Þjóðviljinn - 25.04.1950, Qupperneq 4

4
Þ J Ö-Ð V ILJI N N
Þriðjudagur 25. apríl 1950.
' ■■■' .. ■ ’-jji "'i^ m,-11"l.i."11 *. ■
ÞlÓÐVILJINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.) Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árna-
son, Eyjólfur Eyjólfsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skölavörðu-
stíg 19. — Sími 7500 (þrjár línur).
Áskriftarverð: kr. 12.00 á mán. — Lausasöluverð 50 aur. eint.
. Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
Sjaldþrot gengislækkunarmanna
9ízt má þjóðin gleyma hinum fögru fyrirheitum
gengislækkunarpostulanna áður en gengislækkunin var
samþykkt. Fremsta fyrirheitið var það að sjávarútveg-
urinn, sem öll önnur afkoma þjóðarinnar er háð, skyldi
lifa nýja blómatíma. Ekki aðeins nýsköpunartogararnir
og bátaflotinn, heldur einnig gömlu togararnir, skyldu
fá nýja athafnamöguleika. sem tryggðu full afköst hjá
framleiðslutækjum þjóðarinnar, að sögn hinna sjálfum-
glöðu „hagfræðinga“ og y/irboðara þeirra.
Reynslan hefur orðið öll önnur. Gömlu togararnir
eru enn bundnir og ónýttir, og tveir þeirra hafa verið
seldir úr landi til þess aö Þjóðverjar geti herjað enn
meir á fiskimið íslendinga. Nýsköpunartogararnir verða
nú fyrir nýjum lágmarkssölum í Bretlandi, eigendur
þeirra tala enn um stórvægilegan hallarekstur og hafa
við orð að leggja þessum fullkomnustu frainJeiðsIutækj-
um þjóðarinnar. Og bátaflotinn sem háfði „vísindalega“
útreiknuð „hagfræðileg“ fyrirheit um 93 aura lægmarks-
verð á kíló,-fær nú aðeins 75 aura — lægra verð en fyrir
gengislækkun þótt allur tilkostnaður hafi hækkað stór-
lega. Á sama tíma berast fregnír um það frá Noregi að
sjómenn þar fái 45—46 norska aura fyrir kílóið af fiski
— óslægðum með haus — eða um 105 íslenzka aura,
og er þó tiikostnaður allur hlutfallslega miklum mun
lægri í Noregi.
★
Hinar fögru draumsýnir sem gengislækkunarpostul-
arinr brugðu upp fyrir þjóðinni hafa þannig reynzt
falsið eitt. Ástandið í atvinnumálum er ekki betra en
áður — heldur mun verra. Þær geysilegu byrðar sem
lagðar voru á þjóðina til að bjarga sjávarútveginum haía
ekki reynzt nein björg og eru margfallt þyngri fyriv
bragðið. Og þetta er ósköp eðlilegt og var sagt fyrir af
sósíalistum. Erfiðleikar íslendinga í efnahagsmálum
eiga sér tvær meginástæður. í fyrsta lagi er markaðs-
kreppan, sem er bein og óhjákvæmileg afleiðing af
marsjallstefnunni og einokun hennar. í öðru lagi er of
hár framleiðslukostnaður innanlands. Gengislækkunin
bætir úr hvorugum þessum vanda, heldur stóreykur
framleiðslukostnaðinn enn og gerir vandamálin tor-
leystari.
Efnahagsörðugleikar íslendinga bíða þannig enn úr-
lausnar á nákvæmlega sama hátt og fyrr, aðeins auknir.
Forsenda þess að úr þeim veröi bætt er alger stefnu-
breyting í þjóðmálunum, viðskilnaður við marsjallstefn-
una og kreppumarkaðina. Verði sömu stefnu haldið
mun öngþveitið hins vegar halda áfram að aukast, og
ósjást ný merki þess nú meö hverjum degi sem líður.
★
Sóslalistaflokkurinn einn hefur skýrt þjóðínni hrein-
tskilnislega frá þvi hvernig málum er komið. Sósíalista-
flokkurinn einn hefur bent á úrz-æðin sem leysa vandann.
Sósíalistaflokkurinn einn sagði fyrir til hlítar haldleysi
gengislækkunarinnar og áhrif hennar. Aðeins meö því
að styrkja og efla Sósíalistaflokkinn og verklýðshreyfing-
jzna getur þjóðin knúið fram stefnubreytingu.
| Ríkisskip
Hekla á að fara frá Reykjavík
íkvöld vestur um land til Akun-
eyrar. Esja er í Reykjavík og
fer þaðan næstkomandi föstudag
austur um land til Siglufjarðar.
Herðubreið verður væntanlega á
ísafirði upp úr hádegi í dag.
Hörðu hringlrnir og
kringlurnar.
„Þeir hafa ráð undir ' rifi
hverju, aldeilis, bakarameist-
ararnir,“ segir ein húsmóðirin í
bréfi til Bæjarpóstsins. „Eins
vins fengju að fljóta með. Það
breytist nú líklega með Lagar-
foss vegna eldsvoðans í skip-
inu á dögunum. Hitt er ekki
jafnvíst að liðveizlan við Björg-
vin breytist eða dragist úr
Skjaldbreið fór frá Reykjavík í
gærkvöld til Húnaflóa-, Skaga-
fjarðar- og Eyjafjarðarhafna. Þyr-
ill var á Vestfjörðum í gær á suð-
urleið. Ármann' á að fara frá
Reykjavik í dag til Vestmanna-
eyja.
Eimskip
og þú manst, þá var þeim fyr-
ir nokkru bannað að selja
kringlur á 40 aura stykkið; þeir
máttu aðeins selja þær eftir
vigt. Þetta olli verðlækkun á
vörunni.....En nú tek ég eftir
því, að í Bakaríum er farið að
selja harða brauðhringi úr ná-
kvæmlega sama efni og kringl-
hömlu, er væri þó jafngott. En
á þetta að verða? Á virkilega
að liðsinna fjárplógsmanni ,um
undandrátt lífsnauðsynlegya at-
vinnutæltja frá bjargræðisvegun
um íslenzku, atvinnutækja sem
þjóðin á fortakslaust, atvinnu-
tækja sem hún hefur klifið þrí-
tugan hamarinn til þess að eign
Brúarfoss fór frá Leith 22. þ.m.
til Lysekil, Gautaborgar og Kaup-
mannahafnar. Dettifoss fór frá
Hamborg 22. þ. m. til Reykjavík-
ur. Fjallfoss fór frá Reykjavík 17.
þ.m. til Halifax N.S. Goðafoss er
í Reykjavík. Lagarfoss er í Rvík.
Selfoss fór frá Leith 20. þ. m. til
Vestmannaeyja og Rvíkur. Trölla-
foss fór frá Baltimore 18. þ. m. til
Rvíkur. Vatnajökull kom til Gen-
ova 21. þ. m.
urnap voru, stærðin er líka sú
sama, -— og viti menn, verðið
er 40 aura fyrir stykkið! Enn-
ast. Á hin sviksamlega forsjá
manns þessa meiri ’rétt á sér
en eignarheimild þjóðarinnar í
Skipadeiid SIS
Arnarfell er í Keflavík. Hvassa-
fell er í Cadiz.
þá veit ég ekki til þess að verð
lagsstjóri hafi gert neinar þær
ráðstafanir, sem sýni að liann
telji þetta brot á fyrinnælum
sínum. — X.“
Loðkápan, — svikin
framleiðsla.
Svo er hér bréfakafli frá
„Símastúlku": — ......... Núna
nýlega komu á markaðinn loð-
kápur, sem látið er heita að séu
úr apaskinni. Kápurnar voru
framleiddar af íyrirtæki einu
hér í bænum og seldar á 259
krónur. Auk þess þurfti að láta
95 vefnaðarvörumiða fyrir
þeim. Vinkona mín keypti sér
eina af þessum kápum, og hún
segist aldrei hafa orðið fyrir
eins miklum vonbrigðum af
nokkurri flík, sem hún hafi
keypt. Það sé í raun og sann-
skipunum ?
Verkalýðsfélögin taki í
taumana.
„Væri nú ekki ráð að verka-
lýðsfélögin létu mál þetta til
sín taka með því til dæmis að
láta fella niður verk við útskip
un á þessu góssi Björgvins og
öðru því er honum ætti að
senda. Eiginlega er þeim málið
skyldast og efast ég mikillega
um að réttlæti náist í þessu
máli án atbeina þeirra. Því vek
ég máls á þessu að ekki er ráð
nema í tíma sé tekið. —
Svipall.“
•
Tilkynnið skrifstofunni
um skemmd matvæli.
Jón Sigurðsson borgarlæknir
skrif ar:
Elnarsson & Zoega
Foldin er á leið til Englanda
fiá Palestinu. Lingestroom er í
Færeyjum.
Næturalistur annast Hreyfill —
Sími 6633.
Næturvörður er í Reykjavíkurapó-
teki. — Sími 1760.
Næturlæknir er i læknavarðstof-
unni, Austurbæjarsk. — Sími 5030.
18.00 Framhalds-
saga barnanna:
„Eins og gérist og
gengur" eftir Guð-
mund L. Friðfinns-
son: VII. (Guðm.
Þorláksson les). 20.20 Tónleikar:
Fantasía í C-dúr (Der Wanderer)
eftir Schubert (plötur), 20.45 Er-
indi: Leon Blum — samtið hans
og samstarfsmenn; síðara erindi
(Baldur Bjarnason magister). 21.15
Einsöngur: Gerhard Hiisch syngur
lög eftir| Kilpinen (plötur). 21.35
Upplestur: Úr ritum Sigurðar Guð-
mundssonar skólameistara (dr.
Broddi Jóhannesson). 22.10 Vinsæl
lög (piötur). 22.30 Dagskrárlok.
leika ekki hægt að nota káp-
una, hvernig sem viðrar. I rign-
ingu r°nnur úr henni liturinn
einsog óhreini idi undan sápu.
En í sólskiiii leggur af henni
megnustu fýlu........... Hvað
cr nú svikin framleiðsla, ef ekki
þetta ? Og væri ekki vel til fall-
ið, að yfirvöldin gæfu viðkom-
andi fyrirtæki dálitla ofanígjöf.
.... — Símastúlka.“
•
Á að senda Björgvin
síldarnætur og fleira?
Svipall skrifar: — „Kæri bæj
arpóstur! — Mikið hefur verið
skrifað um Björgvinsmálið, og
ekki að ófyrirsynju. Flótti þessa
útgerðarmanns með framleiðslu
tæki þjóðarinnar vestur um haf
má teljast einsdæmi að ógleymd
um sölum togaranna úr landi.
Slíkum framkvæmdum verður
ekki nógsamlega mótmælt.
Þyrfti slík refsing að koma fyr-
ir, að engum þætti álíka flótti
fýsilegt fordæmi. En því drep
ég á þetta háttalag Björgvins,
að ég hefi frétt, og sel ekki dýr
ar en ég kéypti, að á döfinni
sé að senda honum nótabáta og
„Vegna bréfs frá H. J. í
Bæjarpóstinum um „óþverra11
í heilhveitibrauði og ,,óbragð“
af smjörliki, vil ég beina þeirri
ósk til bréfritara og annarra,
er kynnu að kaupa hér í bæ
matvæli, sem þeir álíta vera
skemmd eða á einhvern hátt
gölluð, að þeir tilkynni það
strax skrifstofu minni, svo að
nauðsynleg athugun geti farið
fram og að hægt verði að koma
í veg fyrir ágallana. — Það
skal tekið fram, að tilbúningur,
meðferð og dreifing allra mat-
m / \ Musica, 3. tbl. Þ.
á. er komið út.
^ Efni: Viðtal við
ungfrú Ruth Her-
manns, Igor Strav
insky, Kína geym-
ir enn hinn upprunalega skylcb-
leika tónlistarinnar og tungunnar,
Söngvarinn Paul Robeson og Víð-
sjá. — Sportblaöið nefnist nýtt
íþróttablað sem borizt hefur blað-
inu. Á það að koma út hvern
mánudag og flytja nýjustu íþrótta
fréttir. Ritstjóri er Hallur Símon-
ars. Alifuglaræktin, 3.-4. tbl. er
komið út. Efni: Verðlagsgrundv.
eggja, Ljósnotkun, Kartöflur sem
hæsnafóður, Bygging eggsins, Að-
búð hjá ungunum, Húsmæðraþátt-
ur o. fl.
væla er undir stöðugu eftirliti, )
og eru sýnishorn jafnan tek-
in við og við til rannsóknar.
Þess ber þó að gæta, að eftir-
lit getur aldrei orðið svo víð-
tækt, að tekið verði fyrir með
öllu, að gallaðar vörur verði
hafðar á boðstólum".
★
^ Nýlega \'öru
gefin saman x
. hjónaband, ung-
fr. Valborg Jóns
dóttir, Eyrar-
* landi, Akureyri
og Lárus Haraldsson, pipulagn-
ingamaður. •— Nýlega voru gefin
saman x hjónaband af sr. Emil
Björnssyni, ungfrú Halla Dag-
bjartsdóttii’, Skipasundi 66 og Pét-
ur Grímsson, málmsteypumaður,
Laugarnesveg 68. Heimili brúð-
hjónanna verður í Skipasundi 66.
— Á sumardaginn fyrsta voru
gefin saman í hjónaband af sr.
Bjai-na Jónssyni, ungfrú Valgei’ð-
ur Halldórsdóttir, Garði Mývatns-
sveit og stud. med. Kristján Sig-
urðsson, Kefiavík.
sílarnætur vestur um haf.
Þjóðin á þessi atvinnu-
tæki.
„Var mér sagt að til stæði
að Lagarfoss færi vestur til
Kanada að sækja áburð og
sigldi tómur að öðru en að síld
arnætur og nótabátar Björg-
Höfnin
Ingólfur Arnarson kom frá Eng-
landi í gær og Jón forseti í
fyrrinótt. Jón forseti fór á veiðar
í nótt.
ísfisksalan
Hinn 21. þ. m. seldi Bjarni ridd-
ari 4099 kits í Grimsby fyrir
5648 pund. 22. þ. m. seldi Karls-
efni 4365 kits í Grimsþy fyrir
6506 pund.
S. 1. laugardag
opinberuðu trúlof-
un sína ungfrú
Ragnhildur Dag-
bjartsdóttir, Skipa-
sundi 66 og Einar
H. Bachmann, Efstasundi 61. —
Nýlega hafa opinberað trúlofun
sína ungfrú Ólafía Guðmundsdótt-
ir, Hraungerði, Sandgerði og Þor-
kell Aðalsteinsson, bifreiðastjóri,
Húsavík.