Þjóðviljinn - 25.04.1951, Page 1

Miðvikudagur 25. apríi 1951 — 16. árgangur — 92. töiublað
Verkfölliná Spáni
breiðast nt
Verkföllin á Norður-Spáui
breiddust mjög út í gær og
lögðu 40—70% verkamanna í
Bilbao, San Sebastian og fleiri
borgum niður vinnu til að mót-
mæla sívaxandi dýrtíð.
Leiðtogar verkfallsins gerðu
ráð fyrir að þeim lyki i gær-
kvöld. — Samtök verkamanna
reyndust ágæt og höfðu þeir að
engu hótanir fasistayfirvald-
anna.
segir Harold Wilson, viðskiptamálaróðherra Bretlands
þar til í fyrradag. - Shawcross og Alfred
Robins eftirmenn Wilsons og Bevans
Sósíalistar Hafnarfirði
Aðalfunidur Sósíalistafélags
Hafnarfjarðar verður næstkom-
andi föstudag kl. 8,30 e. h. í
GóStemplarahúsinu uppi.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Önnur mái. Stj.
Harold Wilson, íyrrverandi verzlunarmálaráð-
herra Bretlands, hélt ræðu á íundi brezka þingsins
í gær og skýrði írá orsök þess að hann sagði aí
sér embætti.
Wilson sagði að hann væri sammála Aneurin
Bevan um að hervæðingaráætlun brezku stjórnar-
innar sé ekki framkvæmanleg. Hún sé ekki ein-
ungis ámælisverð vegna þess að framkvæmd henn-
ar hlyti að þýða versnandi lífskjör brezku alþýð-
unnar, heldur einnig vegna þess að hráefni skorti
til að framkvæma hana.
Brezka stjórnin hefði samþykkt hervæðingar-
áætlunina í þeirri trú að hér ætti að vera um sam-
eiginlegt átak Atlanzhafsþjóðanna að ræða, og þess
yrði vandlega gætt að hver þeirra fengi sinn skerf
af hráefnum þeim sem til þyrfti.
En Bretland hefði ekki feng-
ið sinn skerf, og því væri nú
iðnaður landsins í öngþveiti og
versnandi lífskjör framundan.
Ni'i væri tekið til bragðs að
ráðast á samfélagslega þjón-
ustu eins og sjúkratryggingarn-
ar, en einmitt slík félagsleg
þjónusta miðaði eindregið til
viðhalds friði cg velsæld.
Bandaríkin verða að gera
það upp við sig hvort þau vilja
heldur að bandamenn þeirra
geti framkvæmt þá hervæðing-
aráætlun, sem samþykkt hafi
verið eða að Bandaríkjastjórn
haldi áfram að raka til sín
birgðum og halda áfram skefja.
lausri framleiðslu neyzluvarn-
ings á kostnað annarra þjóða.
Skipuð auðu sætin
Þingflokkur Verkamanna-
flokksins hét lokaðan fund í
gærmorgun og var þar rætt
um fráför Bevans og Wilsons
og ástandið sem skapazt hefur.
Tóku báðir hinir fráfarandi ráð
herrar þátt í umræðunum, og
einnig Hugh Gaitskill fjármála-
ráðherrann, sem varð fyrii'
harðastri gagnrýni í ræðu
Bevans.
Tilkynnt var í gær um skipan
í auðu ráðherrasætin. 'Var
Hartley Shawcross, saksóknari
ríkisins, skipaður í embætti
viðskiptamálaráðherra í stað
Harold Wilsons, en embættis-
maður úr eldsneytisráðuneyt-
inu, Alfred Robins, sikipaður
verkalýðsmálaráðherra, í stað
Bevans. Robins hefur einkum
starfað i verkalýðssamtökunum,
og er þingmaður frá 1945.
Trylltur Banda-
ríkjaáróður
Áróðurstækjum Bandaríkj-
anna, útvarpi og blöðum, var
tafarlaust snúið í ofsafengnar
árásir gegn Bevan og Wilson,
enda fer það ekki milli mála
að það er reiði almennings í
Bretlandi gegn undirlægjuhætti
hægrikratanna við Bandaríkin,
sem knúð hefur Bevan og Wil-
son til uppreisnar gegn meiri-
Bæjarstjómarskipti á Isafirði
Á fundi bæjarstjórnar ísafjarðar í gærkvöld urðu
samvinnuslit milli SósíalistafHokksins og Sjálfstæðis-
flokksins um stjórn bæjarins. Sósíalistarnir slitu sam-
starfinu vegna aðferðar Ihaldsins við kaup togarans
til bæjarins.
Sósíalistaflokkurinn og Alþýðufiokkurinn mynduðu
nýjan meirihluta í gærkvöld um stjórn ísafjarðarbæjar.
— Nánar á morgun.
Harold VVilson
hluta flokksforystunnar.
í bandarískum útvarpsfregn-
um var t. d. tuggazt á því í
allan gærdag að stjóm skozka
verkalýðssambandsins hefði af-
þakkað Bevan sem ræðumann
á þingi sínu, en kvatt til and-
stæðing hans, Gaitskill.
Siófviðburðir í Kóreu
Sékuarþungi alþýðuherjanna eykst
- liirásarherinn hörfar
Þunginn í sókn kóreska alþýðuhersins og
kínversku sjálíboðaliðasveitanna jjóksf mjög í gær,
og er enn að aukast að sögn Eidgways hershölð-
ingja. ySirmanns bandariska innrásarhersins.
Sópa hersveitir norðanmanna innrásarhernum
suðureftir og hafa á einum sðlaxhring hrakið hann
jafnlangf og hin margauglýsta ..sóSm" hans hefur
náð í heiian mánuð. H
Sóknin er hröðust á vesturhluta miðvígstöðv-
anna og streymir alþýðuherinn nú yfir Imjenfljðtið
og hreímr innrásarherinn suðureftir. Er nú víða
barizt sunnan 38. breiddarbaugsins. Var fslkyimt
í gær að Bandankjaherstjórnin hyggðisf koma upp
nýrri varnarlínu norður af Seoul.
Hversvegna eru
arvið
17. apríl s. 1. sögðu ellefu
verklýðsfélög í Reykjavík upp
samningum sínum við atvinnu-
rekendur og eru uppsagnirnar
yfirleitt miðaðar við 18. maí.
Síðan hafa 5—6 reykvísk verk-
lýðsfélög bætzt í hópinn og
fjölmörg féiög úti um land
hafa lýst yfir því að þau muni
haga kjarabaráttu sinni i sam-
ræmi við Reykjavíkurfélögin.
Það er þannig augljóst mál
að ef ekki verður að gert kem-
ur eftir miðjan næsta mánuð
til víðtækustu vinnustöðvunar
sem orðið hefur hér á Jandi.
Slík stöðvun er engum i liag.
Það er þessvegna sjálfsögð
menningarfélagsins VOKS til Msskvu
Verkamanitasendizieínd fex væntaniega á næsfunni
í hoði mssneskxa vexkamanna
Stjórn MÍR barst fyrir nokkrum dögum boð frá menningar-
félaginu VOKS í Moskvu til 7 íslenzkra menntamanna og lista-
manna í ólíkum greinum uin að koma til So(vétríkjanna og
kynnast þar hver sinni starfsgrein og áhugamálum.
Þessir menn hafa tekið boð-
inu:
Dr. phil. Hermann Einarsson
fiskifræðingur.
Þorsteinn Ö. Stephensen
leikari.
Guðgeir Jónsson bókbindari
Jón Hj. Gunnlaugsson læknir,
Siglufirði.
Guðmundur Helgason prestur,
Neskaupstað.
Þóra Vigfúsdóttir ritstjóri.
Kristinn Andrésson mag. art.,
rithöfundur.
Kristinn E. Andrésson fer af
hálfu stjórnar MlR og verður
formaður nefndarinnar.
Framhald á 7. síðu.
skylda atvinnurekenda að hef ja
nú þegar samniriga við verk-
lýðsfélögin, og stjórnarvöldun-
um ber að stuðla að því að slík-
ir samningar takist. áður en til
verkfalla kemur. AHinnurek,-
endum ber að gera sér ljóst
þegar í stað að verkiýðsfélögin
eru staðráðin í því að knýja
fram kjarabætur sínar — þeim
er nauðugur cinn kostur —
og verkföll munu gera nauðsyn
alþýðunnar brýnni og kröf-
urnar þar af leiðandi meiri.
Atyinnurekendur mættu minn-
ast síðustu vinnudeila járn-
smiða og bifvélavirkja, þar sem
betri kjör fengust eftir lang-
vinn verkföll en farið var fram
á í upphafi.
Það er krafa allra fslendinga
að ekki komi til verkfalla. ÖJl
þjóðin mun því fylkja sér um
þá kröfu að samningar verfti
teknir upp tafarlaust við verk-
lýðsfélögin og gengið að rétt-
látum kröfum þeirra fyrir m ðj-
an maí. Hver dagur sem líður
í verkfalli bakar þjóðarheilij-
inni geysilegt tjón, og í stað
þess að sóa fé þannig ber að
semja við verklýðsfélögin áð-
ur en til stöðvana kemur.
•-
fc 1
)
1
í
I
I
\