Þjóðviljinn - 06.08.1950, Blaðsíða 3

• Sunnudagur '6. ágúst 1950
Þ'JÖÐVILJTNN
Fimm ár eru iiSin siSan kjarnorkusprengjan
lagSi Hirósíma og Nagasaki i auSn:
Neyiaróp um íríð írá jseiisei lifðu aí kjarnorku-
árásir Ban laríkjanna
í dag eru iiðin fimm ár frá
einum ógnþrungnasta atburði
veraldarsögunnar. 6. ág. 1945
var íyrstu kjarnorkusprengj-
unni varpað fyrirvaralaust yfir
varnarlausa íbúa japönsku stór
um borgarinnar Hírósíma. Þrem
dögum síðar 9. ágúst 1945 var
annarri sprengju kastað á
Nagasaki. í þessum tveim árás-
um —af völdum tveggja kjarn
orkusprengja — létust 320 þús-
undir manna, sumir í einu vet-
fangi aðrir eftir óumræðileg
harmkvæli af völdum kjarn-
orkugeislana, enn aðrir í eld-
hafinu sem geisaði um borgirn-
ar dögum saman eftir árásirn-
ar.
Morðárásir þessar voru gerðar
samkvæmt fyrirskipunum Tru-
mans forseta og hafa verið
nefndar kaldrifjuðustu glæpa-
verk mannkynssögunnar. Það
hefur verið sannað á eftirminni-
legan hátt að árásir þessar
höfðu ekkert hernaðarlegt gildi.
Japanir voru að gefast upp
þegar sprengjunum var kastað
og höfðu þegar sent orðsend-
ingar um það efni. Morð 320.
000 manna voru til þess að
reyna áhrif kjarnorkusprengj-
unnar — og fyrst og fremst
til að hefja kalda stríðið og
ógna mannkyninu til. undirgefni
við bandarísku heimsvaldasinn-
ana. Hefur það verið rakið ýtar
lega hér í blaðinu áður samkv.
frásögn nóbelsverðlaunamanns-
ins Blacketts í bók hans um
kjarnorkumálin.
Pj'rir fimm árum vonaði
mannkynið að kjarnorkusprengj
ur yrðu aldrei framar notaðar
til að eyða og tortíma. En þró-
unin hefur orðið önnur. Voldug
ustu auðhringar Bandaríkjanna
hafa fengið kjarnorkuframleiðsl
una í sinar hendur og gert
hana að gróðavænlegustu iðju
kapítalismans. Kjamorkuauð-
hringarnir stjórna utanríkis-
stefnu Bandaríkjanna og hafa
komið í veg fyrir allar tillogur
um bann við þessum múgmorð
vopnum. Þegar hafa verið fram
leiddar miklar birgðir af kjarn-
orkusprengjum, margfalt öfl-
ugri þeim sem drápu 320.000 í
Japan. Unnið er að framleiðslu
vetnissprengjunnar, sem Ein-
stein telur geta útrýmt öllu lífi
á jörðinni, og milljörðum er
veitt til að undirbúa sýklahem-
að. Þessi djöfullega iðja héfur
verið margfölduð síðan Banda-
ríkin hófu styrjöld sina gegn
kóresku þjóðinni.,
Andspænis auðhringunum,
leppiun þeirra og áróðurstækj-
tækjum, rís friðarhreyfing al-
þýðunnar um allan heim, Hún
er nú orðin að stærstu og vold
ugustu samtökum sem um getur
og hefur einsett sér að koma í
veg fyrir fyrirætlanir múgmorð
ingjana í Wall Street. Friðar-
hreyfingin nær til allra la.nda,
og óvíða á hún sannari hljóm-
grunn en meðal alþýðu Japana.
Hér fer á eftir ávarp frá æsku-
lýðsleiðtuogum frá Hírósíma og
Nagasaki, neyðaróp sem hlýt-
ur að snerta óspilltan mann:
„Næstum fimm ár eru liðin
tíðan fæðingarborgir vorar
voru jafnaðar við jörðu. Eld
urinn og eimyrjan af spreng
ingu atómbombunnar eru
horfin en í hjörtum vorum
lifir vaxandi hatur til kjarn-
orkusprengjunnar sem í
einu vetfangi drap og
brenndi foreldra vora, bræð-
ur og systur.
Híróshíma 6. ágúst 1945,
þeim djöfullega degi gleym-
um vér aldrei. íbúarnir voru
þegar örmagna af sulti og
loftárásunum sem héldu á-
fram nótt eftir nótt. Klukk-
an 8.10 um morguninn þeg-
ar hinni örlagaþrungnu
sprengju var kastað á Híró-
síma misstum við meðvitun-
ina í helvízku, gulu leiftri.
Vér fengum meðvitund á ný
í eldhafi undir rústum eyði-
lagðra húsa. Vér gátum
hvorki hreyft legg né lið
meðan eldurinn æddi til
okkar. Hjá okkur lá ungur
Kóreupiltur — sem við höfð
um veriö að spjalla við —
og var höfuðið skilið frá
bolnum.
Eftir að vér höfðum bjarg-
azt frá dáuða á síðasta
augnabliki sáum við að
Hírósíma liafði breytzt í eld
haf. Oss var auðið lífs af
þeirri ástæðu einni að vér
vorum í útjarði borgarinnar
bak við hlíðardrög, en þrátt
fyrir það komust aðeins 12
okkar lífs af. Orðið „krafta-
verk“ hafði raungildi fyrir
okkur þá. Hinir særðu voru
svö brenndir að þeir vox-u
óþekkjanlegir og þeir dóu
einn af öðrunx eftir ómn-
ræðilegar þjáningar.
Öll borgin hélt áfram að
brenna í marga daga. Fólk
brann upp í eldi meðan það
barðist fyrir lífi sínu sem
fangar í rústunum. Ungar
mæður dóu með börn í fangi
Atómsprengjan skóp helvíti
á jöröu.
Fujio Nakamura, einn okkar
sem björguðumst eins og af
kraftaverki í hörmungunum
í Hírósíma, hvarf eftir styrj-
öldina heim til fæðingarbæj
. : FnuúlraÚ & 1. síða.
Af 90 þúsund bygginum í Ilirósíma eyðilögðust 62 þúsundir
gersamlega við kjarnorkusprenginguna og sex þúsundir aí auki
skemmdust svo mikið að ekki tók því að gera við þær. í mið-
biki bæjarins voru aðeins fimm nýtízku byggingar sem nothæfar
voru án gagngerðra viðgerða. Þetta stafaði enganveginn af
ótraustu byggingariagi Japana, því síðan 1923 hafa bygginga-
reglur Japana gert m'un strangari kröfur til burðarþols en gert
er t. d. í Bandaríkjun'um. Þrýstingurinn af spengingunni var 5,3
til 8,0 tonn á fer-yard. Bjitinn við mizbikið var 6000°C. Ahrifin
oáðu yfir 3—4 kílómetra vegalengd. ;
Kirkjurnar forckema
kjarnorkusprengjuna
Franileiðsla velnissprengjunnar
spd gep gnði, segir
beimslárkjuráðið
Heimskirkjuráðið, sem telur innan. sinna vóbanda
155 kirkjufélög niótmælenda og griskkaþólskra í 44 lönd
um, samþykkti á iundi sínum í Genf 24. febrúar í ár, að
r-kora á ríkisstjórnir heimsins að gera alvarlegt átak til
að afstýra þeirri l;ættu á sjálfsmorði mannkynsins, sem
vetnissprengjan hiýti að hafa í för með sér. Mánuði áð-
ur hafði Truman Bandaríkjaforseti skipað kjarnorku-
refnd sinni, að hefja af fullum krafti undirbúning að
framleiðslu vetn'.spprengju. I alyktun heimskirkjuráðs-
ins segir m. a.:
„Vetnissprengjan hefur gert styrjöld að múgmorð-
'um og hún brýtur öll þau siðalögmál, sem maðurinn er
bundin af. Hún er synd gegn guði“.
Heimskirkjuráðið samþykkti einnig á sama fundi
leiðbeiningar fyri; þjóðkirkjurnar að vinna eftir í bar-
áttu þeirra fyrir banni við kjarnorku- og vetnissprengj-
um.
„Bölvun íylgir oss Bandaríkja-
• *»
Ársþing meþódista, fjölmennasta kirkjufélags mót-
mælenda í Bandaríkjunum, samþykkti í vor ályktun,
þar sem krafizt < r að kjarnorkuvopn séu bönnuð og
skorað á Bandarikjastjórn að hefja beina samninga við
sovétstjórnina um ágreiningsmál ríkjanna. Ennfremur
segja meþódistarrir: „Okkur Bandaríkjamönnum fylgir
siðferðileg bölvun síðan við smíðuð'um kjarnorkusprengj
una og urðum fyrstir allra til að beita þessu vopni til
skelfilegs múgmorðs á óbreyttum borgurum, — körlum,
konum og börnum“.
Stokkhólmsáv.
kvæði segir ráð franskra rabbína
Safnaðaráð fianskra gyðinga hefur sent frá sér á-
skorun, þar sem segir:
„Með tilliti til þeirrar víðtæku hreyfingar, sem hef-
ur fætt af sér Stokkhólnxsávarpið, sem krefst þess að
kjarnorkusprengjan sé bönnuð, lítur rabbínaráðið á þetta
ávarp sem göfugt friðarí'rumkvæoi, enda þótt ávarpið
sé ekki fullkomið, þar eð það nær aðeins tii kjarnorku-
sprengjunnar ... Rabbínaráðið heitir á alla rétttrúaða,
á alla menn og allar þjóðir, sem af lífi og sál bera mál-
jstað friðarins fyrir brjósti, að samóinast í bæn og
starfi fyrir frelsið og bræðralag meðal þeirra manna,
sém vilja berjast gegn notkun sllra vopna og eyðilegg-
ingartækja“.
Franskir kardínálar krefjast
banns víð mngdrápstækjum
Samkunda franskra kardinála og erkibiskupa róm-
- vorskkaþólsku kirkjunnar sendi í vor frá sér bréf, um
frið, og hljóðar meginkafli þesj svo:
,-,ÞaU eyðileggingartæki, sem vísindi nútímans hafa
lagt herstjórnendum í hendur, svo sem ltjarnorkuvopn,
rakettur, geislavirkar lofttegundir og sýklar, eru ægileg
ógnun við allar þjóðir. Við skjiljum vel að Stokkhólnisá-
varpið gegn kjarnorkvopnum hafi gripið hugi margra
manna, sem búa við þessa martröð. ... Hver hlýtur ekki
Frainhald á 4. sitðu
öfugt fríðarfrmn-