Þjóðviljinn - 21.09.1947, Page 6

ÞJÓÐVILJINN
Snnnudagur 21. sept. 1947.
13.
Samsæríi mlkla
L.
eftir
MICHAEL SAYERS oq ALBERT E. KAHN
Trotski". En nauðugur viljugur komst Lockhart að þeirri
niðurstöðu, að Trotski hefði alls ekki vald til að koma
í staðinn fyrir Lenín. Lockhart kemst svo að orði í
Brezkum erindreka:
„Trotski var mikill skipuleggjari og maður með afar-
mikla líkamshreysti. En siðferðislega var hann eins ófær
um að standa á móti Lenín eins og fló á móti fíl. í full-
trúaráðinu Var enginn sem ekki taldi sig jafnoka Trotskis.
Og það var enginn ráðherra sem ekki áleit Lenín hálf-guð,
og að ákvarðanir hans ætti að meðtaka mótstöðulaust.“
Ef gera ætti eitthvað í Rússlandi, yrði að gera það í
samráði við Lenín. Þessa niðurstöðu höfðu þeir báðir
fengið, Lockhart og Robins.
„Persónulega hef ég alltaf haft spurningarmerki við
Trotski — spyrjandi, hvað hann muni gera, spyrjandi,
hvar hann væri að finna á vissum tíma og stöðum, vegna
hinnar öfgafullu eigingirni hans og hroka eigingirninnar",
sagði Robins.
Skömmu eftir að Lockhart kom til Pétursborgar hitti
hann Robins. Hann varð strax lirifinn af því hversu Ame-
ríkumaðurinn sneri sér rakleitt að hinu rússneska vanda-
máli. Hann hafði enga samúð með hinum ýmsu rök-
semdum Bandamanna gegn viðurkenningu. Hann fyrir-
leit þá fráleitu kenningu, sem leppar keisarans höfðu
alið á, að bolsévíkarnir vildu þýzkan sigur. Af mikilli
mælsku fræddi hann Lockhart um hinar ægilegu að-
stæður í gamla Rússlandi og hversu hinum kúguðu millj-
ónum hefði farið undursamlega fram undir forustu bolsé-
víka.
Til þess að fullgera myndina, fór Robins með Lockhart
út til Smolni að sýna honum vinnubrögð nýju stjórnar-
innar. Þegar þeir óku til baka til Pétursborgar í hægri
snjódrífu, lýsti Robins því yfir með nokkurri beiskju, að
sendisveitir Bandamanna væru, með leynilegum sam-
særum sínum gegn ráðstjórninni, aðeins „að leika hlut-
verk Þjóðverja í Rússlandi“.
Ráðstjórnin var komin til langdvalar, og því fyrr sem
Bandamenn viðurkenndu þá staðreynd, þeim mun betra.
Robins bætti því við hreinskilnileiga, að Lockhart mundi
fá allt aðra sögu hjá öðrum fulltrúum Bandamanna og
erindrekum leyniþjónustu þeirra í Rússlandi, og að þess-
ar persónur myndu bera fram allskonar skjalfestar sann-
anir sínu máli til stuðnings. „Það eru fleiri skjalfalsanir
allskonar í Rússlandi nú en nokkru sinni áður í sögunni!“
sagði Robins. Það væru jafnvel skjöl til að sanna, að
Robins væi’i sjálfur bolsévíki, og samtímis, að hann væri
með leynd að krækja í verzlunarívilnanir í Rússlandi
handa Wall Street.
Þessir tveir menn urðu nánir, nærri óaðskiljanlegir
vinir. Þeir fóru að éta morgunverð saman á hverjum
morgni og ráðgast um dagsverkið, 'framundan. Sameigin-
legt markmið þeirra var að fá stjórnir sínar til að viður-
kenna Sovétríkin og koma þannig í veg fyrir aigur
Þjóðverja á austurvígstöðvunum.
(Lockhart og Robins fundu mikilsverðan félaga þar
sem var franskur liðsforingi, Jean Sadoul kapteinn, fyrr-
um frægur lögfræðingur og þingmaður sósíalista í París.
Sadoul kapteinn var óopinber tengiliður milli Frakklands
og ráðstjórnarinnar. Hann hafði komizt að nákvæm-
lega sömu niðurstöðum eins og Robins og Lockhart. Hrein
skilin gagnrýni hans á framkomu Bandamanna gagn-
vart Rússlandi hafði bakað honum heiftugan fjandskap
franska sendiherrans Noulens, sem breiddi út þann orð-
róm um Sadoul, Robins og Lockhart, að þeir væru allir
orðnir bolsévíkar. Sjálfur var Noulens bitur afturhalds-
jaxl og skoðanir hans voru runnar frá „tvö hundruð fjöl-
skyldunum“ frönsku og verðbréfaeigendum Parísarbank
anna, og hann hataði ráðstjórnina. Hann meinaði Sadoul
að standa í beinu sambandi við frönsku stjórnina og
hindraði jafnvel persónuleg bréf og sendiboð til hans.
Bruce Lockhart hermir svo frá í Brezkum erindreka,
að til þess að aftra því, að Robins hefði áhrif á sendi-
hen-a Bandaríkjanna, David Francis, hafði Noulens sendi-
herra hafið hvísláróður gegn Robins. Noulens lét einn
af riturum sínum varpa napurlega fram þeirri spurningu,
þegar Francis var nærri: „Hvor er sendiherra Banda-
ríkjanna í Rússlandi ■— Francis eða Robins?" Þessi
bardagaaðferð bar nokkurn árangur. Francis sendiherra
, ■iiTgTimniiiiinniiiiiiinimiiiinmniiiinimiTminnnnTnmTnnnmTiiTmTTnTmmmimBniiimiiB
14. dagur
aMÍiiiniumimiiiimmniiimiini'mHiiimiiiinnnnniiHnmniiiiiiHminilinimianiitittfn^I
LIFIÐ AD VEDI
Eítii* Vforaee Me Coy
eins og þér væruð höfundurinn, leikstjórinn og að- „Hvort ég hef séð það ? Já — og allir starfsmenn
alleikarinn í einni og sömu persónu. Eg hef sagt blaðsins hafa séð það“.
yður það áður, að við þetta leikhús er öllum gert „Komdu inn“, sagði Dolan og leiddi hann inn á
jafnt undir l\öfði“. skrifstofuna. „Myra — hérna er kommúnistahund-
„Það er ekki ætlun mína að vera ákurteis“, sagði urinn. Eg hefði ekki komið tímaritinu út án hjálpar
Dolan rólega. „Mér þykir leitt, að ég skuli hafa Myru“.
komið of seint, en það virðast álög á mér, að geta „Góðan daginn, Eddie“, sagði Myra. „Síminn er
aldrei mætt stundvíslega, jafnvel þó ég ásetji mér búinn að hringja fjórum sinnum“, sagði húh við
það“. • Dolan. „Þarna er skrá yfir þær á borðinu yðar“.
„Biðjið þau afsökunar!" „Eg er búinn að koma alstaðar þar sem tímaritið
„Eg bið ykkur öll afsökunar", sagði Dolan loks er selt, og sjá hvernig salan gengur, þess vegna er
við fólkið á Jeiksviðinu. „Þetta skal ekki koma fyrir ég svona seint fyrir“.
aftur.— — Nægir þetta?“ spurði hann leikstjórann. „Plvernig gengur salan?“ spurði Bisliop og sett-
„Já. Timothy var staðgengill yðar. Jæja — komdu ist.
Timothy, Dolan tekur við“. „Prýðilega! Eg hef nú ekki hugsað mikið um þá
„Vertu kyrr þar sem þú ert, Timothy", sagði hlið málsins, en ég geri ráð fyrir að hún gangi vel ~.
Dolan. „Þú ert búinn að vera staðgengill nógu Segðu mér nú í hreinskilni, Eddie — hvað finnst
lengi. Eg er hættur hér“, sagði hann við leikstjór- þér um það?“
ann og gekk niður ganginn, gegnum anddyrið og „Mér finnst það ágætt, Mike — það er alveg satt.
út í myrkrið. En finnst þér það ekki fulllíkt „The New Yorker“?“
„Dolan! — Dolan!“ hrópaði leikstjórinn og hljóp „Öll tímarit af þessari gerð hljóta að líkjast „The •
niður stigann og út að bíl Dolans. „Andartak-------------------------------“ New Yorker" •— að undanskildum dálkinum „Félags
„Þetta er allt í lagi“, sagði Dolan og snéri líf“.“
kveikjulyklinum. „Eg er ekki móðgaður--------------------------------“ „Hann er nú það eina, sem mér mislíkar í tíma-
„En við hefjum sýningar í næstu viku----------------------------------“ ritinu. Allur þessi þvætttingur um þetta svokallaða
„Látið þér Timothy fá mitt hlutverk. Hann er heldra fólk__________________________________________svei!“ ,
búinn að vinna samvizkusamlega árum saman. Gef- „Eg neyðist til að hafa hann með — að undan-
ið þér honum nú tækifæri“. skildum byrjendamyndunum. Fannst þér auglýsing-
„Dolan — getið þér fengið yður til að koma mér arnar ekki sæmilega margar?“
í þessi vandræði-----------------“ „Hver útvegaði þær — þú ?“
„Þér væruð ver staddur, ef ég færi ekki. Það er „Náungi, sem heitir Eckmann. Hann vinnur hjá
ekki hægt að nota mig — þetta er bezt svona. Síð- Lawrence. Hefur Thomas séð greinina um baseball-
an æfingar hófust, hefur aðstaða mín líka breytzt, keppnina?"
svo ég fæ engan tíma til leikæfinga". „Eg þeld, að hann hafi keypt eitt af fyrstu ein-
„Það var ekki ætlun mín að vera með ónot þarna tökunum. Klukkan fjögur keypti ég eitt eintak og
inni-----------“ fór með það inn til hans, en þá var hann búinn að
„Við skulum ekki vera með nein látalæti“, sagði lesa allt heftið“.
Dolan róléga. „Eg verðskuldaði þetta. Eg hef sjálf- „Hvað sagði hann?“ ,
sagt verið ruddafenginn — en ekki af ásettu ráði“. „Honum var ekki eins illa við afhjúpunina, eins og'
„En þér þarfnizt leikhússins, það veitir yður svo leiðarann þinn um það, að blöðin væru .auglýsendun-
mikil andleg verðmæti. Viljið þér ekki koma — um svo háð, að þau þegðu þess vegna um sann-
fyrir mín orð ?“ leikann. Hann varð snælduvitlaus út af því“.
„Gáið þér að — nú fer ég á stað“, sagði Dolan „Já — en það er sannleikur“, sagði Dolan.
hás. Hann snéri lyklinum og ræsti. „Ef ég fer ekki „Auðvitað", svaraði Bishop. „Þú þarft ekki að
núna, verður aldrei neitt úr því“, bætti hann við segja mér neitt um það, Mike. Eg veit allt of vel,
um leið og hann ók á stað. , að það er sannleikur. Þú ert ekki eini fréttaritarinn,
sem hefur komizt að þeirri niðurstöðu — við vitum
ANNAR KAFLI Það aiiir“.
„Óháð blöð!“ sagði Dolan háðslega. „Það er góður
1. brandari!"
„Eg ætla að segja þér eitt, væni minn", sagði
Seinnihluta miðvikudags var fyrsta heftið af Bishop. „Eg er dauðhræddur um, að þú rekir þig
„The Comsopolite" sent i bókabúðir og blaðasölur. ina á, því þú færð heilan hóp fjandmanna. Það hata
Þegar Dolan var á leið upp stigann á skrifstofu margir þig vegna hugrekkis þíns. Til dæmis Tliomas.
sinni á fimmtudagsmorguninn, mætti hann El’ddie Veiztu, að liann skrifar leiðara í kvöldútgáfuna, um
Bishop á niðurleið. íþróttasíðuna þína? Það er svar við aðdróttun þinni
„Jæja, kallinn minn“, sagði Bishop glaðlega og um, að elsku góða „Times Gazette“ sé með kjaft-
rétti honum höndina. „Þá ertu kominn á stað!“ körfu“.
„Hefurðu séð það?“ spurði Dolan og þrýsti liönd „Eg vona að hann geri það — það vona ég sann-
hans. arlega. Eg er búinn að koma honum í sjálfheldu,
JU»Hiiiiiuii[iiiiiiiii»iiliiliffl(HiHiiHiij»liiuimiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiniiiMUiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiniiiiii)iii)|liiiiii|iii!}niitii|iiiljiii«i|iiiiiiiii)Hiiiin)iiii|iiiijiiBiiii!iiiiiiiiHuiiinii[uaiiiliiiiniiiiiiiiiiHiiiiiiiMiiiuiiiiiiHiiiiíiiiiaiiiiiiiiiiuii»iiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiniillíliliiíiliiiiiiiíTiiiniiiliiiiiiii)ii[iinn
D A V í Ð