Þjóðviljinn - 10.11.1948, Blaðsíða 1

13. árgangur.
Miðvik'udagur 10. nóv. 1948.
257. 1 ölublað.
Franska stjornin völf í sessi
iMiinmflgntstar bjóða öðruin flokkum sani-
vinnu gegn fasisiabreyfingu de Gaulle
Sigur fasistahreyfingar de Gaulle í kosiiingununj’ til
efri deildar franska þingsins getur hæglega orðið þess
valdandi, að franska stjórnin verði að fara frá. Kaþólski
flokkurinn (MRP) beið mikið afliroð í kosningunum, tveir
ráðlierrar hans féllu og munu segja af sér og liáværar
kröfur eru uppi í flokknum urn að allir ráðherrar lians,
átta að tölu, skuli segja af sér.
MRP, sem er næststærsti flokk
ur í neðri deild franska þings-
ins, sem er kosin beinum kosn-
ingum, og hefur þar fjórðung
þingsæta fékk aðeins einn tutt-
ugasta sætanna í efri deildinni
vegna hins ólýðræðislega kosn-
ingafyrirkomulags. Ríkisstjórn-
in kom saman á fund í gær að
ræða ástandið eftir kosningarn-
ar.
Flokksstjórn Kommúnista-
flokks Frakklands gaf út ávarp
í gær og bauð þar öðrum lýð-
ræðisflokkum til samstarfs til
að hindra að einræðisfyrirætlan
ir de Gaulle nái fram að ganga.
Flokksstjórnin bendir á, að
vegna hins ólýðræðislega kosn
ingafyrirkomulags séu úrslitin
i kosningunum til efri deildar
innar markleysa ein og skrípa
mynd af frönskum þjóðarvilja.
Stjórn kommúnistaflokksins
skorar sérstaklega á verkamenn
að sameinast án tillits til stjórn
mála- eða trúarskoðana til bar-
áttu gegn de Gaulle. Ástandið
er alvarlegt, segir flokksstjórn-
in, uppreisnarherforinginn
hyggst að stjaka hinni þjóð-
kjörnu neðrideild tii hliðar.
Veikðmaimalélag Akufeyfarkaupstaðas::
Mstmælir harðlega frumvarpi
SjálfstæðisflokksÍHs um lög-
festingu hlutfallskosuinga í
verkalýðsfélögHm
Fundur í Verkamannafélagi Akureyrar-
kauþstaðar samþykkti einróma s. 1. sunnu-
dag eftirfarandi:
,,Vérkamannafélag' Akureyrarkaupstaðar
mótmælir harðlega frumvarpi um lögfest-
ingu hlutfallskosninga í verkalýðsfélögum
sem fram er komið á Alþingi. Fundurinn
téfiír að með samþykkt slíkra laga væri
freklega gengið á þann sjálfsagða lýðræðis-
lega rétt, sem frjálsum samtökum í lýðræð-
islandi ber að njóta: að ráða sjálf sínum
innri málum.
Auk þess telur Verkamannafélag Akur-
eyrarkaupstaðar að hlutfallskosningar inn-
an alþýðusamtakanna kæmu engum að
gagni öðrum en þeim öflum þjóðfélagsins,
sera Ieynt og ljóst vinna að því að sundra
samtökum alþýðunnar með pólitískum ill-
deilum.
Fundurinn skorar því á alla lýðræðissinna
hvar í flokki sem þeir standa, að vinna sam-
an að því að slík þvingunarlög, sem þessi
verði aldrei samþykkt á löggjafarþingi ís-
lendinga.“
Fundurinn kaus þriggja manna nefnd til
að undirbúa reglur um allsherjaratkvæða-
greiðslu um kosningar til stjórnar, trúnaðar-
mannaráðs og fulltrúa á sambandsþing og
skulu þær miðast við óbundnar kosningar.
Miðlar Lie
málum í Berlín-
ardeilunni?
Stjórnmála-
fréttaritari
brezka út'
rarpsins
skýrði frá því|
[ gær, að ver-|J
ið væri að
gera nýja til-j
raun til mála-|
miðlunar í Be:
[ínardeilunni.
Bugmyndin e
sú, að starfs
menn S
lcæmu raeð til|
lögu um sam
tímis afíétt-'
ingu samgönguhamla við Ber-
lín og löggildingu peninga sov-
éthernámssvæðisins sem eina
Ringulreið í Kuomintang-Kina
Hunguróeirði; ©g hungurverkíöll í stórborfuitum
Yzia varnarlíca Manlring rofin
Sigrar kommúnista i kínversku borgarastyrjöldmni leiða æ
betur í ljós hve duglaus og r ' in ; ' jérn Sjang Kaiséks er. I>á
viku sem liðin er síðan sókn kommúniista ii3 stórborganna Nan-
king og Sjanghai hófst hefur allt stjárnarkerfið íarið úr skorð-
um og ríkir þar nú hungursneyð og alger ringulreið.
Brezkir her-
menn sagðir í
Israelsstjórn hefur beðið eft-
irlitsmenn SÞ í Palestínu að
rannsaka hvort brezkir her-
menn berjist í herjum Araba-
ríkjanna, sem innrás hafa gert
í Palestínu. Hafa hersveitir
Israelsmanna orðið varar við
brezka hermenn í Arabaherjun-
um.
gjaldmiðils í Berlín. Þyrftu þá
fulltrúar Vesturveldanna ekki
að éta ofan í sig þau ummæli,
að þeir myndu ekki taka þátt í
samningum meðan samgöngu-
hömlunum væri ekki aflétt.
Skrifstofa Trygve Lie, aðalrit-
ara SÞ, hefur tilkynnt að hann
sé að „kynna sér gjaldeyrismál-
in í Berlín.“
Kuomintangstjórnin hefur
aldrei reynt að framfylgja há-
marksverði, sem hún á papp-
írnum hefur sett á lifsnauð-
synjarí þar sem svartamarkaðs-
braskararnir hafa verið stoð
hennar og stytta. Verðlag hefnr
því verið óheyrilega hátt og
almenningur lifað á barmi liung
urs á yfirráðasvæði hennar. Er
kommúnistar tóku að nálgast
Nanking og Sjanghai keyrði
þó um þverbak. Matvælaverð
hækkaði hvað eftir annað um
100% á sólarhring vegna
hamsturs auðmanna, sem vildu
Framh. á 3. síðu.
Balkannefnd SÞ verkfæri bernaðar-
sendinefnda lestnrveldanna s Hjsenn
Leyniskjal veldur uppnámi á þingi SÞ í París
Allt komL»i í uppnám á fundi stjórnmálanefndar SÞ í París
í gær, er Bebler, fulltrúi Júgóslavfu las upp fyrir þinghcimi
leyniskjal, sem leiðir í Ijós fyrirætlanir Breta og Bandaríkja-
manna að gcra Balkannefnd SÞ enn frekar en verið hefur að
verkfæri heimsvaldastefnu sinnar í Grikklandi.
Skjalið, sem Bebler las upp, ! herzlu á, að knýja Albaníu,
I gærkvöld fór fram mjög
virðuleg háskólahátíð til minn-
íngar um 8 alda ártíð Ara fróða
að viðstöddu fjölmenni. Fyrst
söng Dómkirkjukórinn „Sjá liðn
ar aldir líða hjá“ eftir Davíð
Stefánsson. Ásmundur Guð-
mundsson vararektor flutti á-
varp, Lárus Pálsson las upp, og
Einar Ól. Sveinsson prófessor
flutti mjög merkt erindi um
Ara fróða og verk hans. Dag-
skránni var útvarpað.
Að hátíðinni lokinni var opn-
uð sýning í kennarastofunni til
minningar um Ara fróða og
verður hún opin almenningi í
dag og á morgun kl. 10—22.
s
■
■
■
■
■
var með stimplum Balkannefnd
arinnar og merkt: „Algerlega
leynilegt" en þess var hvergi
geti í gögnum þeim, sem lögð
voru fyrir þing SÞ, sem skylda
bar þó til.
Skjalið var áætlun um, að
Balkannefndin skyldi taka upp
náið samstarf við hernaðar-
sendinefndir Breta og Bandaríkj
anna í Aþenu. Skyldu liðsfor-
ingjar úr hernaðarsendinefnd-
unum starfa á vegum nefndar-
innar, en þó vera launaðir af
ríkisstjórnum sínum en ekki SÞ.
Ætlunin var að þeir gæfu skýrsl
ur án þess að bera þær undir
aðra nefndarmeðlimi.
Höfðu Vesturveldin lagt á-
Júgóslaviu og Búlgaríu til að
leyfa Balkannefndinni ótak-
markað athafnafrelsi innan
landamæra sinna og jafnvel hót
að að reka Júgóslavíu úr SÞ ef
hún neitaði. Nú þykir sýnt, að
ætlunin hafi verið að hafa Balk
annefndina að skálkaskjóli fyrir
liernjósnir Vesturveldanna í
Balkanlöndunum sem liggja að
Grikklandi.
Fréttaritarar segja, að lest-
ur Beblers hafi haft svipuð á-
hrif og ef sprengju hefði lostið
niður í stjórnmálanefndina. Full
trúar Vesturveldanna vissu
ekki sitt rjúkandi ráð og sáu
þann kost vænstan, að láta
slíta fundi í skyndi.
Vegna þrengsla í blaðinu
er ekki unnt að birta í tlag
hvernlg leikar standa nú í
samkeppni deildanna við sölu
liappdrættismiða Sósíalista-
flokksins.
l)m síðustu helgi haíði
Boliadeild sölumetið, en vel
má vera að það met verði
slegið út þegar iistinn yfir
röð deildanna verður birtur
á sunnudaginn keniur.
Notið því tímann vel fram
að helginni til að selja mið-
ana, sem þið kunnið að hafa
ennþá, og munið að gera skil
jafnóðum fyrir selda miða, í
skrifstofu Sósíalistaflokks-
ins, Þórsgötu 1