Þjóðviljinn - 06.08.1950, Blaðsíða 4

PJOÐVJ hJÍSV
tllÓÐVlLllNN
Útgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósialistaflokkurlnn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmimdsson, áb,
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ari Kárascn, Magnús Torfi Ólafsson,
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu-
stíg 19. — Sími 7500 (þrjár linur).
Askriftarverð: kr. 14.00 á mán. — Lausasöluverð 60 aur. elnt.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
UrcræSur jþær sem oröiö hafa undanfariö í íslenzk-
um blööum um Stokkhólmsávarp friöarhreyfingarinnar
eru mjög lærdómsnkar og birta sýn inn í slíkt hyldýpi
spillingar og smánar aö hvem óspilltan mann hlýtur að
óa vio. Stokkhólmsávarpiö er mjög einfalt og óbrotiö, eins
og kunnugt er. Þaö fer fram á algert bann viö kjarnorku-
sprengjum. ÞaÖ fsr fram á alþjóðlegt eftirlit til aö tryggja
framkvæmd bannsins. Það lýsir yfir því aö hvert það
land hafi unniö sér t-il óhelgi stríösglæpamannsins sem
•fyrst bcitir kjarnorkusprengju.
íslenzku afturhaldsblööin hafa öll, Morgunblaðið,
Alþýðublaöið, Tíminn og Vísir, skrifað um ávarpið dag
eftir dag og dregið af því eina og sömu áiyktun: ÁVARP-
INU ER BEINT GEGN BANDARÍKJUNUM! Að sjálfsögöu
er hverjum rnanni hcimilt aö vclí.a fyrir sér' hvaða þjóö
hafi aö hugsjón aö framleiða þessi djöfuliegu múg-
moröstæki, hvaöa þióö vilji fyrir alia muni konoa í veg
fyrir alþjóölegt eftiriit og hvaöa þjóö sé b'klegust til áð
fremja þann glæp að kasta fyrstu sprengjunni. íslenzku
aftuihaldsblööin em öll sammála um aö það séu Banda-
. ríkin, og munu flestir telja þá niðurstöðu nænta furöulega
frá þássttm aðilum, og óvíst áö þau fái miklar þakkir
fýrir hjá yfirboöurum sínum.
En afturhaldsblöðin Játa sér ekki nægja þessa álykt-
un. Þau halda áfram og segja: ÞAR SEM ÁVARPINU ER
BEINT GEGN BANÐARÍKJUNUM, MÁ EKKI UNDIR-
RITA ÞAÐ!
Ritstjórar afturhaldsblaðanna lýsa með öörum orö-
um yfir þessu:
Bandaríkin vilja birgja sig upp aí ægilegustu
gereyðingarvopnum sem til eru, og við erum
sammáia því.
Bandaríkin vilja umfram allt koma í veg fyrir
alþjóðlegt eftirlit, og við erum sammála þeirri
afstöðu.
Bandaríkin munu hefja árásarstyrjöld með
kjarnorkusprengjum og við erum sammála því.
Þetta eru þær yfirlýsingar sem undanfarnar vikur
hafa staöið í íslenzku afturhaldsblöðiinum, og ábyrgöin
af þeim verður ekki umflúin. Valtýr Stefánsson, Siguröur
Bjarnason frá Vigur, Stefán Pétursson, Þórarinn Þórarins
osn, Kristján Guölaugsson og Hersteínrí Pálðson hafa lýst
á hendur sjálfum só.v slíkri sök aö önnur þyngri verður
ekki fundin.
Jaunig er sálarástand þeirra manna sern undanfariö
hafa hamazt gegn Stckkhólmsávarpinu. Vopn þeirra í
hinni viðbjóöslegu baráttu er alkunn, þeir reyna að hræða
fólk meö komrnúnistgrýlu (og lýsa því þá jafnframt yf-
ir aö kommúnisminn muni sigra ef honum veröur ekki
tortímt með kjarnorkuvopnum!) og þeir reyna að hóta
fólki til að skrifa ekki undir. Þeir hafa áöur náö vem-
legum árangri meö sömu vopnum, en þeim mun ekki
takast í þetta sinn. Hver cinstaklingur verður að gera
þessi mál, mál stríðs eða friöar, upp viö samvizku sína.
Hver sem neitar að undirrita Stokkhólmsávárpið tekur
á sjálfan sig siöferöilega ábyrgö á notkúrí kjamorku-
sprengjunnar ‘cg afleiöingurn hennar. Hinir sem berjast
við Mið afturhaldsritrtjóranna eru uppvíEir glæpamenn.
Frændi nrnn sKiákaup-
maðurinn.
Glæsileg er tækni aútímans,
cagði frændi minn smákaupmað
irnnn við mig í gær í nónlcaff-
inu. Hann var nýkominn erlend-
is frá og hafði frá mörgu að
segja, eins og við mátti búast.
En þó sagði hann, að ekkert
hefði hrifið sig eins mikið og
íslenzk risaflugvél í erlendri
flughöfn, vélin sem hann kom
með heim. Þá loksins skildist
mér, sagði hann, að við íslend-
ingar erum stórveldi, þegar mið
að er við fólksfjölda. Engin
önnur þjóð gæti státað af því,
að eiga eina skæmastervél á
hverja fjörutíu þúsund íbúa,
nema þá kannski Bandaríkin.
★
Heimsmet í biðrófu-
stan.d.
Eg var frænda mraum sam-
mála, en vildi þó halda því
fram, að við ísiendingar ættum
fleiri met á heimsmælikvarða,
sérstaklega ef miðað væri við
fólksfjölda. Til dæmis ættum
við lengstu biðrófur í öllum
heimi. Og svo bauð ég frænda
mínum upp á göngutúr niðrí
bæ. Og þarna sérðu, sagði ég
við frænda minn, íslendingar
slá heimsmet í biðrófustandi.
Við olnboguðum olckur í gegn-
um rófuna. Þar er framtak-
semi ísiendinga rétt lýst, sagði
frændi mhm, að byggja jafn-
glæsilega verzlun á öðrum eins
krepputímum. Eg leiðrétti:
Krepputímum, það hlýtur að
vera mismæli frændi góður, við-
reisnartímum vildirðu sagt
Iiafa, ekki getur þú foi’3tokkað-
ur íhaldsmaðui’Lun kennt marsj-
allviðreisn við kreppu.
★
Frændi minn kveður.
Þá kvaddi frændi minn og fór.
Eg smaug nær glugganum,
teygði álkuna til að sjá hvaða
gersemar væru á boðstólum.
Eg varð iitlu nær, svo ég sneri
mér að næsta manni og spurði:
Hvað er hægt að fá í þessari
verzlun og eftir hverju er allt
þetta fólk að híða? Hér er
hægt að fá skítbillegar mansétt
skyrtur í massavxs, svaraði mað
urinn, tæpar fimmtíu krónur
fyrir skyrtuna gjafverð. Verzl-
unin ku hafa safnað öllum þess
um ósköpum að sér til þess að
geta vígt hin nýju hú.sakynni
sín með tilhlýðilegum hætti.
*
Heiminum fer fram.
Fimmtíu krónur manöéttskyrt
an hugsaði ég með mér, það
minnir mann ’alltað því á fyrir-
marsjallárin. Og engir skömmt
unarseðlar. Heiminum fer fram.
Það var þá munur en þegai’ all-
ar vasar manns voru troðfullir
af skömmtunarseðlum, sem ekk
ert fékkst út á. Ett sagði mað-
urinn ekki að verziunin hefði
safnað þessu að sér. Þó ekki
á árum skömmtunárinaar ?
yVarla eru fimmtíukallskyrtur
jkeyptar eftir penuastrikið og
afnám skömmtunarinnar. Það
skyldi þó aldrei vera að fimm-
tíukallskyrturnar sem fólkið
var að bíða eftir væru skyrtum
ar, sem ég reyndi árangurs-
laust að fá út á miða skömmt-
unarstjórans í hitteðfyrra.
*
Ríkisskip
Hekla fer frá Glasgow á morgun
áleiðis til Reylcjavíkur. Esja lcem-
ur væntanlega til Reykjávíkur
seint í kviild eða nótt að vestan
og norðan. Herðubreið er i R.-
vík. Skjaldbreið er i Reylcjavík.
Þyrill var væntanlegur til Reylcja
vikur í nótt. Ármann vgr á Vost-
fjörðum í gær.
Skipadeild SIS
Arna.rfell losar timbur á Húna-
flóa. Hvassafell lestar lcarfamjöl
í Reykjavík.
11.00 Messa I Bcm-
kirkjunni (séra
Bjarni Jónsson
vigslubiskup) 15.15
Miðdegistónleikar.
10.15 Útvarp til Is-
lendinga erlendis: Préttir. 18.30
Barnatími (Baldur Pálmason).
19.30 Tónleikar: Pío.nólög eftir
Chopin. 20.20 Einlcikur á orgel
(Eggert Gilfer). 20.35 Erindi: Ör
Englandsför (Bjarni Ásgeirsson
aljim.). 21.00 Tónleikar: Celló-
konsert eftir Lalo. 21.25 Upplest-
ur: „Friðarráðstefna," smásaga
eftir John Galsv/orthy (Þorsteinn
Ö. Stephensen leikari). 21.40 Dans
lög: Vínar-valsar. 22.05 Danslög.
23.30 Dagskráriok.
Mánudagur 7. ágúst.
20.20 Dagskrá verzlunarmanna:
a) Ávarp (Guðjón Einarsson fon-
maður Verzlunarmannafélags R.-
víkur). b) Ávarp (Eggert Krist-
jánsson formaður Verslunarráð’s
ísla.nds). c) Tvísöngur (Egill Bj.
og Jón R. Ivjartanss.). d) Ræða
(Björn Ólafsson viðskiptamálaráð-
herra). e) Samtöl við verzlunar-
og kaupsýslumenn (Vilhj. Þ. Gísla
son talar við Daníel Gíslasón, Sig
urð Einarsson og Guömund Guð-
jónsson). f) Upplestur. g) Leik-
þáttur. Ennfremur tónleiko.r af
plötum. 22.05 Útvarp frá hátiða-
höldum verzlunarmanna í Tívólí:
Danslög o. fl. 24.00 Dagslcrárlok.
Þi-Iðjudagur 8. ágúst.
19.30 Tónleikar: Óperettulög.
20.30 Tónleikar: Kvartett i B-dúr
(K458) eftir Mozart. 20.45 Erindi:
Stjórnarskrármálið (Hafþór Guð-
mundsson lögfræðingur). 21.15 Tón
leilcar. 21.20 Upplestur: „Elín,"
kvæði eftir Stefán Hanness. kenn-
ara (höfundur les). 21.35 Vinsæl
lög. 22.10 Tónleikar: „Dauðraeyj-
an", hljómsveitarverk. 22.30 Dag-
skrárlok.
Surinudagur 6. ágúst 195®
Nýlega voru
gefin saman I
lijónaband af
sr. Þorsteini
Björnssyni Vil-
borg Torfadótt-
ir og Pétur Jónsson, sjómaður.
Heimili þeirra er að Njálsgötu 20.
— 1 gær voru gefin saman í hjóna
band 'af sr. Jóni Auöuns Hulda
X. Guðmundsdóttir og Sigurður Ól-
afsson, bifvélavirki, Selfossi. 1 gær
voru gefin saman í hjónáband af
sr. Jakob Jónssyni Jónína Erlends
dóttir, nuddkona og Hjalti Jör-
undsson, skósmiður. Heimili þeirra
er að Skipasundi 65.
MESSUK 1 DAfí:
mwmsmm
Hallg rímskirkja:
Messa. kl. 11 ár-
Jónsson. — Ræðu-
deHÍs. Sr. Jakob
efni: Kristindóm-
Fríkirkjan. Messa kl.
2 (séra Þorsteinn Björnsson).
Heígidagslæknir. 1 dag, sunnu-
dag, Harald Wigmo, Blönduhlið 2,
sími 6086. Á morgun, mánudag
Haukur Kristjánsson, sími 5326.
Mæturvörður er i Laugavegs-
apóteki, simi 1616.
ÍV ^
Framhald af 8. síðu.
að vísu að fá heitavatnið á ann
an hátt en pota hiður í jörðina,
en reynslan af sjálfri iögninni
hér væri mjög mikils virði.
Þannig væri oft hægt að læra
meira á því að kynnast hvernig
lítil þjóð leysti tæknileg verk-
efni af takmöi’kuðum efnum
heldur en að leita til stórþjóða
sem gætu iagt ótakmrakað f jár
magn og allt hið fullkomnasta
í tækni að lausn verkefnanna.
í samninganefndiiuii eru nú
tvéir fulltrúar frá Danmörku-
P. E. Malmström úr stjórn
danska verkfræðingaféiagsins
(D.I.F.) og Nxels Lichfcenberg,
ritari þess; frá Finnlaadi Guun
ar Hemberg foi’maður Tekniska
förenhigen, Erik Hedm.au ritari
þess félags og Ilmar Voionmaa,
formaður Suomalaisten Tekn-
ikkojen Seura; frá Noregi Hak-
on Eeg-Hearik:»ea, formaður
norska verkfræðingafélagsins
(N.I.F.) og Rjame Bassöe, rit-
ari þess; frá Svíþjóð Oskar Ak-
erman, formaður sænska verk-
fræðingafélagsins og Sven A.
Hansson, ritstjóri Teknisk Tid-
skrift. Frá íslandi eru níu þátt
takendur: Gústav E. Pálsson,
formaður V.F.Í., Finnbogi R.
Þorvaldsson, prófessor, Jón E.
Vestdal, Sfceingrímur Jónsson
rafrnagnsstjóri.Geir G. Zoéga
vegamálastjóri, Guðm. Hlíðdal
póst- og símamálastjóri, Helgi
H. Eiríksson iðnskólastjóri, ÓI-
afur Sigurðssón *foi*stjóri og
Sigurður Jóhanass. ritari V.F.Í.
Framh. af 3. síðu.
að fordæma ölí þau nátímavopn, sem án ma.nngreinar-
áliís bxtna jafnt á herniönxium og óbreyttum borgurum!
. . Fyrir okkar 'fcr-yti fordæmam við þessi vopn af ölíu
Iijarta ... Við skorurn einnig á þá stjórnmálameEin, sem
nú bera ægiþunga ábyrgð, að falia eltki fyrir freisííag-
uimi til að beifca þessum eyðileggingartsekjum, og að gera
aílt, sem. í þeirra valdi stendur, til að koma á samkamu-
lagi, er algerlega banni notkun þessara vopna“.
Bréfið uií.dirrita: Kardinálinn Achilíe Liénart eriubiskup
í LiIIe, kardinálinn Ptsrre-Marie Gerlier erkiibiskup í
Lyan, Itardinálinn Juies Saliége erkibiskup í Toulouse,
kardinálina Clémcnt Boqv.es erldbiskup í Bennes, Jeans
Cbollet erMbiskup í Cambrai, Maurice Feítin erkibiskup
í París, Maurice Dultourg erktbiskup í Basancon, Ernile
Gueriý'dóinprófastur í Cambrái óg Josoph Lefébvre
erkibiskúp i Bourges. •.■mF;