Þjóðviljinn - 21.06.1949, Blaðsíða 4

i
ÞJÖÐVILjmN
Þriðjudagur 21. júní ' 1P4ÍK
Þjóðviljinn
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu. — Sósialistaflokkurinn
Kitstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður GuSmundsson
Préttaritstjóri: Jón Bjarnason
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason
Augíýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu-
stig 19 — Sími 7600 (þrjár iínur)
Áskriftarverð: kr. 12.00 á mánuði — Lausasöluverð 60 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Sósíalistaflokkurinn, Þórsgötu 1 — Sími 7610 (þrjár línur)
> Fram til sóknar
Bagsbrúnarmenn hafa unnið mikinn sigur eftir skamni
vinnt verkfall, mesta sigur sem þeira hafa unnið í kaup-
deilu síðan 1942. Grunnkaup þeirra í almennri vinnu hef-
ur híekkað um 28 aura um tímann eða 10%, en það sam-
evarar rúmlega 2000 króna hækkun á ári, miðað við dag-
vinnu og 300 vinnudaga.
Þessi sigur vannst þrátt fyrir hatrama anástöðu rík-
isstjórnarinnar, en sú andstaða birtist almermingi nokkr-
um sinnum opinberlega. Hún birtist fyrst í grein sem Stef-
án Jóhann Stefánsson skrifaði handa Alþýðublaðinu þegar
Iðjudeilan var að leysast, en sú grein hafði í bili þau áhrif,
að samkomulagið fór út um þúfur. Þau skemmdarverk
höfðu þó aðeins áhrif skamma stund, en þegar samkomu-
iag náðist flýði Stefán land og settist að á lúxushóteli í Sviss
teér til hressingar. Næst birtist f jandskapur ríkisstjórnar-
innar í aðförunum vlð Olíufélagið sem gert hafði sérsamn-
ing við Dagsbrúnarmenn. Neyddi ríkisstjómin Olíufélagið
til að segja samningnum upp daginn eftir að hann var gerð-
ur og til þess að framkvæma raunverulegt verkbann með
því að neita að selja olíur og benzin í R.eykjavík! Óg á
laugardag fetar Bjami Benediktsson svo í fótspor Stefáns
Jchanns, með annararsíðugrein í Morgunblaðinu, þar sem
hann ræðst á verkamenn og eggjar atvinnurekendur lög-
eggjan að standa gegn kröfum verkamanna. En áhrif hans
urðu þau sömu og forsætisráðherrans, samningar tókust
tveim sólarhringum síðar. Svo glögg sem þessi dæmi eru,
eýna þau aðeins örlítið brot þeirrar hatrömu baráttu sem
líkisstjómin háði bak við tjöldi.n gegn. hinum sjálfsögðu
kröfum verkamanna.
★
Samkomulagið um kauphækkanir og vinnufrið eru
einn mesti ósigur ríkisstjórnarinnar, algert skipsbrot þeirr-
ar kjararýrnunarstefnu sem mótað hefur athafnir hennar
í tæpt hálft þriðja ár. Það er mikill sigur fyrir hin rót-
tækari öfl verkalýðshreyfingarinnar og ekki sízt sigur fyr-
ir Sósíalistaflokkinn og stefnu hans. Allir stjómarflokk-
arnir hafa staðið af ákefð með kjararýmunarstefnu ríkis-
stjómarinnar. Sósíalistaflokkurinn einn hefur staðið á
móti, hefur barizt af alefli gegn hverri árás á lífskjör al-
mennings og hvatt verkalýðssamtökin til gagnsóknar. Sú
gagnsókn er nú hafin og er svo víðtæk að jafnvel Vest-
fjarðafélögin hafa samið um mjög verulegar kauphækk-
anir, en meðlimir þeirra voru áður verst launaðir allra ís-
lenzkra verkamanna.
En svo mikilvægur sem þessi sigur er og svo algert
skipsbrot sem stefna ríkisstjómarinnar hefur beðið, þá
nýtist sá árangur því aðeins að fast sé fylgt eftir. Sókn-
inni er ekki lokið, heldur er hún að hefjast. Næsta verk-
eíni alþýðusamtakanna er að losa sig við þá dáðlausu AI-
þýðusambandsstjórn sem staðið hefur með ríkisstjórninni
í f jandskap hennar gegn kröfum verkamanna og beðið hef-
ux smánarlegan ósigur með henni. Og næsta verkefni alls
almennings er að knýja hrunstjóraina til að segja af sér,
eína til nýrra kosninga og vinna svo glæsilegan sigur í þeim
kcsningum að mynduð verði heiðarleg ríkisstjóm á ís-
landi, athafnastjóm sem starfar 3 samræmi við hagsmuni
iBlþýðunnar.
i Pr-am til sóknar, islenzk alþýéa !
[RÆ J AHPOSTim\\
* li'inbíHl,1 ' ■ 6,mli í
Breytingar heimsins.
I holtinu vestanvið Stýri-
mannaskólann er gamalt stakk
stæði, og þar vaxa víða grænir
grastoppar upp á milli steir.a,
en í útjöðrunum geldingahnapp-
ar, fíflar og fleiri skrautblóm,
og þetta er orðið síðan íslend-
ingar afnámu saltfiskverkun og
fóru að nota frostsins töfra-
mátt til að flytja afla sinn ó-
skemmdan í önnur lönd; •—•
cfni það, sem er eitur öllu
jurtalífi og heitir salt, hefur
hætt að falla um þennan stað.
— Eg stóð á stakkstæðinu í
fyrrakvöld og hugleiddi breyt-
ingar heimsins.
★
Salttiskur, salttiskur. . .
Hér höfðu gáskafullir ungling
ar, handsterkir karlmenn og
konur með hvítar skuplur haft
sína atvinnu fyrir fáum árum,
breitt út fisk og tekið
saman sumarlangt, og þetta
var sú leið sem þjóðin þekkti
auðfarnasta í öflun gjaldeyris.
Saltfiskur, saltfiskur, 1. flokks,
2. flokks og 3. flokks ár eftir
ár, og nú er ekkert eftir til minn
ingar um horfna atvinnu-
háttu nema þessir slétthöggnu
steinar sem bráðum verða fluttir
burt af fólki sem byggir hús. —
Meðan togararnir selja eintóm-
an freðfisk í útlöndum, vaxa
geldingahnappar, fíflar og fleiri
skrautblóm kringum stakkstæð-
in á íslandi og auka. kyn sitt.
-— Fékk mér síðan sæti á einum
steini því það var sólarlag.
★
Bilar hægja ferðina.
Það var sólarlag, og f jölskyld
ur sem áttu bíla óku um veginn,
léttu á benzíninu uppá hæðinni
til að treina sér unað stundar-
innar, fóru hægt og horfðu í
vestur, héldu síðan áfram með
ofbirtu í augunum. Það var sól-
arlag, og bröndóttur köttur
kom innanúr holtinu, nuddaði
sér nokkra hringi kringum fæt- •
ur mér og fór svo aftur inní
holtið. — Akurnesingar voru
jum það bil að hverfa sjónum
í eldinn. Það var sólarlag.
★
Neðar og neðar ......
Tvær eldri konur í peysuföt-
um stönzuðu þar á hæðinni sem
víðsýnast var og horfðu hugs-
andi yfir umhverfið. Sá sem
hefði þeirra reynslu til að
skrifa Bæjarpóst um breytingar
heimsins......— Turnklukka
Síýrimannaskólans glampaði af
geislum kvöldroðans og var
langt gengin tólf. Sólin seig
neðar og neðar þangaðtil hún
hvarf með öllu hinumegin við
Snæfellsnes. — Akumesingar
voru komnir úr eldinum. Búið
sólarlag.
★
Snyrtiretennska til
fyrirmyndar.
einn braggann í Skólavörðu-
holti (mig minnir að hann sé
nr. 4) er búið að rækta hinn
snotrasta sólbaðslund sem sting
ur mjög í stúf við hið ófagra
umhverfi þarna........ Finnst
mér að framtaksemi fólks þess,
sem þama býr, megi vera öðr-
um til fyrirmyndar, og þá ekki
sizt þeim sem hafa miklu betri
aðstæður en þessir braggabúar
til að hafa snyrtilegt í kringum
sig, og gera þó ekkert til þess. .
.. Ef allir væru gæddir smekk-
vísi þessa fólks, þá þyrft-
um við svo sannarlega ekkert
fegrunarfélag.....“
★
Hörð orð nra
fiskasýnmguna.
Svo virðist sem margir verði
fyrir vonbrigðum af fiskasýning
unni i sýningarsal Ásmundar.
Þó er kannski einum of sterkt
að orði komizt í þessum bréf-
kafla, sem Þ. sendir varðandi
sýninguna: Ómerkilegri
sýning hefur varla sézt hér;
nokkrir gullfiskar, grásleppur,
silungar og skriðkvikindi, allt
sljótt og hálfdautt. Og þetta
kostar 10 krónur. Nei, má ég.þá
heldur biðja um þá sýningu sem
maður fær ókeypis með því að
horfa fram af einhverri bryggj-
unni........Sú sýning er alls
ekki fáskrúðugri en þessi við
Freyjugötu. — Þ.“
ar og Vestmannasjja, 2 fcrSir á
livorn stál, og cin fcaíl tii eííirta)-
inna sts3ai' láaíjaiðar; Patrdte-~
ÍJarCar, Sohds, CigluíjarSar, Óiafs-
fjarðar ps Keílavíkur. 1 dag verð'
ur flogið til Akureyrar og Vest-
mannaeyja ,tvær ferðir á hvorn
stað og ein ferð til Siglufjarðar og
Keflavíkur. — Hekla fór kl. 8 í
morgun til Kaupmannahafnar með
30 farþega. Væntanleg heim á mið-
vikudag kl. 5—7. 1 gær var flogið
frá Loftleiðum til Isafjarðar (2
ferðir),.Hólmavíkur, Hellissands <2
ferðir), og Vestmannaeýja. Hekla.
fór á. sunnudagsmorgun til London
og kom aftur kl. 10 á sunnudags-
kvöld.
yys 13,30 Messa í Dóm-
k kirkjunni. Setning
synodus (Prédik-
un: sérá Jósep
Jónsson prófastur
að Setbergi. — Fyr
ir altari: herra Sigurgeir biskup
Sigurðsson). 16.16 Útvarp úr kap-
ellu Háskólans: Sett prestastefna.
— Skýrsla biskups. 19.30 Tónleik-
ar: Danslög leikin á piar.ó (plöt-
ur). 20.30Synoduserindi í Dómkirkj
unni: 1 dag og i gær (séra Bjarni
Jónsson vígslubiskup). 21.05 Söng-
lög eftir Pétur Siigurðsson (Maríus
Sölvason og Ólafur Magnússon frá
Mosfelli syngja): aj ,,/Etti ég
hörpu“. b) „Smalastúlkan", c)
„Vor“. d) „Konan, sem kyndir ofn-
inn minn“. e) „Erla".- f) „Litla
kvæðið um litlu hjónin". 21.30 Upp-
lestur: Úr Sjóíerðasögum Svein-
bjarnar Egilson (Gils Guðmunds- .
son ritstjóri). 21.55 Tónleikar
(plötur). 22.05 Vinsæl lög (plötur).

HÖFNIN:
1 gær kom Hallveig Fróðadóttir
af veiðum. Askur fór til útlanda í
fyrradag. Tvö por’túgölsk skip
komu hingað um sl. helgi, Arestal,
lestar fisk á höfnum út um land,
og Nereus, sem fór með vörur til
Stykkishólms i fyrradag.
ISFISKSAIAN:
17. þ. m. seldi Isborg 3752 kits
fyrir 5582 pund í Fleetwood. 18. þ.
m. seldi mótorskip 972 kits fyrir
1509 pund.
EIMSKIP:
Brúarfoss er i Reykjavík. Detti-
foss fór frá London 18. 6., kom til
Antwerpen 19.6. Fjallfoss fór frá
Antwerpen i gær til Rotterdam.
Goðafoss er i Kaupmannahöfn.
Lagarfoss kom til Leith 18. 6., fer
þaðan væntanlega til Hull á morg-
un. Selfoss fór frá Akureyri 15. 3.
til Leith. Tröllafoss fór frá Rvík
10.6. til N. Y. Vatnajökull kom til
Hamborgar 17. 6.
EIKISSKIF :
Esja var á Akureyri í gær, en
þaðan fer hún austur um land.
Hekla var í Glasgow. Herðubreið
er í Reykjavík. Skjaldbreið er i
Reykjavík. Þyrill er í Reykjavík.
EINABSSONAZOfGA:
Foldin er i Grimsby. Lingest-
room ér í Færeyjum.
Hjóninmim Unni
Ingvarsdóttur og
S /j Guðmundi . Sveins-.
[ y syni, Strandgötu
i Æ \ 45, Hafnarfirði,
fæddist 17 marka
sonur 15. júní — Hjómuium Sigríði
Jónsdóttur og Helga Þálmasyni,
Mávahlíð 18, fæddist 13 marka
dóttir 10. júní. — Hjónunum Steinu
Sigurðardóttui- og Benedikt Haf-
liðasyni, Nóatúni 18, fæddist 19
marka dóttir hinn 19. júní.
17. júni opinberuðu
trúlofun sína, ung-
frú Sigríður Odds-
dóttir, Kárastíg 8
og Gunnar Ás-
mundsson, bakari,
Gunnarssundi 5,
Hafnarfirði. — 18. júní opinberuðu
trúlofun síná, Þórdís Sigurðardótt-
ir, Fagurhól í Sandgerði og Eirík-
ur Þórðarson, frá Norðfirði. —
Þann 17. júní opinberúðu trúlof-
un sína, ungfrú Alma Lindquist,
Veltusundi 1 og Einar Runólfsson,
flugvélavirki, Skólavörðuholti. —
Þann 17. júní opinberuðu trúlofun
sina, ungfrú Aðalheiður Magnús-
dóttir frá Akranesi , og Haukur
Þórðarson stúdent. Þann 17. júní
opinberuðú trúlofun sína, ungfrú
Áslaug Johnsen, hjúlrrunarkona og
Jóhannes Ólafssori, stúdent.
Næturakstur í nótt annast Hreyfill
----Sími 6633.
Næturvörður er i Reykjavikur-
apóteki. — Sími 1760.
MUNIÐ
að lesa smáauglýsingarnar, þær
eru á 7. síðu.
Söfnin: Landsbökasafnið er opið
kl. 10-—12, 1—7 og 8—10 alla virka
daga nema laugardaga, þá kl. 10—
12 og 1—7. Þjóðskjalasafnið kl. 1
—7 alla virka daga. Þjóðminjasafn-
ið kl. 1—3 þriðjudaga, fimmtudaga
og sunnudaga. Listasafn Einars
Jónssonar kl. 1,30—3,30 á sunnu-
dögum. Bæjarbókasafnið er op
ið alla vírka daga kl. 10—10, út
lán þá írá kl. 2, nema á laugar-
dögum en þá er eafnið opið kl. 1-4-
G. Ó. skrifar: „Eg get ekki
stillt mig um að benda á dálítið
atriði til marks um það, hvern-
ig snyrta má jafnvel hið ósnyrti
legasta -umhverfi éf góður vilji Frá Fiugféiagi Is- upni, AusturbæjarskóUu>um.
er "fyrir héndí. ’.... Kringum' Íands vai i gær flogið til AKúrcýi- SSmi 6030.
Gullfaxi fór kl. veðuiútlitjð í dag: Sunnan og
8,30 í morgun til Bu0au8tan . kaMH. i.ött skýjað.
Prestvíkur og Lon-
don. Væntanlegur
kl. 18,30 á morgun. Næturlæknir -ev í læknavarðstof-