Þjóðviljinn - 30.01.1951, Blaðsíða 4

3
ÞJÖÐVIL71NN
Þriðjudagur 30. janúar 1951,
þlÓÐVIIJINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (þrjár línur).
Áskriftarverð: 15.00 á mánuði. — Lausasöluverð 75 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. f.
Þingræðið afnumið
f
Á sama hátt og Sjálfstæöisflokkur er andstæöa sjálf-
stæöis. Framsóknarflokkur er andstæða framsóknar og
Alþýöuflokkur er andstæða alþýöu, er hiö heilaga „lýö-
ræðisbandalag“ þessara flokka andstæöa alls lýöræöis.
Lýðræði, völd þjóðarinnar, er hugtak sem ekki h?fur ver
iö í neinu samræmi við aðgerðir afturhaldsflokkanna á
undanförnum árum. Ein stórákvörðunin hefur verið gerð
annarri alvarlegri 1 beinni andstöðu við vilja almennings
og án þess að þjóðin væri kvödd til ráða. Þannig var um
Keflavíkursamninginn og Atlanzhafsbandalagið, en um
þau stórmál hefði að sjálfsögöu átt að fara fram þjóðar-
atkvæöagreiðsla, ef ráðamennirnir hefðu borið nokkurn
snefil af virðingu fyrir lýð'ræði því sem þeir vegsama
sýknt og heilagt í orði.
Svipáoa leiö hefur þingræðið farið. Það er alkunna
að allar mikilvægar ákyarðanir eru gerðar utan þingsal-
anna af fámennri klíku. Meðferð alþingis er hins vegar
íormsatriði sem hespaö er af á nokkrum klukkustundum
án þess að alþingismenn eigi þess hckkurn kost að meta
málsatriði á sjálfstæðan hátt. Slíkt er skripaþingræði og
í engu samræmi við þær þingræðishugsjónir sem flíkað
er á hátíðum og tyllidögum.
En aft.urhaldinu hefur ekki nægt þetta. Jafnvel hin
formlega afgreiðsla alþingis á hinum mikilvægustu mál-
um hefur verið því þyrnir í augum. Og því hefur sá hátt-
ur verið upptekinn aö skáganga alþingi gersamlega þegar
mest hefur legið við, jafnvel skrípaþingræðið hefur verið
afnumið. Þetta var í fyrsta sinn gert þegar íslendingar
urðu aðilar aö marsjallsamningnum, en sú aðild hefur
sem kunnugt er haft hin djúptækustu áhrif á allt at-
vinnulíf íslendinga og efnahagslegt sjálfstæði. En þaö
var fyrsta stjórn Alþýðuflokksins sem undirritáði marsjall
samninginn algerlega upp á sitt eindæmi, án þess aö al-
þingi fengi einu sinni að láta í té formlega blessun.
Og nú er enn haldið áfram á sömu braut. Ríkisstjórn
in hefur ákveðiö aö framkvæma nýja gengislækkun án
samþykkis alþingis. Það á að afhenda útvegsmönnum
helming gjaldeyris þess sem bátaflotinn aflar, þegar und-
an er skilið þorskalýsi og síldarafurðir, og útvegsmönn-
um á að vera heimilt að ákveða sjálfir gengi þessa gjald-
eyris! Þeir munu nú þegar telja sig þurfa að hækka þenn-
an gjaldeyri í verði rmi 50—60%, en það samsvarar um
60 milljóna króna nýjum álögum á almenning. Slíka
stórákvörðun telur ríkissjórnin sér nú fært að taka án
þess að alþingi hafi nokkuð um þaö aö segja.
Og þetta hrekkur ekki til. Ríkisstjórnin hefur einnig
ákveöið að binda þjóðinni hina þungbærustu skuldabagga
taka 12 millj. dollara eyðslulán — tvö hundruð þúsund
króna! Samkvæmt stjórnarskránni veröur að leggja all-
ar erlendar lántökur undir samþykki alþingis, en ríkis-
stjórnin hugsar sér einnig að fremja stjórnarskrárbrot
til þess aö foröast jafnvel form skrípaþingræöisins. Á-
ætlun hennar er að fá eyðslulánið sem einskonar fram-
lag frá greiðslubandalagi Evrópu, eða jafnvel að láta
bankana taka það sem yfirdráttarlán!
Enn má minna á komu Eisenhowers. Erindi hans var
aö undirbúa bandarískt hernám íslands, og á Keflavíkur
urflugvelli hefur koma fyrstu liðssveitanna þegar verið
undirbúin í einstökum atriöum. En alþingi er ekki spurt.
★
Þessar staðreyndir þarf þjóðin að festa sér í minni. í
næstu kosningum — hvenær sem þær verða og hvernig
sem þær verða — munu þeir sömu menn sem nú traöka
jafnvel á formum lýðræðis og þingræðis koma fram sem
einlægir riddarar þessara sömu dyggða. Þjóðin hefur
sitt raunverulega vald einu sinni á fjögurra ára fresti, og
næst verður hún að nota vald sitt til að tryggja lýðræði
Sitt cg þingræði.
Alstaðar sama ánægjan
mcð Pétur
Það er sama hvar maður
kemur, alstaðar ríkir sama á-
nægjan yfir útvarpsþáttunum
hans Péturs þuls. Ég held það
sé ekki ofmælt, að þetta sé
eitt hið langsamlega vinsælasta
efni sem komið hefur i dag-
skránni frá byrjun. Hugkvæmni
Péturs vi'ð stjórn þessara þátta
er slík, að þjóðin virðist biða
þeirra bókstaflega öli með eftir-
væntingu. Einsog kemur fram
í þessari stuttu athugasemd,
sem ,,Saumaklúbbur“ hefur beð-
ið mig að birta: „Segðu út-
varpsyfirvöldunum að láta
hann Pétur okkar taka við
stjórn allrar dagskrárinnar, og
þá mun áreiðanlega enginn
kvarta yfir útvarpinu“.
□
Þeir, sem vinna
á vögtum
„Tveir félagar" hafa líka
skrifað í tilefni þessara ágætu
þátta: „Þannig er mál með
vexti, að við vinnum vagta-
vinnu, erum bundnir í vinn-
unni aðra hverja Viku á kvöld-
in. Og af þessum sökum miss-
um við alltaf af þættinum
„Sitt af hverju tagi“: Þetta
gremst okkur auðvitað, því að
allir hafá sömu sögu að segja
okkur, að þátturinn sé venju-
lega fyrirtaks góður. En væri
ekki hægt að bæta út þessu
fyrir okkur með því að láta
þáttinn vera t. d. einu sinni í
viku? Þá gætum við heyrt hann
í annað hvert skipti. — Þessa
tillögu flytjum við í nafni allra
þeirra, sem vinna vagtavinnu
eins og við. — Tveir félagar“.
— Hvað Pétur snertir, þá er
ég viss um að hann mundi
reiðubúinn að verða við ósk
þeirra félaganna, ef aðstæður
leyfðu. En þess ber að gæta. að
svo ágætt útvarpsefni verður
ekki til án fyrirhafnar, það
kostar tíma og annir að útbúa
það. Þó má vera, að tök séu á
þessu, og þá lætur Pétur okk~
ur vonandi vita.
□
Þegar strætisvagnarnir
stöðvuðust
Sg. Skæ. skrifar: — Kæri
Bæjarpóstur. — Ég er ekki
fyrsti maðurinn sem þykist
þurfa að hnýta ofurlitið í þessa
menn sem stjórna strætisvagna-
málunum. Þó vona ég, að þú
birtir þessar fáu línur mínar.
En það, sem veldur mér
gremju, er þetta dæmalausa
hirðuleysi forstjóranna, að láta
ekkert vita, þegar allt í einu
tók af sumar mikilvægustu á-
ætlunarferðir strætisvagnanna
vegna verðursins í kvöld (sunnu
dag). Þó hefði auðvitað verið
hægur vandinn að koma orð-
um um þetta til fólks í gegnum
útvarpið. Nei, í staðihn erum
við látin standa á stoppistöðv-
unum í þessu líka veðrinu, og
höfum ekki hugmynd um, að
alls ekki er nein von á vagnin-
um.... Það er hreint og beint
rriildi að enginn skyldi verða
úti vegna þessa hirðuleysis.
Sg. Skæ.“
„La Traviata“,
stórkostleg
Þg. skrifar: — Ég las í Þjóð-
viljanum mikið lof eftir E. um
óperuna „La Traviata“ sem nú
er sýnd í Stjörnubíó, og varð
þetta til þess að ég brá mér
í bíó, aldrei þessu vant. Og
svo sannarlega varð ég ekki
fyrir vonbrigðum. Þvílík mynd!
Ég get bara ekki stillt mig um
að biðja Bæjarpóstinn að ítreka
þau lofsamlegu ummæli, sem
blaðið hefur þegar birt um
hana. Svona mynd verða allir að
sjá. Mér liggur við að segja,
að skólarnir ættu að vera
skyldaðir til að tryggja það á
einhvern hátt, að allir nemend-
ur þeirra fari og horfi á, og
ekki síður hlusti á, þessa ynd-
islegu óperu, þegar hún berst
okkur í svo fullkomnum bún-
ingi. Slíkt yrði nemendunum á-
reiðanlega menningar- og
þroskaauki á borð við margar
kennslustundir, svo ekki sé tal-
að um hvað listaverk þetta er
göfgandi. . . . Þg.“
□
ÓfUllnægjandi
plötukynningar
Loks er stutt fyrirspurn frá
„Áhugasömum hlustanda": -—
Ég er stundum að velta því
fyrir mér, hversvegna þulirn-
ir í útvarpinu gefa stundum
næsta ófullkomnar upplýsing-
ar um lög þau, sem þeir léika
af plötum, segja t. d. 'aðeins
,,lag eftir þennan eða hinn“,
„lag frá þessu og þessu landi“
og svo framvegis. Reyndar má
segja, að oft sé hér um að ræða
fremur ómerkileg tónverk. En
þó er sú regla alls ekki algild.
Framhald á 7. síðu-
* ★ *
HMÍi
31_~
■ 11 n ■
Eimsliip
Brúarfoss lcom til Brimsby 29.
þ. m. frá Rvík. Dettifoss fer frá
Khöfn 30. þ. m. til Leith og; Rvík-
ur. Fjallfoss fór frá Rvik í gær
til Akraness. Goðafoss kom til
New Yorlt 26. þ. m. frá Rvik.
Lagarfoss er á Ólafsfirði; fer það-
an á Húnaflóahafnir og á Vest-
firði. Selfoss fór frá Raufarhöfn
27. þ. m. til Amsterdam og Ham-
borgar. Tröllafoss fór frá St. Jo-
hns 28. þ. m. til New York. Au-
dumla kom til Reykjavíkur 27.
þ. m. frá Antwerpen.
Ríkisskip
Hekla er á Austfjörðum á norð-
urleið. Esja er í Reykjavík; fer
þaðan á fimmtudaginn vestur um
land til Akureyrar. Herðubréið er
í Reykjavík; fer þaðan á laug-
ardaginn austur um land til
Bakkafjarðar. Skjaldbreið var
væntanleg til Reykjavíkur í gær-
kvöld frá Breiðafirði. Þyrill var
væntanlegur til Reykjavíkur í
gærkvöld frá Austfjörðum.
/y' ^ Fastir liðir éins
og venjulega. Kl.
18.30 Dönskuk.; I.
fl. — 19.00 Ensku-
kennsla; II. fl.
19.25 Þingfnéttir. —
Tónleikar. 20.20 Erindi: Um skóla-
mál; fyrra erindi (Helgi Elíasson
fræðslumálastjóri). 20.45 Djass-
þáttur (Svavar Gests). 21.15 Píanó
tónleikar Pauls Baumgartner
(teknir á segulband í Austurbæj-
NR. 24.
Lárétt: 1 kinn -— 4 húð — 5
einkennisstafir — 7 bæn — 9
virðing —• 10 elska — 11 dráttur
14-|-15 stela 16 leysist.
.Lóðrétt: 1 hætta — 2 skagi — 3
slagur — 4 klettur — 6 veiða — 7
títt — 8 reykur —■ 12 blað — 14
kind — 16 frumefni.
Lausn á nr. 23.
Lárétt: 1 öfugt — 4 ör — 5 dr.
7 öru — 9 dár — 10 róm — 11 gáð
13 ró — 15 km — 16 leiða.
Lóðrétt: 1 ör — 2 urr —■ 3 t. d.
4 öldur — 6 ræmur — 7 örg — 8
urð — 12 áði — 14 ól — 15 KA.
arbíói 20. janúar): Tónverk eftir
Beethoven: a) Sónata í f-moll op.
57 —• „Appassionata" b) Sónata
í cis-moll op. 27 — „Tunglskins-
sónatan". 22.10 Passíusálmur nr.
8. 22.20 Framhald píanótónleika
Pauls Baumgartner. — Tónverk
eftir Beethoven: c) Tilbrigði i Es-
dúr — „Eroica'-tilbrigðin. d) Ron-
do: „Bræði út af týndum skild-
ing“ — (aukalág). 22.10 Dagskrár-
lok.
Næturlæknir er í læknavarðstof-
unni, Austurbæjarskólanum. —
Sími 5030.
Næturvörður er i Reykjavikur-
apóteki, sími 1760.
Sj ómannablaðlð
Víkingur, 1. tbl.
1951, er komið út.
Ef ni: Hér skal
staðar nema ('for-
ystugrein), Áskor-
un til Alþingis, Sjómannastofur,
Norðurlandssíldin og breytingar
á göngum hennar, síðari grein
Árna Friðrikssonar, Samþykktir
14. þings F.F.S.I., Himingeimurinn
eftir Július Ólafsson, Það er dá-
samlegt að lifa, smásaga eftir
James Hanley, Tegundir skipa og
lestatal, Gastúrbinuvél sett i olíu-
skip o. m. fl. — Skákritið, 1. tbl.
1951, er komið út. Efni: Skák-
þingið i Amsterdam. Af innlend-
um vettvangi o. fl.
'S S. I. laugardag op-
J inberuðu trúlofun
~ sína ungfrú Sig-
riður Friðfinnsdótt
ir, Hlíðarbraut 7,
Hafnarf. og Gestur
málari, Háteigsveg 22,
Árnason,
Reykjavík
— Söngæfing i
w Édduhúsinu við
Lindargötu kl. 8.30 í kvöld. —
Mætið stundvíslega.
Fundur í kvöld á
venjulegum stað kl.
8.30 stundvislega.
Gjafir til S.Í.B.S.
Ólöf Bjarnadóttir 10; Fóst-
bræðrafélag Frikirkjusafnaðarins
500; Gestir að Reykjalundi 200;
JJ 50; KL og JS 100; NN i
minningu um Bryndísi Thorsteins
son 100; Jóni Traustasyni 40
Kjartani Guðjónssyni 40; NN 90
NN 200; Björg Björnsdóttir 50
Júlíus Valdimarsson 5; GK Stokk
hólm, 50; Einar Ólafsson 100
Árni Einarsson 100; Kristin Tóm-
asdóttir 200; NN 20; Kidda Hall-
dórs 25; NN Styklcishólmi 150;
MÓ og AJ 95; NN 30; S.E. Björns-
son 320; Þorgeir Jónsson, Þing-
eyri 50; ÞS 50; Teitur Teitsson
og systkini 4500; Einar Einarsson
100; Árni Stefánsson, Þingeyri 100;
Þórður Sigmundsson 100; Sigrún,
Birgir, Einar, 100; F.G.Southwell,
London 25; Helgi Finnbogason 20;
Anna og Ólafur Þorbergsson 100;
Jón og.Ásta 100; E.B. 100; gamali
sjúklingur 50; NN 50; Guðm.
Þorsteinsson 100.