Þjóðviljinn - 29.07.1951, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVIUINN — Suanudagur 29. júlí 1951

þlÓÐVIUINN
Útgefandl: Sameinlngarflokkur alþýSu — Sóaíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Slgurður Guðmundsson (áb.)
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfl Ólafsson, Guðm. Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (þrjár línur).
Askriftarverð kr. 16 á mánuði. — Lausasöluverð 75 aur. elnt
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Fínir menn — og fyrirliinir
ÞaS kom fyrir t'/o daga í fyrrasumar að AlþýðublaðiS
tók allt í oinu að tala tungum og hóta ríkisstjóm aftur-
haldsins á íslandi talsvert hörðu, hóta að beitt skyldi
verkalýðssamtökunuin til áð knýja fram rétt verka-
manna.
Sú dýrð stóð í tvo daga.
Vísir birti ieiðara. Morgunblaðið birti leiðara. Efnis-
innihald þeirra var hér um bil þetta: Til hvers fjandans
höfum við hellt bitlingum í Alþýðuflokksbroddana svo að
þeir standa á blístri ef þeir svo ætla að voga sér að rífa
kjaft við ríkisstjórn okkar? Það er bezt að taka bitlingana
af skepnunum! Og það er bezt að minna Finn Jónsson
á með hvaða kjörum hann varð forstjóri Innkaupastofn-
unar ríkisins. Og það er bezt að minna Jón Axel á með
hvaða kjörum hann varð forstjóri Bæjarútgerðar Reykja-
víkur! Það er bezt að minna Stefán Jóhann á að eiginlega
er óþarft að hafa sérstakan forstjóra fyrir Brunabótafélag
íslands. Og það er réfct að rifja upp að allt virtist ganga
sæmilega á vitamálaskrifstofunni, en að allt í einu þurfti
að bæta við nýjum manni þegar Emil Jónsson vált úr
ráðherrastólnum. Hvað vilja þessir menn og blað þeirra
vera að steyta görn?
Og sjá! Eftir tveggja daga blossa slokknuðu baráttu-
kyndlar Alþýðublaðsins, tekið var upp léttara hjal og svo
gekk ósköp greiðlega fyrir afturhald landsins að ná sam-
komulagi við bitlingaforingja Alþýðuflokksins um launa-
mál, togaradeilu, samfylkingu í verkalýðsfélögunum og
Alþýðusambandinu — og síðan hefur ekki gengið hnífur-
inn milli bitlingaveitenda afturhaldsins og bitlingaþiggj-
enda Alþýðuflokksms eins og kunnugt er.
Það hitti í kviku á Alþýðublaðinu að minnzt var á
það sem athyglisvert tímanna tákn að 6 Alþýðuflokksþing
rnenn hefðu slíkar hátekjur að þeir borguðu í skatta
áiíka upphæð hver og Dagsbrúnarmáður hefur til að lifa
af allt árið, ef hann hefur stöðuga atvinnu.
Því aðeins var á þetta minnzt að þetta atriði er ómiss-
andi til skilnings á þróun Alþýðufl., svikum foringja-
nefnanna við fólkið sem hefur látið blekkjast til að hafa
þær að leiöíogum.
Enginn sem þekkir til stjómarfars íhalds og Fram-
sóknar lætur sér til hugar koma að þessir flokkar hafi
iyft þessum Alþýðuflokksmiðlungsmönnum (eða tæp-
lega þáð) í mörg æðstu embætti landsins án þess að fá
eitthvað fyrir snúð sinn. Og það hefur ísl. afturhaldið
fengið: skriðflata þjór ustu Alþýðuflokksins við hin verstu
níoingsverk gegn þjóðinni, gegn verkalýðssamtökunum,
gegn verkfallsmönnum, Alþýðublaðið eins og útspýtt
hundsskinn fyrir hráan bandarískan auðvaldsáróður. Og
ætli þessir rammflæktu bitlingamenn að hreyfa sig, þó
ekki sé nema dusta svolítiö af sér _rykiÖ í áróðursskyni,
þá flengja húsbændurnir, veitendur bitlinganna, þá opin-
berlega, láta fólkiö sjá hvernig þeir lyppast niður að fót-
um afturhaldsins, sleikjandi höndina sem hirti þá.
Fólkið í landinu er farið að þekkja þessa menn, fyrir
þeirra tilveknað hrynur fylgið af Alþýðuflokknum í hverj-
um kosningum. Og iíklega eru engir stjórnmálamenn í
landinu eins einlægiega fyrirlitnir, jafnt af þeim sem
nota þá og öörum, líklega ér ekkert blað á landinu jafn
einlæglega fyrinitiö og Alþýðublaðið undir stjórn Stefáns
Péturssonar. Það er algert vanmat á dýpi þeirrar fyrir-
litnmgar sem umiykur það blað ef Stefán Pétursson
heldur að Þjóðviljinn fari að láta hann hlýða sér yfir
um eitt eða annað. Þjóðviljinn hefur talið sér skylt að
verja talsvcrðu rúmi til að sýna alþýðu manna hið sanna
andlit bitlingalijarðarinnar í forystu Alþýðuflokksins,
sýna alþýðu ásýnd Alþýðuflokksins grímulausa, en jafn-
framt harmað að þurfa að eyða rúmi að jafn smáskít-
legum andstæöingum. Þeir hafa kosið sér hlut. Og
þeir auka ekki álit sifct með því að reyna að leggja sinn
manngildismælikvarða á þá menn sem verja allri ævi
og starfsorku til að vinna þeim málstað sem Alþýðu-
flokknum var ætlað að þjóna; málstað sem bitlinga-
hjöiðin ófrægir og svikur hvern dag.
Lifi jagið, húrra!
Hinn eiginlegi Bæjarpóstur
er forfallaður í dag, á frí og ég
var beðinn að hlaupa í skarðið.
Máske iðrast biðjandinn þiess
begar hanr les þetta í dag því
ég ætla að nota tækifærið og
jagast örlítið við vinkonu hans,
„sveitakonuna", sena fékk bréf
sitt birt s. 1. föstudag. Raun-
r dett ég ekki ,,út af línunni“
þótt ég jagist ofurlítið því allir
þossir ágætu menn, hvert held-
ur rithöfundarnafn þeirra er
Bæjarpóstur, Hannes eða Vík-
verji tog jafnvel Starkaður
gamli þegar hann hvílir sig frá
elrhnoðinu) virðast telja það
köllun sín3 og lífstilgang að
jagast, og því betur standi þeir
í stykkinu sem jagbragðið af
réttum þeirra sé stækara.
•
Mikið vandamál komið á
daginn „í sveitinni“
Svo æt!a ég ekki að jagast
mtira við kollegana í bili held-
ur snúa mér að „sveitakon-
unni“ Mikið vandamál er kom-
ið á daginn í sveitinni: Reykja-
víkurbörnin koma „ekki meo
annað en ræfla“ til að klæðast
r sveitinni Já, þungar eru s< rg-
r þínar kona góð. Og ekki
sky’di. mig undra þótt þær
væn beiskju blandnar ef það
skv!di nú hafa hvarflað að þér
að Reykvíkingar gerðu þetta ein
ungis af þeim rótgróna fjand-
skap og fyrirlitningu sem Tím-
i.nn kenndi þér í .æsku að Reyk-
víkingar bæru til allra sve’ta-
manna.
ÖIl þurfum við
að læra.
Nú veit r<g að „sveitakona" vill-
ir ekki á sér heimildir. Hún
er sveitakona. Hún myndi ve’’ðd
bað áfram þótt hún ætti sftir-
'eiðis að dvelja til dauðadags i
London, Moskva eða New York
og segi ég henni þetta ekki til
lasts, heldur hróss. Ég veit líka
að þetta er ágætiskona sem öli-
um vill vel (það vilja flesti-
sveitamenn áður en þeir blekkj-
ast af eysteinskunni, svo þetta
er ekki sagt henni til hróss).
Og „sveitakona“ þessi þekkir
líka Reykjavík, þ. e. hún ratar
um göturnar o. s. frv. en samt
þekkir hún ckki Reykjavíb.
Það er sannarlega <?kki
börn frá „efnuðum heimilum“
komi í sveitina með „eintóma
ræfla“, en um þáð ætla ég ekki
að ræða nú. Við vitum hv^rt
sem er að þeir Reykvíkingar
eru ekki mestir vinir sveite-
fólksins sem leiða það í fínu
stofurnar, rétta því snafs í
kristalsglasi — og hlæja sDan
að því þegar það er farið.
m
Loksins skrifa ég þér
biðilsbréf
Það eru fleiri en þú og ég
sem hafa áhyggjur af fötum
barnaima. Það er örstutt síðan
ég var vitni að áhyggjum konu
sem er fædd og uppalin lengst
noiður í landi (þó ekki alveg
norður við heimsskautsbaug),
út af því hvernig hún ætti að
búa bömin í sveit svo ræi’an-
ir v lu blessaðri sveitakon’inni
sera minnstri fyrirhöfn til
haustsins. Og nú ætla ég að
biðja þig að ræða ofurntið
við grannkonur þínar, næst þeg
ar þtð fáið ykkur „viðreisn ir’ •
kaffisopa, hvaða vandamál það
muni vera fyrir alþýðukonu:’ r
Reykjavík, eins og verðlagj er
nú h>'ttað á hinum síöustu dög-
jm eyste’nskunnar, aö klæða
bcrn sín í haldgóð föc s m
h/orki hún né þau þiuTa að
skammast sín fyrir.
Áður en ...
Ræddu við þær stundai'korn
h'ut verkamannskona ? Rejkja-
vík hefur afgangs fyrir föt-
um á börnin sín þegar g/eitt
hefur verið fyrir fæði, húsa-
leigu, greiddir skattar og annað
sem greiða þarf. Ef þú ve’.rt
ekki um kaup Dagsbrúnar-
manns — þegar hann hefur
vinnu — húsaleigu og verðlag
hér, þá skal ég segja þér það.
Einmitt sveitakonurnar, að ég
ekki tali um ,,reiða“ bóndann,
þurfa að hugsa um orsakir þess
að benzínið hækkar á farmalinn
að kaífið er orðið ókaupandi
nema fyrir „efnuð heimili“ —
og að Reykjavíkurbörnin koma
„með eintóma ræfla í svel'i/.a ‘.
Grannkonur þínar og, bamdur
þeirra þurfa að skilia hvert ey-
steinskan leiðir — áðúr en lnin
verður þeim að bana.
Vertu svo ævinlega blessuð
og feginn vildi ég eiga þig að.
•J. B
★ > ★
að ástæðulausu
Mér dettur ekki í hue að
halda að ba'ð sé að ástæðulausu
að blessuð „sveitakonan" sezr
niður um hábjargræðistíroann
dauðbreytt af plaggabashnu1,
heyskapnum, bölvuðu ekkisens
áhaldalevsinu og vinnufólksekl-
unni, tekur fram fjaðrapenn-
ann og blekbvttuna sína því
sveitakona eyðir ekki í svoleið-
’s nrjál eins og gullhettusjáif-
blekung) og sendir Bæjarpóst-
tnum bréf. Og við erum inm-
iega sammála um að klæ'ðnáður
Revkjavíkurbarnanna cé vanda-
rnál, mikið vandamál.
m
Við eruni sammála
um fleira
• Það mun vera fleiia sem við
erum sammála um, „sveitn-
kona“ góð, (nú ætla ég ekki
lengur að tala um þig, heldur
við þig). Það má vel vera að
Skipadeild S.f.S.
Hvassafeli er í Pernovik, í Finn
landi. Arnarfell er í Geno\ra. Jök-
ulfell fór frá Valparaiso i Chile
,26. þm., áleiðis til Ecuador.
EIMSKIP:
Brúarfoss væntanlegur til Isa-
fjarðar um hádegi í gær frá Húsa-
vik. Dettifoss kom til Reykjavík-
ur 27.7. frá N.Y. Goðafoss fór frá
Hull í gær 28.7. til Reykjavíkur.
Gullfoss fór frá Kaupmannahöfn
í gær 28.7. til Leith og Reykjavík-
ur. Lagarfoss er á" Isafirði. Sel-
foss er í Reykjavík. Tröllafoss fór
væntanlega frá Lysekil í gærkv.
28.7. til Siglufjarðar. Hesnes fer
væntanlega frá Antverpen 30.7.
til Hull og Reykjavíkur.
Ríkisskip
Hekla fer frá Reykjavík annað
kvöld til Giasgow. Esja er á leið
frá Austfj. til Akurevrar. Herðu-
breið er í Rvík. Skjaldbreið er á
Húnaflóa. Þyrill er á leið til Norð
urlandsins. Ármann fór frá Rvik
í gærkvöld til Vestmannaeyja.
Hannes Kjartansson, aðairæðis-
maður Islands í New York, verður
til viðtals í utanríkisráðuneytinu,
fyrir þá er þess kynnu að óska,
n.k. þriðjudag kl. 11—12 f.h.
Stúlkan sem týndi úrinu sínu úti í
skógi á laugardagskvöldið á Jóns-
messumóti sósialista á Þingvöllum
í sumar, er beðin að snúa sér
til skrifstofu Sósíalistafélags R,-
víkur, Þórsgötu 1 (sími 7510).
Nýlega voru
gefin saman í
hjónaband af
sóknarprestin-
um í Grundan-
þingum ungfrú
Jakobína Sigur-
geirsdóttir, Völlum, Saurbæjar-
hreppi og Gestur Kristinsson,
bóndi sama stað. — 1 gær voru
gefin saman í hjónaband af séra
Pétri Oddssyni ungfrú Sigurbjörg
Jóhanna Þórðardóttir, bankarit-
ari og Gísli Kristjánsson, skrif-
stofustjóri í prentsmiðjunni Eddu.
Fastir liðir eins og
venjulega. — Kl.
11,00 Messa í Dóm-
kirkjunni (sr. Ósk-
ar J. Þorláksson
messar. — Dóm-
prófastur, sr. Jón Auðuns, setur
hann inn í prestsembætti við Dóm-
kirkjuna). 15,15 Miðdegistónleik-
ar (pl.): N.B.C.-sinfóníuhljómsveit-
in leikur; Milton Katims stj.: a)
.Donna Diana” forleikur eftir Rez-
nicek. b) Sinfónia nr. 2 í d<-molI
eftir Dvorák. c) Negrasálmar fyr-
ir strengjasveit eftir Gouid. 16,15
Fréttaútvarp til ísler.dinga erlend-
is. 18,30 Barnatimi (Baldur Pálma-
son): a) Hendrik Ottósson segir
dýrasögur. b) Tveir drengir, Við-
ar Alfreðsson og Kristján K. Guð-
jónsson, leika á píanó og gítar.
c) Baldur Pálmason les úr Æsku-
minningum smaladrengs” eftir
Árna Ólafsson frá Blönduósi. 19,30
Tónleikar: Fiðlulög eftir Paganini
(pl.) 20,20 Einsöngur: Ezio Pinza
syngur (pl.) 20,35 Erindi: Frá
ltalíu (Eggert Stefánsson). 21,00
Fianótóneikar; Ragnar Björnsson
leikur; a) Sónata í A-dúr op. 15
eftir Mozart. b) Etýða í Ges-dúr
op. 10 nr. 9 eftir Chopin. c) Fanta^
sía í f-moll eftir Chopin. d) „Und-
ine“ eftir Ravel. e) „La Campan-
ella" eftir Liszt. 21,40 Uppléstur:
„Þegar ég stal", smásaga eftir
Svein Auðun Sveinsson (höf. les).
22,05 Danslög (pl.) til 23,30.
Útvarpið á morgun
Fastir liðir eins og venjulega.
Kl. 13,00—13,30 Óskalög sjúklinga
(Björn R. Einárssón). 15,30 Mið-
degisútvarp. 16,25 Veðurfr. 19,30
Tónleikar: Lög úr kvikmyridum
(pl.) 20,20 Tónleikar (pl.): Celló-
sónata eftir Schubert (Emanuel
Feuermann og Gerhard Moore
leika). 20,45 Um -daginn og veg-
inn (Cylfi Þ. gíslason prófessor).
21.05 Einsöngur: Enrico Caruso
syngur (pl.) 21,20 Þýtt og endun-
sagt (Einar Magnússon mennta-
skólakennari). 21,45 Tónleikar: Ge-
orge Shearing kvartettinn leikur
(pl.) 22,00 Fréttir og veðurfregnir.
Síldveiðiskýrsla Fiskifél. Islands.
22,20 Búnaðarþáttur: Súgþurrkun
(Einar Eyfells ráðunautur). 22,35
Dagslcrárlok.
Skrifstofa ÆF verður framvegis
opin alla virka daga frá kl. 8—10
e.h. nema á laugardögum.
dóttir 26 júlí
Hjónunum Mar-
gréti Lárusdóttur
og Þráin Þórissyni,
kennara Reykja-
hlíð Mývatnssveit,
fæddist 19 marka
síðast liðinn.
Ungbarnavernd Líknar, Templ-
arasundi 3, er opin þriðjudaga kl.
3.15 til 4 og fimmtudaga kl. 1.30
til 2.30.