Þjóðviljinn - 08.08.1948, Blaðsíða 1

13. árgangur. Sunnudagur 8. ágúst 1948. 177. tölublað.
Kaupmáttur launanna i Sovétrikjunum hefur
aukizt um 51% siðan 1947
Mikil andstaða í
Japan gegn fas-
istatilskipunum
McArthurs
Bann það, sem McArthur hcf
ur lagt við verkfölíum opinberru
stajrfsmanna í Japan, hefur vak
ið mikla ólgu í verfcalýðshre.vi-
ingunni og öllu stjórnmáiaiíii.
Opinberir starfsmenn í Japan
teljast m. a. járnbrautarstarís-
menn og starfsfólk \ið síma-
kerfið, sem er i eigu hins opin
'•-am

Verðlækkanirnar, peningaskiptin og afnám skömmtunarinnar hafa aukið
raunverulegar tekjur þjóðarinnar um 57.000 milljónir rúblna á sama tíma
bera.
Tilskipma McArthurs fólst í
bréfi til forsætisráðherrans,
Hitoshi Ashida. Þar var einmg
'1 farið fram á tafarlausa endur-
i Framhald á 7. síðu.
Meira en hálft ár er liðið síðan skömmtun var
afnumin í Sovétrikjunum, en jafnframt því fóru
fram peningaskipti og gagnger gjaldmiðilsbreyt-
ing, sem þegar hafa aukið mjög stórvægilega kaup-
mátt rúblunnar. Hafa þessar umbætur bætt lífskjör
rússnesku þjóðarinnar mjög stórvægilega á
skömmum tíma. Eru Sovétríkin fyrsta landið i Ev-
rópu sem afnemur skömmtun, þótt þau yrðu að þola
allra landa mestar eyðileggingar í styrjöldinni.
Umbætur á gjaldmiðli
Þegar skömmtunin var af-
numin i Sovétríkjimum hafði
hún staðið í sex ár. Henni var
komið á fyrstu mánuðina eftir
að nazistar gerðu árás sína á
Sovétrikin, til þess að tryggja
almenningi nauðsynl-egan lág-
marksskammt af nauðsynjum.
áfnumin í desember
1S47
í upphafi ársins 1946 lýsti
Stalín >tir því í ræðu að
skömmtimin yrði afnumin við
fyrsta tækifæri, og þá þegar
hóf sovétstjómin undirbúning
þess að skömmtunin yrði af-
numin sama ár, en uppskeru-
brestur kom í veg fyrir að orð-
ið gæti úr framkvæmdum þá.
Skömmtunin var síðan afnum
in í desemíber 1947, annað ár
nýju fimm ára áætlunarinnar,
og afleiðingamar hafa orðið
gevsilega hagstæðar fyrir allt
fjárhagskerfi landsins. Eins og
kunnugt nti' komst iðnaðarfram
leiðslan og komuppskeran á
sama stig og fyrir stríð árið
1947. Afleiðingin var sú að í
lok síðasta árs réðu Sovétríkin
yfir nægilegu magni af matvæl
um og iðnaðarvörum til þess
að afnema skömmtunina.
8900 km. hraði á
klst
Bandarísfci flotinn hefur nú í
smíðum 10 rafcettuvéiar, sein
eiga að geta farið með 8000 km
hraða á klst.
Er ætlunin að skjóta þeim út
í himingeiminn í tilraunaskyni
og verða alls konar mælingar-
tæki fest við þau. Ennfremur
verða þær útbúnar með ljos-
myndavélum og munu þær takí-
myndir af jörðinni úr miklu
meiri hæð en áður hefur vei-ið
gert.
Auk þeirra áhrifa sem afnám
skömmtunarinnar hefur haft á
lífsviðurværi aimennings, hef-
ur það einnig haft mjög hag-
stæð áhrif á fjárliagskerfi
landsins og stóraukið afköst
verkamanna og bænda. Það hef
ur einnig aukið áhuga verka-
manna fyrir verki sínu og
hvatt þá til aukinnar fram-
leiðslu.
Samhliða afnámi skömmtun-
arinnar framkvæmdi sovét-
stjómin gjaldmiðilsumbætur til
þess að auka kaupgetu almenn-
ings og bæta lífskjörin. Gjald-
miðilsumbæturnar voru fram-
kvæmdar á þann hátt að þær
lækkuðu hvorki launaupphæð
verkamanna, skrifstofumanna,
styrki námsmanna, eftirlaun
eða örorkubætur, né tekjur
bænda. Slíkar tekjur héldu all
ar sömu upphæð og áður.
51% launahækkun
Þessar umbætur voru fi-am-
kvæmdar samtímis afnámi
skömmtunarinnar. En eftir
það hefur sovétstjómin á síð-
ustu sex mánuðum tvívegis
lækkað matvæli og neyzluvör-
ur almennmgs mjög stórvægi-
lega.
Almenningur hagnaðist uni
57.000 milljónir rúblua á verð-
lækkununum í desember 1947.
Til þess að get'a hugmyml um
þessa upphæð má geta þess að
íbúar Sovétríkjanna greiða að-
eins 31,000 milljónir rúblna í
skatta á hverju ári.
Sem aíleiðing af verðlæfck-
unununi, auknum fcaupmætti
rúblunuar og hæfckun á kaupl
halá raunveruleg laun verka-
manna hækkað um 51% á
fyrsta ijórð'ungi þessa árs í
Framh. á 7. síðu.
Kennaramót á
Sameinuðu þjéðanna

K ■
Kennarar frá 23 löndum eru Um þessar mnndir samankomnir til að ræða um kennslu
á vegum SÞ. Meðal þátttakenda þama eru einnig fulltrúar frá Norðurlöndum. Myndiu
sýnir nokkra af kennurunum í Adelphi College, Long Island.
Eru Bandaríkin
að koma sér upp
flugvélabirgðum
á íslandi?
I sænska borgarahlaðinu
Expressen birtist fyrir
nokkru eftiriarandi fregn:
„500 bandaiíska? ílug-
vélai á íslandi
Einn þátturinn í áætlun
verður að konia fyrir BÖO
orustu-sprengjuflugvélum á
bandaríska sjóflughersins
Islandi og vei-ða þær hafðar
í lokuðum „geym’um“. í
hverjum geymi komast tyrir
3—4 vélar, þeir em lofiþétt
ir og búnir tælijum til að
fylgjast með raka og loft-
breytingum. Flugvélamar er
hægjt að geyma í þrjú ár á
þennan hátt áu þess að þær
bíði tjón.“
Það væri íróðlegt að lá
að vita hvort þessar „áæt!-
anir sjóílughersins“ eru þeg
ar komnar í framkvæiud og
hvort þær hafa verið bora-
ar undír íslenzku ríkisstjóm
ina.
Lie geíur skýrshi m slarfsei
Sameináu Ijóðanna
Byrjunarörðugleikarnir úr sögimni
Trygve Lie gaf í gær út skýrslu sma um starfsemi
Sameinuðu þjóðanna árið 1. júlí 1947—30. júni 1948. Hanu
sagði, að Sameinuðu þjóðirnar ættu nú að hafa unnið bug
á þeim byrjunarörðugleikum,
að búa.
Lie sagði í skýrslu sinni, að
þrátt fyrir ýmis mistök stofn-
unaxinnar, verði því ekki ueit-
að, að hún sé öflugasti vamar-
garður mamikynsins gegn nýju
stríði. Það væri líka oftast g'írt
meira úr mistökum hennar en
því, sem hún kæmi til leiðar,
og hefðu margar deilur, flestar
að vísu minni háttar, verið jafn
aðar fyrir hennar tilstilli.
Bandarikint veita SÞ 65 millj.
dollara lán
'Bandaríska þingið hefur sam
þykict með miklum meirihluta
að veita SÞ 65 millj. dollara lán
til byggingar aðaibækistöðva
sem allar stofnanir eiga við
þeirra, sem verða í Bandaríkj-
unum. Er lánið vaxtalaust til
36 ára, Verða framkvæmdir
hafnar, þegar er foi'setinn het'-
ur undirritað lánið.
Lie hefur neitað lausafrétt-
um þess efnis, að það stæði til,
að þingi Sameinuðu þjóðanna,
sem halda á í París í næsta máu
uði, verði frestað. Hins vegar
hefur hann farið þess á leit við>
UNESCO að það fncsti þingi
sínu, sem átti að halda i næ :a
mánuði í Beirut og varð Julian
Huxley, forseti UNESCO, við-
þeim tilmælum. Verður þingið
i okt. i París og febr. n. k. í
Beirut.