söluskálinn,
Klapparstíg 11. — Sími 6922.
minnihluta í sjávarútvegs
nefnd. Nefndarálit hans sýn-
ir skýrt afstöðu Sósíalista-
ílokksins og því sétt hér:
„Sjávarútvegsnefnd Nd.
hefur haft frv. þetta til at-j
hugunar og hefur beiðzt um-j
sagnar stjórnar Síldarverk-
smiðja ríkisins og ríkisstjórn-
arinnar. Nefndinni hefur nú
loks borizt umsögn stjórnar
S.R., og leggur meiri hluti
hennar (Sveinn Benedikts-
son, Júlíus Hafstein og Er-
'lendur Þorsteinsson) það til,
að frv. verði ekki samþykkt.
Hins vegar hefur minni hluti
stjórnar S.R. (Þóroddur Guð
mundsson og Jón Kjartans-
son) mælt með því, að frv.
verði samþykkt og verk-
smiðja reist á Norðaustur-
landi á undan öðrum þeim
verksmiðjum, sem ákveðnar
eru í lögunum frá 1942.
SAMÚÐARKORT Slysavarnafé-
lags íslands kaupa flestir,
fást hjá slysavarnadeildum
um allt land. I Reykjavík af-
greidd í síma 4897.
KAUPUM HREINAR ullartusk
ur. Baldursgötu 30.
DAGLEGA ný egg soðin og
hrá. Kaffisalan Ilafnarst. 16.
K+++44WH+M4++++'H+H.
Verzlið í eigin
búðum
KRON
Framh. af 1. síðu j undirstrika það sem ég tel
mestu skipta í þessu máli.
Á undanförnum tveimur ár
um hefur það komið í ljós,
að síld hefur verið mikil fyr
ir Norðausturlandi sunnan
Langaness, þegar lítil eða eng
in síld hefur verið á síldar-
slóðum fyrir Norðurlandi.
Allmikill hluti þeirrar síldar,
sem veiddist á vertíðunum
1945 og 1946, er tékinn aust-
an Langaness, og hefðu veiði
möguleikar þar eystra notazt
betur, ef stór síldarverk-
smiðjahefði verið fyrir hendi
á þessu svæði, því að sú verk-
srniðja, sem er á Raufarhöfn
er of lítil og fyllist strax, þeg
ar veiði hefst.eystra.
Síldarskip, sem tekið hafa
síld sunnan Langaness, hafa
átt í miklum vandræðum að
sigla fyrir Langanes með hlað j
i in skip til Raufarhafnar eða
| lengra vestur. Til þess að
| vinna bug á þessum erifleik
Nefndin gat ekki orðið sam um er nauðsynlegt að fá verk
mála um lausn málsins. Meirij smiðju sunnan Langaness.
hlutinn vildi afgreiða frv.: Því hefur af ýmsum verið
þannig að breyta því í frvJ haldið fram, að venjulega sé
til 1. um breyt. á 1. nr. 93 frá ekki mikil síld fyrir Norðaust
1942, um nýjar síldarverk-^ urlandi, þótt svo hafi verið
smiðjur, og bæta inn í upp- sumurin 1945 og 1946. Þeir
talningu á væntanlegum síld sem kunnugleika hafa fyrir
arverksmiðjum, sem er í austan, halda því hins veg-
þeim lögum, síldarverk- ar fram, að ætíð sé mikil síld
smiðju á Norðausturlandi, á þessu svæði. Skýrslur um
en láta svo ríkisstjórnina um síldveiði, sem verksmiðjurn-
það, hvenær hún vill láta ar taka, eru frá skipum, sem
reisa verksmiðjuna og hvort koma inn með veiði sína, en
hún vill reisa verksmiðju á eðlilega leita skipin ekki á
Norðausturlandi á undan veiðisvæðið fyrir Norðaustur-
öðrum þeim verksmiðjum,1 landi, þegar nóg er af síld á
sem ákveðnar eru í lögunumj aðalsíldarmiðunum fyrir
skýrt fram, og það sannaðist
enn betur í efri deild, að það
er álit meirihluta síldarverk
smiðiustjórnar, sem látið er
ráða úi'slitum, eða a. m. k.
skjóta þingmenn sér bak við
þessa ,,sérfræðinga“.
Skemmdarverkin tókust að
nokkru leyti í neðri deild, en
á síðustu stundu tókst fylgis
mönnum málsins að fá þar
samþykkta tillögu frá Hall-
dóri Ásgrímssyni um að gefa
Austurlandsverksmiðjunni
þann forgangsrétt, að Ijúka
heri undirbúningi á þessu ári,
og hefja byggingu hennar á
næsta ári, 1948.
I efri deild hófust skemmd
arverkatilraunirnar að nýju.
Þar samfylktu þeir Pétur
Magnússon og Sigurjón Á.
Ólafsson gegn frumvarpinu.
Pétur bar fram tillögu um að
nema á brott tímaákvarðan
irnar, sem tekizt hafði að fá
gegnum neðri deild og Sigur
sköpun sjávarútvegsmálanná
ekki takast. Tillögur Péturs
og Sigurjóns voru kolfelldar
við 2. umi-æðu málsins. Við
3. umræðu reis fjármála- og
sjávarútvegsmálaráðherra Jó
hann Þ. Jósefsson upp og
lýsti yfir andstöðu ríkisstjórn
arinnar við málið, kvartaði-
um að þýðingarlaust væri að
bera fram breytingartillögur,
því þær yrðu felldar (þetta
var á síðustu dögum þings-
ins.-og þá gufaði þingmeiri-
hluti hrunstjórnarinnar upp
hvað eftir annað!) og hótaði
loks að hafa að engu ákvœði
frumvarpsins, þó að lögum
yrðu!
Þrátt fyrir þessi áköfu mót
mæli ríkisstjórnarinnar sam-
þykkti efrideild óbreytt á-
kvæðið um að undirbúningi
að byggingu síldarverksmiðju
á Norðausturlandi skuli lok-
ið á þessu ári, 1947, og bygg-
ing hefjast 1948. Þannig
jón bar einnig fram tillög.u stendur Það ákvæði * lö§un"
í sömu átt.
um.
Enn beittu andstæðingar Reynir hrunstjórn Stef—-
málsins fyrir sig vitnisburði áns jóhanns að hindra
framkvæmd laganna?
En hvað gerir hrunstjórn-
in? Er hún farin að fram-
kvæma vilja Alþingis og und
irbúa málið? Eða ætlar Jó-

liggur lelðinj
-l-H-n 1 I"H"H
WWl'y., ,p
'liít til vkkar
frá 1942.
Minni hlutinn, ég undirrit-
aður, vildi ekki fallast á
þessa afgreiðsu, vegna þess
að ég tel mikla nauðsyn á því
að koma upp stórri verk
smiðju sunnan Langaness, er
Norðurlandi. Allt bendir til,
að fyrir Norðausturlandi sé
á hverju ári mikil síld, sem
ekki hagnýtist vegna þess, að
verksmiðjukostur er þar ekki
nægilegur.
Fyrir atvinnulíf héraðanna
sé því eðlilegast að'fara þá sunnan Langaness mun bygg
leið sem flm. frv. benda á í inS síldarverksmiðju skipta
geti hafið starfsrækslu sem
allra fyrst. Þess vegna leggur
minni hlutinn til, að frv.
verði samþykkt.
afstýrt
En nógu márgir efrideild-
arþingmenn afréðu að láta
þessi skemmdarverk við ný-
frv. sínu, þá leið, að Alþingi miklu máli- Sjávarpláss í
taki ákvörðun í málinu og Norður-Múlasýslu eru mjög
feli ríkisstjórninni með þeim illa sett atvinnulega, og hef-
hætti, að tryggt sé, að ráðizt ur Það lítið breytzt á stríðsár! ,
verði í byggingu síldarverk-j unum> hins vegar hafa marg| Skemmdarverkunum
smiðju sunnan Langaness, er ir flutt af Þessu svæði Þá ° “
einkum til Suðvesturlands-
ins. Mál þetta er flutt af öll-
um þingmönnum frá Aust-
urlandi, og undirtektir þær,
sem frv. hefur fengið þar
Sú leið, sem meiri hlutinn eyStra. sanna, að þetta er
vill fara, felur fyrst og Austfirðingum nauðsynjamál,
fremst það í sér, að slá því ejns Gg áskoranir þær, sem
á frest um óákveðinn tíma hirtar eru hér sem fylgiskjöl,
að byggja síldarverksmiðju bera vott um.
Alþingi, 16. apríl 1947.
Áki Jakobsson.“
Fylgiskjölin sem vitnað er
til eru áskoranir tíu sveitar-
og bæajrstjórna austan
lands um að samþykkja frurn; f
varpið og samskonar áskor-
un undirrituð af fjölda sjó-
meirihluta sitjórnar Síldar-
verksmiðja ríkisins. Sveinn
Benediktsson, Erlendur Þor-
steinsson og Júlíus Hafstein
áítu auðvitað að fá að ráða
því hvort byggð yrði síldar-
verksmiðja á Norðausturlandi hann l3- Jósefsson sér þa
eins fljótt og unnt yrði! Hvað dul að hafa að enSu vilía ^1
kom það málinu við þó tveir Þingis Mndslög, láta sem
af fimm stjórnarmönnum lagaákvæðin um hYggingu
Síldarverksmiðjanna, Þórodd sildarverksmiðju á Noiðaust
ur Guðmundsson ’og Jón m’iandi séu ekki.til?
Kjartansson teldu byggingu Sjómenn og útvegsmenn,
þessarar verksmiðju brýna sem enn hafa fengið sönnun
nauðsyn? Hváð varðaði Svein fyrjr þvj hve mikil nauðsyn
Benediktsson, Bjarna Bene- ber til að hafa síldarverk-
diktsson, Skúla Guðmunds- smiðju á NorðaustUrlandi,
son, Sigurjón Á. Ólafsson og munu sjá til þess að hvorki
Jóhann Þ. Jósefsson um það, Sveini Ben. og kumpánum
þó sjómenn og útvegsmenn ne Jóhanni Þ. Jósefssyni tak
á Austurlandi og ekki ein- rs^- ag vinna þau skemmdar-
göngu á Austurlandi, heldur verk gegn sjávarútveginum
síldarútvegsmenn og sjó- ag hindra byggingu þessa ný
menn um land allt teldu sköpunarfyrirtækis.
bygging stórrar sildarverk- _ . _ .
Svemi Ben. og hrunstjorn
Stefáns Jóhanns tókst að
hindra að hafin væri á þessu
ári bygging síldarverksmiðju
á Norðausturlandi.
Hitt er ólíklegt að þeir fái
að halda völdum er geri þeim
kleift að hindra einnig nœsta
ár byggingu þeirrar verk-
smiðju.
smiðju á Norðausturlandi eitt
helzta nauðsynjamál síldar-
útvegsins?
. *I'*I**I"*l’*Í**f*,l*"T
á Norðausturlandi sunnan
Langaness. Það, að afgreiða
frv,. með því móti að bæta
■verksmiðju á Norðaustur-
landi inn í lögin frá 1942, er
sama og að fella frv. og því
get ég ekki fallizt á þá af-
greiðslu.
Höfuðrökin fyrir því aðj manna og útgerðarmanna.
samþykkja frv. og reisa strax
síldarverksmiðjp á Norðaust
urlandi eru að mestu fram
tekin í greinargerð frv. á
þskj. 221, en ég vil þó enn
Skemmdarverkatil-
raunir Sveins Ben og
kumpána
í nefndarálitinu kemur
Auglýsing frá Viðskipfanefnd
um gjaldeyrisleyfi til ferðalaga.
Viðskiptanefndin mun ekki sjá sér fært vegna
gjaldeyrisörðugleika, að veita. nein leyfi til
ferðakostnaðar erlendis í náinni framtíð.
Er því algjörlega þýðingarlaust að sækja um
slík leyfi til nefndarinnar nema um sé að ræða
mjög aðkallandi ferðir í sambandi \*ið markaðs
leit eða viðskipti.
Reykjavík, 8. ágúst 1947.
Viðskiptanefndin.
"PH-