Þjóðviljinn - 07.09.1950, Blaðsíða 4

ÞJÓÐVILJIN N
Fimmtudagur 7. sept. 1950.
PIÓÐVHJINN
Útgefandl: Sameinlngarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnúa Kjartansson (áb.) Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Arl Kárason, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónstelnn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu-
stíg 19. — Sími 7500 (þrjár línur).
Askriftarverð: kr. 14.00 á mán. — Lausasöluverð 60 aur. elnt.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
Krossgáta nr. 25
Hinar „jákvæðu afleiðlngar"
gengislækkunarinnar
f bsinu áframhaldi af svikum Alþýðusambands-
stjórnar dynja nú yfir almenning verðhækkanir á verð-
hækkanir ofan. Fiskur, kaffi, kaffibætir, smjörlíki,
blautsápa, pylsur, kjötfars, bjúgu, mjólk. rjómi, skyr,
smjör, ostur og aðrar mjólkurafurðir eru meöal þeirra
vörutegunda sem hækkað hafa á einni viku, eftir að
Alþýðuflokksbroddamir svikust aftan að verkalýðshreyf-
ingunni og sömdu um smánarbæturnar. Framundan
eru stórfelldar hækkanir á rafmagni og heitu vatni,
auk þeirra hækkana á neyzluvörum sem eflaust heldur
áfram aö rigna yfir almenning, dag eftir dag, óaflát-
anldga.
Allt eru þetta aíleiöingar gengislækkunarinnar og
skella á almenningi af fullum þunga vegna svika Alþýðu-
flokksbroddanna sem nú hafa keypt sér sæti í gengis-
3 ækkunarst j órninni.
En gengislækkunin átti einnig að hafa sínar mjög
svo jákvæðu afleiðingar, hennar hlutverk var hvorki
meira né minna en að bjarga atvinnulífinu. Fyrst og
fremst átti hún að hafa jákvæðar afleiöingar fyrir stór-
útgerðina, togaraflotann, en jafnframt átti hún að
tryggja að íslendingar yrðu „samkeppnisfærir" þannig
að allar framleiösluvörur yrðu auðseljanlegar. Og þessar
mjög svo jákvæðu afleiðingar áttu að vega upp verö-
hækkanirnar, tryggja almenningi fulla atvinnu og þar
með sómasamleg lífskjör.
Hver er svo reyr<din? Á sama tíma og veröhækkan-
irnar dynja á almenningi hafa 28 nýsköpunartogarar
legið við landfestar í 69 daga. Togarar þeir sem verið
hafa á karfaveiðum þennan tíma hafa aflaö verðmæta
fyrir ca. 800.000 kr. á mánuöi hver í dýrmætum erlend-
um gjaldeyri. Gjaldeyristapið vegna togarastöðvunar-
innar nemur þannig um 750.000 kr. á dag. Þessu fé er
ekki fyrst og fremst kastað á glæ vegna andstöðu út-
gerðarauðvaldsins við réttlátar kröfur sjómanna heldur
vegna hins að markaðir eru ekki taldir fyrir hendi
handa öllum flotanum og þess vegna hefði oröið að
stöðva meirihluta þessara mikilvirku framleiðslutækja
um hábjargræðistímann þótt til engrar vinnudeilu hefði
kcmið!
Þannig er um togaraflotann, og ekki blasir fegurra
við á öðrum sviðum 8.000 tonn af hraðfrystum þorsk-
flökum liggja nú óseld í landinu og er verulegum hluta
þess magns háett við skemrndum nú þegar. Fullkomin
tregða hefur veriö írá hendi yfirvaldanna að greiða
fyrir hagnýtingu Fasasíldar sökum þess aö markaðir
eru ekki taldir nægilega öruggir. Og þannig er ástand
útflutningsframleiösíunnar á öllum sviðum. Slíkt bjarg-
ráð var gengislækkunin fyrir atvinnuvegina.
Afturhaldsflokkamir gera enga tilraun til að skýra
hvernig á þessari ömurlegu þróun getur staðið. Enda
eru eðlilegar skýringar torfundnar. Norðmenn öfluðu
á síðasta ári meira en nokkru sinni fyrr, og lýstu þó
yfir að þeir hefðu getað selt langtum meira. Færeyingar
virðast einnig hafa getað selt allan afla sinn auðveld-
lega. Það eru aðeins íslenzku afturhaldsdólgarnir sem
ekkert geta selt, og leggja svo jafnframt bann við því
að einstaklingar fái að selja nokkurn ugga. Getuleysi,
úrræðaleysi og viljaleysi valdhafanna valda mjög miklu
um þá niðurlægingu útflutningsframleiðslunnar sem
þjóðin verður nú að þola.
Hvað Iengi. . . . ?
Faoir skrifar:
„Hvað lengi á það að við-
gangast að með ógerningum
sé að ná í efni í barnableiur
eða annað sem ungbörn
þurfa sér til skjóls fyrstu
mánuðina eftir að þau koma
í þennan heim? Er engin sú
stofnun í landinu, engin þau
yfirvöld, sem telji það
skyldu sína að hafa þessar
vörur á boðstólnum og sjá
um að foreldrar þurfi ekki
að komast í þau stórvand-
ræði sem nú blasa við í hvert
gkipti og barn fæðist. Ef
þessu heldur áfram þætti
mér ekki mikið þó konurn-
ar sem ætlazt er til að fæði
af sér næstu kynslóð gerðu
hreinlega verkfall þar til
búið væri að koma vitinu
fyrir ráðamenn innflutnings-
mála og verzlana í þessum
sökum, eða fela trúverðugri
stofnun innkaup og dreifingu
á vqrum“.
Reynt að þreyta
togarasjómenn
Sjómaður skrifar:
„Þreytan og vonleysið í
röðum verkalýðsamtakanna
eru kjörvinir andstæðingsins.
Ætíð þegar í odda Skerst um
hagsmunamálin beitir hann
öllum sínum andlegu vopn-
um að því að fá komið inn
í raðir alþýðunnar drepi
þreytunnar og vonleysisins,
því ef það tekst er honum
sigurinn vís.
Eftir að búið er að standa
í tveggja mánaða verkfalli
sem útgerðarauðvaldið hefur
til þessa auðsýnt hina megn-
ustu lítilsvirðingu vegna
þess að tími þess va,r
valinn meira við hentug-
leika útgerðarmanna heldur
en sjómanna og búið er af
hálfu útgerðarauðvaldsins að
varpa fyrir borð 40-50 millj-
ónum króna í erlendum
gjaldeyri, hefur ríkisstjórnin
nú loks sýnt lit á að sinna
kröfum almennings um að
útgerðarmönnum h^ldist
ekkhlengur uppi í það óend-
anlega gerræði sitt, og skip-
að sáttanefnd í deiluna til
aðstoðar ríkissáttasemjaran-
um.
Einhugur
um kröfurnar
Okkur sjómönnum er fylli-
lega ljóst að nú eftir tveggja
mánaða verkfall okkar ala
fjendur okkar vonir í brjósti
um að nú sé þreytan og von-
leysið farið að grafa það um
sig í samtökum okkar, að nú
sé runnið upp tækifærið til
að setja okkur kostina. En
þær vonir skulu sannarlega
sér til skammar verða. Við
sjómenn höfum að vísu opin
augu/fyrir því að forusta
okkar hér í Reykjavík og ná-
grenni hefur ekki haldið á
spilunum eins og reyndum
og greindum forustumönnum
sæmir. Hins vegar skulu þeir
hverjir sem það eru sem ætl-
uðu sér að nota þetta tveggja
mánaða verkfall til að lama
baráttuþol okkar fá að
þreifa á öðru af hendi okkar.
Við skulum sýna þeim að í
þessa tvo mánuði höfum við
öðlazt meiri félagslega þekk-
ingu og þrek en nokkru sinni
áður á jafn stuttum tíma.
Við munum ekki hnika um
hársbreidd frá kröfum okk-
ar og eflast í þeim ásetn-
ingi með hverri viku sem
líður hér frá. .
•
Reynslan
frá 1949
Við gleymum heldur
ekki reynslu okkar frá
samningunum 1949. Að þessu
sinni þýðir því ekki að
reyna að svíkjast aftan að
okkur með smánartilboð sem
enginn fær að kynnast fyrr
en um seinan. Við krefjumst
þess að fá sjálfir að fylgjast
með tilboðum útgerðar-
manna og tillögum sáttasem j
ara. Við mótmælum því að
atkvæðum tveggja eða fleiri
félaga verði ruglað saman.
Við mótmælum því að um
tillögur sáttasemjara greiði
aðrir atkvæði en þeir. sem
eru sjómenn og krefjumst
þess að fá að gera sjálfir út
um okkar einkahagsmuni.
Sjómenn, atkvæðagreiðslá
getur verið auglýst með hin-
um minnsta fyrirvai’a. Stönd
um vörð um kröfur okkar.
Verum viðbúnir. Allir eitt.
Sjómaður.
★
Rikisskip:
Hekla kom til Reykjavíkur kl.
12 á hádegi í gær frá Glasgow og
Thorshavn. Esja var á Akureyri í
gær. Herðubreið er í Reykjavík
og fer þaðan næstkomandi fö'stu-
dag austur um land til Siglufjarð
ar. Skjaldbreið fór frá Reykjavík
í gær til Snsefellsness- og Breiða-
fjarðarhafna. Þyrill er í Faxaflóa.
Elmskíp:
Brúarfoss kom til Hriseyjar í
gær 6.9. Dettifoss kom til Rotter-
dam 5.9. fer þaðan 7.9. til Ham-
borgar. Fjallfoss fór frá Leith 2.9.
væntanlegur til Reykjavíkur i
dag 7.9. Goðafoss fór frá Reykja-
vík kl. 14.00 í gær 6.9., til Hull,
Bremen, Hamborgar og Rotter-
dam. Gullfoss fór frá Leith 4.9.
væntanlegur til Reykjav. seinni-
partinn í dag 7.9. Lagarfoss kom
til N.Y. 27.8. fer þaðan væntan-
lega 7.9. til Halifax og Reykja-
víkur. Selfoss er í Gautaborg.
Tröllafoss kom til Sotwood i New
Foundland 2.9., fermir þar 2500
tonn af pappír ti) New York.
Nætunörður er í Laugavegsapó-
teki ,sími 1616.
Lárétt. 1. vatnið — 7. friður —
8. drottna — 9. hugarburð — 11.
á frakka — 12. 2eins — 14. guð —
15. ílát — 17. pot — 18. reykja —
20. mannsnafn.
Lóðrétt. 1. gekk — 2. hestur —
3. 2eins — 4. verkfæri — 5. titrar
— 6. bor — 10. ílát — 13. þvotta-
efni — 15. eldstæði — 16. sápu-
vatn — 17. svei — 19. 2eins.
Lausn á nr. 23
Lárétt. 1. sveigja — 7. VE —•
8. kláf — 9. ört — 11. ætt — 12,
æt — 14. au — 15. krök — 17. IR.
— 18. fri — 20. hógláta. —
Lóðrétt. 1. svöl — 2. ver — 3.
IK — 4. glæ -~i 5. játa — 6. aftur
— 10. tær — 13. töfl •— 15. kró —•
16. krá — 17. ih — 19. ít.
20.30 Útvarpshljóm
sveitin:. Amerisk
alþýðulög. 20.45
Dagskrá Kvenrétt-
indafélags Islands.
— Erindi: Nýjung-
ar í klæðagerð (frú Málfríður
Einarsdóttir), 21.10 Tónleikar.
21.15 Iþróttaþáttur 1 (Siguíður Sig
urðsson). 21.30 Sinfónískir- tónleik
ar. 22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Framhald sinfónísku tónleik
anna. 22.40 Dagskrárlok.
Loftleiðir h.f.
Innanlandsilug:
1 dag er áætlað að
fijúga til Vestm.-
eyja kl. 13.30. Til
Akareyrar kl. 15.30
Til Isafjarðar og
Patreksfjarðar. Á
mörgun er áætlað að fljúga til
Vestmannaeyja, Akureyrar, Isafj.
og Siglufjarðar. MiUUandaflug:
Vestfirðingur Catalinaflugbátur
Loftleiða fer væntanlega árdegis
í dag til Marie-eyju, þar sem leið-
angursmenn Lauge Koch hafa að-
setur. Er þetta síðasta ferðin sem
farin verður þangað. Verða að
þessu sinni sóttir 17 leiðangurs-
menn. Þeirra á meðal er ’ foringi
leiðangursins, Lauge Koch. Flugv
stjóri á Vestíirðing er Einar Árna
son. Geysir millilandaflugvél Loft-
leiða er í Reykjavík.
S.l. laugardag
voru gefin sam-
an í hjónaband
af sr. Sigurt*
birni Einars-
syni ungfrú
Dagbjört Hafliðadóttir og Guð-
mundur Helgason. Heimili ungu
hjónanna verður að Sjafnargötu 6,
Fiskur, tímarit um
matvælafram
leiðslu úr íslenzk-i
um hráefnum, 2,—<
3. tbl. er komið út,
1 heftinu eru þess-
ar greinar: Einangrun frystihúsa,
eftir Harald Ásgeirsson, verkfræð
ing Sveinbjörn Jónsson, fram-
kvæmdastjóra, Ólaf Jensson verk-
fræðing og Jón Loftsson fram-
kvæmdastjóra. Næringargiidi ís-
lenzkra sjávarafurða, eftir dr. Júl
íus Sigurjónsson prófessor, Salt-
fiskverkun fyrrum og upphaf
fiskmats á Islandi eftir Sveinr
Árnason, fyrrv. fiskimatsstjóra,
Flokkun á freðfiski til útflutnings
eftir Bergstein Á. Bergsteinsson
fiskimatsstjóra, Um trygglngar í
frystihúsum, eftir Kristján J.
Reykdal, þyngdartap á frosnum.
fiski við uppþiðnun, eftir Magnús
K. Magnússon yfirfiskimatsmann,
Ólafur Árnason yfirfiskirnatsmað-
ur fimmtugur og Nokkrar fréttir,'
eftir dr. G. Jakob Sigurðsson. —
Tímaritið Úrval. Úrval, 4. hefti
þessa árf, er nýkomið út. Það
flytur að vanda margar fróðlegar
Framhald á 7. síðu.