Þjóðviljinn - 24.10.1948, Blaðsíða 3

11
Ntl TÍMINN
EIN&R OLGEIRSSOK:
Sósíalistaflðkkuriim
i sjálfstæóisbaráttu Islendinga
Þaö sem gerzt hefur á síðasta áratug í sjálfstœðismál-
um vor Isleitdinga, cr að auðmannastéfct fslands og fibkliar
þeir, sent henni þjóna, ltafa svikið í sjalfstæðisbarattu
þjóðarinnar, en ísienzk alþýða undir forustu Sósíalista-
flokksins hefur tekið upp aldagamaílt merbi frelsisbaráttu
þjóðar vorrar og berst nú erfiðri baráttu fyrir að varðveita
það, sent unnizt hefur, gegn þeirri hættulegusfcu sókn, sem
háð hefur verið gegn þjóðinni, tilveru hennar og sjálf-
stæði, síðan hún byggði þetta land.
drottnunarafl, sem ísland
og Sovétríkianna á friðhelgi
shtni og fulJ -Jdi. Þeirri til-
logu var ekki sinnt. Þjóð-
stjórnin lét ísland berast eins
og rekald inn í heimsstyrj-
öldina — og enn hefur ekki
tekizt að losa ísland undan
þeim hramani, sem þá var á
það lagður.
Sameiningarflokkur al-
þýðu — Sósíalistaflokkurinn
setti á stefnuskrá sína, er
hann var stofnaður, að leiða
aidagamla stjórnarfarslegs
sjálfstæðisbarátt'U vora við
Dani til lyikta með stofnun
lýðveldis á íslandi 1943. Al-
þýðuflo'kkurinn setti þetta
og á stefnuskrá sína þá, 1938
en það sýndi sig strax sum-
arið eftir, er Stauning kom í
(beimsókn, að sú ákvörðun
var aðeins á pappírnum. For-
maður flokksins, Stefán Jóh
sem
varð að berjast við. Verkefm
þjóðarinnar út á við var að
verjast efnahagslegri kúgun
enska auðvatosins og '■'* ■'
tdskri undirok m, sem þýz
auðmannasté kin fyru augað
íslendingum undir nrerk'
hakakrossins eins og öðrum
þjóðum Evrópu.
Það varð hlutSkipti Sósíal-
istaflokksins að vekja athygli
umheimsins á kröfum Hitlers
um lendingarstöðvar__ fyrir
þýzkar flugvélar á Islandi
ísland varð engilsaxnesk
herstöð 10. maí 1940 með of-
beldi hervalds og hefur verið
það síðan í einni eða annarri
m>md. Það hefur verið hlut-
verk Sósíalistaflokksins, oft-
krafðist aíhendingar á þrem
tilteknum svæðurn af land-
inu undir sin yfrrráð þennan
tíma. Sósíalistaflokknum
tókst að afstýi-a þvi þá að
orðið væri við þessum kröf-
um, af þvd flokkurinn var þá
í ríkisstjórn og gerði það að
stjórnslitaatriði, ef gengið
væri að landránskröfum
Bandaríkjanna. Og af því
kosningar fóru í hönd, þorði
enginn hinna flökkanna að
taka undir kröfur Bandaríkj-
anna. En hver efast um að
hverju öfyrirleitnustu for-
ingjar auðvaldsflokkarma is-
lenzku stefna nú?
*
.Sósíalistaflokknucn tókst
með eindreginni afstöðu sinni
að hindra að Bandaríki.n
fengju landránskröfum sín
um frá 1. okt. 1945 á hendur
íslendingum fullnægt. En
eftir kosningarnar kóf hið
koma íslandi undir amerískr.
yfirráð. Marshallsamningur-
inn var annan sporið og auð-
séð er nú orðið að opinberar
herstöðvar eiga að vera hið-
þriðja, ef MorgunbLaðinu
tekst með skefjalausum lyga-
áróðri sínum og vitfirrings-
legum rússagrýlum að skapa.
bandar'isku auðvaldi herstöðv
ai' í hugum fólksins.
*
nosialistaflok.ísms, oít- bandar;ska hervald árásir sín
■ - eins allra íslenzkra ^ ^ sjálfstæði landsins og yf-
flokka, að berjast fyrir Því , þjóðarinnar yfir landi
að tryggja rétt þjóðarinnar l 1 . -.
gagnvart hinum voidugu her-
naour noKKsins, ötefán Jóh. þýzkar nugvewi « -----
Stefánsson, lýsti því þá yfir 1 með umræðunum á Alþmgi
að engin ákvörðun væri tekin.\ marz 1939. Þá tagaðiísle™
vm slit konungssambandsins *
Sjálfstæðisflokkurinn. aðal-
ílokkur íslenzku auðmanna-
stéttarinnar, hafði þá sömu
afstöðu og Aliþýðufloikkurinn:
engin ákvörðun um slit kon-
ungssambandsins og stofnun
lýðveldis. Þeian íhaldsflokki
þótti sldkt þá of „byltingar-
sinnað“.
afturhald bað landráS að
alistar aíhiúpu5u fyr-
irætlanir nazista §
það gert til þess e,us að
spilla fyrir 'verz.un vi
Þýzkaland.
*
sá
veldum, sem hafa viljað
drottna yfir landinu eftir
þörfum sinum. Flokkurinn
hefur reynt eftir mætti að
fylkja þjóðinni gegn þeirri í-
hlutunar- og vfirráðahættu,
sem af þessum stórveldum
stafaði.
var
Sósíalistaflokkurinn einn
frá stofnun sinni heil-
’teyptur og hiklaus lýðveldis-
’inni og hvikaði aldrei frá
beim málstað
Þegar Bandaníkin knúðu
Breta til þess að afhendá sér
undirtökin á íslandi 1941 og
íslenzka ríkisstjórnin var
knúin til að gera „heryernd-
ar“-samninginn við Bandarík-
in 9. júlí 1941, var Sósíalista-
flpkkurinn eini flokkurinn,
sem greiddi atkvæði 'gegn
íþeim nauðungarsamningi og
varaði þjóðina við því,
hvernig hann yrði misnotað-
ur á eftir.
Það sýndi sig, er stríðinu
lauk, hvernig bandaríska auð-
valdið hugðist að nota her-
setu sína hér til þess að
tryggja sér opinberar her-
og
Sósialistafl okkur mn
Ihver hætta vofði yfir landi
voru sakir ágángs hins vold-
uga þýzka auðvalds. Þess-
vegna bar Gokkurinn fram
þá tillögu á 20 ára aftnæli
— Og það hef- fullveldisins, 1. desember
Jr nú sýnt sig í raun að Sósí- 1938, að ísland reyndi að fá
distaflokkurinn var eini sameiginlega ábyrgð stór-
flokkurinn, sem gekk heill til 'veldanna fjögra: Bretlands,, „eo
yerks og án undirhyggju aðFrakklands. Bandaríkjannastöðvar til heillar aldar
s-tofnun lýðveldisins 17. júní
1944, sem frelsisverki íslend-
ihga, því nú er það komið í
ljós af verkum borgaraflokk-
anna, að það, sem fyrir þeim
vákti þá, var að skipta um
yfirþjóð í landi voru, — fá
bandaríska í staðinn fyrir
danska. Þjóð vor, sem í fá-
dæma hrifningu og trúnaðar-
trausti gekk til þess að end~'
urreisa lýðveldið, á enn eftir
að dæma þá, sem brugðist
hafa henni síðan og reyna nú
að véla hana á ný undir er-
lenda áþján.
En Sósíalistaflokkurinn lét
ekki staðar numið við það í
afst'öðu sinni til sjálfstæðis-
máia þjóðarinnar að undir-
ibúa stofnun lýðveldis og
skilnað við Dani. Sósíalista-
flokkurinn hefur aldrei legið
á því lúalagi að gera Dana-
hatur að yfirvarpi fyrir þjón-
ustu við það stórveldi, er nú
ógirnist ísland. Flokknurr
TvmuTkkflengur það^yfir- Msundum saman mátmæltu Eeykvkingar Keflavíkursamniug mim.
sínu á ný — og nú varð því
ágengt. Hættulegasta spor,
sem sti.gið hefur verið 1 utan-
ríkismálum íslands síðan
Gamli sáttmóli var gerður.
var stigið, án þess þjóðm
fengi að dæma. Sósíalista-
flokikurinn gerði allt. sem í
hans valdi stóð til þess að af
stýra Keflavíkursamningn-
um, en það kom fyrir ekki.
Peningavald jþað, sem upp^
hafði risið á íslandi, óttaðistj
íslenzka alþýðu meir en allt'
annað og sá í bandaríska auð-
valdinu bandamann, sem það
vildi fá sem einskonar vernd-
arvætt sinn. Hin nýríka ís-
lenzka burgeisastétt mat það
meira að koma sér í mjúkinn
hjá auðmönnum Ameríku en
að standa vörð um sjálfstæði
landsins og hindra að nokk-
urt erlent vald fengi fangstað
á því. Og framkvæmd Kefla-
víkursamningsins og það.
sem síðar hefur gerzt, sýnir
að sá samningur á ekki að
verða síðasta sporið í þvf að
Sósíalistaflckkurinn hefur
jafnhliða baráttu sinni fyrir
sjálfstæði þjóðarinnar. gert.
það sem í hans valdi hefur
staðið til þess að hrinda
fjárhagskúgun erlendra ein-
okunarhringa af islenzku
þjóðinni, afhjúpað aðfarir
þeirra og reynt eftir mættí.
að fylkja þjóðinni til baráttu
gegn þeim. Þegar þessir er-
lendu auðhringar heimtuðu:
verðlækkun á afurðum Is-
lendinga í stríðsloik og ís—
lenzka afturhaldið bergmálaðí
arðránskröfur þess, þá var
það Sósíalistaflokkurinn. sem.
sýndi þjóðinni fram á það í
sjón og raun að ekki bæri að
láta að þessum kröfum, held-
ur knýja fram bætt kjör þjóð-
inni til handa með því að-
standa fast "á sanngjarnrí.
greiðslu fyrir afurðir hennar..
En þegar um afstöðuna til
ágangs bandaríska auðvalds-
ins er að ræða verða raun-
verulega öll önnur mál Is-
lands smá í samanburði við>
það. Því þegar barizt er gegn
herstöðvakröfum Bandaríkja-
stjórnar, er ekki aðeins sjálf-
stæði þjóðarinnar í hættu..
Það hefur hún áður misst og.
unnið það á ný eftir 700 ar.
En nú er það tilvera benn-
ar sjálf, sem andlegir afkom-
endur Gissurar janls stofna.
í voða. Þess vegna hefur
Sósíalistaflokkurinn einskis-
látið ófreistað til þess að-
vekja þjóðina til meðvitund—
ar um hættuna, sem hún er í-
Það verður leitt í ljós á næst—
unni hvort þjóð vor þekkiir
sinn vitjunart'íma.