Þjóðviljinn - 20.07.1948, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 20.07.1948, Blaðsíða 5
Þriðjudagur 20. júlí 1948 ÞJÖÐVILJINN Með ráðsmennsku sinn! með Vesfur-Þýzkaland fíafa Vesturveldin margbroti samninaana m og Potsdam En hóta heimsstyrjöld ef þau fá ekki eftir ssm áður að fara öllu sínu fram um stjórn Beriínarborgar, langt inn á hernámssvæði Sovétríkjanna Samkomulag Bandamanna.stórveldanua um stjórn Þýzkal&nds byggist aðallega á sáttmálum þeim sem kenndir eru við Jalta og Potstlam. Sáttruálar |>essir gerðu m. a. ráð fyrir sameÍRÍnlegu fjórveldaei'tirliti með stjóra Berlínar og að f jallað yrði um öll heliitu mál Þýzkalands og undirbúning friðarsamninga a-f utanríkisráðherrum fjórveldanna. Með margvislegum einhliða ráðstöfunmn varðandi Vestur-Þýzkaland hafa VeL'iurveldin, Bandaríkin, Frakk land og Bretland, rofið þessa sáttmála og haft ákvæði þeirra að engn. Hinsvegar idrðast jórnir Vesturveld- auna líta svo á, að a. m. k. EITT airiði sáttmálanna gUdi enn, ákvæðin um stjórn Berlínar, og ógna með lieimsstyrjöld ef ekki verði í því atri&i talið að ákvæði PotsdamsáXmálans séu í fullu gildi! Seint í júní héldu utauríkisráðherrar átta Evrópu ríkja ráðstefnu í Varsjá, ræddu þróun Þýzkalandsmála og báru frarn ákveðnar tillögur um lausn þeirra. Fyrri hluti hinuar opinberu tilkynningar um þennan Varsjár- í'und var birtur í laugardagsblaði Þjóðv. en hér kem- ur síðari hÍL'iuu. — Þýzkalandsmálin eru í brennidepli alþjóðastjórnmálanna og nauðsynlegt að kynna sér þau sem bezt. Ákvarðamr Lortdonar fundarins eru ólýö- ræðislegar 3. Ákvarðanirnar um ríkis- myndim á vestui’hernámssvæð- um Þýzkalands eru mjög ólýð- ræðislegar. Allur undirbúningur að sam- ankvaðningui svonefnds stjórn lagaþings er lagður í hendur hinna þriggja hernámsstjóra og forsætisráðherra „landanna" á vesturhernámssvæðunum. Lýð- ræðisflokkarnir, verkalýðshreyf ingin og önnur lýðræðissamtök er gæta hagsmuna þýzku þjóð arinnar, hafa verið svipt mögu- leikum til að vinna að þvi starfi » Það er í þágu friðar og ör- yggis Evrópuþjoða að ríkisvald Þýzkalands v«rðí ekki eins sam þjappað og á támum Hitlers, er afnumin var stjórn og þing ,,landanna,“ — ,en komið á þeirri skipan er var fyrir vaida töku nazista er ,,löndin“ höfðu stjórn og þing, og tveggja mál- stofu þingi fyrir Þýzkaland allt. Það tryggði einingu Þýzkalands og þýzka ríkisins á friðar- og lýðræðisgrundveJli, svo framar- lega sem lýðræðissamtökin fá starfsfrelsi. Ákvarðanir -Londonfundar- ins taka allt aðra stefnu. Undir þvi yfirskyni að hindra endur- reisn samþjappaðs rikisvalds reynir Londonfunduriim að ýta Þýzkalandi aftur i tímann og neyða upp á þjóðina banda- lagsríki, þar sem aðalvaldið yrði hjá ,,löndunum“, en mið- stjórn ríkisins hefði emungis minniháttar verkefnum að gegna, enda þótt það fyrirkomu lag sé andstætt þróun nútíma- lýðræðisríkja. Fyrirætlim Breta, Frakka og Bandaríkjamánna miðar að sundurhlutun Þýzkalands en það þýðir afnám sjálfstæðs þýzks ríkis. Framkvæmd áætl- unar um bandalagsríki (sundur- hlutun) Þýzkalands leggur liu myndina um einingu Þýzkalands í hendur þýzkum þjóðrembings- mönnum er reyna að endurreisa Þýzkaland sem herveldi, kúg- andi önnur lönd. Afleiðing þessa verður sá að „endurskoð- unarstefna“ nær fótfestu, þjóð- rembingur, sem nógur efnivið- ur er í meðal Þjóðverja, eflist og skilyrði skapast fyrir nýjan Bismarck eða jafnvel annan Hitler. Ef þrá þýzku þjóðarinnar eft- ir einingu Þýzkalands verður á ný verkfæri í höndum þýzkra þjóðrembingsmanna og hernað- arsinna, sem þegar hafa hlotið margskonar uppörfun frá hcr- námsstjórnum Vestur-Þýzka- lands, mun það tvímælalaust stefna að nýjum þýzkum frið- rofum, er hafa munu alvarleg- ar afleiðingar fvrir þjóðir Ev- rópu, þar með talda þýzku þjóðina, og neyða friðsamar þjóðir til að herða barátturáð- stafanir gegn brennivörgum nýrrar styrjaldar. I»ýzkir „endurskoð- unarmenn" uppöri- aðir 4. Stefnan sem fylgt er af hemámsstjórnum Vesturvelcl- anna eru uppörfun fyrir endurskoðunaröflin í Þýzka- landi, Þessi öfl þerjast gegn sáttmálunum sem gerðir voru á Jalta- og Potsdamfundunum imi eflingu lýðræðis í Þýzka- landi og afvopnun þess, skyldu Þjóðverja til að bæta tjón er þýzku herirnir unnu, — og gegn ákvörðunum um flutninc ' þýzks fólks, og verið er af reyna að nota hið' flutta fó!V til fjandskapar við grannríkii, Barátta þýzku endurskoðun araflanna er einkum beint af pólsk-þýzku landamærpnum un Oder og Vestur-Neisse, en það eru óhaggandi landamæri, frið- ai^andamæri. Londonfundurinn lét þessa viðleitni ekki til sín taka og uppörfaði með því ágengistil- hneigingar þýzku afturhaldsafl anna. Þegar svo er á málum haldið eru ráðstafanir gegn allri endurskoðunarstarfsemi eitt brýnasta skilyrði fyrir treystingu friðar og þjóðaör- yggis í Evrópu. Hagkerii Vestnr- Þýzkalands geiið á vald erlendu auð- magni 5. Ákvarðanir Londonfund- ar þríveldanna gera hagkerfi Vestur-Þýzkalands undirgefið vilja Bretlands og Bandaríkj- anna, gefa það á vald hinnar svonefndu Marshalláætlunar í Evrópu. Það þýðir að iðnaður og aðr- ar átvinnugreinar Vestur— Þýzkalands verða lagðar í fjötra bandarískra og brezkra auðhringa sem eru að rejma að ná undir sig öllu hagkerfi Vest- ur-Þýzkalands og er síður en svo áhugamál að endurreisa friðariðnað Þýzkalands, , er þeir telja keppinaut sinn. Sú útþenslupólitík miðar að því að gera löndin sem kennd eru við Marshalláætlunina enn háðari bandarískum og brezkum auð- hringum. Því fer fjarri að endurreisn friðariðnaðar Þýzkalands rekist á hagsmuni annarra þjóða, held ur fellur slík endurreisn inn i almenna efnahagsendurreisn Evrópu. Veita ber þýzku þjóð inni víðtæka möguleika til að endurreisa og þróa friðariðnað, landbúnað og samgöngur, enn fremur-utanríkisverzlun, því án þessa lifir Þýzkaland ekki eða getur greitt skaðabætur til landa þeirra er Þjóðverjar herj uðu. Samfara þessu þarf enn um hríð að liafa fjórvelaaeftir- lit með landinu til að hindra endurreisn þýzka hernaðariðn- aðarins og þýzku hermennsku- stefnunnar. Það að taka Vestur-Þýzka* land með í Marshalláætlun- ina þýðir að Vestur-Þýzka- land er dregið í þann dilk sem samkvæmt áætluninni á að skiljast frá öorum hlutum Ev- rópu, — dilk Evrópuríkjanna sem samþykkt hafa Marshallá- ætlunina og eru því undirgefiu eftirlit Bandaríkjanna, — en ut- an hans eru Sovétrikin og a’- þýðulýðveldin sem ekki láta bjóða sér erlenda íhlutun um innanlandsmál. Það er því ekki einungis að Londonfundurinn leggi smiðs* höggið á áætlun um smidur- hlutun Þýzkalands heldur ei’ einnig, í samræmi við Marshali- áætlunina, unnið að skiptingu Evrópuþjóða í andstæðar fylk- ingar. Einsætt er að slík póli- tík á ekkert skylt við sanna hagsmuni Evrópuþjóða eða efnahagsviðreisn Evrópu. Framh. á 7. síðu. Guðlaugsdóftir leikkona Soffía Guðlaugsdóttir í hlutverki Steinunnar í Engum sem sáu lokasýningu Norræna félagsins á „Ðauða- dansinum“ fyrir skemmstu, mun hafa til hugar komið að þeir ættu ekki framar að líta frú Soffíu Guðlaugsdóttur á leiksviði. En skyndilega syrrti í ,,Galdra-Lofti“. dísi í „Syndum annarra“ eftir Einar H. Kvaran. Leiklistin átti þegar hug hennar allan, og brátt voru liinni ungu, efnilegu leikkonu fengin vandasamari hlutverk og stærri, hún lék ungfrú Júlíu í sam-;efndu leik- riti Strindbergs árið 1924 með slikri djörfung og hispursleysi lofti, hin nafnfræga leikkona andaðist 13. þ. m., aðeins fimmtíu ára gömul, og var] að sumum borgaralegum sálum borin til moldar í gær. Soffía Guðlaugsdóttir fædd- ist í Kirkjubæjarklaustri þann 6. júní 1898. Foreldrar hennar voru Guðlaugur Guð- mundsson, hinn þjóðkunni sýslumaður, og Oliva kona hans, sænsk að ætt. Soffía kom fyrst á leiksvið á Akureyri bam að aldri, en lék í Reykjavík í fyrsta sinni í janúar 1917, Þór- þótti nóg um; árið 1926 fór liún. með hlutverk frú Cliveden- Banks í „Á útleið“ eftir Sutton Vane og Víólu í „Þrettánda- kvöldi“ Shakespeares, og hlaut lof fyrir. Þá mun fáum hafa blandazt hugur um að hún væri' mikilhæfust og stórbrotnust ís- lenzkra leikkvenna, enda var frú Stefanía Guomundsdóttip Framh. á 7. síðu J

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.