Þjóðviljinn - 24.02.1951, Page 6

ÞJÓÐVILJINN
Laugardagur 24. febrúar 1951.
srv
ÞVÖTTURINN
- 8-w
Ásgeir Bjarnason, þingmaður
Dalamanna, sendir mér tóninn
í Tímanum 1S. febrúar s. 1.
Hann er j_>ar að reyna að
réttlæta gerðir sínar gagnvart
gamla fólkinu, og er það mjög
skiljanlegt, því samvizkan er
sennilega ekki sem bezt, enda
gengur honum ekki vel að þvo
af sér blettinn Þa'ð er nú að
vísu ekki svo undarlegt heidur,
því hann þvær sér upp úr gömlu
framsóknarsápunni, sem þing-
menn Framsóknarflokksins hafa
þvegið sér úr ár eftir ár og er
að iíkindum farin að dofria.
Einnig segir hann, að það sé
-ekkert óheiðarlegt við þenuan
aukabita, því ávöxtunum verði
varið til þess að gera pund
sveitanna stærra. Ég verð nú
■að játa þaö hreinskilnislega,
að á þessu gat ég .ekki v&raö
mig, að hann skyldi ráðstafa
laununum fyrir fram og á þenn-
an hátt, því með þessum ráð-
stöfunum er hann að fara út
fyrir linú Framsóknarmanriá.
Ég held áð ýfirleitt fari hahs
skoðanabræður með fé.úr sveif-
unum til kaupstaðaima, en ekki
úr kaupstöðupi ~til sveita. ferma
ætlar-hann sér líkiega að vevða
Kynnisíör úigerðarmanna
Framhald af 5. siðu.
var Sunnariá fiskimálastjóri
þess mjög hvetjandi að hún
vseri farin. Mun norska fiski-
málastjórnin annast um skipu-
lagningu ferðarinnar þar í landi.
Munu þátttakendur væntanlega
skoða síldveiðarnar, en vorsíld-
veiðin stendur nú yfir og síðan
fara norður til Lofoten og skoða
þorskveiðarnar, sem þar fara
fram um þessar mundir.
(Frá Fiskifélagi íslands.)
Steínuviiinn
Framhald af 1. síðu.
ef stangirnar hefðu ekki
verið við. flugvölliim, þar
sem fiugvúlin hefði þá
getað notað \itaun á Sel-
tjamamesi, þótt hann sé
ekki enn fnllgerður og
einnig liin sterku nýju
leiðarljós, sem sett eru
upp í sainbandi \ið hann,
en þessi öryggistæki er
eliki hægt að r.ota, fyrr
en stangirnar hafa verið
fluttar.“
Ummæli Vísis eru þvi
fjarri öllum staðreyndum og
sett fram • af einhverjum
annarjjegum hvötum.
brautryðjandi og er kannske
þegar búinn að sá fræinu, svc
að líkindum fer gróðurinn í
Dölum að verða áberandi með
vorinu.
Þá vildi ég leiðrétta villur
sem hafa siæðst inn í grein
hans. 1. Ég hef aldrei boiið
það á* Ásgeir Bjarnason, að
Imnn hafi greitt atkvæði meo
iaunahækkun til emb- ttis-
manna. Ég vildi ráðleggja .. on-
um að lesa betur.
Ég held að það sé ekki
heppilegt fyrir neinn að lesa
illa og sízt fyrir þingmenn.
2 Hann kallar mig bónda
í Þrándarkoti. En ef hann hef-
ur ekki vitað betur, þá læt ég
liann liér með vita, að ég á
heima hér í Reykjavík og bý
ekki á Þrándargili. 3. Hann
kallar jörð mína „Þrándarkot".
Fyrir tveimur árum fékk ég
nafninu breytt í Þrándargil og
var það staðfest að lögum og
birt í Lögbirtingablaðinu. Ann-
ars þykir mér .ótrnlegt a’ð Ás-
garðs-bóndinn, maður í na-stu1
sveit, -hrtfi ekki. vitað þettaþ
Svoiia lagað gefur tiiefui til
þes's að ætia, að sveita-þ’ng-
maðurinn sé með þessu kot-
naíni að reyna að óviroa mig,
og það gerir heldur ekkeit til,
en um leið óvirðir hann sveit-
irnar, og. þá fer mér aö detta
í hug, að það h ekki verið
svo fjarri sann' j-iö sem ég
sagði í grein minni: ólieppilegir
leiðtogar, -— að sumir fram-
sóknarþingmennirnir hefðu mið-
ur heppileg áhrif á Ásgarðs-
bóndann.
Sumir vilja segja, að fram-
sóknarþingmennirnir hafi nokk-
urs konar janusar höfuð. Sveita
andlit. þegar þeir fara upp í
sveitirnar, til þess að taka of-
an fyrir háttvirtum kjósend-
um, svona rétt fyrir kosning-
ar og kaupstaðaandlit, þegar
þeir eru hérna í henni Reykja-
vík og eru að tala við þessa
sem í>úa ekki í kotbæjunum,
heldur í svokölluðum mamm-
ons-höllum og ganga með stíf-
að brjóst og stígvélaskó.
Það er að keyra á Kolbeini
að eitthvað hafi hann kann-
azt . við andlitin og hugsunar-
háttinn.
Hann segir:
Sérhver stétt á sina vini.
Sama er um bændur lika
— ef ekki í raun — þá yfirskini,
yfii-verpis sterka hlyni.
Sveitamenn þeir segjast vera,
saman hug þvi bera,
vinsemcl sinni verði að flíka.
— Seint vill takast samt að gera
sveitabændur rílca.
Jóh. Ásgeirssou.
Undir eilífðarstjörnum
Eftir A.J. Cronin
98.
D A G U E

Aftur varð þögn. Millington tók upp reglu-
stiku og fitlaði ákaft við hana. Hann var
störfum lilaðinn upp fyrir höfttð. Allt í • einu
fékk ltann hugmynd. Hann greip hana með
áfergju. Eins og flestir treggáfaðir menn í á-
byrgðarmiklum stöðum gerði hann sér far um
a'ð taka það sem hann kallaði skjótar ákvarð-
anir. Hann fann að nú ætlaði hann að taka
skjóta ákvörðun. Hann leit snögglega upp og
fann greinilega til virðuleika síns.
„Við höfum gert miklar breytingar hér. Viss-
uð þér það?“
„Nei, herra Stanley".
Millington virti reglustikuna fyrir sér með
sigurhrós í svipnum.
„Við framleiðum hergögn", sagði hann með
miklum þunga. „Handsprengjur, sprengjur“.
Stanley hafði gildar ástæður tii að vera stolt-
ur, því að Millingtonverksmiðjurnar voru nú
loks komnar á réttan kjöl. Síðiistu. árin fyrir
styrjöldina hafði alit -verið að komast í kalda-
koi, gamiir kaupendur höfðu horfið. úr leik og'
það vár. erfitt að finna nýja. Mörgunt starfs-
niönnum hafði verið sagt upp og skemmtifélag-
ið varð ekki eins skemmtilegt og áðúr. Þrátt
fyrir ítrekaðar. tilraunir Stanleys virtist fyrir-
sjáanlegt að gamla málmsteypan yrði neydd til
a'ð hætta störfum.
En strax í upphafi stríðsins hafði Clegg gamli
komið hóstandi og stynjandi inn á skrifstofuna
til Stanleys. Clegg gamli var orðinn mjög astma-
veikur og mjög gamall, hann var útslitinn en
fullur áhuga.
Við erum búnir að vera“, sagði Clegg hrein-
skilnislega. „Það er alls staðar stríð, og við
gætum eins reynt að selja vörur okkar á Græn-
landi. En það verður þörf fyrir púður, mikið
púður, meira en öll vopnabúr konungsrikisins
geta lagt til. Við verðum að nota tækifærið,
herra Stanley, og breyta rekstrinum þegar í
stað. Ef við gerum það ekki, erum við neyddir
til að loka innan skamms. I guðs bænum, herra
Stanley, lítum á þetta með skynsemi og ræö-
um máíið“.
Þeir litu á þetta með skynsemi, og Clegg
gamli stundi og hóstaði ráðagerð sinni inn í
eyrun á Stanley.
Stanley bandaði hendinni virðulega.
„Þér virðist hafa komið á réttri shmdu, Cowl-
an. Ég hef of fáa verkamenn, þeir vilja allir
fara á vígstöðvarnar, og ég dreg ekki úr neinum
sem vill fara. Hughes, formaðurinn í málmstevp-
unni, er nýfarinn, og ég þarf einhvem í hans
stað. Herra Clegg kemst ekki yfir störf sín.
Hann hefur elzt mikið í seinni tíð, ef satt skal
segja hef ég bætt miklu af störfum hans á mig
En í verksmiðjunni þarf ég á verkstjóra að
halda; mér er ómögulegt að vera á þremur
stöðum í einu og nú langar mig jafnvel til að
reyna yður þar. Sex pund á viku og mánaðar
reynslutími. Hvað segið þér um það?“
Augu Jóa Ijómu'ðu; tilboðið var miklu betn
en hann hafði þorað að vonast eftir; hann gat
varla leynt ákefð sinni.
„Ég segi já, herra Stanley", sagði hann fijót-
mæltur. „Gefið mér tækifæri til að sýna hvaði
í mér býr“.
Áhuginn sem virtist liggja á- bak vi.ð orð
Jóa virtist hafa góð áíirif á Millington.
„Komið þér þá“. Hánn reis' á fætur. „Ég ætla
að afhenda Clegg yður“. >■
Gamli maðurinn vár i bræðslusalnum, þar se n
DAVfÐ
■OZ'JM
verið var að koma fyrir nýjum mótum. Hann
leit út eins og sjúklingur þar sem hann studd-
ist við stafinn sinn, og það var froða í gráu,
rytjuiegu yfirskegginu. Hann mundi ekkert eft-
ir Jóa, en samkvæmt beiðni Stanleys fylgdi hann
honum um verksmiðjuna. Það tók Jóa ekki lang-
an tíma að komast að raun um að hann gat
hæglega unnið þetta starf. Það voru alls sex
deiglur og verkið var mjög einfalt. Meðan Clegg
gamli rölti áfram og kom með útskýringar, lét
Jói sem hann hlustaði á hann með athygli, en
allan tímann skimaði hann athugulum augum í
kringum sig og virti fyrir sér mennina fjörutíu
sem unnu hálfnaktir í eldbjarmanum, fylltu
deiglurnar, aðgættu mótin, bættu á eldinn. Þetta
er klappað og klárt, sagði hann við sjálfan sig
hvað eftir annað; ég kann þetta aftur á bak
og áfram.
„Aðalatriðið er að meðhöndla mennina á.rétt-
an hátt“. sagði herra Stanley: Hann hafði
fylgzt með þeim gegnum verkstæðið. „Að aulra
framleiðsluna, skiljið þér“, bætti hann viðí
„Yður er óhætt að treýsta mer“, sagði Jói
með hógværu sjálfstrausti. „Ég skal sjá um að
ekkert verði vanrækt:“:
Hérra Stanleý kinkaði kolli og g'ekk búrt með
Ciegg.
Og svo kastaði Jói sér út i það, eins og hann
orðaði það sjálfur. Hann lagði áherzlu á það
frá tóyrjun að hann var yfirmaður. Endaþótt
hann hefði aldrei áður haft yfirmannsstöðu,
þá fannst honum þetta vera starf við sitt
hæfi; hann var styrkur og öruggur, áhuga-
samur og ræðinn. Hann gekk upp i starfinu,
fylgdist með öllu, kyndingu, bræðslu, steypu,
alltaf reiðubúinn til að hrósa eða skammast.
í lok fyrsta mánaðarins var framleiðslan í
ótvíræðum vexti og Millington var ánægður.
Hann óskaði sjálfum sér til hamingju með þessa
skjótu ákvörðun, kallaði Jóa á sinn fund til að
láta í Ijós ánægju sína og fastráða hann í starf-
ið. Jói sparaði sér enga fyrirhöfn til að koma sér
vel. Millington kom aldrei svo inn í bræðslu-
salinn, að Jói þyrfti ekki að sýna honum eitfc-
hvað sem verið var að gera, koma með nýjax
tillögur, og hann iðaði alltaf af starfsgleði og
áhuga. Hann tók Stanley með trompi, eins og
hann örðaði það sjálfur, ög Stanley sem var að
upplagi heidur trégur og afkastalítill, og fljót-
ur að verða ringiaður ef inikið var að gera,
fór að líta á Jóa sem ómissandi stoð i fyrirtæk-
inu.
Kvöldunum eyddi Jói á rólegan og friðsam-
legan hátt, Fyrst hafði Jóa dottið í hug að setj-
ast aftur að hjá Sunleysfjölskyldunni. En hann
hætti fljótlega við það. Það voru ótal ástæður
fyrir því að Jói vildi ekki fara aftiir í Scotts-
wood Road og rifja upp gamlan kiuiningsskap,
Hann hafði grun um að nú væri hann loksins
að komast á réttan kjöl. Það var líf og fjör í
starfinu hjá Millington, peningarnir ultu inn,
loftið var iðandi af æsingi og eftirvæntingu.
Eftir meðmælum Sim Porterfield, formanns á
vélaverkstæðinu, leigði liann sér herbergi í
Beech Road 4, hjá frú Calder, roskinni, upp-
þornaðri og beiriaberri frú, sem gat fyrir ald-
urs saifir'. virðuleika og siðsemi, ekki spillt
mannorði Jó^ á nokkurn liátt.
Eftir því Sem mánuðirnir liðu hugsaði Jói
æ meira um hið mikla tækifæri. Og þvi meir
sem hann hugsaði um það, þeim mun oftar léit-
a'ði hugur hans til vélaverkstæðisins og Sims
Porterfield. Sim var lágvaxinn, þögull. fölleitur
maður með lítið svart skegg, sem átti tann-
hvassa trúaða konu. Fáiæti hans gerði það að
verkum að hann var álitinn „hugsandi maður“,
haiin var meðlimur í Fabían félaginu og hann
pældi hvað eftir annað gegnum rit Karls Marx
með þrautseigju og dæmalausu skilningsleysi.
Hann var ekki vinsæll hjá verkamönmuium og
heldur ekki hjá Stanley, sem hafði óljósan grun
um að Sim væri sósíalisti. En hann var hjarta-
góður maður; það var hann sem hafði ráðið
Jóa i vinnu hinn minnisstæða dag fyrir sjö ár-
uiri og gefið honum fyrsta tækifærið hjá Mill-
ington.
Það var því ekki nema eðlilegt að Jói sæktist
eftir félagsskap Sims, léti sér lynda hinar tre,gu
samræður hans, neitaði sér um hínar létt'ari
skemmtanir borgarinnar til þess að.. fyígjast
með honum á íþróttavöllinn og fleygja þimgum
málmhringjum tímunum saman. Og ennþá eðli-